Spis tre ci Porozumiewamy siÚ - WSiP
Spis tre ci Porozumiewamy siÚ - WSiP
Spis tre ci Porozumiewamy siÚ - WSiP
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Spis</strong> <strong>tre</strong><strong>ci</strong><br />
<strong>Porozumiewamy</strong> si<br />
Werbalne i pozawerbalne sposoby porozumiewania si … 7<br />
Ueee... czyli Niestety, nie! – Jzyk mówiony i pisany … 8<br />
Cze, skd klikasz? – Dziwny jzyk … 10<br />
Kto i do kogo? – Rozpoznaj nadawc i adresata … 12<br />
Co chcesz przez to powiedzie? – O intencji wypowiedzi … 13<br />
Koniecznie to zrób! – Namawiam i… odmawiam … 18<br />
Jestem w siódmym niebie... – Wyraam uczu<strong>ci</strong>a … 19<br />
Jasne, e tak. – Wyraam swoje zdanie … 22<br />
Róne formy wypowiedzi<br />
Cze stary! Pisz list nieocjalny … 24<br />
Szanowny Panie Dyrektorze! Pisz list ocjalny … 25<br />
Przyjedaj natychmiast! Wysyam telegram, list polecony i przekaz<br />
pocztowy … 28<br />
Która? – Ósma. – Zapisuj dialog … 31<br />
Zdziwi si „Naprawd?” Stosuj mow zalen i niezalen … 32<br />
Kolorowa i <strong>ci</strong>ekawa. Opisuj i oceniam … 35<br />
Jaki on jest? Charakteryzuje osob … 36<br />
Punkty i podpunkty. Redaguj plan szczegóowy … 41<br />
Wczoraj po lekcjach... Pisz opowiadanie … 43<br />
W mojej klasie... Opisuj sytuacj … 46<br />
Krótko i zwile. S<strong>tre</strong>szczam tekst … 47<br />
Zrób to tak... Redaguj instrukcj … 53<br />
W kolumnach i punktach. Notuj w tabeli … 54<br />
Byo super! Pisz recenzj … 55<br />
„nieek” wszystko wypierze! Reklamuj … 56<br />
3
Czytamy ze zrozumieniem<br />
Wyjaniam znaczenie frazeologizmów … 59<br />
Wy<strong>ci</strong>gam wnioski … 61<br />
Analizuj wykresy … 64<br />
Korzystam ze sowników … 65<br />
Zbieram informacje … 66<br />
Szukam ksiki … 67<br />
Jedna mowa – cz<strong>ci</strong> wiele<br />
Rzeczownik … 70<br />
Przymiotnik … 73<br />
Liczebnik … 75<br />
Liczebniki gówne i porzdkowe … 75<br />
Odmiana liczebnika … 78<br />
Liczebniki zbiorowe i uamkowe … 80<br />
Zaimek … 83<br />
Zastosowanie zaimków … 83<br />
Odmiana zaimków … 86<br />
Czasownik … 87<br />
Powtórzenie … 87<br />
Nieosobowe formy czasownika … 89<br />
Czynno<strong>ci</strong> zakoczone i niezakoczone … 92<br />
Strony czasownika … 93<br />
Przysówek … 94<br />
Przyimek … 95<br />
Spójnik … 98<br />
Wypowiedzenie<br />
Wypowiedzenie. Zdanie. Równowanik zdania … 99<br />
Zwizki wyrazowe w zdaniu … 102<br />
Podmiot, orzeczenie, okrelenia … 103<br />
Podmiot domylny … 105<br />
4
Zdania bezpodmiotowe … 107<br />
Orzeczenie czasownikowe i imienne … 109<br />
Zdanie pojedyncze i zoone … 110<br />
Zdanie podrzdnie zoone … 111<br />
Zdanie wspórzdnie zoone … 114<br />
Powstawanie nowych wyrazów … 117<br />
Budowa wyrazu … 118<br />
rodki poetyckie – powtórzenie … 121<br />
Rodzaje rymów … 123<br />
Oywienie … 124<br />
Przenonia … 125<br />
Dziedziny twórczo<strong>ci</strong> … 128<br />
Oblicza literatury … 132<br />
Czym jest symbol? … 135<br />
Wielka litera … 137<br />
ó – u … 138<br />
rz – … 141<br />
h – ch … 145<br />
, – om, on, em, en … 147<br />
Pisownia zaimków … 150<br />
nie z rónymi cz<strong>ci</strong>ami mowy … 151<br />
-i, -ii, -ji … 153<br />
z-, s-, roz-, bez- … 154<br />
Sowotwórstwo<br />
Co si kryje w wierszu?<br />
W ogrodzie sztuk<br />
Bd bezbdny! Ortograa<br />
5
kie, ke … 155<br />
gie, ge … 157<br />
k, g … 157<br />
-(wski), -cki, -dzki … 158<br />
-(w)stwo, -ctwo, -dztwo … 160<br />
Zapisywanie dat … 162<br />
Sprawdziany kontrolne<br />
Podsumowanie rozdziau I. Sprawdzian kontrolny nr 1 … 163<br />
Podsumowanie rozdziau II. Sprawdzian kontrolny nr 2 … 167<br />
Podsumowanie rozdziau III. Sprawdzian kontrolny nr 3 … 171<br />
Podsumowanie rozdziau IV. Sprawdzian kontrolny nr 4 … 174<br />
Podsumowanie rozdziau V. Sprawdzian kontrolny nr 5 … 177<br />
6
<strong>Porozumiewamy</strong> si<br />
Werbalne i pozawerbalne sposoby porozumiewania si<br />
1 Co jeszcze poza sowami gra rol w nastpujcych sytuacjach:<br />
• wystp na konkursie recytatorskim,<br />
• skadanie ycze,<br />
• przeprosiny za niewa<strong>ci</strong>we zachowanie?<br />
Przedstaw kad sytuacj w krótkiej scence.<br />
2 Wyobra sobie gony koncert muzyki modzieowej. Odegraj<strong>ci</strong>e scenki, w których<br />
bez sów:<br />
• namówisz koleg do powrotu do domu,<br />
• zapytasz o godzin,<br />
• wyrazisz swój zachwyt dla gry muzyków.<br />
3 Wyra odpowiedni postaw <strong>ci</strong>aa i mimik nastpujce uczu<strong>ci</strong>a:<br />
przeraenie • rado • przyja • uraz<br />
7
tyczna. Magosia bya pewna, e podejmie nauk w gimnazjum z rozszerzonym programem<br />
nauczania jzyka angielskiego. Pozostaa cz klasy w ogóle nie zabraa gosu.<br />
Nauczy<strong>ci</strong>el zachca nas, ebymy opowiedzieli o naszych marzeniach i wspólnie zastanowili<br />
si, jak je najlepiej zrealizowa. Wówczas zdobyem si na odwag i powiedziaem,<br />
e moim najwikszym marzeniem jest zosta poet, ale nie wiem, czy gdziekolwiek mona<br />
si kszta<strong>ci</strong> w tym kierunku. Zapada <strong>ci</strong>sza. Wszyscy patrzyli na mnie w osupieniu. Pawe<br />
chrzkn, e to chyba jeden z moich licznych dow<strong>ci</strong>pów. Na szcz<strong>ci</strong>e dwik dzwonka<br />
wybawi mnie od odpowiedzi.<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
Zdziwi si: „Naprawd?” Stosuj mow zalen i niezalen<br />
57 Przeczytaj dialog. Zapisz go w formie opowiadania, wczajc sowa bohaterów<br />
w tok swojej wypowiedzi. Zastosuj zdania podrzdnie zoone. Wykorzystaj podane<br />
czasowniki.<br />
– Kasiu, poycz mi swoj now bluzk.<br />
zapyta<br />
– Nic z tego, jeszcze jej sama nie nosiam.<br />
odpowiedzie<br />
– Oddam <strong>ci</strong> zaraz po dyskotece.<br />
obieca<br />
– Nie poycz.<br />
powtórzy<br />
Zacznij na przykad tak:<br />
Zapytaam Kasi, czy poyczy ………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
32
58 Podane dialogi przekszta w krótkie opowiadania na temat sytuacji przedstawionych<br />
na obrazkach. Zapisz je a) w formie mowy niezalenej – wówczas zastosuj cudzysowy,<br />
b) w formie mowy zalenej – wówczas uyj zda podrzdnie zoonych.<br />
Wykorzystaj czasowniki podane obok ilustracji.<br />
WZÓR:<br />
a) Biegnc do szkoy, chopiec zapyta koleg: „Która godzina?”. Tamten odpowiedzia<br />
spokojnie: „Pi po ósmej”.<br />
b) Biegnc do szkoy, chopiec zapyta koleg, która godzina. Tamten odpowiedzia<br />
spokojnie, e jest pi po ósmej.<br />
• prosi<br />
• nudzi<br />
• jcze<br />
• mrukn<br />
• nie<strong>ci</strong>erpliwi si<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
33
• pole<strong>ci</strong><br />
• kaza<br />
• poprosi<br />
• zgodzi si<br />
• odrzec<br />
• odpowiedzie<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
• dopytywa si<br />
• zapyta<br />
• niepokoi si<br />
• poinformowa<br />
• zawoa<br />
• odpowiedzie<br />
• wykrzykn<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
…………………………………………………………………………………………………<br />
59 Przepisz do zeszytu dowolny dialog z podrcznika, a nastpnie zapisz go w formie<br />
mowy zalenej. Zastosuj zdania podrzdnie zoone. Wybierz z ramki potrzebne<br />
czasowniki.<br />
34
Wczoraj po lekcjach... Pisz opowiadanie<br />
70 Na podstawie komiksu napisz opowiadanie. Wypowiedzi z dymków wple w tok<br />
opowiadania. Uyj mowy zalenej.<br />
Poyczam <strong>ci</strong>, ale<br />
tylko do jutra.<br />
Dziki.<br />
Pogram troch,<br />
a potem bior si<br />
do wypracowania…<br />
Pawe, robi si<br />
póno! Co<br />
z lekcjami?<br />
Zaraz, zaraz, tylko<br />
przejd do trze<strong>ci</strong>ej<br />
rundy.<br />
Kocz gr<br />
w tej chwili!<br />
Ju-ju<br />
kocz.<br />
Mniam … mniam …<br />
Pawe?!<br />
43
W kolumnach i punktach. Notuj w tabeli<br />
88 Uzupenij na podstawie podrcznika.<br />
Tytu rozdziau Reprodukcja otwierajca Wiersz<br />
1. Dokd prowadzi droga?<br />
2. …………………………<br />
3. …………………………<br />
4. …………………………<br />
5. …………………………<br />
6. …………………………<br />
M. Gomulicki „Labirynt”<br />
……………………………<br />
……………………………<br />
……………………………<br />
……………………………<br />
……………………………<br />
M. Walekiewicz „Jutro<br />
w wiat”<br />
……………………………<br />
……………………………<br />
……………………………<br />
……………………………<br />
……………………………<br />
89 Podsumuj w formie tabeli swoje wiadomo<strong>ci</strong> na temat rodków literackich.<br />
rodek literacki<br />
1. dwikonaladownictwo<br />
2. ………………………………………<br />
3. ………………………………………<br />
4. ………………………………………<br />
5. ………………………………………<br />
6. ………………………………………<br />
Przykad<br />
……………………………………………<br />
……………………………………………<br />
……………………………………………<br />
……………………………………………<br />
……………………………………………<br />
……………………………………………<br />
90 Sporzd w formie tabeli notatk na temat wiata przedstawionego wybranej<br />
lektury.<br />
Tytu i autor lektury<br />
Czas akcji<br />
Miejsce akcji<br />
Bohaterowie<br />
Wydarzenia (w punktach)<br />
……………………………………………………………<br />
……………………………………………………………<br />
……………………………………………………………<br />
Gówny bohater …………………………………………<br />
Drugoplanowi bohaterowie ……………………………<br />
……………………………………………………………<br />
……………………………………………………………<br />
……………………………………………………………<br />
54
91 Zapisz w zeszy<strong>ci</strong>e informacje na temat polskich laureatów literackiej Nagrody<br />
Nobla. Zastosuj form tabeli.<br />
Byo super! Pisz recenzj<br />
92 Napisz recenzj wybranej lektury. Wykorzystaj podany plan.<br />
Informacje (obiektywne)<br />
1. Tytu<br />
2. Autor<br />
3. Gatunek<br />
4. wiat przedstawiony<br />
– czas akcji<br />
– miejsce akcji<br />
– bohaterowie<br />
– wydarzenia<br />
5. Jzyk utworu<br />
Opinia (subiektywna)<br />
6. Twoja opinia na temat akcji utworu, bohaterów,<br />
przedstawionych wydarze oraz jzyka utworu<br />
z uzasadnieniem (moe przeplata si z warstw<br />
informacyjn w punk<strong>ci</strong>e 4. i 5.)<br />
7. Podsumowanie<br />
93 Napisz recenzj dowolnego lmu lub przedstawienia teatralnego. Pamitaj, e<br />
w recenzji naley uwzgldni:<br />
– gatunek lmowy (np. komedia, krymina) lub teatralny (komedia, tragedia)<br />
– rodzaj lmu (aktorski, animowany) lub przedstawienia (aktorskie, lalkowe)<br />
– nazwisko reysera i wykonawców gównych ról; ewentualnie scenarzysty, scenografa,<br />
operatora<br />
– ocen efektów pracy poszczególnych osób<br />
– opini na temat caego przedsiwzi<strong>ci</strong>a.<br />
55
„nieek” wszystko wypierze! Reklamuj<br />
94 Przeczytaj reklamy. Jakie towary s reklamowane i w jaki sposób si o nich mówi?<br />
Okrel intencj, z jak stworzono te reklamy.<br />
Klejmaxim<br />
klei ze wszystkich si!!!<br />
Sprawi, e bdziesz<br />
jeszcze pikniejsza...<br />
PASTA WIEWIÓR<br />
- Twój krem<br />
samoopalajcy!!!<br />
przyja<strong>ci</strong>óka<br />
pieknych zebów<br />
95 Dopisz wyrazy i zwroty, które mog zach<strong>ci</strong> odbiorców reklam podanych produktów:<br />
• odzie – elegancka, …………………………………………………………………………<br />
• meble – modzieowe, ………………………………………………………………………<br />
• telefon – nowoczesny, ………………………………………………………………………<br />
• ksika – <strong>ci</strong>ekawa, …………………………………………………………………………<br />
• potrawa – smaczna, …………………………………………………………………………<br />
• napój – orzewiajcy, ………………………………………………………………………<br />
56
96 Wród podanych par wyrae podkrel te, które – twoim zdaniem – skuteczniej<br />
zachc odbiorców do kupna wymienionych produktów. Wymyl dwa podobne<br />
wyraenia.<br />
• wymienity przysmak do zup – jarzynowa przyprawa do zup<br />
• maszynka do golenia z podwójnym ostrzem – supernowoczesna golarka dla prawdziwych<br />
mczyzn<br />
• sok pomaraczowy z witamin C – odlotowy napój pomaraczowy<br />
• ekstradelikatne maseko dla smakoszy – dietetyczna margaryna bez cholesterolu<br />
• ……………………………………………………………………………………………<br />
• ………………………………………………………………………………………………<br />
97 Przeczytaj podane teksty. Jakie towary mogyby one reklamowa?<br />
Marzenie kadej damy.<br />
Zapach luksusu.<br />
Wypróbuj i ty.<br />
Powiew przygody.<br />
Przyja<strong>ci</strong>el caej rodziny.<br />
Ju w sprzeday ratalnej.<br />
..................... .....................<br />
Nie ma czasu na chorob!<br />
Rozpoczlimy walk ...<br />
Czujesz si le? – Signij po...<br />
Naprawd puszyste wosy!<br />
Koniec z upieem!<br />
atwe rozczesywanie.<br />
..................... .....................<br />
98 Na podstawie fragmentów reklam, odgadnij, do kogo s one skierowane.<br />
a) • Porusza <strong>ci</strong> sia...<br />
• Lubisz podejmowa miae decyzje.<br />
• Chcesz zapewni przyszo swojej rodzinie.<br />
b) • Zdrowe niadanie dla tych, których kocham.<br />
• Mój maluch ma teraz gadk pup.<br />
• One tak brudz ubranka...<br />
…………………………………<br />
…………………………………<br />
57
Change language