Beata Staśkiewicz - Instytut Fizyki

(związanych z osobliwym składnikiem widma). Jest to przyczyną szczególnego
charakteru wyznaczanych współczynnika transmisji elektronówj
w wielowarstwowych uładach typu T-M, gdzie obecne są dwa rodzaje przerw
energetycznych. Jedne odpowiadają tzw. normalnym, tj. Braggowskim typom przerw
występujących w strukturach periodycznych. Drugie z nich są skojarzone
z samopodobnymi charakterem widma energetycznego, które przy wzroście
rozdzielczości w skali energii, rozpada się na węŜsze podpasma energetyczne, które
przy kolejnym zwiększeniu rozdzielczości energii rozpadaja się na jeszcze mniejsze
itd. [67]. W tym miejscu warto bliŜej i bardziej szczegółowo przedstawić opisane
wyŜej zjawisko pojawiania się coraz to większej liczby podpasm w miarę zwiększania
rozdzielczości w skali energetycznej. ZałóŜmy, Ŝe mamy przyrząd, za pomocą którego
moŜemy oddzielić od siebie poziomy elektronowe połoŜone nie bliŜej niŜ ∆ 1
(w przyjętych jednostkach energii). Dodajmy, Ŝe ∆ 1 jest miernikiem stopnia
rozdzielczości zastosowanego przyrządu. Pozwala to nam na przedziale energii znaleźć powiedzmy N 1 podpasm energetycznych. ZauwaŜmy, Ŝe dwa poziomy
energetyczne zaliczamy do jednego i tego samego energii, o ile ich róŜnica energii jest
mniejsza od ∆ 1. ZałóŜmy teraz, Ŝe mamy do swojej dyspozycji przyrząd o większej
zdolności rozdzielczej ∆ 2 < ∆ 1 poziomów energetycznych. Zastosujmy ten przyrząd do
analizy jednego z N 1 podpasm energetycznych naleŜących do . Ze względu na
fraktalny (samopodobny) charakter widma energetycznego, przy dostatecznie małej
wartości ∆ 2 okaŜe się, Ŝe podpasmo to składa się N 2 podpasm. ZałóŜmy, Ŝe mamy do
swojej dyspozycji przyrząd o jeszcze większej zdolności rozdzielczej ∆ 3 < ∆ 2
poziomów energetycznych. Zastosujmy ten przyrząd itd.
Optyczne właściwości 1D dielektrycznych struktur typu T-M były
rozpatrywane w wielu pracach [68]. Zbadano efekty związane z modulacją
współczynnika załamania oraz optycznej grubości warstw [68]. Teoria propagacji
światła w dielektrycznych supersieciach T-M była przedmiotem wielu prac [24,
69,70].
Efekty absorpcji światła w supersieciach aperiodycznych T-M wytworzonych
na bazie PbS/CdS zbadano w [71], gdzie zaobserwowano po raz pierwszy istnienie
samopodobnych elementów w widmie energetycznym takich układów. W pracy [72]
zmierzono rezonansową transmisję światła w sieci T-M zbudowanej na bazie
SiO 2 /TiO 2 .
Właściwości struktury pasmowej i wielokierunkowego odbicia (odbicia przy
dowolnym kącie padania)wielowarstwowych struktur T-M zbudowanych z warstw Si
oraz /SiO 2 , zbadano w publikacji [73].
Autorzy [74] wytworzyli silnie domieszkowane krzemem wielowarstwową
strukturę T-M złoŜoną z SiN x /SiO2 w celu zbadania zjawiska generowania i transmisji
światła.
W pracy [75], wyŜej wspomniane cechy dotyczące dwóch typów przerw
energetycznych zostały doświadczalnie potwierdzone. Autorzy [75] wyznaczyli
strukturę fotoniczną próbek T-M wytworzonych z Al 0,6 Ga 0,4 /As/GaAs i pokazali
istnienie dwóch przerw energetycznych: fraktalnych i tradycyjnych (typu Bragga).
W pracy [76] moŜna znaleźć dodatkowe informacje na temat właściwości
m.in. jednowymiarowych wielowarstwowych struktur dielektrycznych typu T-M.
68