Instrukcja ochrony przeciwpożarowej lasu z 2011 r. - Instytut ...
Instrukcja ochrony przeciwpożarowej lasu z 2011 r. - Instytut ...
Instrukcja ochrony przeciwpożarowej lasu z 2011 r. - Instytut ...
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Instrukcja</strong> Ochrony Przeciwpożarowej Lasu<br />
dr hab. Ryszard Szczygieł<br />
30 października 2012 r., Sękocin Stary
Zasadnicze kierunki zmian
<strong>Instrukcja</strong> <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong> obszarów leśnych z 1996 r.<br />
• zatwierdzona przez podsekretarza stanu w MŚZNiL<br />
• obowiązywała w jednostkach organizacyjnych PGL LP i PN<br />
<strong>Instrukcja</strong> <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong> <strong>lasu</strong> z <strong>2011</strong> r.<br />
• zatwierdzona przez Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych<br />
(zarządzenie nr 54 z dnia 21 listopada <strong>2011</strong> r.)<br />
• obowiązywać będzie wyłącznie w jednostkach organizacyjnych<br />
PGL LP<br />
3
Układ redakcyjny Instrukcji <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong> <strong>lasu</strong><br />
Zachowany został podział na 3 części:<br />
• I - Przeciwpożarowe zabezpieczenie obszarów leśnych<br />
• II - Rodzaje pożarów <strong>lasu</strong>. Ogólne zasady ich gaszenia oraz<br />
postępowanie po pożarze<br />
• III - Załączniki – 16 sztuk (schematy, wykazy zadań, szczegółowe<br />
instrukcje tematyczne, druki i wzory)<br />
4
O nowelizacji Instrukcji <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong> <strong>lasu</strong><br />
zadecydowały:<br />
• zmiany przepisów w wielu aktach prawnych dotyczących <strong>ochrony</strong><br />
<strong>przeciwpożarowej</strong><br />
• obecny system zarządzania i zadań z zakresu <strong>ochrony</strong><br />
<strong>przeciwpożarowej</strong> <strong>lasu</strong> w PGL LP<br />
• postęp naukowy oraz techniczny i technologiczny, jaki się dokonał<br />
w czasie ostatnich lat<br />
5
1. Zmiana zasad klasyfikacji obszarów leśnych pod względem<br />
zagrożenia pożarowego<br />
Nowe zasady klasyfikacji zostały opracowane na podstawie<br />
kilkuletnich badań wykonanych przez <strong>Instytut</strong> Badawczy<br />
Leśnictwa.<br />
Wprowadzone zostały rozporządzeniem Ministra Środowiska<br />
z dnia 9 lipca 2010 roku w sprawie szczegółowych zasad<br />
zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów.<br />
Są możliwe do zastosowania dla obszarów leśnych na<br />
różnych poziomach podziału administracyjnego kraju (gmina,<br />
powiat, województwo, podregion, region) i Lasów Państwowych<br />
(RDLP, nadleśnictwo).<br />
Uwzględniają one wymogi klasyfikacji unijnej.<br />
6
2. Określenie warunków meteorologicznych (tzw. pogody<br />
pożarowej) szczególnego zagrożenia możliwością powstania<br />
pożaru<br />
Wprowadzono nowe pojęcie tzw. pogody pożarowej, podczas<br />
której powstaje ponad 60% pożarów.<br />
Określono parametry warunków meteorologicznych<br />
(temperatury powietrza, wilgotności względnej powietrza, opadu<br />
atmosferycznego, zachmurzenia), przy których możliwe jest<br />
powstanie pożaru w środowisku leśnym.<br />
7
3. Zmiana zasięgu stref prognozowania zagrożenia pożarowego i<br />
organizacji systemu monitoringu pożarowego<br />
W oparciu o przeprowadzone przez IBL ekspertyzy i badania<br />
dokonano zmian stref prognozowania poprzez dostosowanie ich<br />
do zasięgu administracyjnego jednostek PGL LP (wcześniej było<br />
ich 34 obecnie 42).<br />
Zasadniczy wpływ na tę zmianę miało zautomatyzowanie<br />
przesyłu danych meteorologicznych oraz sieci punktów<br />
prognostycznych i pomiarowych utworzonych w ostatnich latach na<br />
terenach jednostek organizacyjnych LP na potrzeby <strong>ochrony</strong><br />
<strong>przeciwpożarowej</strong> <strong>lasu</strong>.<br />
Celem tych zmian jest poprawa trafności prognozowania<br />
zagrożenia pożarowego <strong>lasu</strong>.<br />
8
4. Wprowadzenie w system organizacyjny <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong><br />
w Lasach Państwowych nowej funkcji „Pełnomocnika<br />
nadleśniczego”<br />
W myśl nowych zapisów „Instrukcji” organizację akcji<br />
ratowniczo-gaśniczych nadleśniczy powierza pełnomocnikowi<br />
nadleśniczego, którego powołuje spośród pracowników<br />
nadleśnictwa na czas trwania akcji bezpośredniej tj. od 1 marca do<br />
31 października.<br />
Jego zadania i odpowiedzialność szczegółowo określa<br />
<strong>Instrukcja</strong>.<br />
To nowe rozwiązanie ma poprawić koordynowanie działań w<br />
czasie akcji, a tym samym funkcjonowanie systemu <strong>ochrony</strong><br />
<strong>przeciwpożarowej</strong> w Lasach Państwowych.<br />
9
5. Określenie standardu wyposażenia Punktów Alarmowo-<br />
Dyspozycyjnych i zasad ich pracy, z uwzględnieniem możliwości<br />
wykorzystania SILP i geomatyki<br />
Dokładnie sprecyzowano, kto powinien być dyspozytorem<br />
Punktu Alarmowo-Dyspozycyjnego.<br />
Szczegółowo określono zadania i wyposażenie PAD<br />
nadleśnictw i RDLP, które dostosowano do aktualnego postępu w<br />
zakresie sprzętu technicznego i informatycznego.<br />
Wprowadzono narzędzia wspomagające funkcjonowanie<br />
systemu <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong> typu:<br />
- internetowa mapa pożarowa<br />
- program umożliwiający prognozowanie rozprzestrzeniania<br />
się pożaru <strong>lasu</strong>.<br />
10
6. Wprowadzenie nowych zapisów dotyczących podstawowych<br />
zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w trakcie działań<br />
gaśniczych<br />
W dotychczasowej Instrukcji brak było zapisów w tym<br />
zakresie, a istniejące ogólne przepisy nie uwzględniały specyfiki<br />
<strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong> <strong>lasu</strong>.<br />
Określone zostały zasady bezpieczeństwa uczestników akcji<br />
gaśniczych oraz obowiązki nadleśnictwa w zakresie BHP.<br />
Wprowadzone zapisy mają na celu poprawę bezpieczeństwa<br />
osób biorących udział w zwalczaniu pożarów <strong>lasu</strong>.<br />
11
7. Dostosowanie do obowiązujących przepisów prawnych<br />
zapisów dotyczących tworzenia i funkcjonowania infrastruktury<br />
pożarowej<br />
Zmiany te dotyczą m.in. punktów obserwacyjnych, dojazdów<br />
pożarowych, wyposażenia baz sprzętu przeciwpożarowego,<br />
punktów czerpania wody, leśnych baz lotniczych.<br />
12
Podstawowy zakres zadań<br />
- - Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych<br />
- - Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych<br />
- - Nadleśnictwa<br />
wynikających z zapisów<br />
Instrukcji Ochrony Przeciwpożarowej Lasu (załącznik 2)
Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych<br />
1. Ogólna polityka i dysponowanie centralnymi funduszami.<br />
2. Inicjowanie postępu technicznego i organizacyjnego.<br />
3. Zlecanie badań naukowych.<br />
4. Kategoryzacja obszarów leśnych.<br />
5. Współpraca ze środkami masowego przekazu (centralna<br />
działalność informacyjno-edukacyjna).<br />
6. Współpraca z KG PSP, ZG OSP, MON i innymi<br />
instytucjami w zakresie <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong> <strong>lasu</strong>.<br />
7. Nadzór i kontrola funkcjonowania <strong>ochrony</strong><br />
<strong>przeciwpożarowej</strong> w RDLP.<br />
14
Dyrekcja Generalna Lasów Państwowych (cd.)<br />
8. Ustalenie zakresu i koordynacja działań lotniczych w<br />
LP.<br />
9. Koordynacja działań regionalnych sieci łączności<br />
radiotelefonicznej.<br />
10. Ustalenie zakresu i koordynacja działania sieci<br />
monitorowania zagrożenia pożarowego w LP.<br />
11. Analiza zagrożenia pożarowego obszarów leśnych.<br />
12. Prowadzenie centralnej bazy danych dotyczących<br />
<strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong> w LP.<br />
13. Opracowywanie analiz stanu <strong>ochrony</strong><br />
<strong>przeciwpożarowej</strong> w LP.<br />
15
8. Ustalenie zakresu i koordynacja działań lotniczych w Lasach<br />
Państwowych<br />
• Dyrektor Generalny Lasów Państwowych w porozumieniu z<br />
dyrektorami regionalnych dyrekcji LP podejmuje decyzje odnośnie<br />
do wynajmu rodzajów i liczby statków powietrznych do gaszenia<br />
pożarów <strong>lasu</strong> (pkt 4.7.11),<br />
• Leśne Bazy Lotnicze są organizowane przez RDLP na podstawie<br />
decyzji Dyrektora Generalnego LP (pkt 4.9.2.).<br />
16
9. Koordynacja działań regionalnych sieci łączności<br />
radiotelefonicznej<br />
• Zarządzającym siecią łączności radiokomunikacji ruchomej<br />
lądowej oraz określającym zasady jej funkcjonowania jest Dyrektor<br />
Generalny LP, który wnioskuje do Urzędu Komunikacji<br />
Elektronicznej (UKE) w sprawach wymagających decyzji tego<br />
Urzędu (pkt 4.5.1.).<br />
17
10. Ustalenie zakresu i koordynacja działania sieci monitorowania<br />
zagrożenia pożarowego w LP (we współpracy z IBL)<br />
• Podział obszarów leśnych na strefy prognostyczne<br />
dokonywany jest przez <strong>Instytut</strong> Badawczy Leśnictwa i<br />
zatwierdzany przez Dyrektora Generalnego LP (pkt.1.3.9.)<br />
• DGLP we współpracy z IBL:<br />
koordynuje i nadzoruje funkcjonowanie MPP oraz<br />
przekazywanie danych pomiarowych poprzez system<br />
informatyczny do zbierania, weryfikowania, prezentowania i<br />
archiwizowania danych pomiarowych.<br />
opracowuje codzienne mapy zagrożenia pożarowego <strong>lasu</strong> w<br />
Polsce i odpowiednie komunikaty<br />
(pkt 1.3.10., 1.3.12., 1.3.13).<br />
18
11. Analiza zagrożenia pożarowego obszarów leśnych.<br />
• DGLP we współpracy z IBL opracowuje w sezonach<br />
palności analizy zagrożenia pożarowego obszarów leśnych<br />
dla poszczególnych miesięcy oraz dla całego okresu.<br />
19
12. Prowadzenie centralnej bazy danych dotyczących <strong>ochrony</strong><br />
<strong>przeciwpożarowej</strong> w LP<br />
• W określonych terminach Dyrekcja Generalna LP obowiązana jest<br />
zatwierdzić miesięczne i roczne sprawozdania o pożarach <strong>lasu</strong><br />
(pkt 9.8.1.).<br />
20
13. Opracowywanie analiz stanu <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong> w LP<br />
• Do końca lutego każdego roku Dyrekcja Generalna LP sporządza<br />
za ubiegły rok roczną analizę stanu <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong> dla<br />
LP (pkt 9.8.2.).<br />
21
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych<br />
1. Zorganizowanie i obsługa regionalnego Punktu Alarmowo-<br />
Dyspozycyjnego (PAD).<br />
2. Koordynacja:<br />
a) pracy sieci łączności radiowej,<br />
b) pracy systemu obserwacyjno-alarmowego,<br />
c) pracy Leśnych Baz Lotniczych,<br />
d) akcji gaśniczych,<br />
e) prognozowania zagrożenia pożarowego obszarów leśnych,<br />
f) planów działania podległych jednostek organizacyjnych<br />
3. Opracowywanie analiz stanu <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong> w RDLP.<br />
4. Weryfikacja danych nadleśnictw z zakresu <strong>ochrony</strong><br />
<strong>przeciwpożarowej</strong> w SILP.<br />
5. Szkolenia.<br />
22
1. Zorganizowanie i obsługa regionalnego PAD.<br />
• RDLP tworzy w odrębnym pomieszczeniu i utrzymuje<br />
PAD:<br />
- regionalny – dla regionalnej dyrekcji LP<br />
- rejonowy – dla grupy nadleśnictw (organizuje się w<br />
miarę potrzeby, na podstawie decyzji dyrektora RDLP)<br />
(pkt 4.4.1.)<br />
• RDLP winna zapewnić obsługę PAD-u przez osobę o<br />
odpowiednim przeszkoleniu i predyspozycjach<br />
gwarantujących prawidłową realizację zadań<br />
przypisanych do tego stanowiska (pkt 4.4.2.).<br />
23
2a. Koordynacja pracy sieci łączności radiowej<br />
• RDLP tworzy i utrzymuje na swoim terenie sieć<br />
radiokomunikacji ruchomej lądowej, jako element systemu<br />
obserwacyjno-alarmowego (pkt 4.5.1.).<br />
• Dyrektor RDLP administruje siecią na terenie RDLP w<br />
ramach warunków ustalonych przez UKE w pozwoleniu<br />
radiowym (pkt 4.5.1.).<br />
• Organizację sieci radiowej na terenie RDLP i zasady jej<br />
pracy określa regulamin sieci radiowej ustalany przez<br />
dyrektora RDLP (pkt 4.5.3.).<br />
• Użytkowanie radiotelefonów i układów retransmisji w<br />
paśmie Państwowej Straży Pożarnej wymaga każdorazowo<br />
uzgodnienia z właściwą komendą PSP.<br />
24
2b. Koordynacja pracy systemu obserwacyjno-alarmowego<br />
• RDLP prowadzi nadzór nad funkcjonowaniem systemu<br />
obserwacyjno-alarmowego na terenie RDLP i kieruje<br />
jego pracą (pkt 4.4.3.1.a).<br />
• Sieć obserwacyjną projektuje się dla terenu regionalnej<br />
dyrekcji LP, uwzględniając granice kompleksów<br />
leśnych, a nie granice administracyjne nadleśnictw.<br />
Lokalizację punktów obserwacyjnych w pobliżu granic<br />
rdLP należy konsultować z sąsiednimi rdLP. (pkt 4.2.3.)<br />
25
2c. Koordynacja pracy Leśnych Baz Lotniczych<br />
• RDLP organizuje LBL na podstawie decyzji Dyrektora<br />
Generalnego LP (pkt 4.9.2.).<br />
• RDLP winna zapewnić w zasięgu operacyjnym LBL<br />
odpowiednią liczbę lotnisk, lądowisk oraz innych miejsc<br />
startów i lądowań, aby umożliwić prawidłowe<br />
prowadzenie akcji gaśniczych (pkt 4.9.4., 4.9.5.)<br />
• RDLP (PAD) jest dysponentem statków powietrznych<br />
LBL zlokalizowanych na jej terenie oraz ewidencjonuje<br />
czas ich pracy (pkt 4.4.3.1., 4.9.7.).<br />
26
2d Koordynacja akcji gaśniczych<br />
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych:<br />
• koordynuje akcje gaszenia pożarów <strong>lasu</strong> o charakterze<br />
regionalnym,<br />
• współpracuje z wojewódzkimi stanowiskami koordynacji<br />
ratownictwa Państwowej Straży Pożarnej,<br />
• informuje niezwłocznie DGLP o zaistnieniu pożaru <strong>lasu</strong><br />
powyżej 10 ha i innych zdarzeniach nadzwyczajnych<br />
(pkt 4.4.3.1).<br />
27
2e Koordynacja prognozowania zagrożenia pożarowego obszarów<br />
leśnych<br />
• RDLP we współpracy z DGLP i IBL ustala lokalizację<br />
na swoim terenie punktów prognostycznych i<br />
pomocniczych wykorzystywanych do ustalania stopnia<br />
zagrożenia pożarowego <strong>lasu</strong> (pkt 1.3.11.)<br />
28
2f Koordynacja planów działania podległych jednostek organizacyjnych<br />
• Dyrektor RDLP uzgadniania projekt planu urządzenia <strong>lasu</strong> w<br />
części dotyczącej <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong> z właściwym<br />
miejscowo komendantem wojewódzkim Państwowej Straży<br />
Pożarnej, dla nadleśnictw I i II kategorii zagrożenia pożarowego<br />
<strong>lasu</strong> (pkt 3.1.6).<br />
• Dyrektor RDLP, w zależności od KZPL RDLP oraz innych<br />
czynników mających wpływ na zagrożenie pożarowe dużych<br />
kompleksów leśnych, w tym na potrzeby organizacji regionalnych<br />
akcji gaśniczych, ustala:<br />
• zwiększenie wyposażenia baz sprzętu nadleśnictw w inny<br />
niezbędny sprzęt i urządzenia,<br />
• wyposażenie nadzorowanych zakładów w sprzęt przydatny do<br />
gaszenia i dogaszania pożarów <strong>lasu</strong>.<br />
29
3. Opracowywanie analiz stanu <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong> w RDLP<br />
• Do 30 stycznia każdego roku RDLP obowiązana jest przesłać do<br />
DGLP roczną analizę stanu <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong> za ubiegły<br />
rok (pkt 9.8.2.).<br />
Podstawą opracowania analizy powinny być wyniki kontroli stanu<br />
bezpieczeństwa pożarowego obszarów leśnych i obiektów,<br />
ewidencja pożarów i wybranych elementów infrastruktury <strong>ochrony</strong><br />
<strong>przeciwpożarowej</strong> oraz inne materiały będące w posiadaniu (np.<br />
raporty generowane na podstawie danych zawartych w bazach<br />
SILP).<br />
30
4. Weryfikacja danych nadleśnictw z zakresu <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong><br />
w SILP.<br />
• RDLP prowadzi rejestr wstępnych meldunków pożarowych (pkt<br />
9.7.1.).<br />
• Rejestr prowadzony przez RDLP powinien obejmować wszystkie<br />
zaistniałe na jej terenie pożary. Zawarte w nim informacje (np. data<br />
i godzina powstania pożaru, jego lokalizacja do poziomu<br />
wydzielenia, wielkość powierzchni objętej pożarem, wstępne straty<br />
spowodowane przez pożar) powinny umożliwić weryfikację danych<br />
dotyczących pożaru <strong>lasu</strong> wprowadzonych przez nadleśnictwo do<br />
SILP (pkt 9.7.3.).<br />
• W określonych terminach RDLP obowiązana jest zatwierdzać<br />
miesięczne i roczne sprawozdania o pożarach <strong>lasu</strong>. (pkt 9.8.1.).<br />
31
5. Szkolenia<br />
• Osoby, które wykonują czynności z zakresu <strong>ochrony</strong><br />
<strong>przeciwpożarowej</strong>, powinny przejść szkolenie<br />
zawodowe i uzyskać kwalifikacje zgodnie z odrębnymi<br />
przepisami określonymi przez Ministra Spraw<br />
Wewnętrznych i Administracji. (pkt 2.6.6.)<br />
• RDLP winna koordynować organizację ww. szkoleń dla<br />
pracowników RDLP i nadleśnictw.<br />
32
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych<br />
6. Planowanie i prowadzenie wspólnych przedsięwzięć z<br />
zakresu <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong> nadzorowanych<br />
jednostek organizacyjnych.<br />
7. Współpraca z jednostkami <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong>.<br />
8. Kategoryzacja obszarów leśnych nadleśnictw.<br />
9. Organizacja, koordynacja i prowadzenie działalności<br />
informacyjno-edukacyjnej.<br />
10. Nadzór i kontrola funkcjonowania <strong>ochrony</strong><br />
<strong>przeciwpożarowej</strong> w nadleśnictwach.<br />
33
10. Nadzór i kontrola funkcjonowania <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong> w<br />
nadleśnictwach.<br />
W wypadku pożarów o powierzchni leśnej powyżej 10 ha<br />
dyrektor RDLP powołuje komisję, która sporządza<br />
analizę okoliczności, przyczyn powstania pożaru i jego<br />
rozprzestrzenienia się oraz przebiegu akcji ratowniczej<br />
(pkt 9.1.2).<br />
34
Nadleśnictwo<br />
1. Zorganizowanie i obsługa PAD-u nadleśnictwa.<br />
2. Organizacja baz sprzętu gaśniczego i utrzymanie sił ratowniczych<br />
nadleśnictwa.<br />
3. Obserwacja terenów leśnych.<br />
4. Prognozowanie zagrożenia pożarowego obszarów leśnych.<br />
5. Akcje gaśnicze i zabezpieczenie pożarzysk.<br />
6. Prognozowanie rozprzestrzeniania się pożarów.<br />
7. Planowanie zabiegów hodowlanych - uodpornienie drzewostanów.<br />
8. Zakładanie nowych i utrzymanie istniejących pasów<br />
przeciwpożarowych.<br />
9. Budowa, remont oraz konserwacja dojazdów pożarowych.<br />
35
Nadleśnictwo<br />
10. Budowa nowych i utrzymanie istniejących punktów czerpania<br />
wody.<br />
11. Budowa, przeglądy i konserwacja dostrzegalni.<br />
12. Ustalenie sposobów postępowania na wypadek powstania pożaru<br />
<strong>lasu</strong>.<br />
13. Wprowadzanie okresowego zakazu wstępu do <strong>lasu</strong>.<br />
14. Techniczne zapewnienie łączności radiowej i telefonicznej.<br />
15. Współdziałanie z jednostkami <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong>.<br />
16. Szkolenie i prowadzenie działalności informacyjno-edukacyjnej.<br />
17. Konserwacja i aktualizacja tablic informacyjnych.<br />
18. Prowadzenie ewidencji danych z zakresu <strong>ochrony</strong><br />
<strong>przeciwpożarowej</strong> w SILP.<br />
36
1. Zorganizowanie i obsługa PAD-u nadleśnictwa.<br />
• Nadleśnictwo tworzy i utrzymuje podstawowy PAD (pkt<br />
4.4.1.).<br />
• Nadleśnictwo organizuje PAD w biurze nadleśnictwa (I i<br />
II kategorii zagrożenia pożarowego). W nadleśnictwie<br />
III kategorii zagrożenia pożarowego PAD organizuje<br />
się, jeśli zachodzi taka potrzeba (pkt 4.4.5.).<br />
• Nadleśnictwo winno zapewnić obsługę PAD-u przez<br />
osobę o odpowiednim przeszkoleniu i predyspozycjach<br />
gwarantujących prawidłową realizację zadań<br />
przypisanych do tego stanowiska (pkt 4.4.2.).<br />
37
2. Organizacja baz sprzętu gaśniczego i utrzymanie sił ratowniczych<br />
nadleśnictwa.<br />
• Nadleśnictwo jest obowiązane posiadać i utrzymywać<br />
bazę sprzętu (pkt 4.7.6.).<br />
• Rozmieszczenie sprzętu nadleśniczy uzgodnienia z<br />
komendantem powiatowym (miejskim) PSP, w<br />
pierwszej kolejności z właściwym terenowo według<br />
siedziby biura nadleśnictwa (pkt 4.7.7.).<br />
• Wyposażenie baz w sprzęt i urządzenia do gaszenia<br />
pożarów i dogaszania pożarzysk w nadleśnictwie<br />
uzależnione jest od KZPL (pkt 4.7.9. i 4.7.10.).<br />
• Nadleśnictwo winno zabezpieczyć sprzęt, urządzenia i<br />
budowle na okres zimowy (załącznik 4).<br />
38
2. Organizacja baz sprzętu gaśniczego i utrzymanie sił ratowniczych<br />
nadleśnictwa cd.<br />
• Nadleśnictwo zobowiązane jest do zapewnienia<br />
pracownikom skierowanym do gaszenia pożarów<br />
odzieży roboczej, ochronnej i środków <strong>ochrony</strong><br />
osobistej. (pkt 8.4.3.).<br />
• Nadleśniczy na czas trwania akcji bezpośredniej<br />
powołuje pełnomocnika (dwóch do czterech) i ustala<br />
system gotowości do podejmowania działań i<br />
zabezpieczenie techniczne. Zadaniem pełnomocnika<br />
jest organizacja akcji ratowniczo-gaśniczych na<br />
gruntach i w obiektach będących w zarządzie<br />
nadleśnictwa (pkt 4.10.).<br />
39
3. Obserwacja terenów leśnych<br />
• Obserwację lasów z punktów obserwacyjnych organizuje<br />
nadleśnictwo. (pkt 4.2.5.).<br />
• Nadleśnictwo, którego punkty mają w zasięgu obserwacji lasy<br />
innych jednostek organizacyjnych LP, jest zobowiązane do ścisłej<br />
współpracy z tymi jednostkami (pkt 4.2.4.).<br />
• Nadleśnictwo zapewnia obsadę punktów obserwacyjnych i<br />
właściwe ich wyposażenie (pkt 4.2.6., 4.2.7., 4.2.8.).<br />
• Nadleśnictwo organizuje patrole przeciwpożarowe naziemne w<br />
celu wykrywania pożarów i gaszenia ich w zarodku oraz nadzoru<br />
nad bezpiecznym zachowaniem osób przebywających w lesie (pkt<br />
4.3.1.1.).<br />
40
4. Prognozowanie zagrożenia pożarowego obszarów leśnych<br />
• Określanie stopnia zagrożenia pożarowego <strong>lasu</strong><br />
wykonywane jest przez jednostki organizacyjne Lasów<br />
Państwowych w strefach prognostycznych z<br />
wykorzystaniem własnej zautomatyzowanej sieci<br />
meteorologicznych punktów pomiarowych (MPP). (pkt<br />
1.3.10.).<br />
• Nadleśnictwo na terenie którego zlokalizowany jest<br />
punkt prognostyczny lub pomocniczy dokonuje<br />
codziennie o godzinie 9 00 i 13 00 pomiaru parametrów<br />
niezbędnych do określenia stopnia zagrożenia<br />
pożarowego <strong>lasu</strong> w okresie od 1 marca do 30 września<br />
(pkt 1.3.3., 1.3.4., 1.3.5.).<br />
41
5. Akcje gaśnicze i zabezpieczenie pożarzysk<br />
• Pracownicy LP zobowiązani są podjąć dostępnymi<br />
metodami i środkami działania zmierzające do<br />
ograniczenia rozprzestrzeniania się pożaru (pkt 8.1.1.).<br />
• Podstawowym zadaniem nadleśnictwa związanym z<br />
prowadzoną akcją ratowniczo-gaśniczą na terenach LP<br />
jest uruchomienie własnych sił i środków, a następnie<br />
pełnienie roli gospodarza na miejscu akcji. (pkt 8.2.1.).<br />
42
5. Akcje gaśnicze i zabezpieczenie pożarzysk cd.<br />
Do szczegółowych zadań i obowiązków nadleśnictwa należy m.in.:<br />
• wyznaczenie miejsca kierowania siłami i środkami LP,<br />
• dysponowanie do akcji sił i środków nadleśnictwa i innych<br />
jednostek LP oraz monitorowanie ich dojazdu,<br />
• monitorowanie zagrożenia pożarowego <strong>lasu</strong> i prognozowanie<br />
możliwości rozprzestrzeniania się pożaru,<br />
• zapewnianie materiałów kartograficznych,<br />
• wyznaczenie pomocnika dla każdego dowódcy odcinka bojowego,<br />
• ustalenie z KDR dróg dojazdowych oraz ich oznakowanie,<br />
• zorganizowanie łączności kierowania siłami LP oraz<br />
współdziałania z pozostałymi uczestnikami akcji,<br />
• ustalenie koordynatora sił lotniczych odpowiedzialnego za<br />
bezpieczną realizację wszystkich działań napowietrznych,<br />
• zaplanowanie z KDR terminu przejęcia pożarzyska oraz ustalenie<br />
sposobów jego dogaszania i dozorowania. (pkt 8.2.2.).<br />
43
5. Akcje gaśnicze i zabezpieczenie pożarzysk cd.<br />
• Po ugaszeniu pożaru pełnomocnik nadleśniczego lub wyznaczona<br />
przez niego osoba przejmuje protokólarnie pożarzysko od KDR.<br />
• Po przejęciu powierzchnia pożarzyska powinna być<br />
zabezpieczona ze względu na możliwość powstania pożarów<br />
wtórnych oraz do celów dochodzeń popożarowych.<br />
• Sposób zabezpieczenia pożarzyska ustala KDR wspólnie z<br />
pełnomocnikiem nadleśniczego lub wyznaczoną przez niego<br />
osobą.<br />
• W przypadku, gdy jednostki straży pożarnej nie brały udziału w<br />
działaniach ratowniczych, sposób zabezpieczenia pożarzyska<br />
ustala pracownik LP znajdujący się na miejscu pożaru.<br />
• Decyzję o zakończeniu dogaszania i dozorowania pożaru<br />
podejmuje nadleśniczy lub osoba przez niego upoważniona.<br />
(pkt 9.2.1.9.2.2. 9.2.3. 9.2.5.).<br />
44
5. Akcje gaśnicze i zabezpieczenie pożarzysk cd.<br />
Do obowiązków nadleśnictwa po ugaszeniu pożaru<br />
należy:<br />
• ustalenie przypuszczalnej przyczyny powstania pożaru<br />
przy współudziale policji i straży pożarnej,<br />
• oszacowanie strat popożarowych,<br />
• przekazanie meldunku o pożarze do PAD rdLP i PSP,<br />
• podjęcie niezbędnych działań w celu uzyskania<br />
odszkodowania za poniesione straty.<br />
Nadleśnictwo w wypadku powstania pożaru <strong>lasu</strong> ma<br />
prawny obowiązek powiadomienia o tym zdarzeniu<br />
organy ścigania oraz podjąć określone działania<br />
zabezpieczające dowody przestępstwa.<br />
45
6. Prognozowanie rozprzestrzeniania się pożarów.<br />
• w okresach panowania tzw. pogody pożarowej PAD<br />
nadleśnictwa sporządza prognozę rozprzestrzeniania<br />
się pożaru, bazując na danych meteorologicznych, z<br />
wykorzystaniem „modelu pożaru <strong>lasu</strong>”, zgodnie z<br />
załącznikiem 13. (pkt 4.4.5.1.h).<br />
46
7. Planowanie zabiegów hodowlanych - uodpornienie drzewostanów.<br />
• Przy zakładaniu upraw wzdłuż dróg i linii podziału<br />
powierzchniowego należy dążyć do wprowadzenia możliwie<br />
największej liczby gatunków domieszkowych i pomocniczych w<br />
wielorzędowej formie zmieszania (pkt 2.5.1.).<br />
• Dla powierzchni powyżej 6 ha powstałych w wyniku odnowień<br />
poklęskowych zaleca się stosowanie podziału powierzchni na<br />
mniejsze części wielorzędowymi pasami gatunków<br />
domieszkowych i pomocniczych (pkt 2.5.2.).<br />
• Przy zakładaniu upraw w bezpośrednim sąsiedztwie linii<br />
kolejowych, dróg publicznych itp. mechaniczne przygotowanie<br />
gleby należy wykonać równolegle do źródeł zagrożenia, na<br />
szerokość nie mniejszą niż 30 m, tam gdzie jest to możliwe (pkt<br />
2.5.3.).<br />
47
8. Zakładanie nowych i utrzymanie istniejących pasów przeciwpożarowych<br />
Zakładanie nowych i utrzymywanie istniejących pasów<br />
przeciwpożarowych wynika z:<br />
• rozporządzenia MSWiA z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie<br />
<strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong> budynków, innych obiektów<br />
budowlanych i terenów,<br />
• rozporządzenia MŚ z dnia 22 marca 2006 r. w sprawie<br />
szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów<br />
• rozporządzenia MI z dnia 7 sierpnia 2008 r. w sprawie wymagań w<br />
zakresie odległości i warunków dopuszczających usytuowanie<br />
drzew i krzewów, elementów <strong>ochrony</strong> akustycznej i wykonywania<br />
robót ziemnych w sąsiedztwie linii kolejowych, a także sposobu<br />
urządzania i utrzymywania zasłon odśnieżnych oraz pasów<br />
przeciwpożarowych<br />
48
8. Zakładanie nowych i utrzymanie istniejących pasów przeciwpożarowych cd.<br />
Nadleśnictwo jest obowiązanie do zakładania i<br />
utrzymywania następujących typów pasów<br />
przeciwpożarowych:<br />
A - przy drogach publicznych,<br />
B - przy parkingach,<br />
BK - przy liniach kolejowych, jeżeli teren został zalesiony<br />
po wybudowaniu linii kolejowej,<br />
D - rozdzielający duże zwarte obszary leśne.<br />
49
9. Budowa, remont oraz konserwacja dojazdów pożarowych.<br />
• Nadleśnictwo obowiązane jest do utworzenia dojazdów<br />
pożarowych, które stanowią sieć komunikacyjną<br />
kompleksu leśnego w planowaniu i organizowani akcji<br />
ratowniczo-gaśniczych.<br />
• Dojazdy pożarowe podlegają planowaniu, ocenie i<br />
weryfikacji w trakcie opracowywania planu urządzenia<br />
<strong>lasu</strong>.<br />
• Nadleśnictwo powinno okresowo sprawdzać stan<br />
dojazdów pożarowych, szczególnie po wystąpieniu<br />
czynników mogących wpłynąć na ich stan.<br />
• Nadleśnictwo winno oznakować dojazdy pożarowe w<br />
sposób umożliwiający ich identyfikację (pkt 4.6.).<br />
50
10. Budowa nowych i utrzymanie istniejących punktów czerpania wody<br />
• Nadleśnictwo jest obowiązane do zapewnienia wymaganej<br />
przepisami liczby ujęć wody do celów gaśniczych,<br />
przystosowanych do poboru wody sprzętem będącym w<br />
posiadaniu straży pożarnej (pkt 4.8.2.).<br />
• Wymagany zapas wody gaśniczej nadleśnictwo winno zapewnić<br />
od 1 marca do 31 października, a w wypadku dużego ryzyka<br />
powstania pożaru przez cały rok. Możliwość okresowego<br />
wyłączenia ujęć wody z eksploatacji wymaga uzgodnienia z<br />
komendantem powiatowym/miejskim PSP (pkt 4.8.5.).<br />
• Nadleśnictwo winno obligatoryjnie oznakować początki dróg<br />
dojazdowych do ujęć wody, a dalszy ich przebieg według potrzeb<br />
(pkt 4.8.9.).<br />
• Wyznaczone miejsce czerpania wody nadleśnictwo winno<br />
oznakować (pkt 4.8.10.).<br />
51
11. Budowa, przeglądy i konserwacja dostrzegalni.<br />
• Nadleśnictwo jest obowiązane do budowy, przeglądów i<br />
konserwacji punktów obserwacyjnych,<br />
• Powinny być one budowane z zachowaniem przepisów<br />
prawa budowlanego, wymagań stanowiska pracy i BHP.<br />
Należy je lokalizować w miejscu wzniesionym,<br />
umożliwiającym obserwowanie jak największego<br />
obszaru leśnego, możliwie blisko drogi pozwalającej na<br />
przejazd dużych samochodów ciężarowych (załącznik<br />
6).<br />
• Nadleśnictwo winno wyposażyć punkty obserwacyjne w<br />
odpowiedni sprzęt i dokumenty (pkt 4.2.6., 4.2.8.)<br />
52
12. Ustalenie sposobów postępowania na wypadek powstania pożaru <strong>lasu</strong><br />
• Nadleśnictwo obowiązane jest sporządzić „Sposoby postępowania<br />
na wypadek powstania pożaru <strong>lasu</strong>” które są zbiorem procedur,<br />
dokumentów i informacji umożliwiającym sprawne zorganizowanie<br />
akcji ratowniczo-gaśniczej. Stanowią one podstawę do<br />
sporządzania planu ratowniczego powiatu w części dotyczącej<br />
<strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong> obszarów leśnych.<br />
• Nadleśniczy lub osoba przez niego upoważniona, na wniosek<br />
komendanta powiatowego PSP uczestniczy w uzgadnianiu planu<br />
ratowniczego powiatu.<br />
• Nadleśnictwo aktualizuje „Sposoby postępowania…” oraz leśną<br />
mapę numeryczną <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong>, a do dnia 15 marca<br />
każdego roku uzgadnia w całości z właściwą terenowo komendą<br />
powiatową PSP.<br />
53
13. Wprowadzanie okresowego zakazu wstępu do <strong>lasu</strong>.<br />
• Nadleśnictwo jest obowiązane do wprowadzania<br />
okresowego zakazu wstępu do <strong>lasu</strong>, gdy wystąpią<br />
warunki określone w rozporządzeniu Ministra<br />
Środowiska z dnia 22 marca 2006 r. w sprawie<br />
szczegółowych zasad zabezpieczenia<br />
przeciwpożarowego lasów (przy 3. stopniu zagrożenia<br />
pożarowego <strong>lasu</strong>, jeżeli przez kolejnych 5 dni<br />
wilgotność ściółki mierzona o godzinie 9 00 będzie<br />
niższa od 10%).<br />
54
14. Techniczne zapewnienie łączności radiowej i telefonicznej<br />
• Nadleśnictwo obowiązane jest do zapewnienia i<br />
zorganizowania sprawnie działającej łączności z<br />
powiatowym stanowiskiem kierowania PSP,<br />
leśnictwami, punktami obserwacyjnymi i innymi<br />
jednostkami, których udział przewiduje się w akcjach<br />
ratowniczych (załącznik 4),<br />
55
15. Współdziałanie z jednostkami <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong>.<br />
• Nadleśnictwo winno współdziałać w zakresie <strong>ochrony</strong><br />
<strong>przeciwpożarowej</strong> z zainteresowanymi urzędami,<br />
instytucjami i organizacjami, w szczególności PSP,<br />
PKP, wójtami, burmistrzami, lokalną prasą i radiem<br />
oraz kierownikami zakładów przemysłowych, obiektów<br />
magazynowych i inżynierskich znajdujących się na<br />
terenach leśnych i w ich bezpośrednim sąsiedztwie<br />
(załącznik 4).<br />
56
16. Szkolenie i prowadzenie działalności informacyjno-edukacyjnej.<br />
• Nadleśnictwo winno przeszkolić z zakresu <strong>ochrony</strong><br />
<strong>przeciwpożarowej</strong> <strong>lasu</strong> wszystkich pracowników. Szkolenie to<br />
winno być powtórzone przy zmianie przepisów lub technologii<br />
pracy, a także po stwierdzeniu braku znajomości obowiązujących<br />
przepisów (pkt 2.6.).<br />
• Nadleśnictwo winno wymagać przeprowadzenia takiego szkoleniu<br />
w odniesieniu do osób zatrudnionych w zakładach usług leśnych.<br />
Obowiązek ich przeszkolenia spoczywa na pracodawcy (pkt 2.6.).<br />
• Nadleśnictwo winno prowadzić działalność informacyjnoedukacyjnej<br />
wśród miejscowego społeczeństwa (w szkołach, na<br />
zebraniach gminnych, w zakładach pracy położonych na terenach<br />
leśnych lub w ich sąsiedztwie, w ośrodkach turystycznowypoczynkowych<br />
zlokalizowanych na terenie nadleśnictwa, na<br />
obozach harcerskich, koloniach itp.) (pkt 2.1.).<br />
57
17. Konserwacja i aktualizacja tablic informacyjnych.<br />
• Nadleśnictwo umieszcza tablice informacyjne i<br />
ostrzegawcze dotyczące zabezpieczenia<br />
przeciwpożarowego <strong>lasu</strong> przy wjazdach do lasów oraz<br />
przy parkingach leśnych, w uzgodnieniu z właściwym<br />
miejscowo komendantem powiatowym (miejskim)<br />
Państwowej Straży Pożarnej (pkt 3.3.).<br />
• Nadleśnictwo sprawdza stan tablic ostrzegawczych,<br />
informacyjnych i edukacyjnych, wymienienia zużytych i<br />
uzupełnienia brakujące (załącznik 4).<br />
58
18. Prowadzenie ewidencji danych z zakresu <strong>ochrony</strong> <strong>przeciwpożarowej</strong><br />
w SILP.<br />
• W terminie 5 dni od daty powstania pożaru<br />
nadleśnictwo obowiązane jest wprowadzić dane o<br />
pożarze do ewidencji pożarów w SILP (pkt 9.5.2.),<br />
• W określonych terminach nadleśnictwo, obowiązane<br />
jest zatwierdzać miesięczne i roczne sprawozdania o<br />
pożarach <strong>lasu</strong> (pkt 9.8.1.),<br />
• Nadleśnictwo winno na bieżąco aktualizować w SILP<br />
dane dotyczące infrastruktury <strong>przeciwpożarowej</strong>.<br />
59
Dziękuję za uwagę<br />
Dyrekcja Generalna<br />
Lasów Państwowych<br />
ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. nr 3<br />
02-362 Warszawa<br />
sekretariat@lasy.gov.pl<br />
tel. +48 22 322 33 44,<br />
fax +48 22 233 44 55<br />
60