geografia feministyczna
geografia feministyczna
geografia feministyczna
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Płeć kulturowa<br />
(gender)) w mieście.<br />
Podejście geografii<br />
feministycznej.<br />
Dr Bogumiła Lisocka-Jaegermann<br />
Instytut Studiów Regionalnych<br />
i Globalnych<br />
Uniwersytet<br />
Warszawski
Gender – płeć<br />
kulturowa<br />
'ukształtowany przez kulturę<br />
zespół atrybutów i<br />
zachowań przydanych<br />
kobiecie lub mężczyźnie’<br />
przekładający się na istnienie<br />
odmiennych standardów, które<br />
są wytworem społeczeństwa
Gender<br />
Społeczno i kulturowo określone<br />
role przypisane kobietom i<br />
mężczyznom w każdym<br />
społeczeństwie, związane są z<br />
obowiązującymi w nim wzorcami<br />
męskości i kobiecości. Role te<br />
określają istotne aspekty<br />
egzystencji jednostek i<br />
zbiorowości, m.in. zachowania<br />
społeczne, gospodarcze i<br />
przestrzenne
Geografia a gender<br />
Nurt badań geograficznych czerpiący<br />
inspirację z doświadczeń<br />
wielodyscyplinarnych badań nad płcią<br />
kulturową (gender<br />
studies) ) pojawił się<br />
w połowie lat 70. XX wieku<br />
U jego początków leżało przekonanie, że<br />
perspektywa gender może wiele wnieść<br />
do naszego rozumienia związków<br />
między człowiekiem a przestrzenią
Geografia a gender<br />
Tradycyjna <strong>geografia</strong> - podobnie jak<br />
historia – jako dyscyplina stworzona<br />
przez mężczyzn - nie uwzględniała<br />
na ogół specyfiki ról społecznych<br />
kobiet i mężczyzn i nie zajmowała<br />
się przestrzeniami kobiecymi i<br />
męskimi.
Geografia a gender<br />
Przejście od badań nad rolami<br />
płci do badań nad relacjami<br />
między płcią kulturową - ich<br />
kontekstualność historyczna,<br />
społeczna, gospodarcza i<br />
kulturowa tworząca w każdym<br />
wypadku specyficzną<br />
konstrukcję sytuacyjną -<br />
określająca praktykę życia<br />
codziennego - stosunki<br />
międzyludzkie i procesy<br />
społeczne
Gender a feminizm<br />
W radykalnej interpretacji<br />
feministycznej kulturowe<br />
zróżnicowanie płci określa i kształtuje<br />
każdy aspekt naszego życia, stanowiąc<br />
przez nikogo nie kwestionowany<br />
system kategorii, poprzez które<br />
społeczeństwo postrzega kobiety i<br />
mężczyzn. Kulturowe zróżnicowanie<br />
płci spełnia więc funkcje złożonego<br />
systemu dominacji mężczyzn nad<br />
kobietą. Zadaniem feminizmu jest<br />
jego zrozumienie, a polityki - jego<br />
zniesienie.
<strong>geografia</strong><br />
<strong>feministyczna</strong><br />
Zajmuje się m.in. analizą różnic w<br />
kształtowaniu tożsamości płciowej w<br />
różnych kontekstach: rasowych,<br />
etnicznych, religijnych, narodowych .<br />
Przedstawiciele geografii feministycznej<br />
prowadzą badania w obrębie różnych<br />
nurtów geografii społecznej i ekonomicznej<br />
Wskazując m.in. na odmienny stosunek<br />
kobiet i mężczyzn do zasobów<br />
przyrodniczych widoczny w różnych<br />
kulturach, związany z tradycyjnym<br />
podziałem pracy.
<strong>geografia</strong> <strong>feministyczna</strong><br />
Na styku geografii feministycznej i geografii<br />
kultury mieszczą się studia nad percepcją<br />
krajobrazu, prowadzone na podstawie<br />
analizy tekstów literackich czy dzieł<br />
malarskich autorstwa kobiet i mężczyzn, a<br />
także analizy języka pod kątem ukrytych w<br />
nich stereotypów dotyczących płci.
<strong>geografia</strong> <strong>feministyczna</strong>
Podejście<br />
Metody<br />
Tematy badawcze<br />
Kobiety w<br />
badaniach<br />
geografii społ-<br />
ek.<br />
Ilościowe<br />
Geografia kobiet<br />
Empiryzm feministyczny<br />
Przestrzenne zróżnicowanie<br />
statusu i aktywności kobiet<br />
alternatywy dla pozytywizmu<br />
Kobiety i zatrudnienie<br />
Kobiety i rozwój<br />
Kobiety a miasto<br />
Feminizm<br />
lewicowy<br />
Feminizm socjalistyczny<br />
Marksizm<br />
Kobiety a rozwój<br />
Materializm historyczny<br />
Łączenie teorii z praktyką<br />
Struktury społeczne i<br />
przestrzenne w miejscach<br />
zatrudnienia i zamieszkania<br />
Role Gender w krajach<br />
Południa<br />
Kapitalizm a patriarchat<br />
Feminizm w<br />
krajach<br />
Południa<br />
Postkolonializm<br />
Poststrukturalizm<br />
Teorie relacji rasowych<br />
Analiza dyskursu<br />
Metody biograficzne<br />
Badania partycypacyjne<br />
Badania terenowe a ‘władza’<br />
(wzorce dominacji)<br />
Europocentryczne formy<br />
wiedzy<br />
Gender a rozwój<br />
Feminizm a<br />
nowa <strong>geografia</strong><br />
kultury<br />
Postmodernizm,<br />
psychoanaliza,<br />
Queer theory,<br />
Etnografie<br />
Analiza tekstu<br />
Przestrzenie symboliczne i<br />
wyobrażone<br />
Seksualność i przestrzeń<br />
Ciało a symbole przestrzenne
Miasta a gender
Przestrzeń obdarzona<br />
płcią<br />
Związek między<br />
przestrzenią jako<br />
konstruktem<br />
społecznym, a płcią<br />
kulturową<br />
Przestrzenie<br />
prywatne: dom –<br />
domena kobiet<br />
Przestrzenie<br />
publiczne- miejsce<br />
pracy – domena<br />
mężczyzn
Przestrzenie męskie?
Czy oryginalny flâneur<br />
mógł być flâneuse?<br />
Bywalec paryskich bulwarów,<br />
celebrujący wolny czas i powolny<br />
spacer<br />
Obserwator przejawów<br />
nowoczesności w przestrzeni<br />
miejskiej<br />
Metafora nowoczesnego i<br />
ponowoczesnego bytowania i<br />
percepcji
Suburbia-kobiety-<br />
mężczyźni<br />
„ograniczanie<br />
mobilności kobiet w<br />
kategoriach zarówno<br />
przestrzeni jak i<br />
tożsamości jest w<br />
niektórych kontekstach<br />
kulturowych głównym<br />
narzędziem<br />
podporządkowania”<br />
(Massey<br />
1994, s.176)
Kobiety w mieście<br />
Przestrzeń domowa<br />
Przestrzeń pracy<br />
Transport publiczny – dostępność<br />
komunikacyjna miejsc (n.p<br />
n.p. . dla<br />
matek z dziećmi)<br />
Kobiety w przestrzeni<br />
symbolicznej (reklamy)<br />
Klasa, rasa, pochodzenie etniczne<br />
– podobieństwa i różnice
Północ – Południe<br />
Podobieństwa i różnice
This figure shows the space-time<br />
paths of the African-AmericanAmerican women in the<br />
Portland Activity-Travel<br />
Survey (Oregon, 1994-95) 95) dataset. It shows that the<br />
activity spaces of these women are more restricted than individuals of other<br />
gender/ethnicethnic groups in the sample.
African American and Asian women
Płeć<br />
jako czynnik<br />
dyskryminujący ?
Miasto bezpieczne,<br />
miasto przyjazne<br />
UNHCR News Story: 16 Days of<br />
Activism at UNHCR
Map of the Locality of Kennedy in Bogota, Colombia (2010). This map<br />
was created as part of the UNIFEM/Red Mujer y Habitat Regional<br />
Programme “Cities without Violence against Women, Safe Cities for All”
Miasto jako przestrzeń<br />
wolności<br />
Miasto jako przestrzeń gdzie<br />
wszelkie struktury i podziały<br />
(także genderowe) podlegają<br />
ciągłym zmianom i nieustannym<br />
renegocjacjom.<br />
„Wielkie metropolie dają kobietom<br />
wolność „ (feminizm siły)<br />
Rola przestrzeni handlowych i<br />
zmian obyczajowych<br />
Miejska wolność a migracje kobiet
Walka o przestrzeń<br />
publiczną<br />
Polityzacja macierzyństwa
Walka z maczyzmem
participatory governance<br />
Współzarządzanie (partycypacyjne)<br />
Samorządy oparte na zasadach<br />
demokracji uczestniczącej<br />
Demokracja partycypacyjna –<br />
kompromis między demokracją<br />
bezpośrednią i przedstawicielską<br />
Demokracja deliberatywna
X, XI<br />
Patrz: Rafał Górski 2007<br />
Bez państwa: demokracja<br />
uczestnicząca w działaniu.<br />
Kraków: Korporacja Ha!art,<br />
ISBN 978-83<br />
83-89911-76-6.<br />
III,IV
Poststrukturalizm<br />
Ucieczka od dychotomii ról płciowych<br />
Wskazanie na ich różnorodność<br />
Tworzenie własnych przestrzeni<br />
Planowanie miasta zgodnie z<br />
hierarchią potrzeb różnych grup
Miasto otwarte – miasto<br />
kreatywne<br />
Pochwała różnorodności –różne role<br />
wnoszą różne idee, ekspresje,<br />
talenty i perspektywy<br />
Gay Index jako miernik różnorodności<br />
(przypadek San Francisco)<br />
Richard Florida Cities and the Creative Class Routledge 2005
Płeć kulturowa (gender)<br />
w mieście<br />
Znaczenie kontekstu (miasta<br />
Globalnego Południa versus miasta<br />
globalne; uwarunkowania<br />
infrastrukturalne i kulturowe )<br />
Znaczenie perspektywy badawczej<br />
Badania a programy zmian
Bibliografia<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Bondi L, Rose D., 2003 Constructing Gender,<br />
Constructing The Urban: a review of Anglo-<br />
American feminist urban geography, w:<br />
Gender, Place and Culture, vol.10, No 3, p.<br />
229-245<br />
245<br />
Jarvis H., Kantor P., Cloke J., 2009 Cities and<br />
Gender Routledge, London<br />
Massey D.,1994 Space, Place and Gender<br />
Polity Press, Cambridge<br />
Mc Dowell L.,1999 Gender, Identity and<br />
Place. Understanding Feminist Geographies,<br />
Polity Press Cambridge
Bibliografia<br />
<br />
<br />
<br />
Sabaté Martínez J.M., Rodríguez Moya J.M., Díaz<br />
Muňoz M.A., 1995 Mujeres, espacio y sociedad.<br />
Hacia una geografía del género, Editorial Síntesis,<br />
Madrid<br />
Przestrzenie Miasta Kwartalnik ResPublica Nowa<br />
Nr 3/2008<br />
Soja E.W., 1996 Thirdspace. . Journey to Los<br />
Angeles and other real-and and imagined places<br />
Blackwell, Oxford
Change language