Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Coraz mniej starego budownictwa w Beskidach.<br />
Fot. W. Suchta<br />
SEKRETY CHAŁUP<br />
DREWNIANYCH<br />
ŚWIĘTO KSIĄŻKI<br />
Rolą muzeów powinno być nie odkładanie<br />
do lamusa niegdysiejszych wytworów<br />
ludzkich, lecz raczej ożywianie ich<br />
przez uzmysłowienie nam, że składają się<br />
one na część wspólnej tożsamości i warto<br />
ratować je przed zniszczeniem czy zapomnieniem.<br />
Takiego wskrzeszenia miejscowego<br />
budownictwa drewnianego podjęto<br />
się 26 października w Muzeum Ustrońskim<br />
z inicjatywy tejże instytucji, jak również<br />
Ogniska Górali Śląskich w Ustroniu. Ściany<br />
jednej z sal zapełniły fotografie obiektów<br />
wzniesionych z drewna (przeważnie<br />
pod koniec XIX w.), stojących w okolicy<br />
do dziś, uzupełnione o wizerunki tych już<br />
nieistniejących, a w to otoczenie wkomponowano<br />
drewniane wyposażenie domostwa.<br />
(Wystawa potrwa do 12.11.).<br />
Trudu uwiecznienia starych, zabytkowych<br />
chałup czy zabudowań podjęła się<br />
muzealna etnograf Alicja Michałek, która<br />
w ciągu miesiąca obeszła wszystkie<br />
dzielnice miasta wzdłuż i wszerz, wykonując<br />
ponad 300 zdjęć, po czym wraz<br />
z mężem Zbigniewem przygotowała pokaz<br />
multimedialny, opierający się także na<br />
fotosach i widokówkach dostarczonych<br />
przez ustroniaków (m.in. He<strong>nr</strong>yka Cieślara).<br />
Zapytana o szczegóły swej pracy<br />
A. Michałek zdradziła: W większości<br />
spotkałam się z przychylnym nastawieniem<br />
mieszkańców. Niektórzy nawet instruowali<br />
mnie, jak dom fotografować, żeby najlepiej<br />
się prezentował.<br />
Ale nastrojowy, dopracowany mimo pośpiechu<br />
film nie był jedyną atrakcją spotkania.<br />
Wcześniej odczyt wygłosił znawca<br />
zabudowy drewnianej dr Jifi Langer,<br />
mieszkaniec Rożnowa (słynącego z żywego<br />
skansenu). Wbrew obawom co do swej<br />
polszczyzny fachowiec objaśniał uwarunkowania<br />
oraz specyfikę wczesnego budownictwa<br />
w Beskidach i całych Karpatach,<br />
niuanse techniczne konstrukcji zrębowej,<br />
rozplanowanie izby, chlewu, sieni. Mówił<br />
0 stosowaniu niebezpiecznych kurloków<br />
(pieców bez komina) i walce władz austriackich<br />
o wznoszenie kosztownych murowanych<br />
kominów.<br />
W myśl zawołania „Jaworowe hóśle,<br />
zagrejcie mi słósznie!" skocznóm gorolskóm<br />
muzykom podjęli przybyłych „Wałasi".<br />
Kapela wystąpiła w podstawowym,<br />
archaicznym składzie: Zbigniew Wałach<br />
na skrzypcach i Jan Kaczmarzyk na 200<br />
letnich gajdach, wydających donośne,<br />
dźwięczące w uszach buczyni. Muzycy<br />
wnieśli na scenę niepowtarzalny góralski<br />
humor i poczucie godności, szacunek dla<br />
tego, jako kiesi bywało.<br />
Jan Sztefęk, prezes ustrońskiego Ogniska<br />
Górali Śląskich dziękował gościom<br />
(prócz wspomnianych byli to jeszcze prezes<br />
OGŚ z Mostów koło Jabłonkowa An r<br />
drzej Niedoba i członek zarządu OGŚ<br />
z Istebnej Józef Michałek); oświadczył<br />
też: Ogromnie podziękować należy państwu<br />
Michałkom, bo opracowanie tylu<br />
zdjęć i zrobienie tak ambitnego filmu jest<br />
bardzo cenne. Sam zdumiałem się ilością<br />
1 jakością fotografii. Apeluję do zebranych<br />
i nie tylko, żeby dokumentować na zdjęciach<br />
drewniane domy. Nie będę optował<br />
za budowaniem takich w centrum, ale może<br />
wyżej w górach powinno się sięgać do tradycji?<br />
Dzięki projektowi zlokalizowano na terenie<br />
Ustronia 60 obiektów z drewna 38<br />
zamieszkanych, 16 niezamieszkanych,<br />
6 przystosowanych do celów turystycznych.<br />
Nieliczne stanowią nienaruszone relikty<br />
przeszłości, zwykle są przebudowywane<br />
zgodnie z nowymi potrzebami. Muzeum<br />
przy okazji prosi ustroniaków o kontakt<br />
w celu udokumentowania nieraz zawiłej<br />
historii najciekawszych drewnianych<br />
budynków, z możliwością zamieszczenia<br />
jej w „Kalendarzu Ustrońskim".<br />
Byłoby miło, gdyby nieco drewnianych<br />
chat zachowało się dla przyszłych pokoleń<br />
nie tylko na zdjęciach czy we wspomnieniach.<br />
Te wiekowe obiekty, często<br />
niepozorne i jakby ukryte w ramionach<br />
bujnej zieleni, zaświadczają o pokorze<br />
wobec natury, o skromności człowieka,<br />
który z drzew, z tego, co najprostsze i najbliższe,<br />
buduje sobie wśród niej schronienie<br />
i ostoję. Katarzyna Szkaradnik<br />
Szkoła Podstawowa <strong>nr</strong> 3 w Polanic 3 października świętowała<br />
Międzynarodowy Dzień Bibliotek Szkolnych. Przygotowania do<br />
święta rozpoczęły się dwa tygodnie wcześniej i byli w nie zaangażowani<br />
wszyscy uczniowie i nauczyciele. Klasy 13 przygotowały<br />
na wystawkę zakładki do książek, klasy starsze tworzyły<br />
hasła i rymowanki o bibliotece.<br />
W święto bibliotek czytelnicy częstowali się cukierkami i mogli<br />
złożyć życzenia i podpisy w kronice szkolnej. W tym dniu<br />
każdy uczeń mógł spróbować, jak „smakuje" książka z inicjatywy<br />
Komitetu Rodzicielskiego zakupiony został tort w kształcie<br />
książki.<br />
Jednym z punktów programu był konkurs szybkiego czytania, w<br />
którym zwyciężył Kacper Pustelnik z kl. 6, II miejsce zajęła Natalia<br />
Magnuszewska kl. 6, III miejsce Robert Szarzeć z kl. 4.<br />
W tym dniu odwiedziły bibliotekę przedszkolaki, które wraz<br />
z dziećmi klas 1 3 wysłuchały baśni Andersena pt. „Calineczka",<br />
czytanej na role przez uczniów klas starszych. Karolina Dyba Krojenie tortowej książki. Fot. z arch. SP3<br />
2 listopada 20<strong>06</strong> r. <strong>Gazeta</strong> <strong>Ustrońska</strong> 7
Change language