1 Ręka wspinacza Przyczyny powstawania zespołów przecią ...

Pogrubienia stawów palców
U około 40% sportowo nastawionych wspinaczy obserwuje się pogrubienie stawów
międzypaliczkowych. Już u wspinaczy trenujących dwa lata możemy zauważyć pogrubienia stawów
międzypaliczkowych bliższych i dalszych. Początkowo pogrubienia dotyczą palców środkowego i
serdecznego, w dalszym przebiegu mogą zająć wszystkie 28 stawów palców obu rąk. Jako przyczyny
tych zmian możemy wymienić zmiany hipertroficzne dotyczące więzadeł pobocznych, tkanki kostnej i
chrzęstnej oraz wysięki stawowe, będące przyczyną powysiłkowych bolesnych obrzmień stawów palców.
„Adaptacja, czyli przystosowanie to zdolność ustroju do bytowania w zmienionych warunkach.
Powtarzanie obciążenia ustroju w procesie treningowym wiedzie nie tylko do zmian czynnościowych,
lecz powoduje również zmiany adaptacyjne o charakterze morfologicznym. U osób dorosłych bodziec,
jaki stanowi pociąganie przyczepu przez mięsień szkieletowy może również po zakończeniu okresu
wzrostu na długość prowadzić do zgrubienia warstwy korowej kości. Wyrazem tego rodzaju wzrostu
wskutek pracy jest powiększanie szerokości trzonu kości i powiększenie warstwy gąbczastej”.
Pod wpływem bodźca, jakim jest pociąganie przyczepu mięśnia zmiany morfologiczne o charakterze
przystosowawczym będą zachodziły głównie w miejscu jego przyczepu. Możliwości przystosowawcze
takich tkanek jak ścięgna, więzadła, chrząstki są bardziej ograniczone.
Hochholzer podaje przybliżony czas potrzebny do wystąpienia zmian adaptacyjnych w poszczególnych
tkankach pod wpływem stopniowego obciążenia treningowego u osób dorosłych:
- mięśnie – od 3 tygodni treningu siłowego
- kości – 1 rok
- ścięgna – 1-2 lata
- więzadła – powyżej 2 lat
- chrząstki – 3-5 lat
Przeciążenia stawów palców prowadzą do wzmożonego gromadzenia się płynów w stawach. Takie
wysięki stawowe są rozpoznawalne jako sprężyste obrzmienia stawów palców. W badaniu ruchomości
stwierdzamy deficyt zgięcia i wyprostu oraz upośledzenie ruchów precyzyjnych. Często obserwowana
jest poranna sztywność stawów palców ustępująca po wykonaniu ćwiczeń ruchowych. Przeciążenia
prowadzące do chronicznych wysięków podrażniają błonę maziową powodując jej stany zapalne i
przerost. To oznacza, że pobudzona i pogrubiała błona maziowa ponownie tworzy więcej płynu
maziowego. Cykl ten ma charakter błędnego koła i jest trudny do przerwania, gdyż w pewnym momencie
zaczyna powtarzać się samoistnie. U osób niewspinających się wysiękom stawowym często towarzyszą
bóle. Ponieważ płyn stawowy wywiera trwały ucisk na bogate unerwienie torebki stawowej, objawem jest
ból charakteryzowany często jako tępy. Zadziwiające jest, że bardzo nieliczni wspinacze pomimo
wieloletniego obrzmienia stawów palców skarżą się na dolegliwości bólowe. Nie wyjaśniono, czy
przyczyną jest np. uszkodzenie zakończeń nerwowych wywołane długotrwałym uciskiem, czy też
rozwiniecie się większej tolerancji bólu. Dodatkowo w połączeniu z chronicznymi wysiękami do stawów
i ich pogrubieniami może występować tzw. „luźny” staw. Wysięki stawowe na skutek ciśnienia
wywieranego na torebkę stawową powiększają jej rozmiary. Jeżeli dojdzie jeszcze do rozciągnięcia
więzadeł pobocznych efektem będzie niestabilność stawu i jego zwiększona boczna ruchomość.
Rozciągnięcie więzadeł pobocznych może nastąpić, jeżeli wspinacz często jako chwytu używa dziurek na
pojedyncze palce.
Uszkodzenia więzadeł pobocznych stawów międzypaliczkowych palców
W strukturze torebki stawowej możemy wyróżnić dwie warstwy. Wewnętrzna błona maziowa jest
odpowiedzialna za produkcję płynu maziowego. Zewnętrzna błona włóknista jest zbudowana z mocnych
pęczków włókien łącznotkankowych, które miejscami tworzą grubsze pasma, czyli więzadła stawowe.
Zapewniają one stabilność i spójność stawu. W przypadku stawów międzypaliczkowych więzadła
poboczne (ligamenta collateralia) przebiegają właśnie w ścianie torebki stawowej, jako jej zgrubienie.
Ten rodzaj więzadeł określamy jako więzadła torebkowe (ligamenta capsularia).
W sytuacji wykorzystywania przez wspinaczy dziurek, w których osadza się paliczek dalszy, a czasami
również środkowy, więzadła te wraz z torebką stawową podlegają dużym siłom rozciągającym.
www.primaroca.pl 9