1 Ręka wspinacza Przyczyny powstawania zespołów przecią ...

Specyficzne obciążenia występujące w czasie wspinaczki spowodowały powstanie specyficznych metod
treningu. Jest to grupa ćwiczeń, które wykonywane bez należytego przygotowania i w nieprzemyślany
sposób są potencjalnie niebezpieczne. Należą tu ćwiczenia z obciążeniem dodatkowym, takie jak
podciąganie na drążku, ćwiczenia na wąskich listwach i chwytotablicy. Istotny wpływ na powstawanie
uszkodzeń sportowych określanych jako przewlekłe wywiera wiek, a konkretnie zbyt wczesne
rozpoczynanie treningu specjalistycznego. Wiadome jest, bowiem, że u młodzieży narząd ruchu i
krążenia nie mogą podołać takim obciążeniom, jak w wieku dojrzałym. Do powstawania uszkodzeń
przewlekłych u dzieci prowadzi stosowanie nadmiernych i niewłaściwych obciążeń treningowych.
Szczególnie wrażliwym miejscem w układzie kostno-szkieletowym dziecka są chrząstki wzrostowe kości.
Intensywny trening sportowy może prowadzić do zaburzenia procesów kostnienia. Podobnie zdolność do
przyjmowania obciążeń przez inne tkanki należy kształtować latami, stosując ich stopniowy i powolny
wzrost. Pamiętając o tym, że „dziecko nie jest małą osobą dorosłą” celowe wydaje się dobieranie
obciążeń zgodnie z rzymską zasadą „spiesz się powoli”.
Należy tu z całą pewnością stwierdzić, że problematyka uszkodzeń narządu ruchu dzieci i młodzieży
związana z uprawianiem wspinaczki wykracza poza obszar przeciążeń dotyczących ręki. Należy się
spodziewać, że zabureznia równowagi mięśniowej, w szczególności mięśni odpowiadających za ustalenie
kręgosłupa, niedostateczna siła mięśni grzbietu w stosunku do mięśni brzucha i mięśni piersiowych mogą
prowadzić do zmian o charakterze kifozy kręgosłupa (potocznie: garbienie się). Również w wyniku
przeciążeń sportowych, a szczególności wskutek używania ciasnego obuwia wspinaczkowego
niedostosowanego do potrzeb młodocianych można spodziewać się przewlekłych uszkodzeń stopy.
Dodatkowo, znając powszechną dla środowiska wspinaczkowego skłonność do stosowania zabiegów
redukujących masę ciała, należy przestrzec przed nieuzasadnionymi próbami regulacji masy ciała przez
dzieci i dorastającą młodzież. Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych staje się na tym tle
jednym z ważniejszych i odpowiedzialnych zadań instruktorów i trenerów młodzieży.
Poza treningowymi kolejną grupę stanowią obciążenia związane ze wspinaczką. Wspinaczka sportowa
wymaga przestrzegania pewnych reguł. Reguły te mają pośredni wpływ na wielkość obciążeń aparatu
ruchu w czasie wspinaczki. Przykładem może być ogromne zaangażowanie i determinacja w czasie próby
przejścia drogi w stylu OS, co z założenia wyklucza istnienie drugiej szansy. Zawsze jednak wola
pokonania trudności oraz lęk przed odpadnięciem prowadzą do niewyobrażalnych wręcz obciążeń palców
wspinacza. W sytuacji najwyższego napięcia struktur takich, jak mięśnie, ścięgna, więzadła każde
obciążenie dodatkowe jest potencjalnym zagrożeniem wystąpienia urazu w postaci ostrej, lub poważnego
przeciążenia. Do sytuacji, które bezpośrednio powodują takie uszkodzenia należą:
- krótkie wyślizgnięcie się stóp, które powoduje nagłe obciążenie rąk całym ciężarem ciała wspinacza,
przy czym jedna ręka jest najczęściej bardziej obciążona.
- szybkie forsowne pociągnięcie przy dynamicznym przechwycie.
- długa wspinaczka na granicy możliwości przy dużym zmęczeniu.
- skakanie do chwytów.
Należy tu zaznaczyć, że uszkodzenia powstałe w tzw. fazie zwalniania (kiedy wspinacz odpada, nie
mogąc utrzymać chwytu) są o 75% bardziej powszechne od występujących w fazie przyśpieszania przy
tzw. „ciągnięciu”.
Spośród innych przyczyn mogących prowadzić do powstawania przeciążenia w czasie wspinaczki można
wymienić:
- obierane cele nie odpowiadają poziomowi techniki wspinaczkowej oraz poziomowi wytrenowania.
- zbyt krótkie przerwy pomiędzy próbami przejść na granicy możliwości.
- próby chwytania się w momencie odpadnięcia.
- lekceważenie bólu.
Problem rozgrzewki i ćwiczeń rozciągających dotyczy zarówno treningu, jak i samej wspinaczki.
Zaniedbania w obszarze tej obligatoryjnej składowej każdej jednostki treningowej i każdej wspinaczki
mogą być przyczyną przeciążeń i uszkodzeń narządu ruchu. Innym znaczącym zagadnieniem jest
problem sposobów chwytania ręką, które mają wpływ na przeciążanie ścięgien, więzadeł i chrząstek.
Szczególnie niekorzystnie rysuje się tutaj określany popularnie „łuczkiem” lub „łódeczką” sposób
chwytu, którego nazwa jest związana z przeprostowaniem stawów międzypaliczkowych dalszych.
www.primaroca.pl 4