1 Ręka wspinacza Przyczyny powstawania zespołów przecią ...
1 Ręka wspinacza Przyczyny powstawania zespołów przecią ... 1 Ręka wspinacza Przyczyny powstawania zespołów przecią ...
Napięcie tych struktur osiąga wartości maksymalne i przy dodatkowym obciążeniu ich wytrzymałość zostaje przekroczona. Tym obciążeniem może być np. wyślizgnięcie się ze stopni lub wyślizgnięcie się palca z dziurki powodujące przeprost. Dochodzi do naciągnięcia, przerwania częściowego, a w wyjątkowych sytuacjach do przerwania całkowitego typu awulsyjnego, co oznacza, że więzadło odrywa się wraz z fragmentem kości, czemu często towarzyszy częściowe uszkodzenie płytki dłoniowej. Płytki dłoniowe o włóknisto-chrzęstnej budowie wzmacniają torebki stawowe palców. Najczęstszym uszkodzeniom ulegają płytki dłoniowe bliższych stawów międzypaliczkowych w wyniku urazów pośrednich powodujących przeprost stawów. Uszkodzenia więzadeł pobocznych w czasie treningu wspinaczkowego najczęściej mają charakter przeciążeniowy i występują w postaci naciągnięcia lub przerwania częściowego. Naciągnięcia objawiające się bólem są często lekceważone i prowadzą do częściowego przerwania w miejscu przyczepu więzadła. Objawami są: obrzęk często występujący dopiero następnego dnia, ograniczenie ruchomości najczęściej w postaci niepełnego wyprostu, boczna niestabilność stawu przejawiająca się zaburzeniem chwytu i osłabieniem siły. Torbiel galaretowata – ganglion Torbiel galaretowata jest tworem występującym w sąsiedztwie stawów lub pochewek ścięgien. Najprawdopodobniej przyczyną jej powstawania są zmiany degeneracyjne w tkance łącznej. Otoczka torbieli wypełnionej galaretowatą masą jest zbudowana ze zbitej tkanki łącznej. Najczęstszą lokalizacją jest strona grzbietowa nadgarstka ponad kością księżycowatą, strona dłoniowa nadgarstka ponad kością łódeczkowatą oraz pochewki ścięgien zginaczy palców w okolicy stawów międzypaliczkowych bliższych. Umiejscowienie torbieli pochewki zginacza jest najczęstsze między wejściem do pochewki zginacza a stawem międzypaliczkowym bliższym. W tym wypadku torbiele powstają wskutek drobnych pęknięć pochewki włóknistej ścięgna, przez które uwypukla się pochewka maziowa. W przeciwieństwie do torbieli występujących w sąsiedztwie stawów są małe, o średnicy kilku milimetrów i wypełnione mazią ścięgnową. Torbiele te powstają w wyniku pracy fizycznej wykonywanej przez osoby nie przygotowane. U wspinaczy torbiele występują głównie w okolicy pierwszej fałdy zgięciowej palców, rzadziej w okolicy stawów palców, a rozwijają się najczęściej na skutek ostrego lub przewlekłego przeciążenia stawów bądź pochewek ścięgien zginaczy palców. Od wielkości i lokalizacji zależy stopień uciążliwości objawiający się bólem, a rzadziej osłabieniem czynności ręki lub uciskiem na nerw. W tworzeniu się ganglionu wyróżnia się trzy fazy: 1. twardy niewielki guzek o grubych ścianach, zwracający na siebie uwagę bólem. 2. guz średniej wielkości zmieniający swój kształt i wymiary zależnie od funkcji ręki. 3. guz zanikający (po kilku, kilkunastu miesiącach trwania choroby. Palpacyjnie guzowate uwypuklenie jest twarde, niekiedy chełbocące i nieprzesuwalne w stosunku do podłoża. Nie ma cech zapalnych. W okresie 2 choroby wielkość ganglionu jest zależna od obciążeń treningowych. Intensywne obciążanie powoduje wzrost wielkości natomiast przerwa w treningu prowadzi do zmniejszenia, a nawet całkowitego ustąpienia dolegliwości. Ponieważ torbieli towarzyszą niekiedy wyrośla kostne – osteofity, można przypuszczać, że u wspinaczy o długim stażu wystąpienie ganglionu jest związane z trwałymi zmianami kształtu powierzchni stawowych. Osteoartroza Jedna z definicji osteoartrozy mówi: „Choroba ta powstaje przez długotrwałe uszkadzające obciążenia powodujące objawy zużycia chrząstek i kości”. Możemy wyróżnić osteoartrozę pierwotną i wtórną. O pierwotnej osteoartrozie mówimy wtedy, gdy czynniki etiologiczne nie są uchwytne, o wtórnej – gdy można określić przyczyny powodujące zmiany w stawach. Czynniki mogące zainicjować omawiany proces chorobowy można podzielić na trzy grupy: - bezpośrednie urazy chrząstki stawowej w wyniku m.in. wgniecenia chrząstki lub uszkodzenia spowodowanego stanem zapalnym. - patologiczna mechanika stawu. www.primaroca.pl 10
- uszkodzenia podchrzęstnej warstwy kości, występujące np. po znacznych i powtarzających się nadmiernych obciążeniach stawu. Prawidłową czynność stawu można określić jako bezbolesny ruch i dobrą stabilność, które zależą od trzech niezależnych cech anatomicznych: - precyzyjnego dopasowania przeciwległych powierzchni stawowych. - stabilności stawu i sposobu obciążania. - właściwości mechanicznych kości i chrząstki stawowej. Zaburzenie jednej z wymienionych cech może spowodować zmiany w stawie określane popularnie mianem choroby zwyrodnieniowej. Miejscem największych zmian w stawie jest przeważnie chrząstka stawowa, a jej uszkodzenie może być wynikiem działania nieprawidłowych bodźców, zwłaszcza silnych powtarzających się przeciążeń na prawidłową chrząstkę szklistą. Zależnie od zadań i obciążeń stawu, grubość warstwy chrząstki stanowiącej powierzchnię stawową wynosi od 2 do 7 mm. Chrząstka nie zawiera podobnie jak inne struktury odżywiających ją naczyń krwionośnych, lecz jest zaopatrywana w substancje odżywcze przez płyn stawowy. Komórki leżące zbyt daleko od źródeł odżywiania mogą ginąć; towarzyszy temu mineralizacja. W przypadku szkodzenia chrząstka nie regeneruje się, a ubytek jest zastępowany tkanką łączno-włóknistą. Dodatkowo zaopatrzenie w substancje odżywcze istnieje tylko wtedy, gdy staw jest ruchomy. W pewnym sensie chrząstka najlepiej rozwija się i zachowuje tam, gdzie najbardziej jest „maltretowana”, co jest wyrazem dostosowania się narządu do czynności. Chrząstka zbudowana jest z komórek chrzęstnych chondrocytów oraz macierzy złożonej z proteoglikanów i włókien kolagenowych. Wybitnemu nawodnieniu tych ostatnich zawdzięcza chrząstka swoją elastyczność, dzięki której może znosić duże siły nacisku działające na nią. Cykliczne ruchy podtrzymują przyjmowanie substancji odżywczych przez chrząstkę, zaś duże uciski takie jak przy ekstremalnych skokach, czy też powtarzające się lokalne obciążenia uciskowe takie jak we wspinaczce, wyciskają wodę z chrząstki, co prowadzi do podatności na zranienia. Widać to na przykładzie biegaczy długodystansowych, którzy w swoim życiu wybiegają ponad 10000km i przy prawidłowych stosunkach anatomicznych stawów biodrowych i kolanowych nie stwierdza się u nich zwiększonej częstotliwości występowania osteoartrozy. Odmiennie prezentują się wysiłki związane z ogromnymi uciskami chrząstek, takimi jakie występują na przykład w podnoszeniu ciężarów i te mają wpływ niewątpliwie negatywny. We wspinaczce do uszkodzeń chrząstki stawowej przyczyniają się w szczególności niekorzystne ułożenia palców. Zaliczamy tu przeprost w stawach międzypaliczkowych dalszych oraz maksymalne zgięcie w stawach międzypaliczkowych bliższych, występujące w opisanym już sposobie chwytu, zwanym „łuczkiem”. Konsekwencją jest ograniczenie ochronnej funkcji więzadeł i mięśni, a chrząstka samodzielnie przyjmuje całą siłę nacisku. Takie długotrwałe, powtarzające się niekorzystne obciążenia mogą prowadzić do wzmożonego zużycia i ostatecznie do osteoartrozy. Głównym symptomem jest ból. Samo uszkodzenie chrząstki stawowej, nawet znacznego stopnia, nie powoduje dolegliwości bólowych, ponieważ nie ma ona zakończeń bólowych. Dopiero przeciążenia aparatu więzadłowego lub ścięgien mogą wyzwalać ból i powodować ograniczenie ruchomości stawu. Ostry ból w osteoartrozie może być także wynikiem zapalenia błony maziowej, które chociaż nie jest stałą cechą tej choroby to może jednak występować w jej przebiegu. Początkowo ból występuje wskutek obciążania stawu a później towarzyszy również stanom wypoczynku oraz występuje ból nocny. Symptomami są obrzmienia stawów i wysięki. Pozostaje tylko pytanie, czy wieloletnie uprawianie wspinaczki może prowadzić do powstania wczesnej artrozy. Z pewnością obrzmienia stawów palców u wspinaczy są symptomem wskazującym na przeciążenie. Dodatkowo badania przeprowadzone na grupie długo trenujących wspinaczy wykazały, że istnieją objawy osteoartrozy stawów palców u osób długo i intensywnie zajmujących się wspinaniem. Nie oznacza to jednak, że choroba ta musi dotknąć każdego wspinacza. Nie mniej w porównaniu do częstości występowania u niewspinaczy niewątpliwie istnieje zwiększone zagrożenie wystąpienia osteoartrozy stawów palców u osób zajmujących się wspinaniem. www.primaroca.pl 11
- Page 1 and 2: Ręka wspinacza Przyczyny powstawan
- Page 3 and 4: Jakie zatem wnioski wynikają z prz
- Page 5 and 6: Ten sposób chwytania jest najczęs
- Page 7 and 8: Palec przeskakujący - u osób nie
- Page 9: Pogrubienia stawów palców U okoł
- Page 13 and 14: Z tego powodu pracuje on w stosunku
- Page 15 and 16: • Trening należy przerwać przed
- Page 17 and 18: Inną możliwością jest wzmocnien
- Page 19: Stopniowo należy dodawać siły do
- uszkodzenia podchrzęstnej warstwy kości, występujące np. po znacznych i powtarzających się<br />
nadmiernych obciążeniach stawu.<br />
Prawidłową czynność stawu można określić jako bezbolesny ruch i dobrą stabilność, które zależą od<br />
trzech niezależnych cech anatomicznych:<br />
- precyzyjnego dopasowania przeciwległych powierzchni stawowych.<br />
- stabilności stawu i sposobu obciążania.<br />
- właściwości mechanicznych kości i chrząstki stawowej.<br />
Zaburzenie jednej z wymienionych cech może spowodować zmiany w stawie określane popularnie<br />
mianem choroby zwyrodnieniowej. Miejscem największych zmian w stawie jest przeważnie chrząstka<br />
stawowa, a jej uszkodzenie może być wynikiem działania nieprawidłowych bodźców, zwłaszcza silnych<br />
powtarzających się <strong>przecią</strong>żeń na prawidłową chrząstkę szklistą. Zależnie od zadań i obciążeń stawu,<br />
grubość warstwy chrząstki stanowiącej powierzchnię stawową wynosi od 2 do 7 mm. Chrząstka nie<br />
zawiera podobnie jak inne struktury odżywiających ją naczyń krwionośnych, lecz jest zaopatrywana w<br />
substancje odżywcze przez płyn stawowy. Komórki leżące zbyt daleko od źródeł odżywiania mogą ginąć;<br />
towarzyszy temu mineralizacja. W przypadku szkodzenia chrząstka nie regeneruje się, a ubytek jest<br />
zastępowany tkanką łączno-włóknistą. Dodatkowo zaopatrzenie w substancje odżywcze istnieje tylko<br />
wtedy, gdy staw jest ruchomy. W pewnym sensie chrząstka najlepiej rozwija się i zachowuje tam, gdzie<br />
najbardziej jest „maltretowana”, co jest wyrazem dostosowania się narządu do czynności. Chrząstka<br />
zbudowana jest z komórek chrzęstnych chondrocytów oraz macierzy złożonej z proteoglikanów i włókien<br />
kolagenowych. Wybitnemu nawodnieniu tych ostatnich zawdzięcza chrząstka swoją elastyczność, dzięki<br />
której może znosić duże siły nacisku działające na nią. Cykliczne ruchy podtrzymują przyjmowanie<br />
substancji odżywczych przez chrząstkę, zaś duże uciski takie jak przy ekstremalnych skokach, czy też<br />
powtarzające się lokalne obciążenia uciskowe takie jak we wspinaczce, wyciskają wodę z chrząstki, co<br />
prowadzi do podatności na zranienia. Widać to na przykładzie biegaczy długodystansowych, którzy w<br />
swoim życiu wybiegają ponad 10000km i przy prawidłowych stosunkach anatomicznych stawów<br />
biodrowych i kolanowych nie stwierdza się u nich zwiększonej częstotliwości występowania<br />
osteoartrozy.<br />
Odmiennie prezentują się wysiłki związane z ogromnymi uciskami chrząstek, takimi jakie występują na<br />
przykład w podnoszeniu ciężarów i te mają wpływ niewątpliwie negatywny. We wspinaczce do<br />
uszkodzeń chrząstki stawowej przyczyniają się w szczególności niekorzystne ułożenia palców. Zaliczamy<br />
tu przeprost w stawach międzypaliczkowych dalszych oraz maksymalne zgięcie w stawach<br />
międzypaliczkowych bliższych, występujące w opisanym już sposobie chwytu, zwanym „łuczkiem”.<br />
Konsekwencją jest ograniczenie ochronnej funkcji więzadeł i mięśni, a chrząstka samodzielnie przyjmuje<br />
całą siłę nacisku. Takie długotrwałe, powtarzające się niekorzystne obciążenia mogą prowadzić do<br />
wzmożonego zużycia i ostatecznie do osteoartrozy.<br />
Głównym symptomem jest ból. Samo uszkodzenie chrząstki stawowej, nawet znacznego stopnia, nie<br />
powoduje dolegliwości bólowych, ponieważ nie ma ona zakończeń bólowych. Dopiero <strong>przecią</strong>żenia<br />
aparatu więzadłowego lub ścięgien mogą wyzwalać ból i powodować ograniczenie ruchomości stawu.<br />
Ostry ból w osteoartrozie może być także wynikiem zapalenia błony maziowej, które chociaż nie jest<br />
stałą cechą tej choroby to może jednak występować w jej przebiegu. Początkowo ból występuje wskutek<br />
obciążania stawu a później towarzyszy również stanom wypoczynku oraz występuje ból nocny.<br />
Symptomami są obrzmienia stawów i wysięki. Pozostaje tylko pytanie, czy wieloletnie uprawianie<br />
wspinaczki może prowadzić do powstania wczesnej artrozy. Z pewnością obrzmienia stawów palców u<br />
wspinaczy są symptomem wskazującym na <strong>przecią</strong>żenie. Dodatkowo badania przeprowadzone na grupie<br />
długo trenujących wspinaczy wykazały, że istnieją objawy osteoartrozy stawów palców u osób długo i<br />
intensywnie zajmujących się wspinaniem. Nie oznacza to jednak, że choroba ta musi dotknąć każdego<br />
<strong>wspinacza</strong>. Nie mniej w porównaniu do częstości występowania u niewspinaczy niewątpliwie istnieje<br />
zwiększone zagrożenie wystąpienia osteoartrozy stawów palców u osób zajmujących się wspinaniem.<br />
www.primaroca.pl 11
Change language