27.10.2013 Views

Wykład 5 i 6 - kowektory, przestrzeń kostyczna

Wykład 5 i 6 - kowektory, przestrzeń kostyczna

Wykład 5 i 6 - kowektory, przestrzeń kostyczna

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

4<br />

układ współrzędnych (x i ) (może być afiniczny, ale może być też krzywoliniowy) a w przestrzeni<br />

B układ (y µ ), to odwzorowanie f będzie postaci<br />

y 1 = f 1 (x 1 , . . . , x n ), . . . , y m = f m (x 1 , . . . , x n ).<br />

Weźmy krzywą γ(t) = a + tv reprezentującą wektory styczne (a, v) dla v = v 1 e1 + · · · + v n en<br />

F (γ i (t)) = (f 1 (x 1 (a) + tv 1 , . . . , x i (a) + tv i , . . . , x n (a) + tv n ), . . . ,<br />

f m (x 1 (a) + tv 1 , . . . , x i (a) + tv i , . . . , x n (a) + tv n )<br />

Współrzędne wektora stycznego do krzywej t ↦→ f ◦ γ(t) w t = 0 obliczamy różniczkując<br />

współrzędne punktu f(γ i (t)) w t = 0. Otrzymujemy<br />

⎡<br />

∂f<br />

⎢<br />

⎣<br />

1<br />

∂x1 (xi (a))v 1 1 ∂f<br />

+<br />

∂x2 (xi (a))v 2 1 ∂f<br />

+ · · · +<br />

∂xn (xi (a))v n<br />

∂f 2<br />

∂x1 (xi (a))v 1 2 ∂f<br />

+<br />

∂x2 (xi (a))v 2 2 ∂f<br />

+ · · · +<br />

∂xn (xi (a))v n<br />

⎤<br />

⎥ =<br />

⎥<br />

.<br />

⎥<br />

⎦<br />

∂f m<br />

∂x1 (xi (a))v 1 m ∂f<br />

+<br />

∂x2 (xi (a))v 2 m ∂f<br />

+ · · · +<br />

∂xn (xi (a))v n<br />

⎡<br />

⎢<br />

⎣<br />

∂f 1<br />

∂x1 (xi (a))<br />

∂f 2<br />

∂x 1 (xi (a))<br />

.<br />

∂f 1<br />

∂x m (xi (a))<br />

∂f 1<br />

∂x2 (xi (a)) · · ·<br />

∂f 2<br />

∂x 2 (xi (a)) · · ·<br />

.<br />

. ..<br />

∂f m<br />

∂x 2 (xi (a)) · · ·<br />

∂f 1<br />

∂xn (xi (a))<br />

∂f 2<br />

∂xn (xi (a))<br />

.<br />

∂f m<br />

∂xn (xi ⎤<br />

⎥ ⎡<br />

⎥ ⎢<br />

⎥ ⎢<br />

⎥ ⎢<br />

⎥ ⎢<br />

⎥ ⎣<br />

⎥<br />

⎦<br />

(a))<br />

Macierz odwzorowania stycznego Taf w ustalonym punkcie w bazach związanych z układem<br />

współrzędnych jest więc istotnie macierzą pochodnej odwzorowania f wyrażonego we współrzędnych<br />

i traktowanego jako odwzorowanie z R n do R m .<br />

Żeby omówić sposób zachowania kowektorów względem odwzorowania między przestrzeniami<br />

afinicznymi musimy sięgnąć do algebry i wprowadzić pojęcie odwzorowania sprzężonego do<br />

odwzorowania liniowego. Niech więc V będzie przestrzenią wektorową wymiatu n a W przestrzenią<br />

wektorową wymiaru m. Niech także F oznacza odwzorowanie liniowe między tymi<br />

przestrzeniami. Odwzorowaniem sprzężonym do F nazywamy odwzorowanie liniowe<br />

F ∗ : W ∗ −→ V ∗<br />

dane wzorem<br />

⟨α, F (v)⟩ = ⟨F ∗ (α), v⟩,<br />

dla α ∈ W ∗ i v ∈ V . W innej notacji napisalibyśmy<br />

(F ∗ α)(v) = α(F (v)).<br />

Sprawdźmy jak będzie wyglądała macierz odwzorowania sprzężonego, jeśli znana jest macierz<br />

odwzorowania F . Ustalmy więc bazy e w przestrzeni V i f w przestrzeni W oraz oznaczmy<br />

przez ϵ i ϕ odpowiednie bazy dualne. Działanie odwzorowania F w bazach f i e zapisujemy:<br />

[F (v)] f = [F ] f e [v] e<br />

v 1<br />

v 1<br />

.<br />

v n<br />

⎤<br />

⎥<br />

⎦ .

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!