Prawo o aktach stanu cywilnego - Gandalf

Prawo o aktach stanu cywilnego - Gandalf Prawo o aktach stanu cywilnego - Gandalf

gandalf.com.pl
from gandalf.com.pl More from this publisher
27.10.2013 Views

Rozdział 1. Przepisy ogólne Art. 3 6. Z wyjątkiem małżeństw wyznaniowych ze skutkami cywilnymi, których akty mają charakter konstytutywny, jak wynika z doktryny, kierownik urzędu stanu cywilnego jest zobowiązany do przestrzegania przy rejestracji oraz dokonywaniu innych czynności przepisów Kodeksu cywilnego, Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, Prawa o aktach stanu cywilnego, Prawa prywatnego międzynarodowego, Kodeksu postępowania administracyjnego w zakresie nieunormowanym w wymienionych aktach prawnych, a także Kodeksu postępowania cywilnego, odnoszących się do spraw związanych z rejestracją stanu cywilnego. 7. Podstawową formą rejestracji stanu cywilnego jest sporządzanie aktów urodzeń, małżeństw i zgonów. W toku sporządzania aktu powinny zostać kierownikowi urzędu stanu cywilnego przedłożone dokumenty, o których szczegółowo będzie mowa w dalszych częściach komentarza. Przy sporządzaniu aktów należy zwrócić uwagę, czy osoby zgłaszające zdarzenie (urodzenie lub zgon) oraz składające oświadczenia (np. o zawarciu małżeństwa, o uznaniu ojcostwa, o nadaniu dziecku nazwiska męża matki lub żony ojca) mają pełną zdolność do czynności prawnych. Ponadto przy sporządzaniu aktu urodzenia należy: – ustalić istnienie domniemania pochodzenia dziecka z małżeństwa, – przyjąć na żądanie stron oświadczenie o uznaniu ojcostwa dziecka niepochodzącego z małżeństwa, oświadczenie o nadaniu dziecku nieznanego ojca nazwiska matki jako nazwiska ojca. Przed sporządzeniem aktu małżeństwa należy przyjąć oświadczenie, iż osobom zamierzającym zawrzeć małżeństwo nie są znane okoliczności stanowiące przeszkodę do zawarcia tego związku. 8. Po sporządzeniu aktu stanu cywilnego mogą nastąpić zdarzenia mające wpływ na stan cywilny osób, które podlegają rejestracji w urzędach stanu cywilnego. Rejestracja ta następuje w formie wzmianek dodatkowych wpisywanych na marginesie aktu. Zdarzenia te następują w wyniku: 1) składanych oświadczeń woli: – o uznaniu ojcostwa, – o nadaniu dziecku nazwiska męża matki lub żony ojca, – o wyborze dla dziecka innego imienia niż wpisane w akcie urodzenia (art. 51 ust. 1), – o nazwisku dziecka (art. 62 ust. 6 p.a.s.c., art. 88 k.r.o.), – o powrocie osoby rozwiedzionej do nazwiska, które nosiła przed zawarciem małżeństwa; 2) orzeczeń sądowych: – o zaprzeczeniu i ustaleniu macierzyństwa, – o zaprzeczeniu lub ustaleniu ojcostwa, – o ustaleniu bezskuteczności uznania ojcostwa, Elżbieta Pachniewska 25

Art. 4 Część pierwsza. Prawo o aktach stanu cywilnego – o przysposobieniu, – o unieważnieniu lub sprostowaniu aktu, – o unieważnieniu małżeństwa lub jego rozwiązaniu przez rozwód, – o uchyleniu lub zmianie postanowienia o uznaniu za zmarłego lub stwierdzeniu zgonu, – o separacji; 3) decyzji administracyjnej o zmianie imienia lub nazwiska. 9. Kierownik urzędu stanu cywilnego dokonuje również innych wpisów w aktach stanu cywilnego, które jednak nie mają wpływu na stan cywilny osób, ale mają znaczenie dla treści aktów, prostując je lub uzupełniając na żądanie lub w interesie osób, których akty dotyczą. Do takich wpisów należą: sprostowanie błędu pisarskiego i uzupełnienie aktu (art. 28 i 36), unieważnienie jednego z dwóch aktów stwierdzających to samo zdarzenie (art. 29), nadanie dziecku imienia (art. 50 ust. 2) lub wpisanie w akcie urodzenia dziecka nieznanego ojca imienia ojca wskazanego przez matkę oraz nazwiska matki jako nazwiska ojca (art. 42 ust. 2), wpisanie danych dotyczących ojca na podstawie art. 86 ust. 1, skreślenie danych wpisanych niezgodnie z przepisami prawa (art. 18 ust. 2). Art. 4. CHARAKTER AKTÓW STANU CYWILNEGO Art. 4. Akty stanu cywilnego stanowią wyłączny dowód zdarzeń w nich stwierdzonych; ich niezgodność z prawdą może być udowodniona jedynie w postępowaniu sądowym. 1. Art. 4 jest odpowiednikiem art. 25 p.a.s.c. z 1955 r. Zmianie uległa natomiast część przepisu uprzednio stanowiącego zdanie drugie, według którego niezgodność z prawdą aktu stanu cywilnego mogła być udowodniona tylko w postępowaniu nieprocesowym o unieważnienie lub sprostowanie aktu. Obecnie zatem stwierdzenie to może nastąpić również w wyniku procesu sądowego. Postanowienia art. 4 obejmują również zagraniczne akty stanu cywilnego, bowiem ustawodawca użył określenia „akty stanu cywilnego”, a nie „polskie akty stanu cywilnego”. Potwierdza to brzmienie art. 1138 k.p.c., który stanowi, że „zagraniczne dokumenty urzędowe mają moc dowodową na równi z polskimi dokumentami urzędowymi”. 2. Wyraz „wyłączny”, użyty w art. 4, wskazuje na to, że tylko na podstawie aktu stanu cywilnego dopuszczalne jest udowodnienie faktu urodzenia, małżeństwa lub zgonu. Odnosi się to także do podstawowych danych zawartych w tych aktach dotyczących daty i miejsca zdarzenia, danych dotyczących dziecka (płeć, imię, nazwisko, pochodzenie od określonych rodziców), danych dotyczących osób wstępujących w związek małżeński oraz danych dotyczących osób zmarłych. 3. Na podstawie aktu stanu cywilnego nie jest natomiast możliwe udowodnienie innych danych w nich zawartych, a niedotyczących bezpośrednio zdarzenia za- 26 Elżbieta Pachniewska

Art. 4 Część pierwsza. <strong>Prawo</strong> o <strong>aktach</strong> <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong><br />

– o przysposobieniu,<br />

– o unieważnieniu lub sprostowaniu aktu,<br />

– o unieważnieniu małżeństwa lub jego rozwiązaniu przez rozwód,<br />

– o uchyleniu lub zmianie postanowienia o uznaniu za zmarłego lub stwierdzeniu<br />

zgonu,<br />

– o separacji;<br />

3) decyzji administracyjnej o zmianie imienia lub nazwiska.<br />

9. Kierownik urzędu <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong> dokonuje również innych wpisów w <strong>aktach</strong><br />

<strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong>, które jednak nie mają wpływu na stan cywilny osób, ale mają<br />

znaczenie dla treści aktów, prostując je lub uzupełniając na żądanie lub w interesie<br />

osób, których akty dotyczą. Do takich wpisów należą: sprostowanie błędu<br />

pisarskiego i uzupełnienie aktu (art. 28 i 36), unieważnienie jednego z dwóch<br />

aktów stwierdzających to samo zdarzenie (art. 29), nadanie dziecku imienia<br />

(art. 50 ust. 2) lub wpisanie w akcie urodzenia dziecka nieznanego ojca imienia<br />

ojca wskazanego przez matkę oraz nazwiska matki jako nazwiska ojca (art. 42<br />

ust. 2), wpisanie danych dotyczących ojca na podstawie art. 86 ust. 1, skreślenie<br />

danych wpisanych niezgodnie z przepisami prawa (art. 18 ust. 2).<br />

Art. 4. CHARAKTER AKTÓW STANU CYWILNEGO<br />

Art. 4. Akty <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong> stanowią wyłączny dowód zdarzeń w nich<br />

stwierdzonych; ich niezgodność z prawdą może być udowodniona jedynie<br />

w postępowaniu sądowym.<br />

1. Art. 4 jest odpowiednikiem art. 25 p.a.s.c. z 1955 r. Zmianie uległa natomiast część<br />

przepisu uprzednio stanowiącego zdanie drugie, według którego niezgodność<br />

z prawdą aktu <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong> mogła być udowodniona tylko w postępowaniu nieprocesowym<br />

o unieważnienie lub sprostowanie aktu. Obecnie zatem stwierdzenie<br />

to może nastąpić również w wyniku procesu sądowego. Postanowienia art. 4 obejmują<br />

również zagraniczne akty <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong>, bowiem ustawodawca użył określenia<br />

„akty <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong>”, a nie „polskie akty <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong>”. Potwierdza to<br />

brzmienie art. 1138 k.p.c., który stanowi, że „zagraniczne dokumenty urzędowe<br />

mają moc dowodową na równi z polskimi dokumentami urzędowymi”.<br />

2. Wyraz „wyłączny”, użyty w art. 4, wskazuje na to, że tylko na podstawie aktu<br />

<strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong> dopuszczalne jest udowodnienie faktu urodzenia, małżeństwa<br />

lub zgonu. Odnosi się to także do podstawowych danych zawartych w tych <strong>aktach</strong><br />

dotyczących daty i miejsca zdarzenia, danych dotyczących dziecka (płeć, imię, nazwisko,<br />

pochodzenie od określonych rodziców), danych dotyczących osób wstępujących<br />

w związek małżeński oraz danych dotyczących osób zmarłych.<br />

3. Na podstawie aktu <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong> nie jest natomiast możliwe udowodnienie<br />

innych danych w nich zawartych, a niedotyczących bezpośrednio zdarzenia za-<br />

26 Elżbieta Pachniewska

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!