Prawo o aktach stanu cywilnego - Gandalf
Prawo o aktach stanu cywilnego - Gandalf Prawo o aktach stanu cywilnego - Gandalf
Rozdział 1. Przepisy ogólne Art. 3 – decyzja administracyjna (np. o zmianie imienia lub nazwiska, o sprostowaniu lub unieważnieniu aktu – art. 28 i 29), – decyzja administracyjna o skreśleniu części wpisu na podstawie art. 18 ust. 2, – protokół o przyjęciu oświadczeń (o uznaniu ojcostwa, o powrocie osoby rozwiedzionej do nazwiska noszonego przed zawarciem małżeństwa, o wpisanie do aktu danych osłaniających, o których mowa w art. 86 ust. 1 i 2. 6. W wyjątkowych wypadkach akt stanu cywilnego zastępuje się aktem nowym. Ma to miejsce w przypadku przysposobienia w warunkach określonych w art. 48 ust. 1 lub art. 49 ust. 1 p.a.s.c., a także w razie ustalenia toż sa mości osoby zmarłej, której akt zgonu został uprzednio sporządzony na podstawie art. 68 ust. 1 (patrz art. 68 ust. 3). 7. Rejestracją stanu cywilnego obejmuje się zdarzenia urodzeń, małżeństw i zgonów, które miały miejsce na obszarze Polski, bez względu na obywatelstwo osób, których zdarzenia dotyczą. Akty sporządza się w urzędzie stanu cywilnego, na którego terenie nastąpiły zdarzenia. Prawo o aktach stanu cywilnego przewiduje jednak wyjątki od tej zasady. Dotyczą one zawarcia małżeństwa, transkrypcji aktów zagranicznych, sporządzania aktów urodzeń i zgonów na podstawie protokołów nadesłanych przez polskich konsulów, kapitanów statków powietrznych i morskich. Odmiennie jest też uregulowana właściwość miejscowa, np. w przypadku uznania za zmarłego lub stwierdzenia zgonu. Szerzej o tym będzie mowa w dalszej części komentarza. Art. 3. STAN CYWILNY Art. 3. Stan cywilny osoby stwierdza się na podstawie aktów sporządzonych w księgach stanu cywilnego. 1. Zarówno w ustawie, jak i w Kodeksie cywilnym oraz w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym brak defi nicji stanu cywilnego. Należałoby zatem oprzeć się w tej kwestii na określeniach zawartych w słownikach, encyklopediach oraz doktrynie. Trzeba więc przykładowo przytoczyć defi nicję (W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa 1985), według której stan cywilny jest to „sytuacja rodzinno- -prawna w odniesieniu do małżeństwa: panna, kawaler, żonaty, mężatka, wdowiec, wdowa, rozwiedziony, rozwiedziona”. Jest to defi nicja zawężona, zwraca jednak uwagę fakt, że w życiu codziennym, a także w sprawach urzędowych pytania o stan cywilny w ankietach, formularzach, przesłuchaniach dotyczą pozostawania lub niepozostawania w związku mał żeńskim. 2. Encyklopedia Powszechna PWN z 1976 r. ujmuje to pojęcie szerzej, stwierdzając, że „stan cywilny to zespół cech określających sytuację osoby fi zycznej w rodzinie (np. pokrewieństwo, związek małżeński) oraz jej sytuację osobistą (np. płeć, wiek)”. J. Litwin (w: Prawo…) odróżnia „stan osoby” z punktu widzenia jej stano- Elżbieta Pachniewska 23
Art. 3 Część pierwsza. Prawo o aktach stanu cywilnego wiska w społeczeństwie (obejmujący jej obywatelstwo, posiadanie praw publicznych i obywatelskich praw honorowych oraz zdolności do czynności prawnych) od jej stanu cywilnego, którym jest suma cech charakteryzujących jej sytuację w rodzinie i jej sytuację czysto osobistą. Sytuację w rodzinie określa jej stosunek do innych osób (pokrewieństwo, małżeństwo, powinowactwo), sytuację osobistą zaś jej płeć, wiek i imię. Analiza treści przepisów ustawy oraz niektórych przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego przemawia za przyjęciem za właściwą defi nicję stanu cywilnego zawartą w Encyklopedii powszechnej, rozszerzoną przez J. Litwina. 3. Stan cywilny, poza znaczeniem informacyjnym o danej osobie, ma też istotne znaczenie dla polityki społecznej i ekonomicznej państwa. Dane osoby bowiem wchodzą w skład statystyki demografi cznej, dotyczącej liczby ludności, wieku i płci, rozmieszczenia na terytorium kraju, co umożliwia opracowanie programów edukacyjnych, zatrudnienia, ochrony zdrowia i innych. Stan cywilny jest też ważny ze względu na ustalenie praw i obowiązków danej osoby. Z pokrewieństwem i małżeństwem wiążą się zwłaszcza sprawy dotyczące opieki, alimentacji i dziedziczenia. Sytuacja osobista wpływa na prawa i obowiązki w zakresie zdolności do czynności prawnych, edukacji, zatrudnienia, małżeństwa, emerytury i odpowiedzialności karnej. 4. Stan cywilny osób opiera się na: – zdarzeniach fi zycznych, – czynnościach prawnych z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego, – orzeczeniach organów państwowych. Do zdarzeń fi zycznych należy oczywiście urodzenie i zgon. Urodzenie jest podstawą stanu cywilnego, tworzy bowiem stosunek pokrewieństwa między jego wstępnymi, zstępnymi oraz krewnymi w linii bocznej. Czynnościami prawnymi stanowiącymi podstawę stanu cywilnego są: zawarcie małżeństwa, uznanie ojcostwa, oświadczenie rodziców o wyborze imienia oraz jego zmianie, o powrocie do nazwiska po rozwiązaniu małżeństwa itp. Do orzeczeń organów państwowych ustalających stan cywilny należą orzeczenia: o ustaleniu lub zaprzeczeniu ojcostwa, o zaprzeczeniu i ustaleniu macierzyństwa, o ustaleniu bezskuteczności uznania ojcostwa, o ustaleniu treści aktu urodzenia dziecka nieznanych rodziców, o unieważnieniu lub rozwiązaniu małżeństwa, o uznaniu za zmarłego lub stwierdzeniu zgonu. 5. Z treści art. 1 wynika, że akty stanu cywilnego mają charakter deklaratoryjny, stanowią bowiem jedynie rejestrację zdarzeń urodzeń, małżeństw i zgonów oraz innych faktów mających wpływ na stan cywilny osób. 24 Elżbieta Pachniewska
- Page 2 and 3: Prawo o aktach stanu cywilnego Kome
- Page 4 and 5: Spis treści Wykaz skrótów . . .
- Page 6 and 7: Część czwarta Wzory dokumentów
- Page 8 and 9: Część szósta Teksty międzynaro
- Page 10 and 11: Wykaz skrótów OSP - Orzecznictwo
- Page 12 and 13: Przedmowa Wymienione akty prawne, z
- Page 14 and 15: Przedmowa Praktyka oraz doświadcze
- Page 16 and 17: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
- Page 18 and 19: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
- Page 22 and 23: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
- Page 24 and 25: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
- Page 26 and 27: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
- Page 28 and 29: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
- Page 30 and 31: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
- Page 32 and 33: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
- Page 34 and 35: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
Art. 3 Część pierwsza. <strong>Prawo</strong> o <strong>aktach</strong> <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong><br />
wiska w społeczeństwie (obejmujący jej obywatelstwo, posiadanie praw publicznych<br />
i obywatelskich praw honorowych oraz zdolności do czynności prawnych)<br />
od jej <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong>, którym jest suma cech charakteryzujących jej sytuację<br />
w rodzinie i jej sytuację czysto osobistą. Sytuację w rodzinie określa jej stosunek<br />
do innych osób (pokrewieństwo, małżeństwo, powinowactwo), sytuację osobistą<br />
zaś jej płeć, wiek i imię.<br />
Analiza treści przepisów ustawy oraz niektórych przepisów Kodeksu rodzinnego<br />
i opiekuńczego przemawia za przyjęciem za właściwą defi nicję <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong><br />
zawartą w Encyklopedii powszechnej, rozszerzoną przez J. Litwina.<br />
3. Stan cywilny, poza znaczeniem informacyjnym o danej osobie, ma też istotne<br />
znaczenie dla polityki społecznej i ekonomicznej państwa. Dane osoby bowiem<br />
wchodzą w skład statystyki demografi cznej, dotyczącej liczby ludności, wieku<br />
i płci, rozmieszczenia na terytorium kraju, co umożliwia opracowanie programów<br />
edukacyjnych, zatrudnienia, ochrony zdrowia i innych.<br />
Stan cywilny jest też ważny ze względu na ustalenie praw i obowiązków danej<br />
osoby. Z pokrewieństwem i małżeństwem wiążą się zwłaszcza sprawy dotyczące<br />
opieki, alimentacji i dziedziczenia. Sytuacja osobista wpływa na prawa i obowiązki<br />
w zakresie zdolności do czynności prawnych, edukacji, zatrudnienia, małżeństwa,<br />
emerytury i odpowiedzialności karnej.<br />
4. Stan cywilny osób opiera się na:<br />
– zdarzeniach fi zycznych,<br />
– czynnościach prawnych z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego,<br />
– orzeczeniach organów państwowych.<br />
Do zdarzeń fi zycznych należy oczywiście urodzenie i zgon. Urodzenie jest podstawą<br />
<strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong>, tworzy bowiem stosunek pokrewieństwa między jego<br />
wstępnymi, zstępnymi oraz krewnymi w linii bocznej.<br />
Czynnościami prawnymi stanowiącymi podstawę <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong> są: zawarcie<br />
małżeństwa, uznanie ojcostwa, oświadczenie rodziców o wyborze imienia oraz<br />
jego zmianie, o powrocie do nazwiska po rozwiązaniu małżeństwa itp.<br />
Do orzeczeń organów państwowych ustalających stan cywilny należą orzeczenia:<br />
o ustaleniu lub zaprzeczeniu ojcostwa, o zaprzeczeniu i ustaleniu macierzyństwa,<br />
o ustaleniu bezskuteczności uznania ojcostwa, o ustaleniu treści aktu urodzenia<br />
dziecka nieznanych rodziców, o unieważnieniu lub rozwiązaniu małżeństwa,<br />
o uznaniu za zmarłego lub stwierdzeniu zgonu.<br />
5. Z treści art. 1 wynika, że akty <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong> mają charakter deklaratoryjny,<br />
stanowią bowiem jedynie rejestrację zdarzeń urodzeń, małżeństw i zgonów oraz<br />
innych faktów mających wpływ na stan cywilny osób.<br />
24 Elżbieta Pachniewska
Change language