Prawo o aktach stanu cywilnego - Gandalf

Rozdział 1. Przepisy ogólne Art. 3
– decyzja administracyjna (np. o zmianie imienia lub nazwiska, o sprostowaniu
lub unieważnieniu aktu – art. 28 i 29),
– decyzja administracyjna o skreśleniu części wpisu na podstawie art. 18 ust. 2,
– protokół o przyjęciu oświadczeń (o uznaniu ojcostwa, o powrocie osoby rozwiedzionej
do nazwiska noszonego przed zawarciem małżeństwa, o wpisanie do
aktu danych osłaniających, o których mowa w art. 86 ust. 1 i 2.
6. W wyjątkowych wypadkach akt stanu cywilnego zastępuje się aktem nowym.
Ma to miejsce w przypadku przysposobienia w warunkach określonych w art. 48
ust. 1 lub art. 49 ust. 1 p.a.s.c., a także w razie ustalenia toż sa mości osoby zmarłej,
której akt zgonu został uprzednio sporządzony na podstawie art. 68 ust. 1 (patrz
art. 68 ust. 3).
7. Rejestracją stanu cywilnego obejmuje się zdarzenia urodzeń, małżeństw i zgonów,
które miały miejsce na obszarze Polski, bez względu na obywatelstwo osób, których
zdarzenia dotyczą. Akty sporządza się w urzędzie stanu cywilnego, na którego
terenie nastąpiły zdarzenia. Prawo o aktach stanu cywilnego przewiduje
jednak wyjątki od tej zasady. Dotyczą one zawarcia małżeństwa, transkrypcji
aktów zagranicznych, sporządzania aktów urodzeń i zgonów na podstawie protokołów
nadesłanych przez polskich konsulów, kapitanów statków powietrznych
i morskich. Odmiennie jest też uregulowana właściwość miejscowa, np. w przypadku
uznania za zmarłego lub stwierdzenia zgonu. Szerzej o tym będzie mowa
w dalszej części komentarza.
Art. 3. STAN CYWILNY
Art. 3. Stan cywilny osoby stwierdza się na podstawie aktów sporządzonych
w księgach stanu cywilnego.
1. Zarówno w ustawie, jak i w Kodeksie cywilnym oraz w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym
brak defi nicji stanu cywilnego. Należałoby zatem oprzeć się w tej kwestii
na określeniach zawartych w słownikach, encyklopediach oraz doktrynie. Trzeba
więc przykładowo przytoczyć defi nicję (W. Kopaliński, Słownik mitów i tradycji
kultury, Warszawa 1985), według której stan cywilny jest to „sytuacja rodzinno-
-prawna w odniesieniu do małżeństwa: panna, kawaler, żonaty, mężatka, wdowiec,
wdowa, rozwiedziony, rozwiedziona”. Jest to defi nicja zawężona, zwraca
jednak uwagę fakt, że w życiu codziennym, a także w sprawach urzędowych pytania
o stan cywilny w ankietach, formularzach, przesłuchaniach dotyczą pozostawania
lub niepozostawania w związku mał żeńskim.
2. Encyklopedia Powszechna PWN z 1976 r. ujmuje to pojęcie szerzej, stwierdzając,
że „stan cywilny to zespół cech określających sytuację osoby fi zycznej w rodzinie
(np. pokrewieństwo, związek małżeński) oraz jej sytuację osobistą (np. płeć,
wiek)”. J. Litwin (w: Prawo…) odróżnia „stan osoby” z punktu widzenia jej stano-
Elżbieta Pachniewska
23