Prawo o aktach stanu cywilnego - Gandalf

Prawo o aktach stanu cywilnego - Gandalf Prawo o aktach stanu cywilnego - Gandalf

gandalf.com.pl
from gandalf.com.pl More from this publisher
27.10.2013 Views

Rozdział 1. Przepisy ogólne Art. 1 CZĘŚĆ PIERWSZA Elżbieta Pachniewska USTAWA z dnia 29 września 1986 r. Prawo o aktach stanu cywilnego (tekst jedn. Dz.U. z dnia 16 lipca 2004 r. Nr 161, poz. 1688; zm.: Dz.U. z 2007 r. Nr 21, poz. 125, Nr 181, poz. 1287; z 2008 r. Nr 182, poz. 1121, Nr 195, poz. 1198, Nr 220, poz. 1431 i Nr 234, poz. 1571) Art. 1. TREŚĆ USTAWY Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. Ustawa reguluje sprawy związane z rejestracją urodzeń, małżeństw oraz zgonów, a także sprawy dotyczące innych zdarzeń, które mają wpływ na stan cywilny osób. 1. Przepis w sposób ogólny określa treść ustawy, którą uchwalono w celu uregulowania zasad związanych z rejestracją urodzeń, małżeństw i zgonów, a także spraw dotyczących innych zdarzeń, które mają wpływ na stan cywilny osób. 2. Sprawami związanymi z rejestracją są: – określenie charakteru ksiąg stanu cywilnego, – organizacja urzędów stanu cywilnego i ich właściwość miejscowa, – określenie statusu kierownika urzędu stanu cywilnego, jego kompetencji i form wykonywania czynności, – zasady sporządzania aktów stanu cywilnego i prowadzenia ksiąg stanu cywilnego, 19

Art. 1 Część pierwsza. Prawo o aktach stanu cywilnego – prostowanie, uzupełnianie i unieważnianie aktów stanu cywilnego, – przepisy szczególne dotyczące sporządzania aktów urodzeń, zgonów oraz zawierania małżeństw, – szczególne przypadki rejestracji stanu cywilnego, – wydawanie odpisów akt stanu cywilnego i zaświadczeń. 3. Z treści ustawy wynika, że system rejestracji stanu cywilnego oparty jest na następujących podstawowych zasadach: – powszechności, – prawdy obiektywnej, – terytorialności, – jednolitości systemu organów rejestracyjnych, – meldunkowej, – zupełności, – samowystarczalności aktu, – ograniczonej jawności ksiąg i aktów stanu cywilnego. Zasady te, wymienione przez J. Litwina (Prawo o aktach stanu cywilnego. Komentarz, Warszawa 1961), zostały wprowadzone w dekrecie z 25 września 1945 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (Dz.U. Nr 48, poz. 272 ze zm.) i zachowane zarówno w dekrecie z 8 czerwca 1955 r., jak i w obecnie obowiązującej ustawie. Wymienione zasady nie wymagają dokładniejszego omówienia. Wynikają one wprost z przepisów ustawy określających znaczenie aktów stanu cywilnego, sposób ich sporządzania, wymagane dokumenty, osoby uprawnione do żądania odpisów, dostęp osób i instytucji do ksiąg stanu cywilnego. Należy jednak zwrócić uwagę na zasadę nazwaną przez J. Litwina „meldunkową”. Polega ona na tym, że wpisy w księgach stanu cywilnego – akty urodzeń, mał żeństw i zgonów oraz wzmianki dodatkowe – dokonywane są na podstawie zgłoszenia osób do tego uprawnionych, a jednocześnie zobowiązanych, organów państwowych oraz innych instytucji wymienionych w przepisach. Urząd stanu cywilnego nie może dokonać wpisu w księdze stanu cywilnego bez zgłoszenia, lecz jedynie na podstawie faktów powszechnie znanych. Nie stanowi sprzeczności z tą zasadą prowadzenie z urzędu postępowania w sprawach przewidzianych w art. 18 ust. 2, art. 34 ust. 1, art. 35 i art. 73 ust. 1 p.a.s.c. 4. Prawo o aktach stanu cywilnego jest ściśle powiązane z innymi ustawami, a przede wszystkim z Kodeksami: cywilnym, rodzinnym i opiekuńczym, postępowania cywilnego, postępowania administracyjnego, a także z ustawami – w szczególności: prawo prywatne międzynarodowe, o ewidencji ludności i dowodach osobistych (od 1 stycznia 2012 r. – ustawa z 24 września 2010 r. o ewidencji ludności, a od 1 lipca 2013 r. – ustawa z 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych) oraz o zmianie imienia i nazwiska. Niektóre z tych przepisów zobowiązują kierownika urzędu stanu cywilnego do: 20 Elżbieta Pachniewska

Art. 1 Część pierwsza. <strong>Prawo</strong> o <strong>aktach</strong> <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong><br />

– prostowanie, uzupełnianie i unieważnianie aktów <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong>,<br />

– przepisy szczególne dotyczące sporządzania aktów urodzeń, zgonów oraz zawierania<br />

małżeństw,<br />

– szczególne przypadki rejestracji <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong>,<br />

– wydawanie odpisów akt <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong> i zaświadczeń.<br />

3. Z treści ustawy wynika, że system rejestracji <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong> oparty jest na następujących<br />

podstawowych zasadach:<br />

– powszechności,<br />

– prawdy obiektywnej,<br />

– terytorialności,<br />

– jednolitości systemu organów rejestracyjnych,<br />

– meldunkowej,<br />

– zupełności,<br />

– samowystarczalności aktu,<br />

– ograniczonej jawności ksiąg i aktów <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong>.<br />

Zasady te, wymienione przez J. Litwina (<strong>Prawo</strong> o <strong>aktach</strong> <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong>. Komentarz,<br />

Warszawa 1961), zostały wprowadzone w dekrecie z 25 września 1945 r. – <strong>Prawo</strong><br />

o <strong>aktach</strong> <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong> (Dz.U. Nr 48, poz. 272 ze zm.) i zachowane zarówno<br />

w dekrecie z 8 czerwca 1955 r., jak i w obecnie obowiązującej ustawie.<br />

Wymienione zasady nie wymagają dokładniejszego omówienia. Wynikają one<br />

wprost z przepisów ustawy określających znaczenie aktów <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong>,<br />

sposób ich sporządzania, wymagane dokumenty, osoby uprawnione do żądania<br />

odpisów, dostęp osób i instytucji do ksiąg <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong>. Należy jednak zwrócić<br />

uwagę na zasadę nazwaną przez J. Litwina „meldunkową”. Polega ona na tym,<br />

że wpisy w księgach <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong> – akty urodzeń, mał żeństw i zgonów oraz<br />

wzmianki dodatkowe – dokonywane są na podstawie zgłoszenia osób do tego<br />

uprawnionych, a jednocześnie zobowiązanych, organów państwowych oraz innych<br />

instytucji wymienionych w przepisach. Urząd <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong> nie może dokonać<br />

wpisu w księdze <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong> bez zgłoszenia, lecz jedynie na podstawie<br />

faktów powszechnie znanych. Nie stanowi sprzeczności z tą zasadą prowadzenie<br />

z urzędu postępowania w sprawach przewidzianych w art. 18 ust. 2, art. 34 ust. 1,<br />

art. 35 i art. 73 ust. 1 p.a.s.c.<br />

4. <strong>Prawo</strong> o <strong>aktach</strong> <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong> jest ściśle powiązane z innymi ustawami, a przede<br />

wszystkim z Kodeksami: cywilnym, rodzinnym i opiekuńczym, postępowania<br />

<strong>cywilnego</strong>, postępowania administracyjnego, a także z ustawami – w szczególności:<br />

prawo prywatne międzynarodowe, o ewidencji ludności i dowodach osobistych<br />

(od 1 stycznia 2012 r. – ustawa z 24 września 2010 r. o ewidencji ludności,<br />

a od 1 lipca 2013 r. – ustawa z 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych) oraz<br />

o zmianie imienia i nazwiska. Niektóre z tych przepisów zobowiązują kierownika<br />

urzędu <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong> do:<br />

20 Elżbieta Pachniewska

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!