Prawo o aktach stanu cywilnego - Gandalf
Prawo o aktach stanu cywilnego - Gandalf Prawo o aktach stanu cywilnego - Gandalf
Przedmowa Wymienione akty prawne, zamiast istniejącej wyłącznej, świeckiej formy zawarcia małżeństwa przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego, wprowadzają dwie, prawnie ważne formy zawarcia małżeństwa ze skutkami w prawie polskim. Wybór formy zawarcia małżeństwa – świecka czy wyznaniowa – należy do zainteresowanych. Kolejna zmiana ustawowa – mająca wpływ na rejestrację stanu cywilnego – to ustawa z 21 maja 1999 r. o zmianie ustaw Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks cywilny, Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 52, poz. 532), na mocy której wprowadzono w zasadzie nieznaną w prawie polskim instytucję – separację prawną, charakteryzującą się przede wszystkim zwolnieniem małżonków z obowiązku wspólnego pożycia przy zachowaniu węzła małżeńskiego. Oznacza to rozdzielenie od „wspólnego łoża, stołu i zamieszkania”, uregulowane w ramach instytucji separacji. Wiele też istotnych zmian ustawowych nastąpiło w drugiej połowie 2008 r., które to zmiany dotyczą zakresu działalności urzędów stanu cywilnego, statusu prawnego kierownika urzędu stanu cywilnego, wprowadzają też nowe uregulowania prawne niektórych dziedzin rejestracji stanu cywilnego. Ustawą z 19 września 2008 r. o zmianie ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego oraz ustawy o opłacie skarbowej (Dz.U. Nr 182, poz. 1121) istotnie zmieniono status prawny kierownika urzędu stanu cywilnego, szczegółowo określono wymagania kwalifi kacyjne kierownika i jego zastępcy, jak również usanowano czynności dokonane – w okresie od 7 sierpnia 2005 r. do dnia wejścia w życie powołanej ustawy – przez kierownika lub zastępcę kierownika urzędu stanu cywilnego, powołanych na to stanowisko uchwałą rady gminy bez przeprowadzenia naboru konkursowego. Ustawą z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 220, poz. 1431) wprowadzono kilka nowych instytucji prawnych, m.in. pojęcie „uznanie dziecka” zastąpiono pojęciem „uznanie ojcostwa”, które zostało potraktowane jako akt wiedzy obojga rodziców dziecka, przeświadczonych, że dziecko od nich pochodzi. Przesłanką konieczną prawnej skuteczności uznania ojcostwa jest potwierdzenie przez matkę dziecka pochodzenia dziecka od mężczyzny przyznającego ojcostwo. Ponadto objęto uregulowaniem prawnym ustalenie i zaprzeczenie macierzyństwa oraz wprowadzono zmiany dotyczące nazwiska dziecka. Znowelizowany ustawą z 2008 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy wprowadził też kilka zmian w Prawie o aktach stanu cywilnego będących konsekwencją zmian Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Ustawą z 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 234, poz. 1571) przyjęto m.in. nowe ure- 14 Alicja Czajkowska
Przedmowa gulowania prawne w sprawach z elementem zagranicznym. Istotną zmianą jest wprowadzenie zasady uznawania orzeczeń sądów zagranicznych ex lege wzorem rozwiązań prawa europejskiego. Konsekwencją takiej zmiany jest ust. 2 art. 73 p.a.s.c. dotyczący podstawy wpisania wzmianki dodatkowej i zamieszczenia przypisku w akcie stanu cywilnego na podstawie orzeczenia sądu państwa obcego lub innego organu obcego państwa, wydanych w sprawach cywilnych. Znowelizowano również ustawę o ewidencji ludności i dowodach osobistych ustawą z 3 października 2008 r. o zmianie ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 195, poz. 1198), która nakłada na kierowników urzędów stanu cywilnego nowe zadania i obowiązki, jak również nadaje nowe brzmienie art. 67 ust. 1 pkt 1 p.a.s.c. Kolejne zmiany tej problematyki zawiera ustawa z 24 września 2010 r. o ewidencji ludności (Dz.U. Nr 217, poz. 1427 ze zm.) oraz ustawa z 6 sierpnia 2010 r. o dowodach osobistych (Dz.U. Nr 167, poz. 1131 ze zm.). Uchwalono też nową ustawę z 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska (Dz.U. Nr 220, poz. 1414 ze zm.), na podstawie której decyzje wydaje kierownik urzędu stanu cywilnego lub jego zastępca. Analiza obecnego systemu rejestracji stanu cywilnego w Polsce i jego roli w systemie organów administracji publicznej byłaby niepełna bez uwzględnienia – chociaż w dużym skrócie – uwarunkowań historycznych. Ważność i skutki czynności prawnych ocenia się według przepisów, które obowiązywały w czasie i miejscu dokonania danej czynności prawnej. Dlatego konieczna jest znajomość nie tylko aktualnie obowiązującego Prawa o aktach stanu cywilnego, ale także poprzednio obowiązujących przepisów dotyczących tej materii. Orientacja w tych przepisach nie jest łatwa, ponieważ do 1946 r. obowiązywało kilka systemów prawa małżeńskiego. Zostały one przejęte w 1918 r. przez państwo polskie jako pozostałość porozbiorowa. Stan taki spowodował niejednolitość rejestracji stanu cywilnego. Uprawnienia w tym zakresie mieli zarówno urzędnicy świeccy, jak i duchowni różnych wyznań, co powodowało, że w niektórych rejonach kraju obowiązywała rejestracja świecka, w innych zaś wyznaniowa lub mieszana. Dekretem z 25 września 1945 r. została wprowadzona od 1 stycznia 1946 r. państwowa, powszechna i jednolita w całym kraju świecka rejestracja stanu cywilnego. Na podstawie tego aktu prawnego powołano urzędy stanu cywilnego. W dekrecie zawarto normy prawa materialnego o charakterze konstytutywnym i deklaratoryjnym, przepisy ustrojowe dotyczące urzędów stanu cywilnego oraz statusu kierownika urzędu stanu cywilnego, a także przepisy o charakterze proceduralnym. Polski system rejestracji stanu cywilnego oparto na przepisach prawa francuskiego (ustawa z 20 września 1792 r.), wzorując się na najbardziej nowoczesnych normach ustawodawstwa i recypując z nich najlepsze rozwiązania prawne. Alicja Czajkowska 15
- Page 2 and 3: Prawo o aktach stanu cywilnego Kome
- Page 4 and 5: Spis treści Wykaz skrótów . . .
- Page 6 and 7: Część czwarta Wzory dokumentów
- Page 8 and 9: Część szósta Teksty międzynaro
- Page 10 and 11: Wykaz skrótów OSP - Orzecznictwo
- Page 14 and 15: Przedmowa Praktyka oraz doświadcze
- Page 16 and 17: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
- Page 18 and 19: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
- Page 20 and 21: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
- Page 22 and 23: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
- Page 24 and 25: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
- Page 26 and 27: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
- Page 28 and 29: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
- Page 30 and 31: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
- Page 32 and 33: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
- Page 34 and 35: Rozdział 1. Przepisy ogólne Art.
Przedmowa<br />
Wymienione akty prawne, zamiast istniejącej wyłącznej, świeckiej formy zawarcia<br />
małżeństwa przed kierownikiem urzędu <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong>, wprowadzają<br />
dwie, prawnie ważne formy zawarcia małżeństwa ze skutkami w prawie polskim.<br />
Wybór formy zawarcia małżeństwa – świecka czy wyznaniowa – należy do zainteresowanych.<br />
Kolejna zmiana ustawowa – mająca wpływ na rejestrację <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong> – to<br />
ustawa z 21 maja 1999 r. o zmianie ustaw Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks<br />
cywilny, Kodeks postępowania <strong>cywilnego</strong> oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.<br />
Nr 52, poz. 532), na mocy której wprowadzono w zasadzie nieznaną w prawie<br />
polskim instytucję – separację prawną, charakteryzującą się przede wszystkim<br />
zwolnieniem małżonków z obowiązku wspólnego pożycia przy zachowaniu węzła<br />
małżeńskiego. Oznacza to rozdzielenie od „wspólnego łoża, stołu i zamieszkania”,<br />
uregulowane w ramach instytucji separacji.<br />
Wiele też istotnych zmian ustawowych nastąpiło w drugiej połowie 2008 r., które<br />
to zmiany dotyczą zakresu działalności urzędów <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong>, statusu prawnego<br />
kierownika urzędu <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong>, wprowadzają też nowe uregulowania<br />
prawne niektórych dziedzin rejestracji <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong>.<br />
Ustawą z 19 września 2008 r. o zmianie ustawy – <strong>Prawo</strong> o <strong>aktach</strong> <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong><br />
oraz ustawy o opłacie skarbowej (Dz.U. Nr 182, poz. 1121) istotnie zmieniono<br />
status prawny kierownika urzędu <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong>, szczegółowo określono<br />
wymagania kwalifi kacyjne kierownika i jego zastępcy, jak również usanowano<br />
czynności dokonane – w okresie od 7 sierpnia 2005 r. do dnia wejścia w życie<br />
powołanej ustawy – przez kierownika lub zastępcę kierownika urzędu <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong>,<br />
powołanych na to stanowisko uchwałą rady gminy bez przeprowadzenia<br />
naboru konkursowego.<br />
Ustawą z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks rodzinny i opiekuńczy<br />
oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 220, poz. 1431) wprowadzono kilka nowych<br />
instytucji prawnych, m.in. pojęcie „uznanie dziecka” zastąpiono pojęciem<br />
„uznanie ojcostwa”, które zostało potraktowane jako akt wiedzy obojga rodziców<br />
dziecka, przeświadczonych, że dziecko od nich pochodzi. Przesłanką konieczną<br />
prawnej skuteczności uznania ojcostwa jest potwierdzenie przez matkę dziecka<br />
pochodzenia dziecka od mężczyzny przyznającego ojcostwo. Ponadto objęto uregulowaniem<br />
prawnym ustalenie i zaprzeczenie macierzyństwa oraz wprowadzono<br />
zmiany dotyczące nazwiska dziecka.<br />
Znowelizowany ustawą z 2008 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy wprowadził też<br />
kilka zmian w Prawie o <strong>aktach</strong> <strong>stanu</strong> <strong>cywilnego</strong> będących konsekwencją zmian<br />
Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.<br />
Ustawą z 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania <strong>cywilnego</strong><br />
oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 234, poz. 1571) przyjęto m.in. nowe ure-<br />
14 Alicja Czajkowska
Change language