Przestępstwa drogowe Komentarz - Gandalf

KRÓTKIE KOMENTARZE BECKA
Przestêpstwa drogowe

Polecamy nasze publikacje z tego zakresu:
Wprowadzenie prof. A. Marka
KODEKS KARNY, wyd. 13
Teksty Ustaw Becka
Wprowadzenie prof. J. Grajewskiego
KODEKS POSTÊPOWANIA KARNEGO I INNE TEKSTY
PRAWNE, wyd. 11
Teksty Ustaw Becka
W. Kotowski
ZASADY BEZPIECZEÑSTWA W RUCHU DROGOWYM
Krótkie Komentarze Becka
W. Kotowski
WYKROCZENIA DROGOWE
Krótkie Komentarze Becka
M. Czernicka
KODEKS KARNY, wyd. 2
KodeksSystem
M. Czernicka, I. Tuleya
KODEKS POSTÊPOWANIA KARNEGO
KodeksSystem
K. T. Boratyñska, A. Górski, A. Sakowicz, A. Wa¿ny
KODEKS POSTÊPOWANIA KARNEGO. KOMENTARZ
Komentarze Becka
Pod red. A. W¹ska
KODEKS KARNY. KOMENTARZ, t. I, wyd. 3; t. II, wyd. 2
Du¿e Komentarze Becka
P. Hofmañski, E. Sadzik, K. Zgryzek
KODEKS POSTÊPOWANIA KARNEGO. KOMENTARZ,
t. I–III, wyd. 2
Du¿e Komentarze Becka
www.sklep.beck.pl

Przestêpstwa drogowe
Komentarz
Wojciech Kotowski

Przestêpstwa drogowe
Stan prawny: kwiecieñ 2006 r.
Redakcja: Magdalena Blachowicz
© Wydawnictwo C. H. Beck 2006
Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o.
ul. Gen. Zaj¹czka 9, 01–518 Warszawa
Sk³ad i ³amanie: Krzysztof Biesaga
Druk i oprawa: WDG Drukarnia w Gdyni Sp. z o.o.
ISBN 83-7483-146-4

Spis treœci
Spis Przedmowa treœci .................................... IX
Wykaz skrótów ................................. XIII
Wykaz literatury ................................ XV
A. Teksty ustaw ................................ 1
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny
(Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) (wyci¹g). ............. 3
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postêpowania
karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) (wyci¹g) ........ 7
B. Komentarz. ................................. 25
Rozdzia³ 1. Przestêpstwa przeciwko bezpieczeñstwu w komunikacji.
...................................... 27
Art. 173. Katastrofa ............................ 27
Art. 174. Niebezpieczeñstwo katastrofy ............... 34
Art. 175. Przygotowanie ......................... 37
Art. 176. Czynny ¿al ........................... 39
Art. 177. Wypadek ............................ 40
Art. 178. Surowsza odpowiedzialnoϾ ................ 70
Art. 178a. NietrzeŸwoœæ kierowcy ................... 76
Art. 179. OdpowiedzialnoϾ dyspozytora .............. 80
Art. 180. NietrzeŸwoœæ .......................... 83
Rozdzia³ 2. Przestêpstwa przeciwko zasadom obchodzenia siê
z uzbrojeniem i uzbrojonym sprzêtem wojskowym ........ 85
Art. 355. Wypadek ............................ 85
Rozdzia³ 3. Model postêpowania w sprawach o przestêpstwa
drogowe. ..................................... 89
I. S³owo wstêpne ............................ 89
II. Czynnoœci na miejscuzdarzenia ................. 90
III. Rola bieg³ego ............................. 92
IV. Weryfikacja dowodów ....................... 95
V. Podsumowanie ............................ 96
Rozdzia³ 4. Studium przypadków .................... 97
I. Czy dosz³o do ra¿¹cego naruszenia prawa? ......... 97
V

Spis treœci
II. Czy sprawc¹ jest kierowca? .................. 117
III. Czy policjant jest winien? ................... 121
IV. Czy to nieszczêœliwy zbieg okolicznoœci? ......... 124
V. Czy nadmierna prêdkoœæ by³a przyczyn¹ wypadku? . . 128
VI. Przypadek czy celowe dzia³anie?. .............. 131
VII. Czy pokrzywdzony jest sprawc¹? .............. 133
VIII. Czy umorzenie nie by³o pochopne? ............. 135
IX. Czy szwankowa³ wzrok? .................... 137
X. Czy oskar¿enie by³o s³uszne? ................. 139
XI. Czy kieruj¹ca jest sprawc¹? .................. 144
C. Kazusy .................................... 149
Rozdzia³ 1. Analiza wypadków z udzia³em nietrzeŸwego
uczestnika ruchu drogowego ....................... 151
Kazus 1 ................................... 152
Kazus 2 ................................... 154
Kazus 3 ................................... 155
Kazus 4 ................................... 157
Kazus 5 ................................... 158
Kazus 6 ................................... 160
Kazus 7 ................................... 161
Rozdzia³ 2. Czy stan nietrzeŸwoœci mo¿e automatycznie przes¹dzaæ
o winie? ................................ 166
D. Orzecznictwo ................................ 171
Rozdzia³ 1. Zagadnienia ogólne ..................... 173
I. Definicje .............................. 173
II. Bieg³y ................................ 197
III. Swobodna ocena dowodów .................. 198
IV. Obiektywne przypisanie skutku ................ 198
V. Nale¿yta ostro¿noœæ ....................... 198
VI. Szczególna ostro¿noœæ ...................... 199
VII. Ograniczone zaufanie ...................... 200
VIII. Prêdkoœæ bezpieczna ....................... 201
Rozdzia³ 2. Zagadnienia szczegó³owe. ................. 203
I. Art. 173 KK ............................. 203
II. Art. 174 KK ............................. 208
III. Art. 175 KK ............................. 212
IV. Art. 177 KK ............................. 213
V. Art. 178 KK ............................. 227
VI

Spis treœci
VI. Art. 178a KK ............................ 230
VII. Art. 179 KK. ............................ 231
VIII.Art. 180 KK. ............................ 233
IX. Art. 355 KK. ............................ 233
E. Wzory procesowe ............................. 235
I. Protokó³ oglêdzin miejsca wypadkudrogowego ....... 237
II. Protokó³ oglêdzin pojazdu ..................... 240
III. Protokó³ oglêdzin pojazdu ..................... 244
IV. Szkic ogólnoorientacyjny miejsca wypadkudrogowego . . 248
V. Protokó³ przes³uchania œwiadka .................. 249
VI. Oœwiadczenie sprawcy wypadku ................. 252
VII. Policyjna notatka s³u¿bowa .................... 254
VIII.Postanowienie o powo³aniubieg³ego .............. 258
IX. Protokó³ badania œliny/krwi/moczu. ............... 260
Indeks rzeczowy ................................ 263
VII

Przedmowa
Przedmowa Przedmiotem niniejszych rozwa¿añ s¹ wy³¹cznie te zdarzenia w ruchu
l¹dowym, które nosz¹ cechy zdarzenia drogowego. Przez zasady bezpieczeñstwa
w ruchu drogowym nale¿y rozumieæ, w szczególnoœci regu³y zawarte
w przepisach okreœlaj¹cych porz¹dek poruszania siê na szlakach komunikacyjnych
i zachowanie siê w typowych dla ruchu sytuacjach
– zgodnie z dyrektywami zawartymi w ustawie z 20.6.1997 r. – Prawo
o ruchu drogowym (tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.)
lub wyra¿one przez przyjête oznakowanie, oœwietlenie i sygnalizacjê
– zgodnie z treœci¹ rozporz¹dzenia Ministrów Infrastruktury oraz Spraw
Wewnêtrznych i Administracji z 31.7.2002 r. w sprawie znaków i sygna³ów
drogowych (Dz.U. Nr 170, poz. 1393) i rozporz¹dzenia Ministra
Infrastruktury z 3.7.2003 r. w sprawie szczegó³owych warunków technicznych
dla znaków i sygna³ów drogowych oraz urz¹dzeñ bezpieczeñstwa ruchu
drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz.U. Nr 220,
poz. 2181), regu³y, które nie zosta³y skodyfikowane w sposób szczegó³owy,
a wynikaj¹ z wymienionych przepisów oraz istoty bezpieczeñstwa
w ruchu, i musz¹ znaleŸæ zastosowanie wszêdzie tam, gdzie nie ma sprecyzowanego
przepisu(zob. uchw. SN z 28.2.1975 r., V KZP 2/74, OSNKW
1975, Nr 3–4, poz. 33). Przestêpstwem drogowym jest naruszenie, chocia¿by
nieumyœlnie, zasad bezpieczeñstwa w ruchu l¹dowym, je¿eli skutkiem
tego naruszenia jest: 1) sprowadzenie katastrofy w ruchu l¹dowym
(art. 173 KK), 2) sprowadzenie bezpoœredniego niebezpieczeñstwa takiej
katastrofy (art. 174 KK), œmieræ, uszkodzenie cia³a lub rozstrój zdrowia innej
osoby na czas powy¿ej 7 dni (art. 177, 355 §1i2KK)lubznaczna
szkoda w mieniunienale¿¹cym do sprawcy (art. 355 § 1 KK). Przestêpstwem
godz¹cym w bezpieczeñstwo ruchu l¹dowego jest ponadto i niezale¿nie
od wymienionego skutku: 1) dopuszczenie, wbrew szczególnym
obowi¹zkom, do ruchupojazdumechanicznego, którego stan techniczny
bezpoœrednio zagra¿a bezpieczeñstwu w ruchu drogowym lub do prowadzenia
pojazdumechanicznego przez osobê bêd¹c¹ w stanie nietrzeŸwoœci
lub niemaj¹c¹ wymaganych uprawnieñ (art. 179 KK), 2) pe³nienie w stanie
nietrzeŸwoœci lub pod wp³ywem œrodka odurzaj¹cego czynnoœci zwi¹zanych
bezpoœrednio z zapewnieniem bezpieczeñstwa ruchu pojazdów mechanicznych
(art. 180 KK). Warto przypomnieæ, ¿e – w myœl wskazanej
uchwa³y – pojazdem mechanicznym uczestnicz¹cym w ruchu l¹dowym
jest w rozumieniuprzepisów Kodeksukarnego ka¿dy pojazd drogowy czy
szynowy napêdzany umieszczonym w nim silnikiem, jak równie¿ maszyna
samobie¿na i motorower. Podmiotem przestêpstwa drogowego mo¿e byæ
IX

Przedmowa
ka¿dy uczestnik ruchu, a tak¿e inna osoba zobowi¹zana do zapewnienia
bezpieczeñstwa ruchu pojazdów, do troszczenia siê o konserwacjê i naprawê
szlaków komunikacyjnych oraz o ich w³aœciwe oznakowanie i odpowiedni¹
sygnalizacjê. I wreszcie podmiotem takiego przestêpstwa mo¿e
byæ równie¿ ka¿dy sprawca zamachu na bezpieczeñstwo ruchu.
Przestêpstwa drogowe zagro¿one s¹ kar¹: pozbawienia wolnoœci
(art. 173, 174, 175, 177, 178, 178a, 179, 180 i 355 KK), aresztuwojskowego
(art. 355 § 1 KK), ograniczenia wolnoœci (art. 178a i 179 KK), grzywny
(art. 178a i 179 KK) oraz œrodkiem karnym w postaci zakazuprowadzenia
pojazdów (art. 173, 174, 177, 178a i 355 KK). Przy przestêpstwach drogowych
kara pozbawienia wolnoœci nie jest mniejsza ni¿ miesi¹c i nie wiêksza
ni¿ 12 lat (w razie koniecznoœci zaostrzenia karalnoœci na podstawie
art. 178 KK – 15 lat), ograniczenia wolnoœci (art. 34 KK) rozci¹ga siê
w granicach od miesi¹ca do 12 miesiêcy (wymierza siê j¹ w miesi¹cach),
a kara grzywny wymierzana jest w stawkach dziennych od 10 do 360
(art. 33 KK). Stawka dzienna nie mo¿e byæ ni¿sza od 10 z³ oraz wy¿sza od
2000 z³. Wartoœæ kwotowa grzywny mieœci siê zatem w granicach od
100 z³ do 720 000 z³. Szczególnego rodzajuœrodkiem karnym jest zakaz
prowadzenia pojazdów orzekany w trybie zwyk³ym (art. 42 §1i2KK)
na czas od 1 rokudo 10 lat (art. 43 § 1 KK) i nadzwyczajnym na zawsze
(art. 42 §3i4KK), przy czym orzekanie nastêpuje fakultatywnie (art. 42
§1i3KK)albo obligatoryjnie (art. 42 §2i4KK). Na uwagê zas³uguje
sankcja za niepos³uszeñstwo wobec prawomocnej decyzji s¹du. Chodzi
o to, ¿e je¿eli osoba, wobec której orzeczono zakaz prowadzenia pojazdów,
zostanie zatrzymana przez organ kontroli ruchu podczas kierowania
pojazdem, mo¿e byæ pozbawiona wolnoœci od miesi¹ca do 3 lat
(art. 244 KK).
Opracowanie zawiera analizê najistotniejszych z punktu widzenia
kszta³towania w³aœciwej praktyki rozstrzygniêæ wypracowanych na kanwie
zdarzeñ drogowych (katastrofa, wypadek), bêd¹cych nastêpstwem naruszenia
okreœlonych norm bezpieczeñstwa ruchu drogowego. Ksi¹¿ka
niew¹tpliwie ujawnia rodzaje pope³nianych b³êdów, których nale¿y siê
wystrzegaæ, zak³adaj¹c, ¿e ka¿demuprzypadkowi przyœwieca d¹¿enie do
sprawiedliwego rozstrzygniêcia, ale nie tylko. Wskazuje równie¿ sposób
unikniêcia b³êdów, który z natury rzeczy jest stosunkowo prosty. Zgodnie
bowiem z supozycj¹ wymaga jedynie wiedzy, rzetelnoœci i bezstronnoœci
we wszystkich fazach postêpowania, a wiêc pocz¹wszy od w³aœciwego zabezpieczenia
œladów na miejscuzdarzenia, poprzez zebranie materia³udowodowego
umo¿liwiaj¹cego rekonstrukcjê przebiegu tego zdarzenia,
w³aœciw¹ jego ocenê, a skoñczywszy na sprawiedliwym wyroku. Nie ulega
w¹tpliwoœci, ¿e sprawiedliwe rozstrzygniêcie to uznanie przez organ orzekaj¹cy
winy sprawcy jedynie w przypadkuniebudz¹cym najmniejszej
X

Przedmowa
w¹tpliwoœci oraz wymierzenie kary w warunkach uwzglêdniaj¹cych
wszystkie okolicznoœci, a wiêc zarówno obci¹¿aj¹ce, jak i ³agodz¹ce.
Celem publikacji jest próba uœwiadomienia, ¿e w rêkach policjanta, prokuratora
i sêdziego le¿y los cz³owieka, który niekiedy zostaje niefortunnie
uwik³any w tok postêpowania, a zatem organy te nie mog¹ siê myliæ.
W wypadkujednak pope³nienia b³êduorgany ochrony prawnej musz¹
do³o¿yæ najwy¿szej starannoœci w skutecznym jego usuniêciu, nie zaœ
brn¹æ w uchybieniach. Ten drugi wariant jest z oczywistych wzglêdów nie
do przyjêcia, zw³aszcza wówczas, kiedy uczestnik postêpowania konsekwentnie
d¹¿y do ujawnienia prawdy. W takiej sytuacji nie mamy do czynienia
z przypadkow¹ pomy³k¹ wynikaj¹c¹ z niedostrze¿enia b³êdu, a wiêc
usprawiedliwion¹, lecz œwiadomym dzia³aniem lub brakiem kompetencji.
Poddane analizie sprawy s¹ tego dowodem.
Warszawa, kwiecieñ 2006 r. Wojciech Kotowski
XI

Wykaz skrótów
Wykaz BDR ............ skrótów Bezpieczeñstwo Ruchu Drogowego
CzPKiNP......... Czasopismo Prawa Karnego i Nauk Penalnych
Dz.U. ........... Dziennik Ustaw
Jur. ............. Jurysta
KK.............. ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 88,
poz. 553 ze zm.)
KKW............ ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny wykonawczy
(Dz.U. Nr 90, poz. 557 ze zm.)
KPK............. ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks postêpowania karnego
(Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.)
KW............. ustawa z 20.5.1971 r. – Kodeks wykroczeñ (Dz.U.
Nr 12, poz. 114 ze zm.)
KZS............. Krakowskie Zeszyty S¹dowe
MoP............. Monitor Prawniczy
OSNDP .......... Orzecznictwo
Prokuratury
S¹duNajwy¿szego Departament
OSNKW ......... Orzecznictwo
i Wojskowa
S¹duNajwy¿szego Izba Karna
OSNPG .......... Orzecznictwo S¹du Najwy¿szego Prokuratura Generalna
OSNPK .......... Orzecznictwo S¹du Najwy¿szego Prokuratura Krajowa
OSP, OSPiKA..... Orzecznictwo S¹dów Polskich (w latach 1957–1989;
Orzecznictwo S¹dów Polskich i Komisji Arbitra-
¿owych)
PA.............. Problemy Alkoholizmu
Pal. ............. Palestra
PD.............. Paragraf na Drodze
PiP.............. Pañstwo i Prawo
post. ............ postanowienie
poz. ............. pozycja
PP .............. Problemy Praworz¹dnoœci
Prok. i Pr. ........ Prokuratura i Prawo
PrRDrog ......... ustawa z 20.6.1997 r. – Prawo o ruchu drogowym
(tekst jedn. Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.)
PS .............. Przegl¹d S¹dowy
Rzeczp. .......... Rzeczpospolita
XIII

Wykaz skrótów
SP .............. StudiaPrawnicze
tekst jedn. ........ tekst jednolity
uchw. ........... uchwa³a
WPP ............ Wojskowy Przegl¹d Prawniczy
wyr. ............ wyrok
ZnSygDR ........ rozporz¹dzenie Ministrów Infrastruktury oraz
Spraw Wewnêtrznych i Administracji z 31.7.2002 r.
w sprawie znaków i sygna³ów drogowych (Dz.U.
Nr 170, poz. 1393)
XIV

Wykaz literatury
Wykaz Bas J., Miko³ajczyk literatury C., Olex T., Szyca M., Elementy odblaskowe w aspekcie
widocznoœci pieszych w warunkach nocnych, [w:] VI Konferencja
„Problemy wypadków drogowych”. Zbiór referatów, Zakopane
22–24.10.1998 r.
Boñczak S., Glosa do uchwa³y SN z dnia 18 listopada 1998 r., I KZP 16/98,
PS 1999, Nr 5.
Bucha³a K., Przypisanie skutku stanowi¹cego znamiê nieumyœlnego przestêpstwa
w polskim prawie karnym, [w:] Teoretyczne problemy odpowiedzialnoœci
karnej w polskim oraz niemieckim prawie karnym,
Wroc³aw 1990.
Bucha³a K., Niektóre problemy kryminalizacji stanunietrzeŸwoœci
w zwi¹zkuz ruchem drogowym, [w:] Alkohol. Zagadnienia toksykologiczne
i prawne, Kraków 1993.
Bucha³a K., Problemy kryminalizacji ucieczki uczestnika karalnego zdarzenia
w ruchu drogowym, Prok. i Pr. 1995, Nr 2.
Bucha³a K., Problemy odpowiedzialnoœci karnej za przestêpstwa drogowe,
[w:] Problematyka prawna i techniczna wypadków drogowych, Kraków
1995.
Bucha³a K., Zbiegniêcie z miejsca wypadkudrogowego, PS 1996, Nr 1.
Bucha³a K., Przestêpstwa i wykroczenia przeciwko bezpieczeñstwuw komunikacji
drogowej. Komentarz, Bydgoszcz 1997.
Bucha³a K., Niektóre problemy wyk³adni znamion przestêpstw przeciwko
bezpieczeñstwuw komunikacji, Prok. i Pr. 1998, Nr 11–12.
Bucha³a K., Przestêpstwo dopuszczenia do ruchu pojazdu zagra¿aj¹cego
bezpieczeñstwu lub kierowcy nietrzeŸwego albo znajduj¹cego siê pod
wp³ywem œrodka odurzaj¹cego, CzPKiNP 1998, Nr 1–2.
Bucha³a K., Glosa do wyrokuSN z 27 maja 1997 r., V KKN 268/96, OSP
1998, Nr 3.
Bucha³a K., Zbiegniêcie kieruj¹cego pojazdem z miejsca zdarzenia, [w:]
Rozwa¿ania o prawie karnym. Ksiêga pami¹tkowa z okazji siedemdziesiêciolecia
urodzin Profesora A. Ratajczaka, red. A. J. Szwarc,Poznañ
1999.
Bugajny W., Projekt nowego kodeksukarnego powinien wymuszaæ trzeŸwoœæ
kierowców, PA 1997, Nr 11–12.
Burdzy P., Analiza widocznoœci rowerzysty z pozycji kierowcy ci¹gnika
siod³owego, PD 2005, Nr 5.
XV

Wykaz literatury
Caliñska H., Guba³a W., Ocena stanunietrzeŸwoœci w razie konsumpcji alkoholupo
wypadku, PS 1993, Nr 11–12.
D¹browska-Kardas M., Kardas P., Kryminalizacja ucieczki sprawcy wypadkudrogowego
z miejsca zdarzenia w œwietle nowelizacji kodeksu
karnego z 12 lipca 1995 r., cz. I, Pal. 1996, Nr 3–4; cz. II, Pal. 1996,
Nr 5–6.
D¹browska-Kardas M., Kardas P., Odpowiedzialnoœæ za spowodowanie
wypadku komunikacyjnego w œwietle regulacji nowego kodeksu karnego
z 1997 r., cz. I, Pal. 1999, Nr 1–2; cz. II, Pal. 1999, Nr 3–4.
Dobrzyñski A., Ludwicki K., Zjawisko ucieczek z miejsca wypadku drogowego,
PP 1990, Nr 6.
Duœ A., Z problematyki kwalifikacji prawnej czynu, WPP 2000, Nr 2.
Gardocki L., Zagadnienia teorii kryminalistyki, Warszawa 1990.
Gardocki L., Najnowsze zmiany w Kodeksie karnym, MoP 1995, Nr 12.
Gensikowski P., Marek A., Konstrukcja czynów wspó³ukaranych i jej implikacje
praktyczne, Prok. i Pr. 2004, Nr 10.
Giezek J., Glosa do wyrokuSN z dnia 8 marca 2000 r., III KKN 231/98, PiP
2001, Nr 6.
G³azek A., Zmiany kryteriów i zasad opiniowania w sprawach alkoholowych,
Prok. i Pr. 1995, Nr 2.
Godyñ R., Wnikliwoœæ kluczem do trafnej decyzji, PD 2001, Nr 5.
Gronowska B., Zasada ne bis in idem w procesie karnym, Prok. i Pr. 1999,
Nr 11–12.
Grzeszczyk W., Najni¿sze miesiêczne wynagrodzenie w rozumieniu
art. 115 § 5–8 kodeksukarnego i art. 53 § 4 kodeksukarnego skarbowego,
Prok. i Pr. 2004, Nr 4.
Guba³a W., Caliñska H., Rachunek retrospektywny a rzeczywistoœæ, Pal.
1991, Nr 5–7.
Guba³a W., £abêdŸ J., Hebenstreit J., Caliñska H., Stryszak E., Polski aparat
Alkometr P 20 – badania prototypu, Archiwum Medycyny S¹dowej
i Kryminologii 1992, t. XLII.
Guba³a W., Wiarygodnoœæ analizy powietrza wydychanego na zawartoœæ
alkoholu, Prok. i Pr. 1995, Nr 1.
Herzog A., Problemy z pokrzywdzonym, PD 2001, Nr 6.
Herzog A., Niektóre problemy kwalifikacji prawnej przestêpstw przeciwko
bezpieczeñstwuw komunikacji, Prok. i Pr. 2002, Nr 2.
Herzog A., Lekki wypadek komunikacyjny. Teoria i praktyka, PD 2002,
Nr 3.
Huminiak T., Praktyczne problemy weryfikacji zarzutu kierowania pojazdem
pod wp³ywem œrodka odurzaj¹cego, PD 2004, Nr 8.
XVI

Wykaz literatury
Huminiak T., Pojêcia „œrodek dzia³aj¹cy podobnie do alkoholu” i „œrodek
odurzaj¹cy”. Kolejne uwagi, PD 2005, Nr 5.
Iwaniec J. M., Glosa do uchwa³y SN z dnia 16 marca 1999 r., I KZP 4/99,
WPP 2002, Nr 2.
Iwaniec J. M., Szybciej, ale czy lepiej?, Rzeczp. 2003, Nr 11.
Jasiñski A., Problem powypadkowego zabezpieczenia pojazdu, na nietypowym
przyk³adzie, PD 2001, Nr 4.
Jasiñski A., Kotowski W., Kodeks drogowy. Komentarz do wybranych zagadnieñ,
Warszawa 1997.
Jasiñski A., Kotowski W., Prawo o ruchu drogowym w praktyce, Warszawa
1999.
Jasiñski A., Kotowski W., Wasiak M., Kodeks drogowy ’98. Komentarz,
Warszawa 1998.
Jasiñski A., Kotowski W., Wasiak M., Kodeks drogowy. Komentarz, Warszawa
1999.
Ka³a M., Œrodki dzia³aj¹ce podobnie do alkoholuw organizmie kierowcy,
PD 2004, Nr 11.
Korni³owicz M., Glosa do uchwa³y SN z dnia 18 listopada 1998 r., I KZP
16/98, PiP 1999, Nr 6.
Kocel-Krekora Z., Kary i œrodki karne w kodeksie wykroczeñ po nowelizacji,
Prok. i Pr. 1999, Nr 2.
Klimacki W., Obszar skrzy¿owania, PD 2004, Nr 12.
Kotowska B., Bezpieczna droga do szko³y, PD 1999, Nr 10.
Kotowski W., W³¹czanie siê do ruchu, PD 1999, Nr 4.
Kotowski W., Cofaj¹c potr¹ci³ piesz¹, PD 1999, Nr 5.
Kotowski W., O podniesienie poziomupostêpowañ, PD 1999, Nr 7.
Kotowski W., Czy stan nietrzeŸwoœci mo¿e automatycznie przes¹dzaæ
o winie?, PD 2000, Nr 3.
Kotowski W., Instytucja swobodnej oceny dowodów – na pewnym
przyk³adzie, PD 2000, Nr 10.
Kotowski W., Przestêpstwa i wykroczenia drogowe. Analiza zdarzeñ, Warszawa
2001.
Kotowski W., Ustawa prawo o ruchu drogowym. Komentarz praktyczny,
Warszawa 2002.
Kotowski W., VIII Konferencja „Problemy rekonstrukcji wypadków drogowych”
(Kraków, 18–19 paŸdziernika 2002 r.), Prok. i Pr. 2002,
Nr 12.
Kotowski W., Czy mo¿na zagroziæ bezpieczeñstwup³otu? O w³aœciw¹ kwalifikacjê
prawn¹ czynu, PD 2002, Nr 11.
Kotowski W., Ustawa prawo o ruchu drogowym. Komentarz praktyczny,
wyd. 2, Warszawa 2004.
XVII

Wykaz literatury
Kotowski W., Zasady bezpieczeñstwa w ruchu drogowym. Komentarz,
Warszawa 2005.
Kotowski W., Samochód jako przedmiot niebezpieczny w rozumieniu
art. 280 § 2 KK, PD 2005, Nr 3.
Kotowski W., Prawo dostêpudo dowodów, PD 2005, Nr 3.
Krajewski K., Pojêcie œrodka odurzaj¹cego na gruncie kodeksu karnego,
PiP 2003, Nr 11.
Krawczyk T., Niektóre konsekwencje teoretyczno-prawne art. 178 kodeksu
karnego, Prok. i Pr. 2001, Nr 11.
Kawczyñski A., Glosa do wyrokuSN z dnia 27 maja 1997 r., V KKN
268/96, Prok. i Pr. 1998, Nr 5.
Kulesza J., Glosa do postanowienia SN z dnia 20 stycznia 1999 r., I KZP
23/98, PS 2000, Nr 5.
Kulesza J., Glosa do wyrokuSA w Lublinie z dnia 8 paŸdziernika 1998 r.,
II AKa 133/98, Prok. i Pr. 2000, Nr 9.
Kulik M., Dotychczasowe nowelizacje kodeksukarnego z 1997 r., Prok.
i Pr. 2002, Nr 12.
Laskowska K., Wp³yw narkotyków na bezpieczeñstwo w ruchu drogowym,
Jur. 2000, Nr 1.
Lewandowski W., Prawne i lekarskie problemy oddalenia siê sprawcy wypadkudrogowego
z miejsca zdarzenia, [w:] WypadkowoϾ drogowa.
Alkoholizm oraz inne przyczyny biologiczne (5–6 maja 1977), Katowice–Chorzów.
Materia³y naukowe, Katowice 1977.
£abêdŸ J., Nowoczesna aparatura do analizy powietrza wydychanego na
podstawie badañ prowadzonych w Instytucie Ekspertyz S¹dowych,
Prok. i Pr. 1995, Nr 4.
£ukaszewicz M., Ostapa A., Obowi¹zek naprawienia szkody – wybrane zagadnienia,
Prok. i Pr. 2001, Nr 9.
Marek A., Odpowiedzialnoœæ karna za spowodowanie „lekkich” uszkodzeñ
cia³a przez sprawcê wypadkuw komunikacji, Prok. i Pr. 1999,
Nr 3.
Marek A., Kodeks karny. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2005.
Marcinkowski W., Koncepcja odpowiedzialnoœci zredukowanej w œwietle
art. 177 § 3 k.k., Prok. i Pr. 1999, Nr 6.
Marcinkowski W., Glosa do uchwa³y SN z dnia 18 listopada 1998 r., I KZP
16/98, PS 2000, Nr 5.
Marcinkowski W., Zakresy ustawowych znamion niektórych przestêpstw
i wykroczeñ komunikacyjnych, WPP 2002, Nr 1.
Marcinkowski W., Materialnoprawna i procesowa problematyka idealnego
zbieguprzestêpstwa z wykroczeniem, WPP 2003, Nr 3.
XVIII

Wykaz literatury
Marcinkowski W., Zbieg przestêpstw i wykroczeñ drogowych, WPP 2004,
Nr 1.
Markiewicz J., Uwagi bieg³ego toksykologa w sprawie ustalania stanu nietrzeŸwoœci,
[w:] Alkohol. Zagadnienia toksykologiczne i prawne. Materia³y
z konferencji. Krajowa Konferencja Alkohologów, Kraków
15–16 grudnia 1992 r. Krajowa Konferencja „Ocena stanu trzeŸwoœci”,
Warszawa 30 marca 1993 r., Kraków 1993.
Markiewicz J., Guba³a W., Kilka uwag w sprawie analizy stê¿enia alkoholu
w powietrzuwydychanym w zwi¹zkuz glos¹ dr. W. Grzeszczyka, PP
1990, Nr 4–5.
Michalska-Warias A., Glosa do postanowienia SN z dnia 28 marca 2002 r.,
I KZP 4/02, Prok. i Pr. 2003, Nr 4.
M¹dro R., Teresiñski G., Obra¿enia cia³a upieszych ofiar wypadków drogowych,
Prok. i Pr. 1996, Nr 1.
Miczek Z., Odpowiedzialnoœæ nieletnich za przestêpstwa i wykroczenia
drogowe, PD 2001, Nr 11.
Mik B., Glosa do uchwa³y SN z dnia 15 wrzeœnia 1999 r., I KZP 26/99,
WPP 2000, Nr 2.
Niedziela J., Statyczne i dynamiczne badania widocznoœci pieszego
w œwiat³ach mijania pojazdu, [w:] VI Konferencja „Problemy wypadków
drogowych”. Zbiór referatów, Zakopane 22–24.10.1998 r.
Paprzycki L. K., Manewry obronne w ekstremalnych warunkach drogowych,
PD 1999, Nr 2–3.
Paprzycki L. K., Za co i kiedy odpowiada sprawca, Rzeczp. 1999, Nr 3.
Paprzycki L. K., Niebezpieczny wiadukt, PD 1999, Nr 4
Paprzycki L. K., Przegl¹d orzecznictwa S¹duNajwy¿szego w sprawach
o wypadki drogowe – rok 1998, PD 1999, Nr 9.
Paprzycki L. K., Dziecko – szczególny uczestnik ruchu drogowego, PD
2000, Nr 5.
Paprzycki L. K., Nocna przeszkoda na drodze, PD 2000, Nr 6.
Paprzycki L. K., Pieszy – na drodze i w jej pobli¿u, PD 2000, Nr 7.
Paprzycki L. K., Rolkarz na przejœciudla pieszych, PD 2000, Nr 11.
Paprzycki L. K., Opinia bieg³ego prawie doskona³a i prawie niepotrzebna,
PD 2001, Nr 5.
Paprzycki L. K., Najwy¿sza starannoœæ i wyobraŸnia konieczna w ka¿dej
sprawie, PD 2001, Nr 6.
Paprzycki L. K., Wyprzedzanie w rejonie skrzy¿owania, PD 2001, Nr 7.
Paprzycki L. K., Zmiana pasa ruchu przyczyn¹ kolizji, PD 2001, Nr 9.
Paprzycki L. K., Rowerzystki, PD 2001, Nr 11.
Paprzycki L. K., Prawid³owe u¿ywanie œwiate³ drogowych a zasada ograniczonego
zaufania, PD 2001, Nr 12.
XIX