Rehabilitacja zawodowych zaburzeń głosu

Profilaktyka i rehabilitacja zaburzeń głosu
Wilgotność i temperatura powietrza
W pomieszczeniach zamkniętych w okresie grzewczym, który w naszych warunkach
klimatycznych trwa średnio 7–8 miesięcy, powietrze jest stosunkowo suche. Jego
wilgotność zwykle nie przekracza 45%. Wartości takie są za niskie dla prawidłowego
funkcjonowania narządu głosu. Przy temperaturze stanowiącej „komfort cieplny”,
która dla zamkniętych pomieszczeń waha się od 18°C do 21°C, optymalna wilgotność
powietrza dla pracy nauczyciela albo wokalisty powinna wynosić 60–70%.
W warunkach fizjologicznych oddychamy przez nos, w którym powietrze zewnętrzne
zostaje ogrzane, oczyszczone z zanieczyszczeń i nawilżone. Podczas intensywnego
mówienia lub śpiewu wdychamy 3–4 razy więcej powietrza niż przy spokojnym
oddychaniu, co więcej podczas znacznego wysiłku głosowego oddychamy przez
usta. Stąd zanieczyszczone, zbyt suche powietrze przedostające się bezpośrednio
do gardła i krtani powoduje nadmierne wysychanie błon śluzowych.
Należy:
– dbać o prawidłową wilgotność powietrza w miejscu pracy (chociażby poprzez
umieszczenie zbiorników z wodą na kaloryferze, doraźnie można zastosować
mokre ręczniki),
– starać się nie przegrzewać pomieszczeń klasowych,
– często wietrzyć pomieszczenie – podwyższa to wilgotność,
– przed długim mówieniem wypić łyk letniego niskosłodzonego i niegazowanego
płynu, czynność tę powtarzać, gdy tylko pojawi się uczucie „suchości w gardle”
(zawsze wcześniej należy przygotować sobie taki napój),
– w razie występowania zanikowego zapalenia błony śluzowej gardła i krtani przed
długim mówieniem rozgryźć kapsułkę witamin A+E.
Zapylenie
Jeśli na parapecie w klasie położymy białą kartkę i obejrzymy ją następnego dnia
będziemy zdziwieni jak duże zapylenie panuje w miejscu pracy. Klasycznym przykładem
efektu zapylenia jest brud zbierający się na firankach. Jak już wspomniano
wyżej w czasie mówienia nabieramy powietrze przez usta, które w ten sposób omija
jamę nosa. Jedną z zasadniczych funkcji jam nosa jest oczyszczanie wdychanego
powietrza z pyłów (cząstek) o średnicy >5 µm. Cząstki o rozmiarach poniżej
5 µm mogą docierać nawet do pęcherzyków płucnych. Szkodliwość zapylenia polega
na jego drażniącym i alergizującym działaniu na błonę śluzową dróg oddechowych
(w tym krtani), co szczególnie niekorzystnie wpływa na narząd głosu poddany
dużemu obciążeniu. Należy:
– regularnie odkurzać pomieszczenia klasy oraz przecierać podłogi wilgotną ścierką,
– unikać zakładania zasłon i firanek, w których może gromadzić się pył i kurz,
– wyznaczać dyżurnych do regularnego przecierania parapetów wilgotną szmatką,
– regularnie spryskiwać (wycierać) kwiaty w klasie (są siedliskiem kurzu),
– tablicę zawsze wycierać mokrą gąbką (pył z kredy to również czynnik drażniący),
– w razie istnienia choroby alergicznej stosować się do ogólnych zasad zmniejszenia
ekspozycji na alergen.
61