Rehabilitacja zawodowych zaburzeń głosu
Rehabilitacja zawodowych zaburzeń głosu
Rehabilitacja zawodowych zaburzeń głosu
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Rozwój <strong>zaburzeń</strong> <strong>głosu</strong> o podłożu zawodowym<br />
jak obniżony nastrój/depresja, lęk, szczególnie w przypadku osób, u których głos<br />
jest narzędziem pracy. Wytwarza się swego rodzaju „błędne koło” uzależnień przyczynowo-skutkowych.<br />
Z wymienionych wyżej powodów u nauczycieli występuje<br />
relatywnie wysokie ryzyko wystąpienia depresji. Dokładniejsze informacje o stresie<br />
i wypaleniu zawodowym czytelnik znajdzie w następnych rozdziałach.<br />
2.2. Obciążenia psychospołeczne w zawodzie pedagoga<br />
Środowisko pracy nauczyciela obfituje w szeroki zakres obciążeń o charakterze<br />
psychospołecznym. Konsekwencje ich oddziaływania mogą przekładać się ujemnie<br />
zarówno na stan zdrowia psychicznego, jak i fizycznego – w tym problemy i schorzenia<br />
narządu <strong>głosu</strong>. Warto zwrócić uwagę na fakt, że oddziaływanie czynników<br />
psychospołecznych na zdrowie przebiega inaczej niż czynników o charakterze fizykochemicznym<br />
(np. zanieczyszczeń obecnych w środowisku pracy). W przypadku<br />
tych drugich, szkodliwe skutki są specyficzne dla danego czynnika, który zresztą<br />
często daje się dokładnie i obiektywnie zmierzyć; mamy wiec zazwyczaj do czynienia<br />
z oddziaływaniem bezpośrednim. W przypadku obciążeń psychospołecznych,<br />
„szkodliwy dla zdrowia charakter zdeterminowany jest psychologiczną oceną<br />
znaczenia, jakie dany czynnik ma dla jednostki. Rozpoznanie znaczenia danego<br />
elementu prowadzi do powstania określonej emocji, która jest czynnikiem spustowym<br />
do powstania kolejnych zmian w organizmie, mogących zakończyć się utratą<br />
zdrowia” [1].<br />
Typologia obciążeń psychospołecznych w zawodzie nauczyciela<br />
Warunki pracy nauczyciela są zróżnicowane w poszczególnych krajach, zarówno<br />
w odniesieniu do ogólnych ram organizacyjnych np. wysokości wynagrodzenia,<br />
liczby godzin pracy bezpośrednio z uczniami, jak i ilościowego i jakościowego charakteru<br />
zadań <strong>zawodowych</strong>. Nawet w tym samym kraju warunki te bywają zróżnicowane<br />
w obrębie grupy zawodowej. Zróżnicowanie to może być związane m.in.<br />
z charakterystyką wychowanka (np. w szkolnictwie specjalnym) czy czynnikami<br />
w skali mikro (np. organizacja pracy w konkretnej placówce). Warto zatem zawsze,<br />
chcąc dowiedzieć się, jakim obciążeniom poddany jest konkretny nauczyciel, dokonać<br />
indywidualnej diagnozy przy użyciu odpowiednich narzędzi. Nim przejdziemy<br />
jednak do prezentacji takiego narzędzia warto wskazać obszary obciążeń psychospołecznych<br />
istotnych w zawodzie nauczyciela.<br />
Dosyć rozbudowaną, ale wcale nie skończoną listę, sporządzili, na podstawie badań<br />
empirycznych na dużej próbie nauczycieli, Travers i Cooper (cyt. nr 19).<br />
Do obciążeń psychospołecznych występujących w zawodzie nauczyciela zaliczyli<br />
oni następujące problemy:<br />
1. Interakcje nauczyciel – uczeń<br />
– agresja werbalna ze strony uczniów,<br />
–<br />
problemy z utrzymaniem dyscypliny,<br />
19