bole kregoslupa ledz.. - Pandm
bole kregoslupa ledz.. - Pandm
bole kregoslupa ledz.. - Pandm
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Bóle le kręgos kr gosłupa upa<br />
ledźwiowego<br />
led wiowego<br />
www.pandm.org
Etiologia<br />
Rodzaj bólu b lu zależy zale y od podrażnienia podra nienia jednego z<br />
dwóch dw ch układ uk adów w nerwowych.<br />
- Tranzytowego (rdzeń) (rdze<br />
Korzeni<br />
- Korzeni<br />
Drażnienie Dra nienie tych układ uk adów w daje najczęś najczęściej<br />
ciej objawy<br />
rwy kulszowej, drętwienia dr twienia lub parestezji<br />
w kończynach, ko czynach, osłabienia os abienia siły si y mm i czucia pow.,<br />
a także tak e zaniki mięś mięśniowe<br />
niowe<br />
www.pandm.org
Zmiany patologiczne wywołuj wywo ujące ce<br />
dol. bólowe b lowe są s bardzo zróżnicowane<br />
zr nicowane<br />
i uwarunkowane zarówno zar wno czynnikami<br />
zew. jak wieloma stanami<br />
wewnętrznymi wewn trznymi i chorobami<br />
organizmu<br />
www.pandm.org
Najcześciej Najcze ciej wyst., wyst.,<br />
zmiany w krąż krążku<br />
ku i<br />
stawach międzywyrostkowych<br />
mi dzywyrostkowych, , ale<br />
mogą mog się si one umiejscawiać umiejscawia równie wnież w<br />
więzad wi zadłach, ach, przyczepach mięś mięśniowych<br />
niowych i<br />
mieć mie swoje źródło o w zmianach<br />
okołokr oko okręgos gosłupowych upowych<br />
www.pandm.org
Przyczyna zmian mogą mog być by ponadto zmiany<br />
wrodzone i nabyte kręgów kr w i kręgos kr gosłupa, upa,<br />
zaburzenia statyczne, przeciąż przeciążenia<br />
enia<br />
cywilizacyjne, zwyrodnienia związane zwi zane ze<br />
starzeniem się si org,. org,.<br />
zaburzenia mineralizacji<br />
kośca ko ca i ch. ch.<br />
Kręgos Kr gosłupa. upa.<br />
Jak z tego wynika przyczyn dolegl. dolegl.<br />
bólowych lowych kręgos kr gosłupa upa jest wiele,<br />
a miejscem ich wyjścia wyj cia może mo e być by<br />
nie tylko kręgos kr gosłup up.<br />
www.pandm.org
Przyczyny bólów b w krzyża krzy<br />
ORTOPEDYCZNE<br />
Zmiany kręgopochodne<br />
kr gopochodne<br />
1) Zmiany<br />
A/ zmiany wrodzone kręgos kr gosłupa upa – lumbalizacja,<br />
sakralizacja, kręgi kr gi klinowe, kręgozmyki kr gozmyki, ,<br />
osteogenesis imperfekta, chondrodystrophia,<br />
chondrodystrophia,<br />
wrodzone kyfozy, kyfozy,<br />
ch. ch.<br />
Scheuermanna, Scheuermanna,<br />
pozioma<br />
kość kość<br />
krzyżowa, krzy owa, scoliozy wrodzone<br />
B/ schorzenia kręgos kr gosłupa<br />
upa – osteomalacja, osteoporoza,<br />
zmiany zapalne i pourazowe, zmiany nowotwor., nowotwor.,<br />
vertebra plana<br />
www.pandm.org
Przyczyny bólów b w krzyża krzy<br />
Przyczyny pozakręgowe<br />
pozakr gowe<br />
ORTOPEDYCZNE<br />
2) Przyczyny<br />
A/ miedniczopochodne – skośne sko ne ustawienie miednicy, torsja<br />
miednicy, LCC, pochylenie miednicy wskutek przykurczów<br />
przykurcz w<br />
w stawach biodrowych, porażeń, pora , niedowład niedow adów w m. brzucha<br />
i prostowników prostownik w stawów staw w biodrowych<br />
B/ zmiany w kończynach ko czynach dolnych – przykurcze w st.<br />
iodrowych, iodrowych,<br />
niedowłady niedow ady i zaniki mm k.d., usztywnienia st.<br />
koilanowego i biodrowego, kolana koślawe ko lawe i szpotawe,<br />
jednostronne zmiany zniekształcaj<br />
zniekszta cające ce w stopie, różnica r nica<br />
długo ugości ci kończyn, ko czyn, stan po amputacji w obrębie obr bie k.d.<br />
C/ zmiany w kończynie ko czynie górnej g rnej – stan po amputacji ramienia,<br />
usztywnienie barku, niedowłady niedow ady i porażenia pora enia kończyn ko czyn<br />
górnych, rnych,<br />
uszkodzenia splotu barkowego, porażenia pora enia typu Erba<br />
www.pandm.org
I) Reumatologiczne<br />
II) Internistyczne<br />
Inne przyczyny<br />
Reumatologiczne – ZZSK, polyarthritis rheumatoidea, rheumatoidea,<br />
RZS i in<br />
Internistyczne – pankreopatie,<br />
pankreopatie,<br />
cholecystopatie, cholecystopatie,<br />
schorzenia<br />
żołą łądka dka i wątroby, w troby, przewlekłe przewlek e zaparcia, półpasiec p pasiec<br />
Urologiczne – przerost gruczołu gruczo u krokowego, wodonercze, ostre i<br />
przewlekłe przewlek e zapalenie miedniczek nerkowych, guzy torbiele nerki<br />
Neurologiczne – choroby rdzenia, guzy ogona końskiego, ko skiego,<br />
zwyrodnienia tarcz m-kr m kręgowych gowych<br />
Ginekologiczne – napięcie napi cie przedmiesiączkowe<br />
przedmiesi czkowe, , zapalenie<br />
przydatków,<br />
przydatk w, tyłozagi ty ozagięcie cie macicy, wypadniecie i obniżenie obni enie<br />
macicy, guzy narządów narz w rodnych<br />
III) Urologiczne<br />
IV) Neurologiczne<br />
V) Ginekologiczne<br />
www.pandm.org
Klasyfikacja Wyke`a<br />
A) Pierwotne<br />
1) Skórne Sk rne i podskórne podsk rne<br />
2) Mięś Mięśniowo<br />
niowo-powi powięziowe ziowe<br />
1) Uraz<br />
2) Skurcz<br />
3) Zmęczenie Zm czenie<br />
4) Zapalenie<br />
3) Stawowo-wiezad<br />
Stawowo wiezadłowe owe<br />
1) Więzad Wi zadła a<br />
kregosłupa kregos upa<br />
2) Nasady i stawy<br />
krzyżowo krzy owo-biodrowe biodrowe<br />
4) Kostny<br />
1) Śródkr dkręgowy gowy<br />
2) Okostnowy<br />
5) Naczyniowy<br />
6) Twardówkowy<br />
Tward wkowy<br />
B) Wt<br />
www.pandm.org<br />
Wtórny rny ból b l krzyża krzy<br />
1) Uszkodzenia kompresyjne<br />
2) Uszkodzenia<br />
zwyrodnieniowe<br />
C) Udzielony<br />
1) Ginekologiczny<br />
2) Moczowy<br />
3) Grucz. Grucz.<br />
krokowy<br />
4) Wyr. robaczkowy<br />
D) Psychosomaytyczny<br />
1) Depresje i stany lekowe<br />
2) Histeria<br />
3) Symulacja
Klasyfikacja wg Browna<br />
1) Spondylogenne<br />
pochodz. pochodz.<br />
od krąż krążka<br />
ka m-kr m kręgowego, gowego, wynikające wynikaj ce ze zmian kostno<br />
stawowych<br />
Neurogenne<br />
2) Neurogenne<br />
3) podrażn. podra . korzeni nerwowych<br />
Osteogenne<br />
zab. zab.<br />
Metaboliczne, ch. ch.<br />
nowotworowa, reumatologiczne<br />
4) Jatrogenne<br />
5) Psychogenne<br />
6) Socjologiczne<br />
7) Naczyniowe<br />
8) Trzewiopochodne<br />
www.pandm.org
Przyczyny ortopedyczne -<br />
zestawienie<br />
Choroby krąż krążka<br />
ka międzykr mi dzykręgowego gowego – jego uszkodzenie i prolapsus<br />
Niestabilność<br />
Niestabilność<br />
stawów staw w kręgos kr gosłupa upa – stenoza<br />
Zmiany zwyrodnieniowe<br />
spondylosis<br />
spondyloarthrosis<br />
mb Baastrup, Baastrup,<br />
ch. ch.<br />
zwyrodnieniowe<br />
Stany zapalne – RZS, ZZSK<br />
Zakażenia Zaka enia – swoiste – gruźlica, gru lica, nieswoiste – ropne<br />
Zmiany metaboliczne – osteoporoza<br />
Nowotwory – łagodne: agodne: kostne, guzy wew. i zew.oponowe; złośliwe z liwe –<br />
pierwotne(szpiczak), pierwotne(szpiczak),<br />
wtórne wt rne (meta)<br />
Przeciąż Przeciążenia<br />
enia (mm, torebki stawowe, niestabilność<br />
niestabilność<br />
kręgów) kr w) – ciąż ciąża<br />
Kręgozmyk,<br />
Kr gozmyk, kręgoszczelina<br />
kr goszczelina<br />
Inne – Paget, Paget,<br />
osteogenes imperfecta, hh. hh.<br />
Keitha, Keitha,<br />
scoliosa, scoliosa,<br />
spina bifida, bifida,<br />
wady statyki, coxarthrosis,<br />
coxarthrosis,<br />
gonarthrosis,<br />
gonarthrosis,<br />
ankylosis<br />
www.pandm.org
Generalnie bóle b le krzyża krzy a są s<br />
spowodowane<br />
Niestabilności<br />
Niestabilno cią m-kr kręgow gową<br />
Stenozą Stenoz kanału kana u kręgowego<br />
kr gowego<br />
Zmianami zwyrodn. zwyrodn.<br />
tylnych<br />
stawów staw w kręgos kr gosłupa upa<br />
www.pandm.org
Niestabilność<br />
Niestabilność<br />
m-kr kręgowa gowa<br />
Niezdolność<br />
Niezdolność<br />
do zachowania prawidłowych<br />
prawid owych<br />
stosunków stosunk w anatomicznych w pozycji<br />
stojącej stoj cej<br />
- utrata przez kręgos kr gosłup up zdolności zdolno ci do zachowania<br />
właściwego ciwego mu wzorca przemieszczeń przemieszcze pod wpływem wp ywem<br />
obciąż obciążeń<br />
fizjolog.<br />
www.pandm.org
objawy<br />
Zmniejszenie wysokości wysoko ci krąż krążka<br />
ka m-<br />
kr<br />
Rozluźnienien<br />
Rozlu nienien więzade wi zadeł, , torebek<br />
Zmiany zwyrodn. zwyrodn.<br />
st. m-kr m kręg<br />
www.pandm.org
Podział Podzia niestabilności<br />
niestabilno ci<br />
Osiowa<br />
Rotacyjna (Sc)<br />
Kręgozmykowa<br />
Kr gozmykowa<br />
Pooperacyjna<br />
www.pandm.org
Okresy niestabilności<br />
niestabilno ci<br />
1) Zmniejszenie ciśnienia ci nienia w krąż krążku<br />
ku m-kr m kr powoduje niekontrolowane<br />
rozciąganie rozci ganie torebki i więzade wi zadeł, , a to powoduje bóle le miejscowe przy<br />
zmianie pozycji<br />
2) Nasilająca Nasilaj ca się si chwiejność chwiejność<br />
kręgów kr w powoduje pociąganie poci ganie lub ucisk<br />
korzeni przez nasadę nasad łuk uków, w, wyr. stawowe. Jeśli Je li istnieje stenoza<br />
– to powst. powst.<br />
objawy neurologiczne<br />
3) Utrwalają Utrwalaj się si odkształcenia odkszta cenia i przemieszczenia (kręgozmyk<br />
(kr gozmyk<br />
4) zwyrodnieniowy) co powoduje zwęż zwężenie<br />
enie świat wiatła a w kanale<br />
z wpukleniem krąż krążka<br />
ka m-kr. m kr. do kanału kana u oraz wyrostków wyrostk w stawowych<br />
i łuk uków w z kostnieniem torebek stawowych i zwęż zwężeniem<br />
eniem zachyłków zachy w<br />
bocznych<br />
Ograniczenie i zniesienie ruchomości ruchomo ci powoduje zwiększenie<br />
zwi kszenie<br />
ruchomości ruchomo ci w segmerncie sąsiednim siednim (kompensacja<br />
( kompensacja)<br />
www.pandm.org
Czynniki warunkujace stabilność stabilność<br />
Pozakręgos gosłupowe upowe<br />
1) Pozakr<br />
kręgos kr gosłupa upa<br />
1) Ustawienie miednicy<br />
2) Dział. Dzia . mm pośladkowych<br />
po ladkowych<br />
3) Ciśnienie Ci nienie w jamie brzusznej<br />
2) Czynniki kręgos kr gosłupowe upowe<br />
1) Struktura kostna kręgu kr gu<br />
2) Ustawienie wyr. stawowych<br />
3) Prawidłowy Prawid owy krąż krążek<br />
ek m-kr m kr<br />
4) Prawidłowy<br />
Prawid owy łuk uk kręgu kr gu<br />
www.pandm.org
Patologia krąż krążka<br />
ka<br />
międzykr mi dzykręgowego gowego<br />
Wymienić Wymieni tutaj należy nale y przede wszystkim<br />
przemieszczenie jądra j dra miażdżystego<br />
mia ystego<br />
Ta jedn. chorobowa zaczyna występowa<br />
wyst pować<br />
w coraz to wcześniejszym wcze niejszym okresie życia. ycia.<br />
Przyczyna jest najczęś najczęściej<br />
ciej nieracjonalny tryb życia ycia<br />
prowadzący prowadz cy do dezintegracji tylnej częś części<br />
ci pierścienia pier cienia<br />
www.pandm.org
Wpływ Wp yw na to mają maj cechy genetyczne,<br />
wadliwa postawa w pracy, siedzący siedz cy tryb<br />
życia. ycia.<br />
Zdrowy pierście pier cień włóknisty knisty nie ulega<br />
przerwaniu<br />
www.pandm.org
Postacie przemieszczenia jadra<br />
miażdżystego<br />
mia ystego<br />
Protrusio nuclei pulposi<br />
- dochodzi do pękni p knięcia cia wew. częś części<br />
ci pierścienia pier cienia włóknistego,<br />
w knistego,<br />
częś częściowego<br />
ciowego jego uwypuklenia i drażnienia dra nienia układu uk adu nerwowego<br />
własnego asnego – co powoduje ból b l okolicy L-S L<br />
Może Mo e on ustępowa ust pować po odpoczynku w pozycji leżą leżącej<br />
cej<br />
Haernia nuclei pulposi<br />
- dochodzi tu do przerwania pierścienia pier cienia włóknistego w knistego na większej wi kszej<br />
przestrzeni i uwypuklania się si do kanału. kana u. Tej postaci towarzyszy<br />
najczęś najczęściej<br />
ciej ból b l korzeniowy.<br />
O ile nie jest do duża du a wypuklina – ma ona szansę szans cofnięcia cofni cia się, si ,<br />
ubytek może mo e ulec zbliznowaceniu, a dolegl. dolegl.<br />
bólowe b lowe ustępuj ust pują<br />
www.pandm.org
Prolapsus nuclei pulposi<br />
- dochodzi w momencie przerwania ciągłości ci ci pierścienia, pier cienia, a jądro j dro<br />
miażdżyste mia yste wchodzi bezpośrednio bezpo rednio kontakt z opona i<br />
korzeniami.<br />
Ta postać posta nie daje się si leczyć leczy zachowawczo<br />
www.pandm.org
Niektórzy Niekt rzy autorzy uważaj uwa ają że e<br />
przepukliny j. miażdżystego mia ystego stanowią stanowi<br />
80 % przyczyn bólów b w kręgos kr gosłupa upa L<br />
Inna przyczyną przyczyn może mo e być by przemieszczenie<br />
się si jądra dra przez płytki p ytki graniczne – tzw<br />
przepuklina trzonowa (guzki Schmorla)<br />
Schmorla<br />
www.pandm.org
Przy stałych sta ych przeciąż przeciążeniach<br />
eniach – zwłaszcza zw aszcza osiowych często cz sto<br />
nie dochodzi do uszkodzenia pierścienia, pier cienia, ale do stopniowej<br />
dezintegracji jądra j dra miażdżystego mia ystego i zmian troficznych<br />
pierścienia. pier cienia. Krażę Krażęk<br />
traci swoje właściwo w ciwości ci<br />
hydrodynamiczne, pierście pier cień wiotczeje, obniża obni a się si wysokość wysokość<br />
krąż krążka,<br />
ka, powstają powstaj zaburzenia statyczne i ruchowe w obrębie obr bie<br />
segmentu<br />
Następstwem Nast pstwem jest przeciąż przeciążenie<br />
enie stawów staw w<br />
kręgos kr gosłuypa uypa, , tworzenie się si zmian<br />
zwyrodnieniowych w całym ca ym segmencie.<br />
www.pandm.org
Wypadniecie jądra j dra miażdżystego mia ystego na<br />
bazie wypukliny L5/S1<br />
Jeśli Je li jądro j dro miażdżyste mia yste znajduje się si<br />
na zewnątrz zewn trz korzenia – pacjent<br />
pochyla tułów tu w na str. zdrową zdrow<br />
Jeśli Je li j. miażdżyste mia yste znajduje się si od<br />
wew. korzenia – na stronę stron chorą<br />
chor<br />
www.pandm.org
www.pandm.org
Objawy<br />
Osłabienie Os abienie odruchów odruch w i zaniki mm<br />
wyst. wyst.<br />
dopiero po kilku tygodniach<br />
(wielosegmentowość<br />
(wielosegmentowość<br />
unerwienia)<br />
www.pandm.org
Objawy<br />
- Ból l miejscowy, wzmożone wzmo one nap. mm<br />
- Ból l przy kaszlu i kichaniu, przy pochylaniu<br />
do przodu, spłaszczenie sp aszczenie lordozy<br />
- Objawy rozciągnowe<br />
rozci gnowe – Laseq`a<br />
- Czasami ból b l korzeniowy<br />
www.pandm.org
L4 – ból do boku uda, os<br />
Lokalizacja<br />
l do boku uda, osłabienie abienie m. czworogłowego<br />
czworog owego, ,<br />
osłabienie os abienie odruchu kolanowego<br />
L5 – ból do boku podudzia , os<br />
l do boku podudzia , osłabienie abienie mm zginaczy<br />
grzbietowych stopy (nie chodzi na pięcie) pi cie)<br />
S1 – ból do boku stopy, os<br />
l do boku stopy, osłabienie abienie zginaczy<br />
podeszwowych,<br />
podeszwowych,<br />
osłab, os ab, odruchy ze ść Achillesa – (nie<br />
może mo e chodzić chodzi na palcach)<br />
www.pandm.org
Leczenie<br />
W poczatkowym okresie choroby<br />
fizykoterapia<br />
sprawnianie<br />
lecz. sanatoryjne<br />
Z chwila pojawienia się si obj.<br />
ubytkowych – wskazanie do lecz.<br />
operacyjnego<br />
www.pandm.org
Leczenie<br />
Foraminectomia –<br />
przy bocznej stenozie – przecięcie przeci cie więz. wi .<br />
żółtych tych i nucleotomia<br />
Hemilaminectomia ze spondylodezą spondylodez –<br />
przy centralnej stenozie<br />
Czasem facetectomia<br />
Po tego typu zabiegu oper. wskazany jest<br />
gorset gipsowy przez okres 3 mies.<br />
Inne typy zabiegów zabieg w – Fenestracja z nucleotomią<br />
nucleotomi<br />
www.pandm.org
Dalsza utrata właściwo w ciwości ci biomechanicznych prowadzi<br />
do nadmiernego przeciąż przeciążenia<br />
enia płytek p ytek granicznych które kt re<br />
ulegają ulegaj sklerotyzacji (osteochondrosis<br />
osteochondrosis intervertebralis).<br />
intervertebralis).<br />
Przy całkowitej ca kowitej utracie amortyzacji segmentu dochodzi<br />
do znacznego zbliżenia zbli enia do siebie trzonów. trzon w. Przy ruchach<br />
trzony opierając opieraj c się si o siebie krawędziami, kraw dziami, co prowadzi do<br />
reakcji chrzestno-kostnej chrzestno kostnej i tworzenia wyrośli wyro li brzeżnych. brze nych.<br />
W dalszym etapie może mo e dochodzić dochodzi do zesztywnienia<br />
segmentu za pośrednictwem po rednictwem mostków mostk w kostnych będących b cych<br />
przedłużeniem<br />
przed eniem osteofitów osteofit lub przez zrost najpierw<br />
włóknisty, knisty, potem kostny trzonu.<br />
www.pandm.org
www.pandm.org
Także Tak e pod wpływem wp ywem innych stanów stan w może mo e<br />
dojść dojść<br />
do powstania wyrośli wyro li brzeżnych brze nych<br />
i skostnień skostnie okołotrzonowych<br />
oko otrzonowych. . Określamy Okre lamy je<br />
jako spondylosis.<br />
spondylosis<br />
Sa one następstwem<br />
nast pstwem zab. zab.<br />
mechanicznych,<br />
statycznych, metabolicznych lub<br />
zapalnych.<br />
www.pandm.org
Oprócz Opr cz zmian w krąż krążkach<br />
kach miedzykręgowych<br />
miedzykr gowych duży du y<br />
odsetek dolegliwości dolegliwo ci jest wywołany wywo any zmianami w<br />
stawach międzywyrostkowych<br />
mi dzywyrostkowych. . Dotyczy to głównie g wnie<br />
osób os b starszych.<br />
Występuj Wyst pują w nich – skręcenia, skr cenia, naderwania,<br />
zapalenia, wysięki, wysi ki, zrosty, uszkodzenia chrząstek. chrz stek.<br />
Wszystkie one mogą mog prowadzić prowadzi do zmian<br />
zwyrodnieniowych o typie osteoarthrosis.<br />
osteoarthrosis<br />
Zmiany te mogą mog mieć mie charakter pierwotny z przyczyn<br />
wew., lub wtórny wt rny z przyczyn biomech.<br />
biomech<br />
www.pandm.org
Zmiany w błonie b onie maziowej mogą mog rozwijać rozwija się si tak jak we<br />
wszystkich stawach, na tle urazów uraz w<br />
i mikrourazów, mikrouraz , zapaleń zapale swoistych parainfekcyjnych,<br />
parainfekcyjnych,<br />
chorób chor b systemowych (głównie (g wnie reumatoidalnych) lub być by<br />
spowodowane długotrwa d ugotrwałym ym unieruchomieniem.<br />
Pierwotne zmiany w chrząstece chrz stece mogą mog być by także tak e<br />
spowodowane zmianami hormonalnymi lub<br />
enzymatycznymi, a także tak e niedoborami mineralno-<br />
witaminowo-aminokwasowymi<br />
witaminowo aminokwasowymi.<br />
www.pandm.org
Zmiany w wyrostkach stawowych są s<br />
wywołane wywo ane zaburzeniami statycznymi,<br />
rozwojowymi i przeciąż przeciążeniami<br />
eniami zawodowymi.<br />
Do zmian statycznych zaliczamy zaburzenia<br />
krzywizn kręgos kr gosłupa, upa, wady budowy końców ko w<br />
stawowych, spastyczność<br />
spastyczność,<br />
, sztywność sztywność<br />
pozapiramidową, pozapiramidow , usztywnienia stawów staw w<br />
biodrowych i kolanowych, nierówno nier wnośc<br />
kończyn, ko czyn, niedowłady, niedow ady, neuropatie, choroby<br />
rdzenia<br />
www.pandm.org
W przeciąż przeciążeniach<br />
eniach wywołanych wywo anych wysiłkiem wysi kiem<br />
fiz., fiz.,<br />
a równie r wnież przy nadwadze może mo e dojść dojść<br />
do uszkodzenia pow .stawowych.<br />
www.pandm.org
Na zmiany w stawach i krąż krążkach<br />
kach maja<br />
duży du y wpływ wp yw zaburzenia rozwojowe<br />
krąż krążków,<br />
w, zejścia zej cia po chorobach i urazach<br />
kręgos kr gosłupa. upa. Należa Nale tu:<br />
zrosty kręgów, kr w, tarń tar dwudzielna, półkr kręgoi goi, , kręgi kr gi<br />
rybie, kręgi kr gi płaskie, p askie, klinowe, sakralizacje,<br />
lumbalizacje, lumbalizacje,<br />
połą połączenia<br />
czenia krzyżowo krzy owo-lędźwiowego, wiowego,<br />
osteochondrozy, osteochondrozy,<br />
deformacje kręgów kr w po<br />
przebytych urazach<br />
i wygojonych chorobach (zapalenia, nowotwory)<br />
www.pandm.org
Źródłem em bólu b lu mogą mog być by także tak e zmiany w łuku uku<br />
kręgu. kr gu.<br />
Ograniczaja sie one do trzech<br />
zasadniczych przyczyn<br />
www.pandm.org
1) złamania amania poowolne, poowolne,<br />
przeciąż przeciążeniowe<br />
eniowe<br />
łuku uku<br />
2) kręgoszczelina<br />
kr goszczelina<br />
3) kręgozmyk kr gozmyk<br />
Zmiany te powstaja w obrębie obr bie cieśni cie ni<br />
łuku uku czyli miejsca położonego<br />
po onego<br />
między mi dzy wyrostkami stawowymi<br />
górnymi rnymi<br />
i dolnymi<br />
www.pandm.org
Kręgoszczelina<br />
Kr goszczelina<br />
Szczelina dzieląca dziel ca tą t okolicę okolic jest przeważnie przewa nie symetryczna<br />
i znajduje się si u podstawy wyr. stawowego górnego g rnego<br />
Dotyczy głównie g wnie L5, L5,<br />
rzadziej L4, wyjątkowo wyj tkowo L3<br />
Dochodzi do niej dopiero po przyjęciu przyj ciu przez człowieka cz owieka<br />
pozycji wyprostnej, kiedy to pogłę pogłębia<br />
bia się si lordoza<br />
lędźwiowa wiowa i zwiększa zwi ksza się si obciąż obciążenie<br />
enie tej częś części<br />
ci<br />
kręgos kr gosłupa. upa. Pod wpływem wp ywem stałego sta ego obciąż obciążania<br />
ania dolnych<br />
kręgów kr w lędźwiowych l wiowych w czasie wykonywania pracy lub<br />
przy zaburzeniach statyki kręgos kr gosłupa upa dochodzi do<br />
powolnego złamania z amania łuku uku w najsłabszej najs abszej jego cześci cze ci tzn<br />
międzywyrostkowej<br />
mi dzywyrostkowej<br />
www.pandm.org
W dużej du ej częś części<br />
ci do powstania szczeliny w cieśni cie ni<br />
usposabia dysplazja rozwojowa łuku uku kręgowego kr gowego<br />
pod postacią postaci jego wydłużenia,<br />
wyd enia, ście cieńczenia czenia<br />
blaszki, zmian strukturalnych tkanki kostnej oraz<br />
nieprawidłowego nieprawid owego jego ułożenia u enia<br />
Obok tych zmian tworzeniu szczeliny sprzyjają sprzyjaj<br />
zaburzenia rozwojowe dolnych wyr. stawowych<br />
kręgu kr gu zamykającego zamykaj cego i górnych g rnych wyr. kręgu kr gu<br />
leżą leżącego<br />
cego poniżej poni ej – takie jak – ich niedorozwój,<br />
niedorozw j,<br />
skrócenie, skr cenie, zmiany kształtu kszta tu o kata nachylenia<br />
www.pandm.org
Inne przyczyny:<br />
Patologia tkanek miękkich mi kkich<br />
Patologia przyczepów przyczep mięś mięśniowych<br />
niowych<br />
Uszkodzenia korzeni nerwowych<br />
Zmiany metaboliczne<br />
Ciasnota kanału kana u kręgowego kr gowego<br />
Choroby kręgos kr gosłupowe upowe<br />
www.pandm.org