Katedra za glumu

Katedra za glumu
Ova Akademija osnovana je prevashodno kao škola za izučavanje glume, a tek su docnije bili
uvedeni drugi odseci i grupe. To govori da Grupa za glumu predstavlja najstariju disciplinu koja
se izučava na Akademiji, pa bi se istorija ove škole mogla da prati i kroz razvitak ove grupe.
Grupa za glumu je ostala jedinstvena i u njoj se vaspitavaju glumci za sve navedene oblasti. To
je razumljivo kada se zna da, u osnovi, glumačka umetnost predstavlja suštinu ne samo
pozorišne nego i ostalih medijuma izražavanja. (...) Neosporna je činjenica da naše pozorište,
naš film, naša televizija i naš radio za svoj današnji nesumnjivi uspon umnogome imaju da
zahvale i našoj Akademiji, koja je vaspitala nemali broj raznovrsnih i sposobnih glumaca.
Mata Milošević (1969)
Glumački izraz danas je složeniji nego ranije; odbacuju se stari metodi i pojavljuju novi;
savremeno pozorište traži i novog glumca. Škole moraju da se oslobode onoga što je
akademsko i jalovo, da odbace šablone, i da zaštite one zametke novoga koji se pojavljuju sa
novim generacijama.
Kako treba da se oblikuje savremena nastava glume? Praksa u svetu ne pruža nam siguran i
jasan odgovor. Postoje različiti oblici, ali nije utvrđeno koji je najpogodniji. Metodi su različiti, ali
oni danas više zavise od tradicije nego od istraživanja. (...)
Program je zasnovan na tezi da je igra osnova glumačke umetnosti, da elementi kao što su
radnja, sukob, lik, stil i žanr ne smeju biti tumačeni sa gledišta jedne jedine estetičke doktrine,
niti glumac u školi treba da se priprema samo za određeni tip pozorišta (npr., za „klasično“
pozorište sa realističnom glumom). Rad u školi mora da bude tehnička priprema studenata za
slobodno stvaralaštvo u pozorištu koje odabere, ili koje sam stvori.
Predrag Bajčetić (1969)
Prvi zadatak pedagoga glume je da stvori uslove koji omogućavaju razvoj Talenta, gladi za
komunikacijom i želje za glumom. To nije moguće ako postoji strah, ako nema poverenja
između pedagoga i studenta glume.
Pedagogija glume je prijateljska pomoć. Treba razumeti i osetiti vibracije studenta, bol od
napetosti postojanja na sceni i pokušaja da se pokrene i preskoči prepreka.
Student glume ne može da nauči glumu već samo da razvije ono što već ima u sebi. Tako
pedagog glume pomaže talentovanim mladim glumcima da porastu i iznenade publiku.
Od prijemnog do diplomskog ispita student traži i nalazi svoj scenski identitet. Njegova
individualnost je osnovni izvor buduće scenske originalnosti, onoga po čemu će se razlikovati
od drugih, prepoznatljiv po svom stilu. Zato sam od selekcije studenata za klasu koju vodim,
1 / 3

Katedra za glumu
kroz sve vežbe, razgovore, kolokvijume, izbor ispitnih zadataka nastojao da pomognem razvoju
osobenosti ili specifičnosti individualnog glumačkog izraza. Nastojao sam da moji studenti budu
različiti, a da govore istim jezikom.
U tom jeziku postoje osnovne reči: Radnja, Lik, Žanr i Stil. To je četvorogodišnji program
glume. Student koji je razumeo, primenio na sebi, preuzeo u trajno vlasništvo ova četiri stuba
glumačke profesije može stati na scenu ili pred kameru i delovati vrlo dugo. Možda ceo život.
Najuspešniji glumac je onaj koji najduže traje na sceni!
dr Vladimir Jevtović (2007)
Pozorišna akademija osnovana je 11. decembra 1948. godine ukazom koji su potpisali savezni
ministar za prosvetu i kulturu Rodoljub Čolaković i Josip Broz Tito, kao opšte jugoslovenska
škola, za razliku od već postojeće ljubljanske akademije i zagrebačke akademije koja je bila u
planu. Juna 1949. godine polažu prvi ispit tri klase glume koje su vodili profesori Mata Milošević,
Jozo Laurenčić i Bojan Stupica. Maja 1951. godine na sceni Beogradskog dramskog pozorišta
izvedene su prve javne predstave studenata treće godine glume u klasi Mate Miloševića, a maja
1952. godine ista klasa je diplomirala predstavom komada Maksima Gorkog "Poslednji" i
izborom klasičnih dijaloga.
U prvom periodu profesori glume su, osim pomenutih, bili i Joža Rutić, Viktor Starčić, Tomislav
Tanhofer, Josip Kulundžić, Nada Riznić i Raša Plaović. Profesri stručno umetničkih predmeta
bili su Obrad Nedović, Karlo Bulić, Konstantin Eger, Ljerka Pejčić, Tamara Polonska, dr Branivoj
Đorđević, kao i njihovi asistenti Nada Grbić i Divna Đoković. Prvi asistenti za predmet gluma bili
su Miroslav Belović, Soja Jovanović, Zoran Ristanović, Ljubomir Bogdanović, Vlado Jablan,
Bogdan Jerković, Branko Pleša, Stevo Žigpon i Dara Vukotić Plaović. Katedra za glumu je
uspešno startovala, o čemu svedoče reči Mate Miloševića "Veliki broj kandidata koje se javio na
prvi prijemni ispit na Glumački odsek Akademije omogućio je veoma dobar izbor studenata. U
početku, studenti su bili podeljeni u tri klase, no ubrzo su, zbog odlaska jednog nastavnika,
obrazovane dve klase, svaka sa po dvadesetak studenata, što je za praktičnu nastavu glume
bio suviše veliki broj. Zahvaljujući zalaganju nastavnika i asistenata, kao i oduševljenju prvih
studenata, rad u klasama se odvijao normalno i uskoro je pokazao zadovoljavajuće rezultate."
Ubrzo se pojavila nova generacija asistenata koji su u sledećem periodu prerasli u vrsne
profesore glume i kroz niz godina predstavljali glavnu pedagošku i kreativnu snagu Katedre za
glume: Minja Dedić, Ognjenka Milićević, Milenko Maričić i Predrag Bajčetić. Kraće vreme glumu
su predavali Ljiljana Krstić i Jovan Putnik. Početkom šezdesetih, kao asistenti pojavljuju se
Irenej Ćenan, Dušan Mihailović, Vlastimir Radovanović, Nikola Veselinović, Miodrag
Radovanović, Olga Savić, Aleksandar Đorđević, Ljubomir Draškić i Arsenije Jovanović. Od
1967. do 1971. godine funkcioniše i klasa glume albanske nacionalnosti koju vodi Slavoljub
Stefanović Ravasi, sa saradnicima Istrefom Begolijem i Muharemom Ćenom. Od kraja
šezdesetih godina do danas pojavljuje se plejada sjajnih profesora stručno umetničkih
predmeta, među kojima su Dragoslav Janković-Maks, mr Ljiljana Grujić Erenrajh, dr Ljiljana
Mrkić Popović, Jovanka Bjegojević, Milovan Gađanski, En Denis Janković, mr Radovan
Knežević, Sofija Barac, Ferid Karajica, Lejla Mandžuka, mr Marina Marković, dr Dragan Popov.
2 / 3

Katedra za glumu
U nastavi glume, pored pomenutog profesora Arsenija Jovanovića, javlja se nova generacija
profesora: dr Vladimir Jevtović, mr Gordana Marić, Branislav Mićunović, Biljana Mašić, Anita
Mančić i Dragan Petrović kao i najmlađa generacija asistenata: Varja Đukić, Pavle Lazić, Dušan
Petrović, David Putnik, Žanko Tomić, Jug Radivojević i Srđan Karanović. Kao asistenti na
stručno-umetničkim poredmetima aktivni su Biljana Slović, Branka Pujić, Slobodan Beštić, dr
Vladan Vukašinović, mr Aleksandar Tasković, Teodora Stanković, Aleksandar Miletić, Dijana
Marojević i Marija Milenković. Kraće vreme glumu su predavali docent Miloš Lazin i saradnici
Boro Stjepanović, Gorica Popović, Mirjana Karanović i Radmila Vojvodić.
Generacije glumaca iz svih krajeva bivše Jugoslavije studirale su glumu na našoj školi i bile su
među vodećim profesionalcima u pozorištima ranije i današnje Jugoslavije. Mnoge nagrade na
festivalima kojima su nagrađeni naši studenti ili bivši studenti, kao i uspešno učestvovanje na
mnogim susretima pozorišnih škola, uveravaju da je nivo nastave na Katedri za glumu veoma
visok, sa visoko selektivnim kriterijumima koji umetnosti glume daju puni kreativni smisao. Može
se reći da skoro ne postoji nijedan priznati i istaknuti dramski umetnik koji nije bio student
Fakulteta dramskih umetnosti. Takođe, katedra za glumu značajna je za sve današnje
akademije na prostoru jugoistočne Evrope. Kao profesori glume i stručno umetničkih predmeta
na akademijama u Novom Sadu, Prištini, Skoplju, Cetinju, Sarajevu i Banjaluci uglavnom
predaju nastavnici koji su diplomirali glumu ili pozorišnu režiju na Fakultetu dramskih umetnosti.
Od nagrada koje katedra za glumu dodeljuje treba spomenuti onu koja nosi ime Mate
Miloševića i koja se dodeljuje najboljem studentu glume. Neki od dobitnika te nagrade u
periodu 1974-1999. bili su i Lazar Ristovski, Marina Marković, Ljiljana Blagojević, Stela
Ćetković, Sonja Savić, Varja Đukić, Biljana Mašić, Irena Mičijević, Dragan Mićanović, Ivan
Jevtović, Dijana Marojević, Nataša Šolak, Bojana Stefanović. Takođe, treba pomenuti nagradu
koja nosi ime izuzetnog poznavaoca jezika i dikcije dr Branivoja Đorđevića. Od 1991. kada je
ustanovljena došla je u ruke Nebojše Glogovca, Irene Mičijević, Danijele Mihajlović, Danijele
Ugrenović, Dejana Lutkića, Jelene Stupljanin.
3 / 3