RAZVOJNA PSIHOLOGIJA

aktivan 3 2 1 0 1 2 3 pasivan
hladan 3 2 1 0 1 2 3 topao
Ispitanik kod svake pridevske skale označava svoj izbor a ispitivač meri brzinu
donošenja odluke - čime se beleži intenzitet njegovog odnosa: kognitivnog, afektivnog ili
konativnog, prema procenjivanom pojmu.
To znači višedimenzionalnost pojma se ispituje preko brižljivo odabrane pridevske
skale. Otuda je i osnovni metodološki problem u izboru prideva od kojih se prave
polarizovane skale, jer taj izbor treba da obezbedi reprezentativan uzorak kognitivnih,
konativnih i afektivnih odnosa prema pojmu koji je predmet ispitivanja.
U obradi podataka, da bi se prikazao višedimenzionalni semantički prostor, koristi se
trodimenzionalni koordinantni sistem na kome se prikazuju tri semantičke diferencijacije:
evaluacija (procena), intenzitet (snaga), aktivitet (brzina reakcije, izbora).
Navodimo primer grafičkog prikaza procene dva pojma:
A grupa (N = 20, nalazi za pojam "revnostan")
B grupa (N = 20, nalazi za pojam "vatren")
Anketa
34
(Prema: Č. Ozgud, 1963 str. 682)
Kada u istraživanju koristimo tehnike upitnika, intervjua ili skale procene na
izabranom uzorku ispitanika, radi prikupljanja podataka, tada kao istraživačku tehniku
primenjujemo anketiranje. Anketa treba da bude izvedena po utvrđenim principima jer
samo tada može imati naučnu vrednost. Anketa je ekonomična tehnika jer se podaci
prikupljaju na uzorku; ako se poštuju principi biranja uzorka, onda se dobijeni rezultati
mogu generalizovati kao podaci koji važe za celu populaciju kojoj pripada uzorak
anketiranih.
Anketa se najčešće upotrebljava za ispitivanje javnog mnjenja. Međutim, u razvojnoj i
pedagoškoj psihologiji pomoću ove tehnike može se saznati o sociodemografskim
karakteristikama ispitanika, u uslovima u kojima žive i uče, mogu se ispitivati stavovi
učenika o školi, nastavnicima, kvalitetu udžbenika i nastave.
Prednosti i ograničenja ankete povezane su sa tehnikom koja se koristi u njoj za
prikupljanje podataka - a to su upitnik, intervju ili skala procene, o čijim vrednostima je
već rečeno.