RAZVOJNA PSIHOLOGIJA

More documents

Recommendations

Info

azvojem govora kod dece. U ranom detinjstvu su prilagodljivost i pažljivost/istrajnost u pozitivnoj korelaciji sa verbalnim sposobnostima dece. Razvoj ličnosti u ranom detinjstvu Razvoj svesti o sebi Na uzrastu između četvrte i šeste godine javljaju se još dva aspekta samosvesti: proširenje sebe i slika o sebi. Između treće i četvrte godine dete teži da se takmiči i nadmaša druge - javlja se potreba za samopoštovanjem i pohvalama. Uz to se javlja i osećanje posedovanja, vlasništva. Doživljaj vlastitosti se prenosi sa svog tela i sebe i na svoja odela, igračke, bliske osobe. Dete voli da kaže: "Moja mama... moj tata... moj autić..." U interakciji sa okolinom dete saznaje kakvo je ono, šta roditelji očekuju od njega i poredi to sa svojim ponašanjem. Na taj način se stvara početna, rudimentirana slika o sebi - jer dete još ne zamišlja kakvo bi i šta bi želelo da bude. Pred polazak u školu javlja se kriza sedme godine - čiji je ishod da dete postaje svesno svoje socijalne uloge, javlja se socijalno ja. Međutim, po mišljenju ruskih psihologa, taj nivo samoocene i ocene uloga drugih je sličan spontanim pojmovima. A to znači da nema još dubljih uopštavanja, kritičke samoocene - više je u pitanju samoosećanje, intuitivno saznanje. Ali i to je dovoljno za preuzimanje uloge đaka u sedmoj godini, odnosno za shvatanje uloge učitelja. Prikaz ličnosti pomoću petofaktorske sheme Već smo kod prvog detinjstva ukazali da su istraživači razvili tzv. pristup slobodnih opisa za proučavanje individualnih razlika ličnosti dece. Opise daju referentne osobe (roditelji, vaspitači). Rezultati analize takvih opisa su pokazali da je moguće većinu opisa dece različite starosti razvrstati u petofaktorsku shemu čiju strukturu prikazuje tabela 13. Sa slobodnim opisima su procenjena i deca od 4-6 godine. Nađeno je da su ekstravertnost i saradljivost najizraženije karakteristike, ali sa nešto manjim učešćem nego kod mališana. Sa uzrastom predškolske dece sve više dolazi do izraza one karakteristike ličnosti, koje se povezuju sa dimenzijom savesnosti. Ovo naročito dolazi do izražaja u opisima dece od njihovih vaspitačica. U novija istraživanja neki autori su se bavili faktorskom strukturom ličnosti predškolske dece, koja se odslikava kroz ocene odraslih, koji ocenjuju decu na različitim bipolarnim skalama procene ili na upitnicima ličnosti za decu. Nakon prvih studija na uzorcima predškolske i školske dece ukazuju na rani razvoj strukture dečje ličnosti od četvorofaktorske ka petofaktorskoj kod učenika. Kod dece od 4-6 godina nađeni su faktori: (1) savesnost-intelekt/otvorenost, (2) ekstravertnost, (3) saradljivost, (4) emocionalna (ne)stabilnost (vidi tabelu 24). Tabela 24: Prikaz razvoja faktorske strukture ličnosti u detinjstvu (prema: Zupančič, 2002) 1-3 g 3-5 g 5-7 g 7+ g Intelekt-Otvorenost Intelekt-Otvorenost Intelekt-Otvorenost /Savesnost Intelekt-Otvorenost /Savesnost Savesnost Ekstravertnost Ekstravertnost Ekstravertnost Ekstravertnost Omiljenost Socijalna prilagodljivost Saradljivost Saradljivost Emocionalna stabilnost Emocionalna stabilnost/ Omiljenost Emocionalna stabilnost Emocionalna stabilnost 190
Od sedme godine, kod školske dece, pojavljuje se svih pet faktora u strukturi ličnosti. U tabeli 25 prikazana je struktura ličnosti školske dece sa po tri crte za svaku dimenziju kao i u tabeli 13 kod petofaktorske šeme za prvo detinjstvo. Uporedna analiza ukazuje da su se sa uzrastom crte pojedinih dimenzija značajno promenile. Tabela 25: Prikaz glavnih dimenzija u Petofaktorskom sistemu sa po tri crte za svaku dimenziju (Little i B. Wanner, 1998).) Ekstravertnost Saradljivost Savesnost Emocionalna stabilnost 191 Otvorenost/ intelekt ekstravertnost empatija/simpatija urednost opšta nervoza radoznalost introvertnost pružanje pomoći trud inferiornost saznajna osetljivost živahnost prosocijalnost istrajnost socijalna briga rešavanje problema
Page 1 and 2:
RAZVOJNA PSIHOLOGIJA 1
Page 3:
PROF. DR ALEKSA BRKOVIĆ RAZVOJNA P
Page 6 and 7:
RAZVOJ LIČNOSTI...................
Page 8 and 9:
psihologija predškolskog i školsk
Page 10 and 11:
• istoriju školskog života: uzr
Page 12 and 13:
Sokrat (469-399 pre n. e.) je pozna
Page 14 and 15:
dečjem razvoju u prve četiri godi
Page 16 and 17:
moderne razvojne psihologije. Na nj
Page 18 and 19:
je psihologija uspešno razvila i p
Page 20 and 21:
Neeksperimentalne metode Razvojna p
Page 22 and 23:
Sistematsko posmatranje Kod sistema
Page 24 and 25:
agresivnost, pozdravljanje ili deč
Page 26 and 27:
Uslove okoline najlakše je kontrol
Page 28 and 29:
Tehnike psihološkog istraživanja
Page 30 and 31:
Prema broju ispitanika kojima se za
Page 32 and 33:
uspešno verbalno da komunicira, da
Page 34 and 35:
aktivan 3 2 1 0 1 2 3 pasivan hlada
Page 36 and 37:
sociometrije sa nekoliko drugih va
Page 38 and 39:
• kategorije sadržaja, koje se i
Page 40 and 41:
Odnos prema drugovima: 1. druželju
Page 42 and 43:
Razvojna psihologija treba da odgov
Page 44 and 45:
Nativisti su prenaglašavali ulogu
Page 46 and 47:
azvoja i druge veoma značajne indi
Page 48 and 49:
je naučila letenje, ali je u pore
Page 51 and 52:
TEORIJE PSIHIČKOG RAZVOJA Intereso
Page 53 and 54:
nema sposobnosti za dostizanje real
Page 55 and 56:
Psihosocijalna teorija E. Eriksona
Page 57 and 58:
udružuje s identitetom nekog drugo
Page 59 and 60:
Pijažeova teorija kognitivnog razv
Page 61 and 62:
ponavljanjem akcije sekundarna kru
Page 63 and 64:
2. Preoperacioni stadijum (od 2 g -
Page 65 and 66:
Način ispitivanja konzervacije Ogl
Page 67 and 68:
Na stadijumu konkretnih operacija d
Page 69 and 70:
Slika 17: Klackalica koju treba dov
Page 71 and 72:
Eksperimentalno mišljenje Propozic
Page 73 and 74:
dete najpre nalazi u predmetnoj del
Page 75 and 76:
• Za sticanje "fizičkog iskustva
Page 77 and 78:
zaspalih?". Na prvo pitanje tačno
Page 79 and 80:
Kolbergova teorija moralnog razvoja
Page 81 and 82:
Promene koje se javljaju na ovom ni
Page 83 and 84:
Kulturno-istorijska teorija Vigotsk
Page 85 and 86:
mišljenja, i prelaz od unutrašnje
Page 87 and 88:
napisan je naziv: mur, sev, lag ili
Page 89 and 90:
Na ovo se nadovezuje uspostavljanje
Page 91 and 92:
Zona narednog razvitka Jedna od ese
Page 93 and 94:
Za vreme etape 1: - postepeno se sm
Page 95 and 96:
Takva kognitivna tehnologija omogu
Page 97 and 98:
azvija zavisno od intelektualnog ž
Page 99 and 100:
pomoć crteža i slika. Na verbalno
Page 101 and 102:
Kognitivno-informacione teorije Aut
Page 103 and 104:
što su: kodiranje, kanal komunikac
Page 105 and 106:
Etološka teorija Etologija je nau
Page 107 and 108:
Slika 40: Krznena surogat majka pru
Page 109 and 110:
Ekološka teorija Ekologija ljudsko
Page 111 and 112:
dostižu vrhunac nakon godinu dana
Page 113 and 114:
»Čini mi se da američki istraži
Page 115 and 116:
Razvojna teorija humanističke psih
Page 117 and 118:
UČENJE I RAZVOJ Da li se zakonitos
Page 119 and 120:
- upoređivanje mogućnosti razvoja
Page 121 and 122:
RAZVOJ POJMOVA Proces formiranja po
Page 123 and 124:
Nađene su četiri strategije: 1. u
Page 125 and 126:
identiteta, nivo klasifikovanja i f
Page 127 and 128:
ODLIKE RAZVOJA DEČJEG MIŠLJENJA M
Page 129 and 130:
govor. U prilog svome stanovištu V
Page 131 and 132:
posredujuću funkciju. Oba autora u
Page 133 and 134:
PERIODIZACIJA PSIHIČKOG RAZVOJA Pe
Page 135 and 136:
taj uzrast. Većina ljudi određeno
Page 137 and 138:
RANI RAZVOJ U okviru ranog razvoja
Page 139 and 140: su svi glavni sistemi organa i orga
Page 141 and 142: olne inervacije fetusa starog od 13
Page 143 and 144: Novorođenče je prvi sat po rođen
Page 145 and 146: hodanja ili vožnje bicikla; savrem
Page 147 and 148: Odlike telesnog razvoja Telesni raz
Page 149 and 150: Tabela 11: Proporcionalni porast mi
Page 151 and 152: Razvoj koordinacije i kontrole tela
Page 153 and 154: Razvoj fine motorike u prvom detinj
Page 155 and 156: ukazala da tada može doći do smet
Page 157 and 158: Oseti toplog i hladnog Odmah po ro
Page 159 and 160: udaljenosti od 4 metra. U 4-5 mesec
Page 161 and 162: sredstava komunikacije koje odrasli
Page 163 and 164: Sticanje socijalnog iskustva poveza
Page 165 and 166: Odlike temperamenta Rezultati istra
Page 167 and 168: AFEKTIVNA VEZANOST Etološka teorij
Page 169 and 170: Afektivna vezanost i drugi sistemi
Page 171 and 172: ez obzira na njeno aktivno prisustv
Page 173 and 174: Afektivno vezivanje odraslih U posl
Page 175 and 176: Partnersko afektivno vezivanje Iz d
Page 177 and 178: adne memorije) od ostale dece. Kod
Page 179 and 180: RANO DETINJSTVO Za razvoj u periodu
Page 181 and 182: Preduslovu za rast telesne snage su
Page 183 and 184: obuke je da se deca usredsređuju n
Page 185 and 186: zahtevao da deca svoje razumevanje
Page 187 and 188: u skladu sa njegovom radoznalošću
Page 189: Deca ovog uzrasta moraju takođe da
Page 193 and 194: DEČJA IGRA Osobenosti igre kao del
Page 195 and 196: simboličkoj igri veza između znak
Page 197 and 198: posmatranje, upoređivanje, samosta
Page 199 and 200: DEČJI CRTEŽ Crtanje je, kao i igr
Page 201 and 202: Slika 79: Dete sastvlja ljudsku fig
Page 203 and 204: Crtež kao dijagnostičko i terapij
Page 205 and 206: DECA U VRTIĆU Kod nas i u svetu ur
Page 207 and 208: u jasle doživeli intenzivan stres
Page 209 and 210: SREDNJE I POZNO DETINSTVO U srednje
Page 211 and 212: Organi disanja i kardiovaskularni o
Page 213 and 214: 3. Određivanje prostornih odnosa i
Page 215 and 216: • dete je radije samo, povlači s
Page 217 and 218: Razvoj polnog identiteta Shvatanje
Page 219 and 220: DECA U ŠKOLI Andropova i Koljcova
Page 221 and 222: vidovima podsticanja (igračka, čo
Page 223 and 224: i razlika među predmetima, govorno
Page 225 and 226: Vajner (Weiner, 1979) u svojoj atri
Page 227 and 228: adaptivna motivacija - veće angaž
Page 229 and 230: Slika 91: Srednje vrednosti na skal
Page 231 and 232: RAZVOJ UČENJA "Nijedno društvo ni
Page 233 and 234: • inhibicija - nastaje kada se us
Page 235 and 236: • idol - je model koji je predmet
Page 237 and 238: RAZVOJ PAMĆENJA Pamćenje je proce
Page 239 and 240: obima pamćenja. Međutim, sve do s
Page 241 and 242:
SIMBOLIČKA (SEMIOTIČKA) FUNKCIJA
Page 243 and 244:
Kao primeri semiotičkih operacija,
Page 245 and 246:
praktičnim aktivnostima sa detetom
Page 247 and 248:
RAZVOJ GOVORA Govor je sredstvo kom
Page 249 and 250:
Psihički faktori Kao najvažnije p
Page 251 and 252:
d. Opažanje i razumevanje govora d
Page 253 and 254:
maternjeg jezika i da ispravno inte
Page 255 and 256:
azumevanje procesa usvajanja govora
Page 257 and 258:
Na neodrživost bihejviorističkog
Page 259 and 260:
neophodan ali ne i dovoljan uslov.
Page 261 and 262:
Bliža analiza teorije Čomskog pok
Page 263 and 264:
usporavanja u pitanju stabilizacija
Page 265 and 266:
Poremećaji govora i pedagoške imp
Page 267 and 268:
Agnozija je termin koji označava g
Page 269 and 270:
RAZVOJ INTELIGENCIJE Pojam i vrste
Page 271 and 272:
R (I) - sposobnost rezonovanja ili
Page 273 and 274:
Problem situacija postavlja veće z
Page 275 and 276:
Efekti pojedinih činilaca se ne mo
Page 277 and 278:
Međutim, posle početnog oduševlj
Page 279 and 280:
RAZVOJ EMOCIJA Emocionalni razvoj j
Page 281 and 282:
moguća onda se emocija doživljava
Page 283 and 284:
Međutim, već četrdesetih godina,
Page 285 and 286:
Različite organske osnove, različ
Page 287 and 288:
obrnuto ponašanje: pojačavanje u
Page 289 and 290:
godine. Uspeh osobe prema kojoj gaj
Page 291 and 292:
RAZVOJ MORALNOSTI U svakom društvu
Page 293 and 294:
Očigledno je da se ovde radi o dug
Page 295 and 296:
Slika 113: Prikaz učestalosti navo
Page 297 and 298:
Slika 116: Prikaz promena ocena rđ
Page 299 and 300:
RAZVOJ LIČNOSTI Ličnost je jedins
Page 301 and 302:
samoosećanje, intuitivno saznanje.
Page 303 and 304:
♦ Impulsivnost (N5) nemogućnost
Page 305 and 306:
Činioci razvoja ličnosti I razvoj
Page 307 and 308:
Autori na sledeći način određuju
Page 309 and 310:
prilagođavaju i stiču se povoljni
Page 311 and 312:
ADOLESCENCIJA Psihologija adolescen
Page 313 and 314:
Odnosi u porodici se menjaju ali me
Page 315 and 316:
Autori su takođe saglasni da su ne
Page 317 and 318:
Tabela 48: Karakteristike adolescen
Page 319 and 320:
Kognitivni razvoj Adolescencija pre
Page 321 and 322:
istraživanja, u kojima su autori p
Page 323 and 324:
Prateći promene u kategorijama ide
Page 325 and 326:
Horvat i Zupančić (1995) su na os
Page 327 and 328:
nakon klasterske analize upitnika V
Page 329 and 330:
ODRASLO DOBA Psihologija odraslog d
Page 331 and 332:
• revitalizacija partnerstva / br
Page 333 and 334:
i pojedincu omogućava efikasno suo
Page 335 and 336:
toleranciju za dvosmislenost, motiv
Page 337 and 338:
Verbalno razumevanje od srednje odr
Page 339 and 340:
I kod mladih odraslih vršnjaci i p
Page 341 and 342:
Roditeljska uloga U opisu psihologi
Page 343 and 344:
Normativno krizni model Autori ovog
Page 345 and 346:
samopouzdanja i odlučnosti, ne pos
Page 347 and 348:
Slika 135: Poređenje perioda sredn
Page 349 and 350:
STARAČKO DOBA Psihologija staračk
Page 351 and 352:
Očuvanje partnerstva i prijateljst
Page 353 and 354:
Slika 136: Višedimenzionalna struk
Page 355 and 356:
Tabela 61: Referentne osobe sa koji
Page 357 and 358:
Slika 138: Raskorak između stvarne
Page 359 and 360:
LITERATURA Acceto, M., Kenda, R. &
Page 361 and 362:
Hazan, C. & Shaver, P.R. (1987). Ro
Page 363 and 364:
Perry, W. G. (1970). Forms of intel
Page 365 and 366:
a REČNIK PSIHOLOŠKIH POJMOVA ABRE
Page 367 and 368:
ALEKSIJA - oblik senzorne afazije k
Page 369 and 370:
AUTIZAM - tendencija povlačenja u
Page 371 and 372:
č ČITANJE - kognitivna sposobnost
Page 373 and 374:
DISKRETNI MOTORNI ZADACI - motorne
Page 375 and 376:
EFIKASNOST - uspešnost (intelektua
Page 377 and 378:
ETOLOGIJA - u prvobitnom značenju
Page 379 and 380:
njihove uloge kako u odnosu sa sred
Page 381 and 382:
h HABITUACIJA - navikavanje, proces
Page 383 and 384:
HROMOZOM - je struktura, sastavljen
Page 385 and 386:
INSTRUMENTALNO USLOVLJAVANJE - uče
Page 387 and 388:
KARDINALNOST - je načelo koje zna
Page 389 and 390:
KONACIJA - jedna od tri osnovne dim
Page 391 and 392:
KRITIČNI PERIOD - je invarijanta o
Page 393 and 394:
mu sa mnogo karika u stalnoj dinami
Page 395 and 396:
METAKOGNICIJA - znanje o sopstvenoj
Page 397 and 398:
niska strast); (7) leteća ljubav (
Page 399 and 400:
MULTIVARIJANTNO ISTRAŽIVANJE - sta
Page 401 and 402:
NEUROPSIHOLOGIJA - grana psihologij
Page 403 and 404:
OPERANTNO USLOVLJAVANJE - (v. INSTR
Page 405 and 406:
p PAMĆENJE - proces čuvanja proš
Page 407 and 408:
struktura. Obično ponavljanje se o
Page 409 and 410:
PREOPTEREĆENOST - veliki broj i pr
Page 411 and 412:
PSIHODRAMA - vrsta grupne terapije
Page 413 and 414:
RASPOLOŽENJE - prijatno ili neprij
Page 415 and 416:
REFRAKTORNA FAZA - vremenski period
Page 417 and 418:
SANGVINIK - tip temperamenta koji o
Page 419 and 420:
SOCIJALIZACIJA - proces prenošenja
Page 421 and 422:
i ekonomskom i društvenom moći. S
Page 423 and 424:
zovana operacija se izvodi na menta
Page 425 and 426:
u UČENIČKI STIL - (v. KOGNITIVNI
Page 427 and 428:
VASPITANJE - najširi pedagoški po
Page 429 and 430:
ZRELOST LIČNOSTI - stepen postignu
show all

RAZVOJNA PSIHOLOGIJA

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?