RAZVOJNA PSIHOLOGIJA

Afektivno vezivanje odraslih
U poslednjim decenijama dvadesetog veka započinju intenzivnija istraživanja
afektivne vezanosti adolescenata i odraslih osoba. U koncipiranju instrumenta
ispitivanja (Intervju za procenu afektivnog vezivanja odraslih, George, Kaplan & Main,
1985) pošlo se od navednog stanovišta da URM utiče na kognitivne, afektivne i
ponašajne procese.
Među brojnim istraživanjima posebnu pažnju privlače ona koja se bave
transgeneracijskim prenosom obrazaca afektivnog vezivanja. Prvo istraživanje uradila je
Mejn (Main et al., 1985), uporedila je roditelje i decu. Sledi veći broj istraživanja čiji su
nalazi bili predmet metaanalize (van Ijzedoorn, 1995), sa ciljem procene podudarnosti
između klasifikacija odraslih i klasifikacija dece. Dobijene su statistički značajne
korelacije između ispitivanih obrazaca vezivanja.
I kod nas je urađeno jedno istraživanje transgeneracijskog prenošenja afektivnih
obrazaca (Stanojević, 2000). Istraživanjem su obuhvaćene tri generacije (bake, majke i
deca) u 90 formalno kompletnih porodica. "Rezultati istraživanja potvrdili su hipotezu o
transgeneracijskom prenosu, odnosno dobijena je značajna povezanost između
vaspitnih stavova majki u prethodnim generacijama i kvaliteta afektivne baze deteta.
Majke koje se osećaju prihvaćeno u odnosu na svoje majke odgajaju decu sa
optimalnom bazom rasta i razvoja. Rezultati koji se odnose na povezanost između
vaspitnih stavova odbacivanja, prezaštićivanja i nedoslednosti, statistički značajno su
povezani sa maladaptivnom bazom rasta i razvoja deteta (slika 69b). " (Stanojević,
2006).
Nađeno je da na afektivnu bazu deteta bake imaju mnogo veći uticaj od očeva (63a,
63d), kao i da su prvorođena deca češća u grupi sa negativnim vaspitnim stavovima i
maladaptivnom bazom (63c).
Slika 69: Prikaz transgeneracijskog prenosa afektivnih obrazaca
a b
173