RAZVOJNA PSIHOLOGIJA

Razvoj koordinacije i kontrole tela
Voljna kontrola pokreta tesno je povezana sa sazrevanjem nervnog sistema. Procesi
maturacije odvijaju se po zakonitostima psihofizičkog razvoja, što utiče da se i razvoj
koordinacije i kontrole uspostavlja određenim redosledom. Taj razvoj teče po
zakonitostima cefalokaudalnosti i proksimodistalnosti (slika 58).
Slika 57: Penfildova shema relativne razmere organa usklađene sa površinom kore
mozga sa koje mogu biti izazvani odgovarajući pokreti (prema: Penfield, 1959)
Najpre se javlja kontrola pokreta očnih jabučica i dete prati objekte; u 1. mesecu dete
podiže podbradak; u 4. mesecu kontroliše mišiće vrata - diže i drži glavu. Zatim sledi
kontrola trupa: sa 4 meseca sedi uz podršku; sa 9 meseci sedi bez podrške više minuta,
može da se nagne napred i vrati u prethodni položaj; puzanje na stomaku počinje u 9.
mesecu a na kolenima i rukama oko 10 meseca; u 10 mesecu iz sedećeg položaja dete
može da se naginje u stranu i povrati u sedeći položaj.
Proces uspravljanja ima sledeći redosled: ustajanje i stajanje uz neki predmet počinje
sa 9. ili 10. mesecom, a samostalno stajanje sa 11 meseci, sa godinu dana može da se
spusti iz stojećeg u sedeći položaj, da hoda kad ga odrasli vode za ruku.
Razvoj motorike ruke i prstiju
Razvoj senzomotorne koordinacije koja omogućava radnju dohvatanja predmeta
javlja se u 6-7 mesecu. Tada dete postaje sposobno da dohvati predmet koji se nalazi u
151