RAZVOJNA PSIHOLOGIJA

Razvojna teorija humanističke psihologije
Začetnik ovog pristupa je Maslov (1954). Kao osnovnu potrebu ličnosti ističe "da
postane ono što jeste". A to će joj omogućiti zadovoljenje potrebe za istraživanjem,
predstavljanjem i dokazivanjem. To vodi samoaktualizaciji ličnosti. Otuda Maslov (1975) i
od vaspitača (roditelja i nastavnika) traži da prihvate dete onakvo kakvo jeste i pomažu
mu da razvije svoje najbolje potencijale, da se samoaktualizuje. Prepustiti detetu da samo
otkrije ko je i šta je. Filozofija humanističkog vaspitanja su nezaboravni doživljaji,
intrinzička nagrada. Tada kognitivni razvoj i razvoj ličnosti idu uporedo.
Roberts (1975) ocenjuje da razvoj treba učiniti humanističkim i usmeriti ga
samoaktualizaciji ličnosti. On nastoji da izgradi humanističku teoriju razvoja ugrađujući u
nju Maslovljevu teoriju motivacije, što je prikazano u donjoj tabeli (tabela 3).
Tabela 3: Uporedni pregled pojmova dve teorije
Maslov organske
potrebe
sigurnost ljubav poštovanje samoaktualizacija
Roberts preživeti stabilnost socijabilnost ekspertiza self
Roberts je pod uticajem i Eriksonovog učenja o stadijalnosti razvoja. Adaptacija
Eriksonovog epigenetskog dijagrama i Robertsovih stadijuma data je u sledećoj matrici
(tabela 4):
Tabela 4: Dijagram Robertsovih stadijuma
self
ekspertiza
socijabilnost
stabilnost
preživeti
uzrast 0-1 2-11 12-19 20-24 25 i
više
Eriksonovi odojče detinjstvo adolescenci mlađi zrelost
stadiji
ja odrasli
U prvom stadijumu, preživeti/odojče, dete uči da zadovoljava bazične potrebe i
kontroliše svoje telo.
U stadijumu stabilnost/detinjstvo dete stiče važne navike i veštine vezane za ishranu,
odevanje, igru, pri čemu je razvoj govora od suštinskog značaja.
Socijabilnost/adolescencija - je period koji obuhvata pojmovni, emocionalni i socijalni
razvoj ličnosti.
Ekspertiza, specijalizacija/mlađi odrasli - je doba u kome se dovršava školovanje,
ulazi u zanimanje, zasniva porodica.
Self/zrelost - označava samoaktualizaciju u radu i ljubavi.
Roberts kaže da današnje škole pripremaju mlade za tehnološko društvo (ekspertiza,
specijalizacija), ali ako to ne vodi samoaktualizaciji onda je to dehumanizacija. Upravo tu
postaje vidljiva uloga humanističke orijentacije.
115