dr Zdzisław Muras

Aktualne regulacje prawa 

energetycznego w zakresie 

wsparcia źródeł odnawialnych 

dr Zdzisław Muras 

Departament Przedsiębiorstw Energetycznych 

Ostrołęka 22‐23 marca 2012

1. Krajowe podstawy prawne. 

2 

Zawartość 

Zawartość 

prezentacji 

2. Zasady udzielania koncesji/rejestracji dla źródeł 

odnawialnych. 

3. Funkcjonujący system wsparcia OZE. 

4. Statystyka –czym już dysponujemy w kraju 

2

3 

Krajowe dokumenty prawne

Podstawowe dokumenty prawne 

Ustawa - Prawo energetyczne – z dnia 10 kwietnia 

1997 r. i jej najistotniejsze zmiany związane z wsparciem 

OZE i kogeneracji: 

Ustawa z dnia 4 marca 2005 r. - o zmianie ustawy - Prawo 

energetyczne i ustawy - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 

2005 r. nr 62 poz. 552); 

Ustawa z dnia 12 stycznia 2007 r. - o zmianie ustawy – 

Prawo energetyczne – ustawy - Prawo ochrony środowiska 

oraz ustawy o systemie oceny zgodności 

(Dz. U. z 2007 r. nr 21 poz. 124); 

Ustawa z dnia 8 stycznia 2010 r. – o zmianie ustawy Prawo 

energetyczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw Dz. U. z 

2010 r. Nr 21 poz. 104; 

Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zamianie ustawy Prawo 

energetyczne (Dz. U. Nr 205 poz. 1208)

5 

Podstawowe dokumenty prawne 

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 2008 r. 

w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania 

i przedstawienia do umorzenia świadectw pochodzenia, uiszczenia 

opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła wytworzonych w 

odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych 

dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym 

źródle energii 

(Dz. U. z 2008 r. Nr 156, poz. 969) 

• Projekt rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 stycznia 2012 r.

6 

zł/MWh 

500 

400 

300 

200 

100 

0 

Średnie rednie ceny energii elektrycznej 

od 2003 r. do 2012 r. 

e.e. "czarna" kogeneracja "czerwona" kogeneracja "żółta" 

e.e. "zielona" kogeneracja "fioletowa" 

IV V VI VII VIII IX X XI XII XIII 

Taryfa

7 

Zasady wejścia na rynek 

Koncesja/rejestracja

8 

Obowiązek Obowi zek koncesyjny/rejestracyjny 

•Koncesję muszą posiadać niezależnie od mocy 

zainstalowanej: 

źródła odnawialne, 

źródła kogenercyjne, 

• Wpis do rejestru: 

wytwórcy e.e 

paliw gazowych 

–z biogazu rolniczego 

‐ z wyłączeniem biogazu rolniczego

Podstawowe przesłanki koncesyjne 

Możliwości techniczne 

Posiadanie możliwości technicznych 

gwarantujących wykonywanie danej działalności: 

Opis sieci lub instalacji wykorzystywanych do prowadzenia 

działalności – parametry techniczne, 

Projekt planu rozwoju (o ile jest wymagany art. 16 uPe), 

Decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, 

Pozwolenie na budowę, 

Pozwolenie na użytkowanie lub jego odpowiednik 

(zawiadomienie), 

Decyzja określająca warunki techniczne przyłączenia –umowa 

przyłączeniowa, 

Protokół sprawdzenia technicznego, dopuszczenia i przyjęcia do 

eksploatacji urządzeń energetycznych. 

9

W układach współspalających: 

Wymogi koncesyjne 

Układ hybrydowy a współspalanie 

Procedury rozliczeń 

1) pomiary masy biomasy w postaci stałej i paliwa stałego innego niż 

biomasa obejmują pomiary masy każdego z tych paliw 

dostarczonych do procesu spalania, 

2) pobieranie próbek do badania właściwości fizykochemicznych 

poszczególnych rodzajów paliw, niezbędnych do obliczenia ich 

wartości opałowej i pomiar masy tych paliw należy wykonywać 

w tym samym czasie i miejscu (§ 6 ust. 4), 

W układach hybrydowych wykonuje się oddzielnie pomiary 

ilości energii dostarczonej do wytwarzania energii 

elektrycznej lub ciepła, a wytworzonej w: 

1) odnawialnych źródłach energii, 

2) źródłach innych niż odnawialne 

- o ile nie są wykonywane pomiary, o których mowa w § 6 

ust. 4 oraz § 7 i 8 (§ 9 ust. 1). 

10 

10

11 

Obowiązek Obowi zek koncesyjny 

‐ „Pakiet Pakiet informacyjny” 

informacyjny 

• Koncesjonowana działalność gospodarcza w zakresie wytwarzania 

energii ‐ Kto musi posiadać koncesję, 

•Promesa koncesji, 

•Warunki konieczne, które powinien spełniać przyszły Koncesjonariusz, 

• Okoliczności uniemożliwiające uzyskanie koncesji, 

• Przygotowanie wniosku, 

• Adresat wniosku o udzielenie koncesji (promesy koncesji), 

•Czas trwania postępowania, 

•Opłaty związane z uzyskaniem koncesji (promesy koncesji), 

•Wykaz dokumentów jakie należy załączyć do wniosku o udzielenie 

koncesji, 

• Wykonywanie działalności gospodarczej bez koncesji, 

•Załączniki: wzory wniosku i oświadczeń ...

Obowiązek Obowi zek rejestracyjny 

• Działalność gospodarcza w zakresie: 

1. wytwarzania energii elektrycznej z biogazu rolniczego oraz 

2. wytwarzania biogazu rolniczego 

‐ w celu wprowadzania do sieci OSDg jest działalnością 

regulowaną i wymaga wpisu do rejestru producentów biogazu. 

• Organ rejestrowy – Prezes ARR – uprawnienia: 

opracowuje wzór wniosku o wpis, 

wydaje decyzje o wpisie, zmianach wpisu i wykreśleniach, 

prowadzi rejestr i przekazuje informacji do URE, 

kontroluje wykonywaną działalności (art. 9s uPe), 

prowadzi rozbudowany system zbierania danych od przedsiębiorców. 

12

Obowiązek Obowi zek rejestracyjny 

Organ rejestrowy wydaje decyzję administracyjną 

o zakazie wykonywania działalności gospodarczej 

w przypadku, gdy wytwórca: 

nie usunął naruszeń warunków wymaganych do wykonywania 

działalności gospodarczej w wyznaczonym przez organ terminie; 

rażąco narusza warunki wymagane do wykonywania działalności 

gospodarczej: 

wytwarzał z niewłaściwych surowców, 

nie prowadził wymaganej dokumentacji. 

13

14 

Skutki braku koncesji/rejestracji 

• Odmowa wydania świadectwa OZE/CHP/BIO. 

• Brak możliwości żądania odpowiednio: zakupu lub 

odbioru i przesyłu energii elektrycznej fizycznej 

i odbioru biogazu (choć art. 9c ust. 6a stanowi wprost 

jedynie o wymogach jakościowych i przyłączeniu). 

• Wykonywanie działalności gospodarczej 

bez wymaganej prawem koncesji/rejestracji stanowi 

wykroczenie.

15 

Biomasa na cele energetyczne

Wymogi dotyczące dotycz ce paliw 

•Rodzaje źródeł wykorzystujących biomasę lub biogaz: 

Źródła „czysto” biomasowe/biogazowe 

Źródła wykorzystujące technologię spalania biomasy lub biogazu z 

innymi paliwami ‐ współspalanie 

Źródła wykorzystujące technologię spalania biomasy lub biogazu z 

innymi paliwami – hybrydowe 

Źródła spalające odpady 

16


Definicje ‐ biomasa 

• „Biomasa” oznacza ulegającą biodegradacji część produktów, odpadów 

lub pozostałości pochodzenia biologicznego z rolnictwa (łącznie 

z substancjami roślinnymi i zwierzęcymi), leśnictwa i związanych 

działów przemysłu, w tym rybołówstwa i akwakultury, a także ulegającą 

biodegradacji część odpadów przemysłowych i miejskich (Dyrektywa 

2009/28/WE). 

• Biomasą sensu largo są zatem biodegradowalne frakcje produktów, 

pozostałości i odpadów z produkcji rolnej czy leśnej, a zatem rośliny 

„dziko” rosnące jak i uprawiane, ale także odpadów przemysłowych 

i komunalnych. 

• Dyrektywa zawiera także definicję biopłynów oznaczającą ciekłe paliwa 

dla celów energetycznych, innych niż w transporcie, w tym do 

wytwarzania energii elektrycznej oraz energii ciepła i chłodu, 

produkowane z biomasy. 

17



• Biopaliwa ciekłe w rozumieniu ustawy o biopal. i biokom., 

spełniające normy zawarte w odrębnych przepisach, nie 

mogą zostać zaliczone do biomasy, której spalenie 

w procesie wytwarzania energii elektrycznej stanowi 

przesłankę do uzyskania świadectw pochodzenia energii ze 

źródeł odnawialnych 

• Uwzględniając regulacje prawne dotyczące pojęcia biomasy 

jak i biopaliw ciekłych należy przyjąć, że czysty, 

nieuszlachetniony (surowy) olej roślinny można zaliczyć do 

biomasy na cele energetyczne 

• W odniesieniu natomiast do estrów (metylowego 

i etylowego) wskazać należy, że spełniają one definicję 

biopaliwa ciekłego, stanowiącego samoistne paliwo, zatem 

nie mogą być kwalifikowane na cele energetyczne 

18



• Definicję odpadów ulegających biodegradacji zawiera ustawa z dnia 

27 kwietnia o odpadach (tj. Dz. U. z 2010 r. nr 185, poz. 1243 t.j. z późn. 

zm.) rozumie się przez to odpady, które ulegają rozkładowi 

tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów. 

• Kryterium biodegradacji jest decydujące przy ustaleniu czy mamy do 

czynienia z biomasą i czy może ona być używana do celów 

energetycznych, np. za biomasę agro może być uznane także część 

pozostałych odpadów, które ulegają biodegradacji. 

• Problem przy biomasie zanieczyszczonej impregnatami, nadrukiem, 

metalami ciężkimi, innymi substancjami niebiodegradowalnymi itp. 

19


Klasyfikacja 

• Uwzględniając powyższe kryteria prawne można wskazać, 

że do biomasy wykorzystywanej na cele produkcji energii 

elektrycznej i ciepła można także zaliczyć paliwa w postaci: 

olejów roślinnych (surowych) i ich mieszanin, wytwarzanych 

z roślin oleistych przez tłoczenie, ekstrakcję lub za pomocą 

porównywalnych metod lub rafinowanie, niemodyfikowanych 

chemicznie – wytwarzane z biomasy; 

gliceryny (surowej), będącej produktem ubocznym procesu 

transestryfikacji oleju rzepakowego – wytwarzanej z biomasy; 

olejów posmażalniczych („przepracowanych” tj. zużytych olejów 

roślinnych); 

upłynnionych utylizacyjnych tłuszczów zwierzęcych (kategorii 1, 2 

oraz 3), będących produktami utylizacji odpadów poubojowych 

niemodyfikowanych chemicznie; 

lignocelulozy pohydrolitycznej; 

łupin PKS i masłosza. 

20

Definicja biomasy: 


Zboże Zbo 

• Do biomasy na cele energetyczne zaliczono także ziarna zbóż 

niespełniające wymagań jakościowych dla zbóż w zakupie 

interwencyjnym określonych w art. 4 rozporządzenia Komisji (WE) 

nr 687/2008 z dnia 18 lipca 2008 r. ustanawiającego procedury 

przejęcia zbóż przez agencje płatnicze lub agencje interwencyjne 

oraz metody analizy do oznaczania jakości zbóż (Dz. Urz. UE L 192 

z 19.07.2008, str. 20) i ziarna zbóż, które nie podlegają zakupowi 

interwencyjnemu 

• Pszenica, jęczmień, kukurydza i sorgo – solidna jakość 

• Jednocześnie ziarna zbóż niespełniających wymagań jakościowych dla 

zbóż w zakupie interwencyjnym i ziarna zbóż nie podlegające zakupowi 

interwencyjnemu, zostały także zaliczone do biomasy agro. 

21


Biomasa agro 

• Obecnie certyfikaty może otrzymywać przedsiębiorca 

wykorzystujący biomasę o ile udział wagowy biomasy 

pochodzącej: 

z upraw energetycznych lub 

odpadów i pozostałości z produkcji rolnej oraz przemysłu 

przetwarzającego jej produkty, oraz 

ziaren zbóż niespełniających wymagań jakościowych dla zbóż w 

zakupie interwencyjnym i ziaren zbóż, które nie podlegają 

zakupowi interwencyjnemu a także 

części pozostałych odpadów, które ulegają biodegradacji, z 

wyłączeniem odpadów i pozostałości z produkcji leśnej, a także 

przemysłu przetwarzającego jej produkty, osiągają wymagane 

rozporządzeniem wartości. 

22


Biomasa agro 

• Należy także zwrócić uwagę na ograniczenia zawarte w § 4 ust. 2, 3 

oraz 4 rOZE. 

• Zgodnie z tymi przepisami za biomasę nieleśną uznano jedynie 

biomasę pochodzącą z upraw energetycznych lub odpadów 

i pozostałości z produkcji rolnej oraz przemysłu 

przetwarzającego jej produkty, zatem już nie produkty produkcji 

rolnej (za wyjątkiem zbóż) i biomasę pochodzącą z produktów z 

produkcji rolnej, co ma na celu ograniczenie użycia na cele 

energetyczne produktów spożywczych: 

Wyłączenie to nie pozwala na zakwalifikowanie np. mąki do 

biomasy nieleśnej, choć kwalifikuje się do biomasy ex definitione. 

Śruta – otręby. 

23


• Należy także zauważyć, że ani uPe ani rozporządzenie 

wykonawcze nie wprowadzają ograniczenia lub 

rozróżnienia w kwestii kierunków pochodzenia 

biomasy w rozumieniu geograficznym, a zatem czy 

ma to być biomasa pochodzenia krajowego, krajów 

UE czy z importu 

24

Krajowe systemy wsparcia bezpośredniego 

25

Wytwórca 

OZE/CHP/ 

BIO 

26 

System wsparcia „dziś” 

– świadectwa pochodzenia OZE i CHP 

Energia 

elektryczna/biogaz 

Obowiązek 1 

Świadectwa Pochodzenia 

Prawa Majątkowe 

Obowiązek 2 

Sprzedawca z Urzędu 

(obecnie „Obrotowcy” SD) 

albo OSP/OSD/OSDg 

przesył i odbiór albo odbiór 

PE sprzedające 

e.e. odbiorcom 

końcowym, 

DM i TDM 

odbiorcy końcowi, 

URE Prawa Majątkowe 

TGE

Złożenie wniosku 

o wydanie 

świadectwa 

OZE/BIO 

do 45 dni 

lub 14 dni 

Elektrownia 

OZE, CHP 

Wytwórca 

BIO 

Kontrola 

wyników 

pomiarów 

do 14 dni 

OSD/OSP 

Potwierdzenie 

Potwierdzenie 

ilości ilości EE EE 

OSDg 

Potwierdza Potwierdza 

ilość ilośćbiogazu biogazu 

(urządzenia 

(urządzenia 

pomiarowe) 

pomiarowe) 

Komunikacja 

niezgodności 

System wydawania ŚP, ŚPzK 

i ŚPBIO 

Potwierdzony 

wniosek 

Wydanie świadectwa 

do 14 dni 

URE 

Wniosek – 

weryfikacja 

formalna 

i i merytoryczna 

Odmowa wydania świadectwa (także przekroczenie 45/14 dni) 

TGE 

IRR 

Rejestr Rejestr 

SP SP ii 

PM PM SP 

SP 

Zapisanie świadectwa w 

rejestrze na TGE

28 

Świadectwa wiadectwa i BIO – świadectwa wiadectwa 

„Zielone Zielone i Brązowe Br zowe certyfikaty” certyfikaty 

•Potwierdzeniem wytworzenia energii elektrycznej 

w źródle odnawialnym jest świadectwo pochodzenia OZE 

‐ zielone certyfikaty 

•Potwierdzeniem wytworzenia biogazu rolniczego 

oraz wprowadzenia go do sieci OSDg jest świadectwo 

pochodzenia biogazu – ŚPBIO – brązowe certyfikaty. 

• ŚPBIO zawiera nazwę i adres przedsiębiorcy, lokalizację 

i wydajność instalacji, ilość biogazu oraz ekwiwalentną 

ilość energii elektrycznej, a także okres w którym biogaz 

wyprodukowano 

•Wypełnienie obowiązku z art. 9a ust. 1 może nastąpić 

świadectwami OZE lub BIO (w dowolnym układzie 

ilościowym).

„Gwarantowane Gwarantowane przychody 

w 2011/2012” 

2011/2012 

• Cena energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych 

w obowiązku zakupu: 

• Wysokość opłaty zastępczej OZE/BIO: 

29 

195,32 zł/MWh 

? zł/MWh 

274,92zł/MWh 

286,74 zł/MWh

30 

Rozliczenie obowiązku i Kary pieniężne

Wniosek o wydanie dok. 

potwierdzającego ilość PMŚP 

do umorzenia 

Podmiot 

AA AA 

zobowiązany 

NFOŚiGW 

31 

Dokument 

Wniesienie opłaty zastępczej 

Umarzanie ŚP, ŚPBIO i SPzK 

Metoda FIFO 

AA 

TGE 

AA 

Dokument z TGE potwierdzający ilość PMŚP 

Dokument w formie 

elektronicznej 

Decyzja o umorzeniu ŚP - AKCYZA 

do 31 marca 

Informacja o umorzonych ŚP 

w formie elektronicznej 

URE 

Kontrola 

wypełnienia 

obowiązku

32 

Podmiot 

zobowiązany 

Musi nastąpić 

najpóźniej 31 marca 

Wniesienie opłaty 

zastępczej 

Rozliczenie obowiązk obowi zków w 

(art. 9a ust. 1 i 8 ustawy – Prawo 

energetyczne) 

Wezwanie do przedstawienia dokumentów niezbędnych 

do zweryfikowania wypełnienia obowiązków 

Oświadczenie o wielk. sprzedaży do odb. końcowych 

Umorzenie ŚP (OZE/BIO) i ŚP (CHP) 

Potwierdzenie wniesienia opłaty zastępczej 

Decyzja o wymierzeniu kary pieniężnej 

NFOŚiGW 

Inform. o wniesionej 

opłacie 

URE 

Umorzenie Umorzenie 

zgłoszonych zgłoszonych ŚP ŚP 

Dokument w formie papierowej 

i elektronicznej

33 

Statystyka

34 

Rodzaj źródła OZE 

Moc zainstalowana 

koncesjonowanych instalacji OZE 

Stan na 31.12.2011 r. 

Moc zainstalowana [MW] 

2005 r. 2006 r. 2007 r. 2008 r. 2009 r. 2010 r. 2011 r. 

(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) 

Elektrownie na biogaz* 31,972 36,760 45,699 54,615 70,888 82,884 103,487 

Elektrownie na biomasę 189,790 238,790 255,390 231,990 252,490 356,190 409,680 

Elektrownie wytwarzające e.e. z 

promieniowania słonecznego 

0,001 0,033 1,125 

Elektrownie wiatrowe 83,280 152,560 287,909 451,090 724,657 1 180,272 1 616,361 

Elektrownie wodne 852,495 934,031 934,779 940,576 945,210 937,044 951,390 

Łącznie 1 157,537 1 362,141 1 523,777 1 678,271 1 993,246 2 556,423 3 082,043 

* W tym instalacje zarejestrowane w rejestrze prowadzonym przez Prezesa ARR

35 

Rodzaj źródła 

OZE 

Moc zainstalowana 

instalacji OZE objętych obj tych promesami 

Stan na 23.01.2012 r. 

Sumaryczna moc 

zainstalowana [MW] 

Elektrownie na biogaz 27,707 

Elektrownie na biomasę 32,881 

Elektrownie wiatrowe 4 706,257 



3,865 

Elektrownie wodne 5,945 

Współspalanie 1 instalacja 

Łącznie 4 779,655

36 

Rodzaj źródła OZE 

Produkcja energii elektrycznej 

oraz świadectwa wiadectwa pochodzenia w latach 

2005 ‐ 2011 

Stan na 05.03.2012 r. 

Ilość [MWh] 

2005 r. 2006 r. 2007 r. 2008 r. 2009 r. 2010 r. 2011 r. 

(1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) 

Elektrownie na biogaz 104 465,281 116 691,863 161 767,939 220882,924 295 311,766 363 595,743 427 645,947 

Elektrownie na biomasę 467 975,678 503 846,206 545 764,936 560967,435 601 088,244 635 634,844 1 048 793,634 



‐ ‐ ‐ 

1,328 1,672 158,054 

Elektrownie wiatrowe 135 291,628 257 037,412 472 116,429 806318,563 1045166,23 1 822 287,890 2 956 743,123 

Elektrownie wodne 2 175 559,099 2 029 635,604 2 252 659,312 2152943,187 2 375 767,238 2 921 711,580 2 259 051,088 

Współspalanie 877 009,321 1 314 336,612 1 797 217,058 

2751954,127 4 287 153,476 5 243 244,355 4 663 608,412 

Łącznie 3 760 301,007 4 221 547,697 5 229 525,674 6 493 066,236 8 604 488,282 10 986 476,085 11 356 000,257

37 

Informacje dodatkowe

38 

Mapa instalacji OZE 

38 

38

Komentarz do ustawy –Prawo energetyczne 

pod redakcją doktorów Mariusza Swory i Zdzisława 

Murasa wykracza swoim zakresem poza tradycyjne 

opracowania tego typu i w zasadzie można go 

wręcz uznać za pierwsze systemowe ujęcie tej 

dziedziny prawa. W jego lekturze mogą odnaleźć się 

zarówno praktycy, dla których jest on 

nieocenionym źródłem wiedzy na temat bieżącego 

stosowania ustawy, jak też teoretycy publicznego 

prawa gospodarczego, bo recenzowany komentarz 

to również ważny głos doktryny prawniczej. Jest 

z pewnością jedną z najciekawszych pozycji na 

rynku wydawnictw prawniczych 2010/2011 

i pozostanie ważnym, wręcz encyklopedycznym, 

punktem odniesienia dla praktyków i teoretyków 

prawa gospodarczego w przyszłości. 

fragment recenzji wydawniczej 

Prof. zw. dr hab. Anna WalaszekPyzioł 

Kierownik Katedry Publicznego Prawa 

Gospodarczego Uniwersytetu Jagiellońskiego 

2010/2011, okładka twarda, s. 1404 

39

dziękuję za uwagę 

Ostrołęką 22‐23 marca 2012

dr Zdzisław Muras

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?