You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
me substanca të lëgshme ngjyrosëse që<br />
kaloheshin mbi fletë nga dru i prerë si<br />
kanal e me majë, nga më vonë e patën<br />
e<strong>dhe</strong> origjinën penat e sotme me bojë.<br />
Nëse penat <strong>dhe</strong> lapsat kanë në<br />
përdorimin e tyre për vizatim shumë<br />
pak impenjim <strong>dhe</strong> janë të thjeshtë në<br />
përdorim, sepse përdoreshin thjesht për<br />
të lënë një gjurmë të caktuar në një fletë<br />
që mund të ishte ajo vetë e ngjyrosur<br />
ose lapsat me ngjyra, tjetër problem<br />
kanë bojrat të cilat ishin më rezistente,<br />
më intense <strong>dhe</strong> riprodhonin një linjë më<br />
afër origjinales.<br />
Pa dyshim që mjetet e para me këtë lloj<br />
materie ishin stilografët. Parimi i tyre i<br />
punës ishte rrjedhja e bojës nëpër një<br />
kanal të hollë <strong>dhe</strong> majat e tyre ishin me<br />
spesorë të ndryshmë në varësi të<br />
shenjës që duam të lihej.<br />
Problemi i tyre ishte fakti se ishin<br />
shumë të vështirë për tu përdorur <strong>dhe</strong> se<br />
nga ta mund të pikonte bojë ose linja e<br />
lëshuar ishte shumë ë eështirë të<br />
riparohej apo të fshihej, por nga ana<br />
tjetër solli një revolucion teknologjik të<br />
përdorimit të këtij lloj mjeti që ishin<br />
penat Graphos që datojnë vitet 30 të<br />
shekullit të kaluar deri tek penat<br />
tubolare të viteve 50. E<strong>dhe</strong> në këtë rast<br />
këto mjete e kanë orighjinën pikërisht<br />
nga mjetet e thjeshta që shpiku<br />
Leonardo. Gjithashtu nuk duhet të<br />
harrojmë se mjetet e vizatimit u<br />
shoqëruan e<strong>dhe</strong> mjetet ndihmëse për<br />
fshirje psh gomat.<br />
<strong>Makinat</strong> <strong>dhe</strong> <strong>Proceset</strong> <strong>Teknike</strong><br />
Figura 1. 5. Penat Grafos që përdoren<br />
në grafikë<br />
3. Instrumentat ndihmës të vizatimit.<br />
Ngelet fakti që në vizatimin teknik<br />
ndryshe nga ai artistik, kërkohet më<br />
shumë presion në lënien e shenjave <strong>dhe</strong><br />
linjave, në pozicionimin e tyre<br />
(paralelet, perpindikular), në raportin e<br />
tyre dimensional etj. Anash linjave<br />
kërkohet të realizohen rrathë, të plotë<br />
ose të pjesshëm. Prezantimi në shkallë<br />
sjell saktësi <strong>dhe</strong> homogjenitet të<br />
përmasave. E gjitha kjo kërkon vizore,<br />
skuadro, kompaste, gone <strong>dhe</strong> janë<br />
kërkuar që nga zanafilla e vizatimit<br />
teknik.<br />
Llojshmëria e mjeteve të vizatimit<br />
teknik nuk ka pësuar ndryshime të<br />
mëdha nga fillimet e tyre. Psh vizoret<br />
<strong>dhe</strong> skuadrot janë nga elementët e parë<br />
që janë krijuar <strong>dhe</strong> me kalimin e<br />
shekujve nuk kanë ndryshuar si në<br />
formë <strong>dhe</strong> në ndërtim. Ajo që mund të<br />
ketë evoluar në to është lloji i materialit<br />
të ndërtimit të tyre, mënyra e prodhimit<br />
<strong>dhe</strong> format që mund të përshtaten në<br />
punë të ndryshme. Janë përdorur si në<br />
kohët e lashta e<strong>dhe</strong> tani material për<br />
ndërtimin e tyre si dru, metal deri e<strong>dhe</strong><br />
argjend.<br />
8
Change language