You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Në rastet kur seksioni tërthor i rrymës nuk<br />
është rrethor (p.sh gjatë rrjedhjes përmes<br />
tubave, kanaleve apo hapësirave me<br />
seksion tërthor të çrregullt) në vend të<br />
diametrit të brendshëm të tubit D përdoret i<br />
ashtuquajturi diametër i njëvleftshëm De.<br />
Ky diametër është i barabartë me<br />
katërfishin e raportit të sipërfaqes së prerjes<br />
tërthore të tubit të rrymës me perimetrin e<br />
lagur të saj. Shembujt më sipër tregojnë<br />
këtë kuptim.<br />
2.6. Koeficienti i viskozitetit.<br />
Viskoziteti i rrjedhësit i quajtur ndryshe<br />
e<strong>dhe</strong> viskozitet dinamik paraqet një veti<br />
fizike të rrjedhësit <strong>dhe</strong> si e tillë ai është<br />
funksion i gjendjes: µ = µ (T,p). Megjithatë<br />
në praktikë si njësi matëse e viskozitetit<br />
përdoret gjerësisht centipuazë (cpz): 1pz<br />
<strong>dhe</strong> 1Pa.s=1000cpz. Viskoziteti i shumicës<br />
së lëngjeve në kushte të zakonshme variron<br />
në kufijtë 0.5 deri 2 cpz; ai zvogëlohet<br />
ndjeshëm me rritjen e temperaturës <strong>dhe</strong><br />
rritet me rritjen e presionit.<br />
Viskoziteti i gazeve nga ana e tij varion në<br />
kufijtë 0.01 deri 0.05 cpz; Ai rritet me<br />
rritjen e temperaturës (kjo shpjegohet me<br />
natyrën molekular kinetike të gazeve ) <strong>dhe</strong><br />
në presione të mëdha e<strong>dhe</strong> me rritjen e<br />
presionit.<br />
Raporti i viskozitetit të rrjedhësit me<br />
densitetin e tij quhet viskozitet kinematikë:<br />
V= µp<br />
<strong>Makinat</strong> <strong>dhe</strong> <strong>Proceset</strong> <strong>Teknike</strong><br />
Figure 2. 7. Dallimi midis rrjedhjes<br />
laminare <strong>dhe</strong> turbulente<br />
Rrjedhësit që i binden ligjit të Njutonit, për<br />
fërkimin e brendshëm sipas të cilit fluksi i<br />
sasisë së lëvizjes në një drejtim të dhënë<br />
është në përpjesëtim të drejtë me<br />
gradientin e shpejtësisë në atë drejtim<br />
quhen njutonianë ose normalë. Në shumë<br />
procese industriale veçanërisht në ditët e<br />
sotme ndeshen rrjedhës apo përzierje<br />
rrjedhësish, sjellja e të cilëve ndryshon nga<br />
ajo e rrjedhësve njutonianë.<br />
Në këtë grup hyjnë pjesa më e ma<strong>dhe</strong> e<br />
polimerëve <strong>dhe</strong> suspensioneve koloidal,<br />
ngjitësit bojërat, <strong>dhe</strong> pigmentet,<br />
suspensionet e trasha, pastat e shumë<br />
produkte ushqimore. Të gjithë këta quhen<br />
me një emër rrjedhës jonjutonianë ose<br />
jonormalë. Rrjedhja e tyre përbën një<br />
ndarje të veçantë të Teologjisë (shkenca e<br />
deformimit <strong>dhe</strong> rrjedhjes, që mbështete në<br />
teorinë e mësipërme të rrjedhjes <strong>dhe</strong> në<br />
teorinë e elasticitetit të Hukut).<br />
Në reologji rrjedhësit jonjutonianë<br />
klasifikohen në tre nëngrupe:<br />
a. rrjedhës jonjutonianë me veti reologjike<br />
të pandryshueshme me kohën<br />
b. rrjedhës me veti reologjike të<br />
ndryshueshme me kohen <strong>dhe</strong><br />
29
Change language