You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
(sipërfaqes së ngurtë të trupit në kontakt me<br />
rrjedhësin) ushtrohen vetëm forcat normale<br />
të presionit hidrostatik, pra mungonin<br />
forcat tangenciale që do të kushtëzonin<br />
zhvendosjen e shtresave të rrjedhësit<br />
kundrejt njëra tjetrës <strong>dhe</strong> kundrejt paretiti.<br />
Kjo teori ndonëse gjeti aplikim të gjerë në<br />
praktikë (e<strong>dhe</strong> sot ajo gjen aplikim p.sh<br />
ekuacioni i njohur i Bernulit, nuk mundi ti<br />
jepte shpjegim problemit të rezistencës që<br />
lind gjatë zhvendosjes së trupit në<br />
rrjedhës).<br />
Zbatimi i teorisë së rrjedhësve idealë në<br />
këtë rast çonte në përfundimin paradoksal:<br />
mbi trupin e ngurtë që zhvendoset<br />
njëtrajtësisht në vëllimin e pafund të<br />
rrjedhësit nuk ushtrohet asnjë rezistencë<br />
(d.m.th avionit për tu ngritur i duhet të<br />
sigurojë vetëm forcën e nevojshme<br />
ngritëse).<br />
Mospërputhja e këtyre rezultateve me<br />
realitetin shpjegohet me faktin se gjatë<br />
rrjedhjes krahas forcave normale veprojnë<br />
e<strong>dhe</strong> ato tangenciale- dmth forcat e fërkimit<br />
të brendshëm.<br />
Këto të fundit li<strong>dhe</strong>n me atë veti të<br />
rrjedhësit që quhet viskozitet <strong>dhe</strong> lindin<br />
si rezultat i bashkëveprimit fizik<br />
ndërmolekular apo atomo-molekular.<br />
Kështu ndërsa në rastin e rrjedhësve idealë<br />
(ku ky bashkëveprim <strong>dhe</strong> forcat tangenciale<br />
që burojnë prej tij mungojnë) gjatë<br />
sipërfaqes së kontaktit rrjedhës-trup i<br />
ngurtë (paretit), tek rrjedhësit realë (si<br />
rezultat i atij bashkëveprimi <strong>dhe</strong> i forcave<br />
tangenciale që lindin <strong>dhe</strong> ushtrohen në<br />
kufirin ndarës rrjedhës-trup i ngurtë)<br />
rrjedhësi ngjitet në paret: pra pareti <strong>dhe</strong><br />
shtresa e rrjedhësit në kontakt me të<br />
zhvendoset me të njëjtën shpejtësi.<br />
<strong>Makinat</strong> <strong>dhe</strong> <strong>Proceset</strong> <strong>Teknike</strong><br />
Pikërisht ky fakt e ndryshon tablonë e<br />
rrjedhjes reale nga ajo ideale.<br />
Ndryshimi në fakt varet nga shkalla e<br />
bashkëveprimit. Kjo e fundit është<br />
karakteristike e rrjedhësit <strong>dhe</strong> shprehet<br />
nëpërmjet vlerës numerike të viskozitetit të<br />
tij. Kështu në rastin e rrjedhësve me<br />
viskozitet të ulët <strong>dhe</strong> në kushtet e rrjedhjes<br />
me shpejtësi jo të mëdha, devijimi mund të<br />
mos merret në konsideratë <strong>dhe</strong> mund të<br />
përdoret (si p.sh e<strong>dhe</strong> bëhet në shumë raste<br />
për gazet <strong>dhe</strong> ujin).<br />
2.5. Ekuacionet e prurjes. Shpejtësia<br />
mesatare.<br />
Më poshtë rrjedhësit do ti shqyrtojmë si një<br />
mjedis homogjen i pandërprerë, d.m.th<br />
vetitë fizike janë funksione të vazhdueshme<br />
të koordinatave <strong>dhe</strong> kohës. Nuk do<br />
te merret parasysh fakti se vëllimi<br />
elementar i rrjedhësit- pjesëza apo pika e tij<br />
është një tërësi molekulash në shtrirje të<br />
caktuar në lidhje me njëra tjetrën. Ky<br />
supozim ka vend përderisa elementi<br />
pambarimisht i vogël i rrjedhësit (pjesëza)<br />
që do të merret në shqyrtim ka përmasa<br />
shumë herë më të mëdha se sa rruga e lirë<br />
mesatare e molekulave.<br />
Prerja tërthore e tubit të rrymës pingul<br />
me drejtimin e rrjedhjes do të quhet<br />
seksion tërthor i rrymës, ndërsa<br />
perimetri i kësaj prerjeje- perimetër i<br />
lagur i saj.<br />
Dallojmë prurjen vëllimore Q <strong>dhe</strong> prurjen<br />
në masë G; e para shpreh vëllimin e<br />
rrjedhësit që kalon përmes sistemit në<br />
njësinë e kohës ndërsa e dyta masën e<br />
rrjedhësit që kalon përmes sistemit në<br />
njësinë e kohës.<br />
26
Change language