Protokoll Për kushtet teknike të vjeljes dhe ruajtjes ... - Promalisnv.org

Protokoll Për kushtet teknike të vjeljes dhe ruajtjes ... - Promalisnv.org Protokoll Për kushtet teknike të vjeljes dhe ruajtjes ... - Promalisnv.org

promalisnv.org
from promalisnv.org More from this publisher
16.09.2013 Views

SNV (ProMali) në kohë që çdonjëri do dijë t’i japë tjetrit, mund merren vendime 360° për optimizuar ruajtjen dhe fazat e pas-vjeljes së mollës, por mbi gjitha duke mbajtur parasysh se jo gjithë mollët janë njësoj e me njëjn afsi ruajse, ashtu si kundër jo gjithë dhomat janë përshtatshme për ruajtje afatgja. Trajtime pas-vjeljes konsiderohen gjithë ato praktika përdorimit substancave kimike që kanë për qëllim parandalimin e shfaqjes së çrregulli- lejuara. Në kë kuptim, rregulloret/standardet kërkojnë respektimin e dy për konsum (MML = Mbetja Maksimale e Lejuar shprehura në ppm = pjesë për milion ose mg/kg fruta freskët); periudha e sigurisë (PS), që duhet medoemos kalojë nga trajtimi me lëndë kimike caktuara apo lëndë aktive që përmbahen në formulime tregtare dhe momentit daljes në treg. PS (di) MML (ppm) Patogjenët Iprodion 10 5 Tiabendazol 5 sp. 15 0,5 8. Sëmundjet me origjinë patologjike: kalbëzimet në ruajtje ose ekskluzivisht në pemëtore në periudhën para vjeljes, mund pohojmë se shfaqja e tyre në periudhën pas vjeljes ësh e lidhur vem me zgjatjen e periudhës së inkubacionit, e ngadalësuar sigurisht nga temperatura e ulët e dhomës 2 në përqendrim lar (ndikimi fungistatik). Nënkuptohet se strategjia më e mirë e mbrojtjes, ësh ajo që mund zbatohet në pemëtore përpara vjeljes, duke përdorur një kalendar trajtimesh me fungicide në bimë që mundësojnë vjeljen dhe ruajtjen e mollëve në gjendje më mirë mbrojtjes. Mbrojtja para vjeljes duhet mbajë parasysh ecurinë meteorologjike (lagiet dhe shpëlarjet), kalendarin e vjeljes (kultivarë hershëm, mesëm 51

VJELJA DHE RUAJTJA E MOLLËS e vonë), nishme, ndjeshmërinë varietore dhe faktorët e rrezikut, praninë e inokulit në bimë dhe në areal, etj), zgjedhjes së lëndës aktive që do zbatohet në funksion faktorëve ndryshëm (periudha e sigurisë, këmbimi i lëndëve aktive, mbetjet dhe ndikimin e grumbullimit, etj). - dyjave, duke respektuar afatet e periudhës së sigurisë së parashikuar. Nuk duhet harruar që infeksionet kërpudhore mund shfaqen në faza ndryshme zinxhirit tregut pas vjeljes (në fazën e përzgjedhjes së ujit, në fazën e mbajtjes në dhomë frigoriferike pas seleksionimit, në treg, etj.), por që përballë tyre zgjidhjet më mira përfaqësohen nga një vlerësim i kujdesshëm i pikave kritike (HACCP) dhe nga adoptimi i formave parandalimit higjieno-sanitar. Në vendet evropiane dhe sipas protokolleve prodhimit integruar me karakter rajonal apo për qëllime markës tregtare, përdorimi i fungicideve pas vjeljes së mollëve nuk lejohet. Përdorimi i fungicideve pas vjeljes mund kryhet duke përdorur impiante trajtimi tipit palëvizshëm, pranishëm në magazinë, që sot për- nëpërmjet përdorimeve improvizuara në dhomën e ruajtjes formulimeve aerosolar duke përdorur makineri termo-mjegulluese. Sot janë braktisur thuajse plosisht sistemet e zhytjes së koshave në vaska uji, përdorura në Inspektoriati i Higjenës). 9. Çrregullimet fiziologjike Përfaqësojnë një grup shfaqjesh që mund hasen gja pas-vjeljes, jo prej veprimit patogjenëve, por prej ndryshimeve sjelljes e kësisoj prej ndikimeve fiziologjisë së mollës. Midis tyre, vlen theksohet djegia, me format e ndryshme saj (e zakonshme, prej plakjes, squlljes, lenticelare, etj.), përballë së cilës për disa kultivarë ndjeshëm, ësh i domosdoshëm trajtimi parandalues gja pasvjeljes. Trajtimet janë nevojshme vem në ato raste kur mollët do ruhen gja (mbi 3 muaj), e veçanërisht në ato raste kur nuk përdoren forma 52

SNV (ProMali)<br />

në kohë që çdonjëri do <strong>të</strong> dijë t’i japë tjetrit, mund <strong>të</strong> merren vendime 360°<br />

për <strong>të</strong> optimizuar ruajtjen <strong>dhe</strong> fazat e pas-<strong>vjeljes</strong> së mollës, por mbi <strong>të</strong> gjitha<br />

<br />

duke mbajtur parasysh se jo <strong>të</strong> gjithë mollët janë njësoj e me <strong>të</strong> njëj<strong>të</strong>n af<strong>të</strong>si<br />

ruaj<strong>të</strong>se, ashtu si kundër jo <strong>të</strong> gjithë dhomat janë <strong>të</strong> përshtatshme për ruajtje<br />

afatgja<strong>të</strong>.<br />

<br />

Trajtime pas-<strong>vjeljes</strong> konsiderohen <strong>të</strong> gjithë ato praktika <strong>të</strong> përdorimit <strong>të</strong><br />

substancave kimike që kanë për qëllim parandalimin e shfaqjes së çrregulli-<br />

<br />

lejuara. Në kë<strong>të</strong> kuptim, rregulloret/standardet kërkojnë respektimin e dy<br />

<br />

<br />

për konsum (MML = Mbetja Maksimale e Lejuar <strong>të</strong> shprehura në ppm<br />

= pjesë për milion ose mg/kg fruta <strong>të</strong> freskët);<br />

periudha e sigurisë (PS), që duhet medoemos <strong>të</strong> kalojë nga trajtimi<br />

me lëndë kimike <strong>të</strong> caktuara apo lëndë aktive që përmbahen në<br />

formulime tregtare <strong>dhe</strong> momentit <strong>të</strong> daljes në treg.<br />

<br />

PS (di<strong>të</strong>) MML (ppm) Patogjenët<br />

Iprodion 10 5 <br />

Tiabendazol 5 sp.<br />

15 0,5<br />

8. Sëmundjet me origjinë patologjike: kalbëzimet në ruajtje<br />

<br />

ose ekskluzivisht në pemëtore në periudhën para <strong>vjeljes</strong>, mund <strong>të</strong> pohojmë<br />

se shfaqja e tyre në periudhën pas <strong>vjeljes</strong> ësh<strong>të</strong> e lidhur ve<strong>të</strong>m me zgjatjen<br />

e periudhës së inkubacionit, e ngadalësuar sigurisht nga temperatura e ulët<br />

e dhomës 2 në përqendrim <strong>të</strong> lar<strong>të</strong> (ndikimi<br />

fungistatik).<br />

Nënkuptohet se strategjia më e mirë e mbrojtjes, ësh<strong>të</strong> ajo që mund<br />

<strong>të</strong> zbatohet në pemëtore përpara <strong>vjeljes</strong>, duke përdorur një kalendar trajtimesh<br />

me fungicide në bimë që mundësojnë vjeljen <strong>dhe</strong> ruajtjen e mollëve<br />

në gjendje më <strong>të</strong> mirë <strong>të</strong> mbrojtjes.<br />

Mbrojtja para <strong>vjeljes</strong> duhet <strong>të</strong> mbajë parasysh ecurinë meteorologjike<br />

(lagiet <strong>dhe</strong> shpëlarjet), kalendarin e <strong>vjeljes</strong> (kultivarë <strong>të</strong> hershëm, <strong>të</strong> mesëm<br />

51

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!