10 - Magazyn Ogrodniczy VIRIDIS

10 - Magazyn Ogrodniczy VIRIDIS 10 - Magazyn Ogrodniczy VIRIDIS

from magazynviridis.pl More from this publisher

14.09.2013 Views

MAGAZYN CENTRÓW OGRODNICZYCH LISTOPAD LISTOPAD GRUDZIEŃ GRUDZIEŃ CHOINKOWY CHOINKOWY ZAWRÓT ZAWRÓT GŁOWY GŁOWY 8 15 UPOKORZONA CHOINKA VIRIDIS66(10) (10) (10) 2012 VIRIDISISSN ISSN 2082-8829 WWF NA POMOC PRZYRODZIE OGRÓD DETALI 22 52 FISKARS - JAKOŚĆ W KUCHNI 52 42 DŁUŻNICY DŁUŻNICY WILKA WILKA 24 WWW.MAGAZYNVIRIDIS.PL

MAGAZYN CENTRÓW OGRODNICZYCH

LISTOPAD

GRUDZIEŃ

CHOINKOWY

ZAWRÓT

GŁOWY GŁOWY

8 15

UPOKORZONA

CHOINKA

VIRIDIS66(10) (10) (10)

2012

VIRIDISISSN ISSN 2082-8829

WWF NA POMOC PRZYRODZIE

OGRÓD

DETALI

22

52

FISKARS - JAKOŚĆ W KUCHNI 52

42

DŁUŻNICY

WILKA

24

WWW.MAGAZYNVIRIDIS.PL

OD REDAKCJI

Ponury listopad niejednego ogrodnika potrafi wpędzić

w depresję. Jak mimo krótkich i zazwyczaj chłodnych

dni nie dać się jesiennej chandrze i przetrwać w dobrym

humorze aż do nowego roku? Proponujemy zagłębić się

w najnowsze wydanie magazynu „VIRIDIS”.

W towarzystwie miłej lektury nawet najdłuższe zimowe

wieczory nie będą nużące.

Mając na uwadze zbliżające się święta pragniemy złożyć

Państwu gorące życzenia:

Niech Święta Bożego Narodzenia i Wigilijny wieczór

upłyną Wam wszystkim w szczęściu i radości przy

staropolskich kolędach i zapachu świerkowej gałązki,

by nigdy nie zabrakło pustego miejsca dla zbłąkanego

wędrowca, a dźwięk łamanego opłatka wypełnił nas

nadzieją i wiarą w drugiego człowieka.

VIRIDIS

MAGAZYN OGRODNICZY

DWUMIESIĘCZNIK NAKŁAD 7000 EGZ.

WYDAWCA: KROKUS

UL.KAZIMIERZA WIELKIEGO 58

32-400 MYŚLENICE

ADRES REDAKCJI

UL.KAZIMIERZA WIELKIEGO 58

32-400 MYŚLENICE

Tel. 12 372-11-01

redakcja@magazynviridis.pl

REDAKTOR NACZELNY

TOMEK JANOW

tomek@magazynviridis.pl

Tel.516-034-095

REDAKTOR PROWADZĄCY

KATARZYNA MARCINKIEWICZ

katarzyna@magazynviridis.pl

SEKRETARZ REDAKCJI

KATARZYNA DRAB

kasia@magazynviridis.pl

FELIETONY

Tymon Crawl

OPRACOWANIE GRAFICZNE I SKŁAD

JöTTE-Graphics

OSOBY WSPÓŁPRACUJĄCE:

Hanna i Andrzej Antoszczuk, Adam Chajęcki, Roman

Berkowski, Witold Czuksanow, Jan Godyń, Teresa Góral,

Jerzy Kalisiak, Kasia Kapias, Ewa Kubas, Elżbieta

Kocemba, Alicja Kołakowska, Stanisław Komperda,

Mariusz Lewandowski, Monika Matelska-Rusin,

Michał Nimiro, Piotr Nowak, Małgorzata Rosa,

Wiola Szubska, Agnieszka i Radek Szymscy,

Bożena Sibers, Halina Śnieżek-Wilk, Anna Smęda,

Joanna Wołejszo,Maciej Wołkowicz, Sylwester Zelek,

Danuta Złocka, Sebastian Żulicki.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania

nadesłanych tekstów. Redakcja zastrzega sobie prawo do

odmowy publikacji reklam bez podania przyczyny.

Pogodnych świąt życzy Redakcja VIRIDIS

I PORADNIK SEZONOWY

4. Dwa miesiące w ogrodzie, K – jak Kaptur

5. Choinka,choinka

6. Pora odpocząć

7. Sadzonki zdrewniałe - zrób je sam

8. Choinkowy zawrót głowy

9. Zadbaj o swoją gwiazdę

10-11. Siejemy jesienią

12-13. Piękne i niebezpieczne nie tylko w Święta

14. W geście pojednania. Świąteczna pocztówka

15. Upokorzona choinka

16-17. Poinsecja symbol Bożego Narodzenia

II VIRIDIS METEO

18. Zima, zima, zima,pada, pada śnieg

19. Śnieg w ogrodzie równy wojewodzie

III JAK DOBRZE MIEĆ

SĄSIADA

21. Kolejny raz w stronę egzotyki

22-23. WWF na pomoc przyrodzie

24-26. Dłużnicy wilka

27-28. Dary lasu

IV PASIKONIK

1.śWIĄTECZNE dekoracje

2-3.PRZYGODA WILKA AMBARASA

4.Krzyżówka, Rozwiązania

V PORADY FACHOWCÓW

33. Dobre Rady Pana Romana

34-35.Chwast prawdę Ci powie cz. 2

36. Chroń ogród przed zimą

37. Zadymiony problem

38. Przygotuj szklarnię na nadejście zimy

39. Praktyczne rozwiązania nie tylko do ogrodu

40-41. Ziołowy parapet

42-43. Zimą też bywa pięknie, czyli ogród detali

VI GDZIE NA WEEKEND ?

44-45. Dzień w Ogrodzie

46-47. Do Puszczy Białowieskiej kolejką

48-49. Floriade 2012

50-51. Ogród „ZIMA”

VII VIRIDIS POLECA

52. Fiskars najwyższa jakość w naszej kuchni

53. TOP PRODUKT

54. Garddecor marzenia i pasja

55. NOWOŚCI 2012, Bio Expert poleca

56. Fiskars w zimie

VIII ROZRYWKA

57. Ankieta VIRIDIS

58. Krzyżówka, Rozwiązania, Nagrody

PORADNIK PORADY FACHOWCÓW

SEZONOWY

DWA MIESIACE

W OGRODZIE

Jeżeli pogoda pozwala kontynuujemy jesienne podlewanie roślin

zimozielonych.

LISTOPAD

Osłaniamy drzewa, krzewy i rabaty. Możemy wykorzystać agrowłókninę,

słomę, gałęzie iglaków.

Można wysiewać jeszcze do gruntu marchew, pietruszkę, pasternak, koper,

szpinak i rabarbar na wczesnowiosenny zbiór. Można też sadzić czosnek

ozimy.

Konserwujemy szklarnie i tunel, czyścimy narzędzia ogrodnicze.

Związujemy iglaki, aby nie uległy wyłamaniu pod naporem śniegu.

Wykonujemy jesienne opryski środkami grzybobójczymi i owadobójczymi.

Pobieramy zrazy do szczepienia.

Pobieramy sadzonki pędowe.

Porządkujemy sad, grabimy liście usuwamy mumie.

Zakładamy siatki chroniące drzewa i krzewy przed zającami i sarnami.

Dbamy o napowietrzenie oczka wodnego.

GRUDZIEŃ

Strząsamy śnieg z gałęzi, a jeżeli pod jego naporem któraś się złamała,

wyrównujemy jej krawędzie piłką.

Dokarmiamy ptaki w ogrodzie.

Bielimy drzewka owocowe.

Podtrzymujemy życie w kompostowniku.

Dbamy o rośliny domowe, stosujemy nawozy zimowe.

Sprawdzamy w jakim stanie są karpy dalii i kłącza paciorecznika.

Monitorujemy kondycję zimujących w piwnicy datur.

Przygotowujemy z dziećmi ozdoby choinkowe.

REKLAMA

NIE

ZAPOMNIJ

K-JAK KAPTUR

Gruba warstwa śniegu zalega na

posadzonych jesienią krzewach, a może za

oknem wieje przenikliwy wiatr,

który zagraża iglakom?

Zimowy kaptur ochronnym jest bardzo praktycznym i

łatwym sposobem zabezpieczania roślin – głównie

krzewów i niewielkich drzewek – przed wiatrem,

mrozem i śniegiem.

Wykonany z wytrzymałej argowłókniny

stabilizowanej UV zapewnia długotrwałe

użytkowanie.

Ogranicza ryzyko przemarznięcia roślin, zapobiega

nadmiernemu parowaniu wody,

a w konsekwencji usychaniu roślin.

Mimo dużej

szczelności,

porowata struktura

zapewnia roślinom

swobodną wymianę

powietrza chroniąc

krzewy przed

możliwością infekcji

chorobami

grzybowymi.

Dostępne

trzy rozmiary :

0.6 x 0.8m;

0.8 x 1.20m;

1.0 x 1.5 m.

Choinka,

choinka...

Adam Chajęcki

Centrum Ogrodnicze

GAJ, Wrocław

Czas późnej jesieni i zimy

jest okresem refleksji

i rodzinnych spotkań.

Jest to też czas Bożego Narodzenia,

a nieodzownym elementem

tych świąt jest choinka.

W wielu kulturach drzewo, zwłaszcza iglaste, jest uważane za

symbol życia, trwania czy płodności. Tradycja choinek urodziła się w

Alzacji, gdzie drzewka ozdabiano jabłkami i papierowymi

przywieszkami. Wielkim zwolennikiem tego zwyczaju był Marcin

Luter, dzięki któremu choinki szybko stały się popularne w

protestanckich Niemczech.

Nieco później, obyczaj ten przyjął kościół katolicki. Od tej pory

choinka jest najbardziej rozpoznawalnym symbolem świąt Bożego

Narodzenia.

Do Polski trafiła dzięki niemieckim protestantom i wyparła

tradycyjną polską ozdobę świąteczną, jaką był snop zboża zwany

Diduchem.

Obecnie możemy wybierać pomiędzy drzewkiem żywym,

a sztucznym. Zdania na ten temat są bardzo podzielone. Część osób

preferuje choinkę sztuczną, stosunkowo tanią i wielokrotnego

użytku. Miłośnicy zieleni z pewnością wybiorą żywe drzewka.

Świeży świerk, sosna czy jodła ozdobią kolorem oraz wypełnią

żywiczno- leśnym aromatem nasze domy i mieszkania.

Są to z całą pewnością bardzo ważne elementy atmosfery świąt.

Wiodącymi gatunkami jest świerk pospolity, świerk serbski, świerk

kłujący oraz najdłużej utrzymująca igliwie jodła kaukaska.

Dobrym wyborem jest kupno drzewka w donicy. Należy jednak

robić to tylko w sprawdzonych centrach ogrodniczych, gdyż często

zdarza się, że kupiony okazyjnie świerk nie posiada bryły korzeniowej.

Pamiętajmy jednak, że choinka rosnącą w donicy nie

powinna stać w domu dłużej niż 7 dni. Po tym czasie powinniśmy

wystawić ją na zewnątrz, w przeciwnym razie pąki przyrostowe

drzewka zaczną usychać. Proces ten całkowicie wykluczy dalszą

wegetację iglaka.

Decydując się na drzewko cięte i planując jego przetrzymywanie w

domu warto zaopatrzyć się w specjalny stojak (najlepiej na taki, który

jest wyposażony w pojemnik na wodę).

Przed wstawieniem choinki do stojaka należy obciąć około 2 – 3

cm pnia. Następnie wstawiamy drzewko do wiaderka z ciepłą

wodą. Dzięki temu prostemu zabiegowi nasz „domowy” iglak

będzie dużo lepiej pochłaniał wodę.

PORADNIK SEZONOWY

Kupno odpowiedniej choinki to – wbrew pozorom –

wcale nie jest łatwa sprawa. Ze względu na różne rodzaje i gatunki,

znalezienie idealnego drzewka może być nie lada wyzwaniem.

Wiodącymi gatunkami są:

1) Świerki zwyczajne – najpopularniejsze choinki świąteczne,

cechujące się ładnym, symetrycznym wyglądem, stożkowym

pokrojem, przyjemnym zapachem i ciemnozielonymi, błyszczącymi

igłami. Największą wadą tego gatunku jest krótka żywotność

– świerki obsypują się już po tygodniu.

2) Świerki kłujące, srebrne – charakteryzują się grubymi,

sztywnymi, niebieskozielonymi, ostrymi igłami o długości 2,3 cm.

Przed wysychaniem chroni je warstwa woskowego nalotu.

Posiadają bardzo intensywny zapach i obsypują się znacznie później

niż świerki zwyczajne.

3) Świerki serbskie – cechuje je trwałość podobna jak w

przypadku świerków pospolitych.

Posiadają ciekawe i niepowtarzalne ubarwienie igieł – z wierzchu

ciemnozielone, a na spodzie srebrne.

4) Jodły kaukasie – najszlachetniejsze świąteczne choinki.

Są ładne, regularne i gęsto porośnięte tępymi, ciemnozielonymi

igłami, które nie kłują. Dodatkową zaletą jodeł jest to, że nawet gdy

uschną igliwie nie obsypuje się.

5) Sosny pospolite – drzewka o mało symetrycznej formie i

długim, podwójnym, mało obsypującym się igliwiu.

Pięknie pachnie, jednak nie jest najpopularniejszą formą choinki.

Dokonując wyboru drzewka świątecznego starajmy się wybrać

choinkę najwyższej jakości. Zwróćmy uwagę na to, czy nie

żółknie, czy ma sprężyste gałęzie i czy nie zaczęły opadać igły.

Można przeprowadzić prosty test – jeśli zgięta gałązka wróci do

pierwotnej pozycji oznacza to , że w choince jest jeszcze sporo

soków, a więc jest świeża.

Niezależnie jakiego wyboru dokonamy posiadanie

zielonego drzewka w naszym domu będzie doskonałym

zakończeniem Starego Roku.

Z okazji zbliżającego się Bożego Narodzenia, dziękując za

spędzony razem rok, życzę zdrowych i wesołych Świąt przy

suto zastawionym stole.

CENTRUM OGRODNICZE GAJ

54-438 Wrocław

ul.Żernicka 1 (Nowy Dwór)

tel. 71 725 80 24

PORADNIK SEZONOWY

Pora odpocząć

Latem zdobiły nasze tarasy, zachwycały soczystymi barwami

i obfitymi kwiatami, a swym słodkim zapachem wabiły motyle.

Kończąca się już jesień to najwyższa pora, aby wszystkie ciepłolubne

rośliny uprawiane w pojemnikach, rozpoczęły zimowy spoczynek.

Zimowanie roślin tarasowych często przysparza nam wiele kłopotów.

W mieszkaniu jest im za ciasno, w piwnicy za ciemno, a w garażu za zimno.

Często świadomie skazujemy roślinę na zimowanie w nieodpowiednich

dla niej warunkach, gdyż innych nie jesteśmy w stanie jej zapewnić.

Liczymy, że „jakoś to będzie”, a roślina cierpi...

Mam nadzieję, że poniższa tabela w przejrzysty sposób przedstawi Państwu

jakie są najkorzystniejsze warunki zimowania najpopularniejszych roślin

tarasowych.

Warunki Warunki zimowania

zimowania

ciepłolubnych ciepłolubnych roślin roślin tarasowych

tarasowych

Nazwa

polska

Nazwa

łacińska

Temperatura

zimowania w st. C

Warunki

świetlne

Agapant Agaphantus praecox 5 - 8 jasno

Bugenwilla

(odm. miesz.)

Bougainvillea 8 - 12

jasno

Bieluń/ Datura Datura 5 - 15 ciemno/ jasno

Cytrusy Citrus 8 - 12 bardzo jasno

Podlewanie

oszczędnie,

raz w tygodniu

oszczędnie,

raz w tygodniu

bardzo oszczędnie,

raz w miesiacu

oszczędnie,

ale regularnie

Fuksja Fuchsia 10 - 15 ciemno/ jasno oszczędnie,

Ketmia Hibiskus

róża chińska

Hibiscus rosa sinensis 10 - 20 jasno

Lantana Lantana camara 5 - 15 ciemno/ jasno

oszczędnie,

ale regularnie

oszczędnie,

ale regularnie

Wawrzyn Laurus nobilis 0 - 5 jasno bardzo oszczędnie,

raz w miesiacu

Oleander Nerium oleander 5 - 10 półmrok / jasno umiarkowane,

regularnie

Oliwka Olea europaea 2 - 8 bardzo jasno

umiarkowanie,

raz w tygodniu

Uwagi

W temp. poniżej optimum

roślinę umieszczamy w miejscu

zacienionym (liście opadną)

Niższa temperatura (5-8 )

ciemno, wyższa (9-15) jasno.

Wysoka temp. zimowania

osłabia kwitnienie latem

Nie przestajemy nawozić,

zmniejszamy jedynie dawkę

nawozu o połowę

Jeżeli temperatura wynosi

3-8 st. C przechowujemy

w ciemniejszym pomieszczeniu

Przechowywanie w chłodzie

kończy się opadaniem liści

Jesienią przyciąć pędy

o 2/3 długości

Nie dopuszczamy

do przesuszenia podłoża

Temperatura zimowania

nie powinna

przekraczać 15 st. C

Rozmaryn Rosmarinus officinalis 0 - 5 bardzo jasno regularnie Nie dopuszczamy

do przesuszenia podłoża

Dipladenia

Złocień

krzewiasty

REKLAMA

Sundeville

Argyranthemum

10 - 15

8 - 12

Zapewnijmy roślinom tarasowym

odpowiednie warunki zimowania

jasno

bardzo jasno

oszczędnie,

co 2-3 tygodnie

umiarkowane,

regularnie

Podczas zimowania

roślina traci większość liści

Ziemia cały czas powinna

być lekko wilgotna

Sadzonki

zdrewniałe

zrób

je sam

Większość drzew i krzewów zrzucających liście

na zimę w prosty i tani sposób można rozmnażać

poprzez sadzonki zdrewniałe.

Późna jesień to najlepszy okres do ich przygotowania.

Przestrzegając kilku prostych zasad, we własnym zakresie możemy

pozyskać sadzonki, które już po roku uprawy będą pełnowartościowym

materiałem nasadzeniowym.

Przez sadzonki zdrewniałe możemy rozmnażać m.in. budleje,

derenie, forsycję, hortensje (bukietową i krzewiastą), jaśminowca,

krzewuszki, ligustr, pęcherznicę, pięciorniki, porzeczki, tamaryszki,

tawuły, złotliny, żylistki, wiciokrzewy i winobluszcze.

Jak prawidłowo pobierać, ukorzeniać

i przechowywać sadzonki zdrewniałe?

Sadzonki tnie się ze zdrowych, młodych, bezlistnych już pędów,

które zakończyły swój wzrost. Ostrym nożem oddzielamy pęd od

krzewu.

Prawidłowo przycięta sadzonka powinna mieć grubość ołówka i długość

od 15 do 20 cm, oraz co najmniej dwie pary dobrze rozwiniętych

pąków. Przycinając sadzonkę należy pamiętać, aby górne cięcie

wykonać 1cm nad najwyższym pąkiem, a dolne tuż pod najniższym

pąkiem.

Jeżeli pobierasz sadzonki z krzewów zimozielonych usuń

wszystkie liście z dolnej części sadzonki (do 2/3 jej długości).

REKLAMA

A wiosną...

Przezimowane w piwnicy sadzonki, na wiosnę możemy albo

wysadzić do doniczek, albo po rozmarznięciu i ogrzaniu się

gleby, umieścić bezpośrednio w gruncie.

Pamiętajmy o konieczności hartowania młodych sadzonek.

Sadzimy...

6 7 lat

tradycji

PORADNIK SEZONOWY

Pędy zdrewniałe wolniej tracą

wodę, ale potrzebują więcej

czasu na ukorzenienie się w

gruncie. W celu pobudzenia ich

do wypuszczania korzeni należy

ściąć skrawek kory u nasady

pędu, a następnie sadzonkę

umieścić w ukorzeniaczu.

Do ukorzeniania sadzonek

zdrewniałych i pół

zdrewniałych przeznaczony

jest ukorzeniacz AB.

Przygotowane w taki sposób

sadzonki wkładamy pionowo do

doniczek lub skrzynek wypełnionych

wilgotnym piaskiem

(ważne aby zachować biegunowość

– góra sadzonki u góry, dół

na dole).

Przykryte powinno być 1/2 –

2/3 wysokości sadzonki.

Skrzynki przechowujemy w

suchym, chłodnym, pomieszcze-

niu (0 – 5 st. C.) aż do wiosny, dbając o stałą, umiarkowaną

wilgotność podłoża.

Termin sadzenia do gruntu, uzależniamy od stanu jego wilgotności

i warunków pogodowych.

W glebie wykonujemy dość głębokie otwory i umieszczamy w

nich sadzonki, tak aby nad powierzchnię wystawały jedynie

krótkie, kilkucentymetrowe odcinki (fragment z najwyższym

pąkiem ). Ziemię wokół sadzonek delikatnie ugniatamy ręką.

Po kilku lub kilkunastu tygodniach (w zależności od gatunku)

powinny pojawić się pierwsze listki świadczące o prawidłowym

ukorzenieniu się sadzonki.

Młode roślinki można wysadzać

na stałe miejsce już jesienią.

ul. Jednosci Narodowej 30, 78-100 Kołobrzeg

PORADNIK SEZONOWY

Choinkowy

Teresa Góral

Świat Zieleni

Łapczyca

zawrót

głowy

Czas szybko płynie.

Niepostrzeżenie z gorącego lata zrobiła

się nam piękna, kolorowa jesień.

Jeszcze dzień, najwyżej dwa, drzewa zgubią

liście i nastanie zima, a wraz z nią zawitają

do nas Święta Bożego Narodzenia.

Wiemy, że ‘aby Święta były prawdziwe choinka musi być’!

I to koniecznie żywa, bo przecież o wiele piękniejsze jest żywe

drzewko, które później możemy zasadzić w swoim ogródku.

Wybierając nasze wymarzone drzewko świąteczne, musimy się

zastanowić czy będzie to drzewko cięte, mały iglasty krzew czy też

duża choinka w donicy.

Najważniejsze, by drzewko pięknie pachniało lasem.

W wielu domach na Boże Narodzenie stroi się niewielkie iglaki,

na przykład: młodą jodłę koreańską, świerka białego Conica,

cyprysika Lawsona Elwoodii, sosnę pospolitą Watererii, a później

po Świętach wysadza się je do ogrodu.

Można również zakupić nieco większe, żywe drzewko –

prawdziwą dużą choinkę w donicy, na przykład: świerka

kłującego, jodłę kaukaską, świerka serbskiego, czy dorodną

jodłę koreańską.

Rosnąca w donicy choinka, przez całe Święta będzie

cieszyć nasze oczy, a wiosną z powodzeniem

możemy wysadzić ją do ogrodu,

gdzie będzie rosła jeszcze przez wiele lat.

Takie świąteczne, żywe drzewka w doniczce są szczególnie

bliskie rodzinie. Otoczone świąteczną magią i wspomnieniami

domowników, każdego następnego roku mogą ozdabiać nasz

ogród, a w okresie świątecznym możemy przystroić je np.kolorowymi

lampkami.

8

Kupując choinkę w doniczce z myślą o późniejszym posadzeniu

jej w ogrodzie, musimy pamiętać o odpowiednim traktowaniu

drzewka:

- w miarę możliwości, choinka powinna znajdować się z dala od

źródła ciepła,

- drzewko podlewamy systematycznie,

-nie należy przesadzać z długością przetrzymywania świątecznego

drzewka w pomieszczeniu (maksymalnie trzy tygodnie).

Najlepiej będzie, gdy choinkę wystawimy na zewnątrz zanim

zacznie wypuszczać młode przyrosty. Koniecznie zabezpieczmy

bryłę korzeniową wystawionego na zewnątrz drzewka przed

przemarznięciem, np. można owinąć donicę jutą, grubym kocem

lub wełną mineralną.

Jeżeli zdarzy się, że choinka zacznie puszczać młode

przyrosty w mieszkaniu, absolutnie nie wystawiajmy jej

na zewnątrz, ponieważ drzewko przemarznie.

Po świąteczną choinkę zapraszamy

do naszych centrów ogrodniczych.

W ofercie przygotowaliśmy dla Państwa

m.in. jodłę kaukaską ciętą

i doniczkowaną, świerki w donicy,

oraz różnorodne miniaturowe iglaki.

Centrum

ogrodnicze

zaprasza

od 1 grudnia

WIELKI KIERMASZ OZDÓB

I DRZEWEK ŚWIĄTECZNYCH

PIKNIK ŚWIĄTECZNY

LICZNE ATRAKCJE

14-16 grudzień DLA WSZYSTKICH,

ŚWIĄTECZNE ZABAWY DLA DZIECI

Łapczyca 336

32-744 Łapczyca

tel. 0146127536

Szczegóły na:

www.swiatzieleni.agro.pl

Zadbaj

o swoją

gwiazdę

Małgorzata Rosa

Natura, Brzesko

Święta

Bożego

Narodzenia

to magiczny czas.

Obok ubranej choinki,

na przystrojonym świątecznym

stole Gwiazda Betlejemska

wnosząca do naszego domu

nie tylko kolor

ale i niezwykłą atmosferę.

Poinsecja od wielu lat zagląda do naszych domów w okresie Świąt

Bożego Narodzenia. Oprócz najbardziej pospolitych odmian

„czerwonolistnych”, można spotkać rośliny wybarwione na biało,

żółto, różowo czy łososiowo.

Wszystko po to aby każdy chciał by gościła w jego domu.

Jak dbać o gwiazdę betlejemską ?

Ustaw swoją gwiazdę w miejscu gdzie będzie miała dużo

światła.

Utrzymuj ziemię stale wilgotną, ale nie dopuszczaj aby doniczka

stała w wodzie cały czas.

Jeżeli przesuszysz podłoże poinsecja zacznie zrzucać liście.

0

Utrzymuj temperaturę około 20 C, zarówno w dzień jak i

o

w nocy, nie dopuść aby temperatura spadła poniżej 15 C.

Poinsecja nie znosi suchego powietrza, więc nie ustawiaj jej

przy kaloryferze.

Uważaj na zimne przeciągi!

Podlewaj raz w tygodniu nawozem do kwiatów domowych.

KALENDARIUM

Od 1 grudnia – kiermasz ozdób

choinkowych i kompozycji świątecznych

6 grudnia – niespodzianka i konkurs dla dzieci

14-15 grudnia – degustacja pierników i grzańca

21 grudnia – finał konkursu i odbiór nagród

23 (Niedziela) i 24 grudnia – centrum czynne

Serdecznie zapraszamy do obejrzenia

naszej Bożonarodzeniowej ekspozycji,

na której znajdą Państwo

propozycje dekoracji choinkowych,

stroików świątecznych i wianków.

Największy w całej okolicy wybór

ozdób choinkowych, baniek, świec

i materiałów dekoracyjnych.

Wszystkim Klientom życzymy Wesołych Świąt!!

Więcej informacji na www.centrumnatura.eu

32-800 Brzesko,

Solskiego 22

Tel: 14 686 33 84

32-700 Bochnia,

Trudna 41

Tel: 603 261 807

PORADNIK SEZONOWY

Siejemy

Mariusz

jesienią

Lewandowski

Centrum Ogrodnicze

Torseed, Kotołowo

Jesienią warto pomyśleć

o radościach i korzyściach

z posiadania działki, które może

dostarczyć nam przyszły sezon.

Warto zadbać o plony nowalijek

(marchwi, pietruszki, kopru) i czosnku,

które możemy uzyskać z wysiewanych na

przełomie listopada i grudnia nasion.

Korzyści stosowania jesiennego terminu siewu jest dużo:

– Zbiór warzyw 15 – 20 dni wcześniejszy od tych wysiewanych

wiosną.

– Możliwość dobrego doprawienia ziemi na grządkach jesienią.

– Brak szkodliwego dla korzeni osiadania świeżo spulchnionej

gleby.

– Lepszy efekt odchwaszczający z uprawy jesiennej - brak

pobudzenia chwastów jarych (żółtlicy, pokrzywy, wilczomleczy,

chwastnicy i innych).

– Późnojesienny wysiew pozwoli ochronić przed połyśnicą

marchew, a koper przed mszycami, gdyż omijamy okres składania

jaj przez motyle i mszyce.

– Możliwość współrzędnej uprawy z wysadzonymi w październiku

lub listopadzie ząbkami czosnku.

Dobór stanowiska

Stanowisko pod siew przedzimowy warto przygotować około

miesiąca przed terminem siewu. Dobre stanowisko powinno być

dobrze nasłonecznione i osłonięte od wiatrów, gleba lekka,

przepuszczalna, żyzna, próchnicza czyli taka, która ma zdolność

szybkiego ogrzewania się w czasie wiosny.

Ważne jest, aby zagony nie były zalewane w czasie wiosennych

roztopów oraz by ich wyrównana powierzchnia umożliwiała swobodny

odpływ wody.

Przygotowanie gleby

Korzystne jest zastosowanie kompostu, a w przypadku jego braku

zastosowanie nawozów fosforowych i potasowych w proporcji

1:2 (0,6-1,0 kg fosforu P2O5 i 1,2-2,0 kg potasu K2O na 100m²

Uwaga: warzywa mają skłonność do gromadzenia azotanów

i metali ciężkich, dlatego też nawożenie powinno być

dostosowane do zasobności gleby ustalonej na

podstawie analizy chemicznej.

Siew i pielęgnacja

Chcesz zbierać wczesną wiosną?

Zasiej tuż przed zimą!

Do siewów przedzimowych używamy nasion o wysokiej zdolności

kiełkowania i siejemy je gęściej (nawet o 50%) niż w

terminie wiosennym, gdyż część nasion może wymarznąć.

Wybieramy wczesne, mrozoodporne odmiany marchwi,

pietruszki oraz kopru. Siew wykonujemy tuż przed zamarznięciem

gleby, aby nasiona nie zdążyły wykiełkować przed zimą

(marchew zaczyna kiełkować w temperaturze +4°C).

Nasiona pobudzone i napęczniałe przed zimą, szybko kiełkują

wiosną i rośliny wcześniej rozpoczynają wegetację.

Najlepsze warunki do uprawy warzyw z siewu przedzimowego są

w rejonach o niezbyt mroźnych zimach z grubą okrywą śnieżną.

Na jesienny termin siewu wybieramy wczesne odmiany

marchwi, takie jak „Amsterdam”, „Kalina F1” czy „Katrin”,

„Pierwszy Zbiór”. Zbiory będziemy mogli rozpocząć

prawdopodobnie już w końcówce maja i kontynuować przez cały

czerwiec.

Do przedzimowego wysiewu pietruszki nadaje się tylko jedna

odmiana - "Cukrowa". Pietruszka nieco lepiej zimuje niż

marchew, a wiosną siewki lepiej znoszą niewielkie przymrozki.

Polecane odmiany kopru to „Ambrozja", "Lukkulus",

"Szmaragd". Koper na zbiór młodych roślin wysiewamy w

rzędy odległe o 15 do 20 cm, a na zbiór dojrzałych baldachów, w

rzędy odległe o 30 do 40 cm.

Jeżeli zima okaże się bezśnieżna, zagon warto przykryć liśćmi,

łętami, słomą albo drobnymi gałązkami drzew iglastych.

Wczesną wiosną, po zdjęciu okrywy,w celu przyspieszenia

kiełkowania nasion i szybszego wzrostu roślin, zagony można

przykryć folią perforowaną lub włókniną polipropylenową .

Folię perforowaną należy zdjąć, gdy rośliny mają 2 lub 3 liście.

Włóknina może pozostać na roślinach dłużej, do czasu kiedy

osiągną wysokość 5–10 cm.

Stosowanie osłon umożliwia uzyskanie wcześniejszych

zbiorów, wyższego plonu oraz zabezpiecza wschody przed

nalotami szkodników. Jeżeli to konieczne, należy wykonać

przerywkę.

Wiosną można współrzędnie wysiać obok marchwi rzodkiewkę,

lub posadzić dymkę, jary czosnek lub pory, które odstraszą

połyśnicę marchwiankę,

Takie kwiatki!

Jesienią możemy wysiewać wiele gatunków jednorocznych

kwiatów, dzięki czemu uzyskujemy przyśpieszenie wegetacji i

kwitnienia nawet o miesiąc w stosunku do roślin wysianych

wiosną.

Korzyścią jesiennego siewu jest również pozytywne oddziaływanie

chłodu na kiełkowanie nasion niektórych gatunków

roślin jednorocznych.

Mowa o gatunkach, które do kiełkowania potrzebują niskiej,

zbliżonej do zera temperatury. Przejście procesu tzw. jarowizacji

powoduje przełamanie spoczynku nasion i gwarantuje wyrównane

oraz obfite wschody.

REKLAMA

PORADNIK SEZONOWY

Działanie chłodu ma także korzystny wpływ na przejście roślin w

stadium generatywne, co skutkuje wcześniejszym i obfitym

kwitnieniem oraz lepszym krzewieniem się.

Kolejną zaletą jesiennego siewu jest możliwość korzystania w

czasie kiełkowania i wzrostu kwiatów z zapasów wody

zgromadzonej w podłożu.

Gatunki roślin ozdobnych do wysiewu jesiennego:

czarnuszka damasceńska (Nigella damascena), chaber

bławatek (Centaurea cyanus), chaber piżmowy (Centaurea

moschata), klarkia wytworna (Clarkia unguiculata), nagietek

lekarski (Calendula officinalis), ostróżeczka ogrodowa

(Consolida ajacis), ostróżka polna (Consolida regalis),

maczek kalifornijski (Eschscholtzia california), jeżówka

purpurowa (Echinacea purpurea), mak wschodni (Papaver

orientalis), tojeść kropkowana (Lysimachia punctata),

ubiorek gorzki (Iberis amara), ubiorek okółkowy (Iberis

umbellata), złocień polny (Chrysanthemum segetum),

złocień trójbarwny (Ismelia carinata).

W swojej ofercie firma

Torseed posiada

szeroką

gamę nasion,

które można

wysiewać jesienią.

Piękne i niebezpieczne

nie tylko tylko

podczas Świąt

Alicja Kołakowska

Centrum Ogrodnicze Wiele spośród roślin kojarzonych ze

Torseed - Wierzchowiska Świętami Bożego Narodzenia,

ze względu na swoją toksyczności,

stanowi potencjalne zagrożenie dla naszego zdrowia i życia.

12 18

PORADNIK SEZONOWY

Przeważnie – ze względu na stosunkowo małą zawartość trucizny w

roślinie – niebezpieczeństwo poważnego zatrucia jest niewielkie,

niemniej jednak warto posiadać podstawowe informacje dotyczące

tego zagadnienia.

Wilczomlecz nadobny (Euphorbia pulcherrima)

Mimo, że nigdy nie stwierdzono śmiertelnego zatrucia Poinsecją

przez wiele lat uważana była ona za roślinę silnie toksyczną.

Dopiero prowadzone niedawno badania dowiodły, że roślina ta nie

stanowi większego zagrożenia dla ludzkiego zdrowia.

Posiada ona wprawdzie substancje toksyczne, ale jej spożycie

wywołuje jedynie podrażnienie nabłonka jamy ustnej, wymioty

lub lekką biegunkę. Podczas kontaktu ze skórą sok może

powodować powstawanie pęcherzy. W przypadku, gdy wydzielina

zostanie szybko usunięta zagrożenie jest znikome. Jednak, aby „nie

kusić losu” warto roślinę umieścić w miejscu niedostępnym dla

dzieci i ciekawskich zwierząt.

Znacznie bardziej niebezpieczne konsekwencje może mieć zatrucie

innymi popularnymi bożonarodzeniowymi roślinami.

Ich krótką listę przedstawiam poniżej.

Psianka (Solanum pseudocapsicum)

Ta spokrewniona z pomidorem roślina doniczkowa jest coraz

częściej spotykana w naszych domach podczas świąt. Swoje walory

estetyczne zawdzięcza szkarłatno - pomarańczowym owocom, które

wyglądem przypominają bombki na świątecznym drzewku.

Mimo że wygląda niepozornie, cała jest trująca. Szczególnie duża

koncentracja toksyny (solanokapsyny) znajduje się w niedojrzałych

owocach i liściach.

Zjedzenie tych części może powodować wymioty, bóle brzucha i

głowy oraz senność, a nawet zaburzyć pracę serca.

Psianka coraz częściej pojawia się w naszych

mieszkaniach. Trzeba na nią uważać

Cis - gatunek bardzo popularny,

a zarazem bardzo szkodliwy

Cis (Taxus)

Wymieniając rośliny negatywnie wpływające na nasze

zdrowie nie sposób nie wspomnieć o tym dość pospolitym

krzewie.

Zarówno liście, nasiona (poza czerwoną osnówką), kora i gałązki

tych wiecznie zielonych drzew są toksyczne. Spożycie ich może

powodować problemy z oddychaniem, drgawki i wymioty.

Większość przypadków zatruć notowanych jest po spożyciu

nasion. Objawy są łagodne, ponieważ nasiona przez układ

pokarmowy przechodzą zwykle w stanie nienaruszonym.

Dużo niebezpieczniejsze jest natomiast spożycie igieł –

zjedzenie już kilkudziesięciu może doprowadzić do śmierci.

Cis jest doskonałym przypadkiem zróżnicowania poziomu

toksyczności. O ile u ludzi i zwierząt domowych może wywołać

poważne zatrucia pokarmowe, o tyle dla jeleni i saren jest

smaczną przekąską.

Ostrokrzew (Ilex)

Gałązki ostrokrzewu są elementem dekoracyjnym chętnie

wykorzystywanym w świątecznych kompozycjach.

Zagrożeniem mogą być czerwone owoce, które chętnie zjadane

są przez dzieci. Spożyte w małych ilościach nie powodują

żadnych dolegliwości. Jednak w przypadku zjedzenia kilkunastu

owoców mogą pojawić się objawy takie jak:

ból brzucha, mdłości i wymioty.

Jemioła (Phoradendron serotinum)

Ten pospolity pasożyt drzew liściastych jest bez wątpienia jednym z

najpopularniejszych symboli Świąt Bożego Narodzenia. Według

wierzeń, powieszona nad drzwiami lub pod sufitem jemioła ma

przynosić szczęście i dostatek domownikom. Roślina zawiera śladowe

ilości wiskotoksyny. Spożycie dużej ilości małych, białych

owoców skutkuje zazwyczaj ostrym bólem żołądka i jelit.

Cyklamen perski (Cyclamen persicum)

Lekko trujące są jedynie kłącza, więc prawdopodobieństwo zatrucia

wśród ludzi (w tym dzieci) jest bardzo niewielkie. Niemniej jednak

roślina może być niebezpieczna dla naszych czworonogów,

w szczególności tych, które uwielbiają kopać w doniczkach.

Azalia (Rhododendron)

Większość z uprawianych w domu miniaturowych azalii kwitnie od

listopada do maja. Rośliny można przycinać, formując je w kształt

miniaturowego drzewka, przez co ich popularność w okresie świątecznym

znacznie wzrasta. Niestety, wszystkie części rośliny są

trujące, a ich spożycie może wywoływać podrażnienie żołądka,

ból brzucha, a nawet zaburzenia akcji serca.

Amarylis (Hippeastrum)

Te piękne rośliny o okazałych kwiatach i wielkich cebulach kwitną w

miesiącach zimowych, dlatego też wiele z nich pojawia się w naszych

domach tuż przed Świętami Bożego Narodzenia.

Toksyczna jest bulwa, która zawiera likorynę i zbliżone do niej

alkaloidy. Objawy zatrucia to podrażnienie żołądka, wymioty,

biegunka i ślinotok.

Mam nadzieję, że powyższy tekst pozwoli uniknąć wielu

nieprzyjemnych sytuacji, a jeśli już do nich dojdzie – szybko

zareagować i zażegnać niebezpieczeństwo.

REKLAMA

CENTRUM OGRODNICZE

Przede wszystkim

Al. Tysiąclecia 93

34-400 Nowy Targ

tel.18 2662806

Jemioła może okazać się zdradliwa

Zapraszamy

pn - pt 8-19

sob 8-16

www.cardemo.pl

REKLAMA

“POLISH GARDENS

BOŻE NARODZENIE

W wigilijny wieczór zasiądziemy rodzinnie do uroczystej kolacji.

W blasku betlejemskiej gwiazdy weźmiemy do rąk opłatek

i będziemy się nim dzielić na znak pojednania i przebaczenia,

pozostając wierni starej tradycji przejętej od naszych przodków.

W przypadku opłatka, tradycji pielęgnowanej jeszcze w Polsce,

Słowacji, Czechach, na Litwie, Ukrainie i we Włoszech.

„(...)Ojców to naszych obyczaj prastary

rodzinnej niwy maluje dostatek.

Symbol braterstwa,

miłości i wiary

święty opłatek.”

Kajetan Kraszewski

W geście

pojednania

Świąteczna

pocztówka

Małe, duże, drukowane bądź

ręcznie robione, z kawałeczkiem opłatka,

świąteczną melodyjką lub gałązką jodły.

Świąteczne pocztówki – bo o nich oczywiście mowa –

są miłym symbolem pamięci w ten szczególny czas.

To dar słowa pisanego, w którym zawarte są życzenia

zdrowia, pomyślności oraz dowód szacunku.

Zwyczaj przesyłania świątecznych życzeń na kolorowych

pocztówkach zapoczątkował ok. 1847 roku Szkot

– Thomas Sturrock.

W Polsce kartki świąteczne pojawiły się pod koniec XIX

wieku. Najwcześniej przekonali się do nich mieszkańcy

Galicji.

Na samym początku karty pocztowe funkcjonowały

jedynie w obiegu lokalnym, dopiero od 1 lipca 1875 roku

dopuszczono je do obiegu międzynarodowego.

Od tej pory nastąpił szybki rozwój korespondencji

pocztówkowej.

W 1900 roku w Warszawie ogłoszono konkurs na nazwę

karty pocztowej w języku polskim.

Jury wybrało nazwę zgłoszoną przez Henryka

Sienkiewicza i od tej pory wysyłamy „pocztówki”.

14

Tradycja łamania się opłatkiem swoje korzenie ma w

pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Wówczas to na

wigilijną mszę przynoszono do kościoła chleb, który

poświęcano i którym się dzielono. Zabierano go również

do domów dla chorych, czy tych, którzy z różnych

powodów nie mogli być obecni w kościele.

W Polsce zwyczaj dzielenia się chlebem przetrwał w

postaci opłatka, szczególnego znaczenia nabierając w

niektórych okresach historycznych, np. podczas

zaborów, kiedy to ludzie przesyłali sobie opłatki na znak

solidarności, przyjaźni i pokoju.

Oprócz symbolicznego pojednania i wybaczenia,

opłatkowi wigilijnemu przypisywano niezwykłe

właściwości. Jego obecność w domu miała zapewnić

rodzinie dostatek chleba, spokój i pomyślność przez

cały nadchodzący rok.

Na początku XIX wieku w Polsce popularne stały się

ozdoby z opłatka, zawieszane nad stołem wigilijnym,

które miały chronić dom przed złymi mocami, a

mieszkańcom zapewnić zdrowie i szczęście. Tradycja

dekorowania domów opłatkowymi ozdobami jest znana

jedynie w naszym kraju.

Podczas wigilijnego zamieszania, znajdźmy chwilę,

by zastanowić się czy łamanie opłatkiem nie jest

dla nas tylko mechanicznym gestem wigilijnej

tradycji i czy do recytowanych niemalże z pamięci

życzeń nie dodać kilku płynących

naprawdę prosto z serca słów.

Początkowo świąteczna kartka przedstawiała aniołka ze złotymi włosami i

workiem prezentów, z czasem dołączył do niego Mikołaj w czerwonym

mundurku i siwą brodą oraz Święta Rodzina w betlejemskiej stajence.

Obecnie wzorów i kolorów bożonarodzeniowych pocztówek jest bez liku,

szkoda tylko, że coraz rzadziej je wysyłamy. To głównie ludzie starsi, ci z

pokolenia „przed internetowego” kultywują tę tradycję.

Tłumaczymy się brakiem czasu, zastępujemy je hurtowo wysyłanymi SMSami,

bądź mailami, zapominamy, że w tym świątecznym okresie, mały,

kolorowy kartonik nabiera szczególnego charakteru.

Znajdźmy więc w przedświątecznej gonitwie kilka minut na napisanie

płynących z serca życzeń „Wesołych Świąt”

UPOKORZONA CHOINKA

Wspominaliśmy, że zachodni wiatr bywa niebezpieczny.

Potrafi zniszczyć polskie tradycyjne ogrody i zmienić nieodwracalnie rodzimy krajobraz. Mieliśmy

nadzieję, że przynajmniej nie wedrze się do naszych domostw i nie spowoduje, by nasza świąteczna

tradycja „przeminęła z wiatrem”. A jednak.

Zachodni wiatr wywiewa nas z domu już na początku grudnia do wykonania najważniejszego

zadania przed zbliżającymi się świętami, czyli zakupu prezentów. Gnani tym wiatrem biegamy

od marketu do marketu. Wielki stres związany z wykonaniem zadania łagodzą rozbrzmiewające

wszędzie kolędy, już na trzy tygodnie przed świętami.

Gdy w markecie odpowiednio nacieszymy uszy „Cichą nocą” nie będziemy mieli potrzeby

jej słuchania, tym bardziej śpiewania, podczas nadchodzących świąt.

Po zakupie prezentów, czas pomyśleć o choince, która przyda się do złożenia pod nią

prezentów. Przecież do tego służy!

Całkiem niedawno to właśnie strojne i pachnące drzewko było najważniejsze

w świątecznym domu.Choinka była ubierana przez dzieci w ozdoby wcześniej

mozolnie tworzone. Wisiały na niej jabłka, orzechy zawijane w sreberka

lub bibułki, ozdoby ze słomek i łańcuchy z kolorowego papieru.

Zawieszano również słodycze – pierniczki i cukierki w kolorowych papierkach,

choć niebawem wisiały same papierki udające, że jest w nich jakaś zawartość.

Zapalano osadzone w lichtarzykach świeczki, aby przy ich ogniu ogrzać się

mogły duchy przodków. Czy ktoś jeszcze pamięta taką choinkę

z zapachem igliwia i płonących świeczek?

Obecnie często trwają targi o to, kto ma ją ubierać. Gdyby nie określała

miejsca, gdzie należy złożyć piramidę prezentów, mogłaby w ogóle nie istnieć!

Co za upokorzenie dla choinki!

Dawniej przybywający w święta goście zwracali się do dzieci.

– Ale piękną macie choinkę- bez względu na to jak wyglądała

w rzeczywistości. Obecnie pada tylko pytanie.

– Co dostaliście pod choinkę?

Parę lat temu przybył na krakowski rynek „prawdziwy” św. Mikołaj

prosto z miejscowości Rovaniemi położonej na kole podbiegunowym.

Wyglądał dokładnie tak jak w reklamie Coca Coli, która stworzyła

jego wizerunek w latach 30 - tych ubiegłego wieku.

Odczytywano listy dzieci z prośbami o prezenty kierowane do

sympatycznego staruszka ubranego oczywiście w czerwony

płaszcz i czapkę z pomponem w tym samym kolorze.

Początkowo odczytywane prośby spowodowały dziwne

szmery wśród publiczności, ale następne już wybuchy śmiechu.

Dlaczego? Wszystkie dotyczyły odtwarzacza mp3.

Wszystkie!

Należy podkreślić, że działo się to 5 lat temu.

Pod choinką w 2012 r. nie powinny się znaleźć takie sprzęty.

To byłby obciach. W obecnym sezonie świątecznym trendy

są smartfony, tablety i nieśmiertelny laptop.

Niebawem Wigilia. W zapachy tradycyjnych potraw,

sianka pod obrusem i igliwia będzie wdzierał się

zapach plastiku. Dotrze on z owej piramidy pod choinką.

Plastikowe opakowania – plastikowa zawartość.

Bywa, że dzieci bardzo wiercą się, już po pierwszym

daniu wieczerzy.

Niebawem pada żądanie – żeby już!

- Co, już?

- No, otwierać prezenty!

Przeważnie dzieci spotykają się z oporem dorosłych i atak na

prezenty zostaje odroczony do czwartego dania. Bardziej ortodoksyjni

wstrzymują te zapały dzieci do końca wieczerzy. W końcu następuje atak.

Z reguły tylko niektórzy z obdarowanych są uradowani, pozostali

mocno zawiedzieni. Potem „walają” się wszędzie kolorowe folie,

podarte papiery z pięknym nadrukiem oraz wstążki i kokardki.

Bezbrzeżne jest zdumienie choinki patrzącej na ten bałagan. Niestety nikt jej

nie zauważa. Ona na to wszystko załamuje swoje zielone gałązki i szepce.

-Merry Christmas, Merry…

Tomek Janow i T.C.

Poinsecja

symbol

Bożego

Narodzenia

Poinsecja już od dawna gości

w naszych domach w okresie

Świąt Bożego Narodzenia.

W szybkim tempie stała się ich symbolem

oraz oryginalną ozdobą. Intensywna czerwień we

wnętrzu z powodzeniem wnosi ożywienie oraz radość.

Efektowne liście kwiatowe występują także w kolorach

łososiowym czy kremowym.

16

PORADNIK SEZONOWY

Poinsecja - królowa świątecznych kompozycji

Joanna

Wołejszo

Pro-Centrum

Biskupiec

Legendy identyfikują

poinsecje jako symbol

wielkiej miłości do Jezusa

czy "płonący kwiat"

zabarwiony krwią bogini,

której serce pękło z miłości.

Misjonarze franciszkańscy od XVII w. utożsamiają roślinę z

Bożym Narodzeniem głównie za sprawą liści, które przypo-

minają gwiazdę a dokładniej – Gwiazdę Betlejemską.

Poinsecja nazywana jest także wilczomleczem nadobnym.

Nazwa łacińska Euphorria pulcherrima oznacza nic

innego jak „Bardzo Piękna”.

Jej kwiaty są bardzo małe, zaś domeną są liście kwiatowe

tworzące wspaniałe rozety. Do prawidłowego wzrostu

potrzebuje temperatur z zakresu 18-23 st. C, przy niższych

zaczyna tracić liście.

Dodatkowo jest to roślina krótkiego dnia - kwitnie przy

krótkim 10 godzinnym dniu.

Wilczomlecze będą dobrze czuły się w miejscu nasłonecznionym

i jasnym, ale powinniśmy także zwrócić uwagę by jej

nie przegrzać. Podlewanie należy do jednych z ważniejszych

zabiegów pielęgnacyjnych.

Roślina preferuje stale wilgotne podłoże. W przeciwnym

razie to zwiędnięte i pożółkłe liście będą ozdobą naszych

stołów. Obficie podlewamy w miesiącach od maja do

listopada, natomiast zimą jedynie zraszamy.

Niezwykle łatwym zabiegiem jest rozmnażanie poinsecji.

Do sporządzenia sadzonek poinsecji wybieramy zdrowe,

dobrze rozgałęzione pędy. Pod odcięciu od rośliny umieszczamy

je w ukorzeniaczu i sadzimy w ziemi torfowej. Sadzonki

przechowujemy w szklarni, w temperaturze ok 20 st. C.

Istotnym zabiegiem jest zraszanie rośliny. Należy je

wykonywać do momentu wykształcenia się silnych korzeni.

W swych uprawach hodowcy często stosują

retardanty – środki powodujące skarlanie roślin.

Dzięki nim, nasze poinsecje są mniejsze, ale

bardziej okazałe i zwarte.

W okresie przedświątecznym pojawia się wiele

stoisk na otwartym powietrzu z roślinami gwiazdy

betlejemskiej.

Starajmy się nie kupować kwiatów, które

trzymane są na ulicy. Niska temperatura

może im zaszkodzić i nie będą już atrakcyjne.

Po zakupie roślinę przetransportujmy tak, by nie

była ona narażona na wahania temperatury.

Można owinąć ją papierem.

Po przekwitnięciu (w okolicy marca) roślinę

należy silnie skrócić i przenieść na 2 m-ce do

chłodnego pomieszczenia. Po tym czasie przesadzamy

ją do ziemi torfowej i trzymamy w ciepłym

miejscu.

Pamiętajmy, aby wszystkie zabiegi pielęgna-

cyjne wykonywać w rękawicach ochronnych.

Poinsecja wydziela, biały sok, który może

wywoływać silne reakcje alergiczne.

Gwiazda betlejemska nie musi być czerwona

PODADNIK SEZONOWY

Kwiaty poinsecji są bardzo niepozorne.

Dekoracyjne są liście przykwiatowe.

Poinsecja jest

niezastąpioną rośliną w

bożonarodzeniowych

kompozycjach.

Ustawiona w dekoracyjnej

donicy jest ozdobą sama w

sobie.

Z powodzeniem może być

również elementem

bardziej złożonych

kompozycji. Wystarczy

połączyć ją z zielonymi

gałązkami jodły lub

świerka, złotymi bombkami

badź okazałą kokardą.

W okresie

przedświątecznym

możemy spotkać wiele

kolorystycznych odmian

gwiazdy betlejemskiej.

Z racji przyzwyczajenia do

tradycyjnej, czerwonej

poinsecji cieszą się one

jednak dużo mniejszym

zainteresowaniem.

VIRIDIS METEO

„Zima, zima, zima,

pada, pada

Z mniejszą

śnieg”

lub większą radością,

lada dzień przyjdzie nam

przywitać panią zimę.

Czy będzie mroźna?

Czy na święta będzie biało?

Czy znowu zaskoczy drogowców?

Cóż, na żadne z tych pytań nie znam odpowiedzi, jednak aby tym

razem zima nikogo nie zaskoczyła zachęcam do zapoznania się z

meteorologicznym przewodnikiem po zimowych zjawiskach pogodowych.

Może Może być zimno zimno

Mimo, że polskim biegunem zimna są Suwałki (woj. warmińsko – mazurskie)

najniższą temperaturę w historii naszego kraju odnotowano w

Siedlcach (woj. mazowieckie) 11.01.1940 i wynosiła ona - 41 stopni.

Jeżeli nie chcą zostać Państwo zaskoczeni przez siarczyste mrozy

proponuję bacznie obserwować co dzieje się za oknem.

Osadzanie się "szadzi" na drzewach, przejrzyste, gwieździste niebo

oraz mocno wiejący, wschodni wiatr zapowiadają spadki temperatur.

Może Może pojawić pojawić się śnieg śnieg

Śnieg jest opadem atmosferycznym składającym się z drobnych

kryształków lodu, często połączonych ze sobą w rożne formy.

Kształt, rozmiar i koncentracja kryształków śniegu jest znacznie

zróżnicowana w zależności od temperatury w której powstały

kryształki i warunków w których następował ich rozwój.

Po wydostaniu się z chmury płatki śniegu rozpoczynają swoją drogę w

stronę ziemi. W zależności od wysokości chmur, z których następuje

opad droga ta może liczyć od 500 do 5000 m.

Czy to prawda, że nie ma dwóch identycznych płatków śniegu?

Tak! Na tworzącą się śnieżynkę wpływa wiele czynników.

To one właśnie powodują ogromną różnorodność kształtów przybierających

nieraz formę kunsztownych ornamentów.

W trakcie jednego opadu śniegu można zazwyczaj wyróżnić szereg

typów kryształków, a w naturze występuje ich nieskończona liczba.

W momencie powstawania pokrywy śnieżnej istotnym czynnikiem

jest temperatura.

Śnieg padający w temperaturze poniżej -10°C tworzy lekką puszystą

warstwę nie związaną z podłożem tzw. puch. Pod wpływem własnego

ciężaru przy bezśnieżnej pogodzie, płatki zaczynają się ze sobą łączyć

tworząc tzw. puch zsiadły.

Jeżeli temperatura oscyluje wokół 0°C lub jest dodatnia kryształy

śniegu łatwo się łączą zarówno ze sobą jak i z podłożem. Mówimy

wtedy o śniegu mokrym.

I nie tylko śnieg

Szron to według definicji osad powstały z mających formę igiełek

kryształków lodu. Na silnie wychłodzonym podłożu dochodzi do

przejścia pary wodnej w lód.

18

Warunki sprzyjające powstawaniu szronu to bezwietrzna i

bezchmurna noc najczęściej z dominującym obszarem

wysokiego ciśnienia.

Zima zachwyca widokami

Szadź jest to uwarstwiony osad w postaci ziarenek lodu, które

łącząc się w większe kompleksy mogą osiągnąć znaczną,

dochodzącą nawet do 200 mm, grubość.

Szadź gromadzi się przy długo utrzymującej się niskiej

temperaturze na drzewach, krzewach, przewodach telekomunikacyjnych,

budynkach, przeważnie po stronie zwróconej do

wiatru, który niesie wilgotne powietrze lub często mgłę.

Szadź, w odróżnieniu od szronu, do którego podobna jest

budową, powstaje o każdej porze dnia i nocy, obciąża i łamie

gałęzie drzew, zrywa przewody telekomunikacyjne.

Gołoledź to bardzo niebezpieczne (zwłaszcza dla kierowców)

zjawisko osadzania się na wychłodzonej powierzchni przeźroczystej,

równej warstwy lodu. Powstaje gdy deszcz (lub mgła)

opada na podłoże o temperaturze niższej od zera.

Spadające kropelki rozpływają się i zamarzają.

Do gołoledzi najczęściej dochodzi, gdy po mroźnej i suchej

pogodzie przychodzi ocieplenie, przynoszące opady

deszczu, który zamarzając przysparza nam wiele kłopotów.

Zima to nie tylko śnieg i mróz. To także inne zjawiska pogodowe,

które potrafią skutecznie utrudnić nam życie.

Pamiętajmy o tym spacerując po oblodzonym chodniku bądź

przechodząc pod obciążonymi przez szadź drzewami.

CENTRUM OGRODNICZE

Ul.Mikołaja Reja 12

S.C.

32-400 Myślenice

larix-szpakiewicz@neostrada.pl

TEL:12 274 10 28

Śnieg w ogrodzie

równy

wojewodzie!

O ile opady śniegu nie sparaliżują całego ruchu drogowego,

większość z nas uśmiecha się na widok tańczących za oknem

białych płatków.

Skrzące się w promieniach słońca czapy, cieszą nasze oczy i

wprowadzają w euforię milusińskich.

Jednak, czy zapytane o śnieg rośliny, miałyby na jego temat

równie przychylne zdanie?

Mało kto wie, jak ważne dla roślin są zimowe opady śniegu.

Okryte śnieżną pierzynką drzewa i krzewy łagodniej odczuwają

spadki temperatur i wolniej reagują na odwilż, która może im

zaszkodzić. Jako, że nie są bezpośrednio smagane przez suche i

mroźne powietrze, lepiej zimują i rzadziej dochodzi do ich

wymarzania. Zimozielone krzewy wolniej tracą wodę, przez co

rzadziej zdarza się, że usychają podczas śnieżnych zim.

Warstwa lekkiego puchu korzystnie wpływa na kondycję bylin oraz

trawnika.

Problem pojawia się wówczas, gdy warstwa śniegu jest zbyt

gruba, lub gdy na jej powierzchni tworzy się lodowa skorupa.

W takiej sytuacji rośliny mogą odczuwać brak tlenu.

Ponadto, wiosną gleba pod zalegającym śniegiem dłużej rozmarza i

rośliny później zaczynają wzrost.

Powstawanie lodowej skorupy szczególnie niekorzystnie wpływa

na kondycję trawnika.

Utrudniony dostęp tlenu oraz duża wilgotność prowadzi do

porażenia źdźbeł trawy pleśnią śniegową.

Ponadto intensywne opady śniegu mogą poważnie uszkadzać

rośliny, deformując ich koronę bądź prowadząc do wyłamywania się

gałęzi.

Problem ten w szczególności dotyczy roślin zimozielonych o

pokroju kolumnowym.

Aby zapobiegać zniekształceniom wywołanym przez mokry

śnieg, należy strząsać jego nadmiar z drzew i krzewów,

a jeżeli rozmiar roślin na to pozwala, jeszcze jesienią,

obwiązywać ich korony sznurkiem.

W jaki sposób nie należy pozbywać się śniegu z ogrodu?

Najgorszym, jednak najczęściej stosowanym sposobem pozbywania

się śniegu z chodnika jest przerzucanie go na rabaty, trawnik lub

pod drzewa. Z lodem najczęściej walczymy chlorkiem sodu czyli

wszystkim dobrze znaną solą kuchenną. Obie metody, mimo że

skutecznie są śmiertelnym zagrożeniem dla roślin. Hałda śniegu

udusi rośliny na rabacie, a sól kuchenna „załatwi” iglaki.

Co zamiast soli ?

VIRIDIS METEO

Na rynku są już dostępne, neutralne dla roślin, preparaty do usuwania

lodu. Ponadto zamiast walki chemicznej możemy zaopatrzyć się

w skuwacze do lodu, przy pomocy których usuniemy uciążliwe

oblodzenie z chodnika lub podjazdu. Oba sposoby nie mają żadnego

wpływu na rośliny, więc możemy je stosować przez całą zimę.

Śnieg można składować w ustronnym miejscu ogrodu, lub, o ile to

możliwe, przeznaczyć na jego gromadzenie część podjazdu.

Kolejny

raz

w stronę

egzotyki

Dzisiaj odejdziemy od pająków

występujących powszechnie w Polsce

i powrócimy do czegoś bardziej

egzotycznego. Mimo iż pająk, o którym

chcę dzisiaj mówić, mieszka tysiące

kilometrów stąd, bo aż w pięknych lasach

Południowej Ameryki, to czasem można go

spotkać w naszym zimnym kraju i nie

mam tu na myśli hodowli terrarystyczych.

Michał Nimiro

terrarek@tlen.pl

GG: 3115617

Phoneutria - morderczyni - tak w najbardziej dosłowny sposób

można przetłumaczyć łacińską nazwę wałęsaka brazylijskiego.

Swoją nazwę zawdzięcza wybitnej toksyczności jadu, który uchodzi

za jeden z najmocniejszych na świecie.

Co ciekawe ukąszenie tego pająka nie zawsze jest przyczyną

śmierci, w niektórych przypadkach powoduje długotrwałą...

erekcję(!), tylko u mężczyzn rzecz jasna.

Jad wałęsaka zawiera specyficzną toksynę, która bardzo mocno

działa na układ krwionośny człowieka.

Obecnie trwają liczne badania mające na celu wykorzystanie jadu w

lekach łagodzących męskie dolegliwości.

Dlaczego akurat dzisiaj mówię o tym pająku?

Wspominam o nim, ponieważ doszły mnie słuchy, że po raz kolejny

przedstawiciel rodzaju Phoeutria dotarł do Polski.

Tym razem z elektroniką wysłaną z Brazylii do mojej rodzinnej

Legnicy. Wałęsak postawił na nogi halę produkcyjną pewnego

zakładu, którego nazwy nie wymienię. Oczywiście nikt nie ucierpiał,

nikt nie został ukąszony chociaż może niektórzy, bardzo by chcieli.

CENTRUM OGRODNICZE

ZAPRASZAMY

pon-pt 9:00 - 19:00

sobota 9:00 - 17:00

niedziela 9:00 - 16:00

OKAZ

Ul.Wita Stwosza 77

80-308 Gdańsk

tel./fax. 058 341 0890

www.okaz.net.pl

Skąd on się tu wziął?!

JAK DOBRZE MIEĆ SĄSIADA

Nie raz, nie dwa wałęsak razem z transportem

owoców prosto z brazylijskiej plantacji trafił do

marketu stojącego nieopodal waszego domu.

Jak sama nazwa wskazuje, wałęsaki sporo chodzą.Głównym celem

ich wojaży jest poszukiwanie pożywienia i odpowiednich warunków

do życia. Nierzadko eksplorują plantacje bananowców i omyłkowo

są ścinane razem z kiścią dojrzałych owoców.

Bardzo często zdarza się, że pająki te przybywają drogą morską bądź

lotniczą, zupełnie przez przypadek, w tak odległe strony.

Nie mówi się o tym, bo to odstrasza klientów, przeraża ich i powoduje

niechęć do konkretnego marketu, a potem dochodzi do tego

jeszcze masa plotek i wyolbrzymień.

Mam nadzieję, że przez ten artykuł, branża eksportu bananów do

Polski nie upadnie, panowie plantatorzy i sprzedawcy, nie miejcie do

mnie żalu, że kobiety zaczną omijać stoiska z waszymi owocami

szerokim łukiem.

PS. Drogie Panie, chcąc was uspokoić, dodam, że pająki te bardzo

rzadko trafiają na sklepowe półki, zazwyczaj na magazynie

bądź w trakcie transportu giną lub dają nogę, a w naszych

polskich warunkach długo sobie nie poradzą.

Jeśli macie w swoim domu mężczyznę, który wieczorem odwraca się

na drugi bok i zasypia po pięciu minutach ruszajcie przebierać

banany w markecie, być może przy odrobinie szczęścia traficie na

przybysza z dalekich stron!

JAK DOBRZE MIEĆ SĄSIADA

na pomoc

przyrodzie

„Nie ocalimy wszystkiego, co byśmy pragnęli.

Ale uratujemy o wiele więcej, niż mogłoby ocaleć,

gdybyśmy w ogóle nie podjęli naszych starań.”

Sir Peter Scott, jeden z założycieli WWF

Przedstawiające Pandę wielką logo fundacji WWF

rozpoznawalne jest na całym Świecie.

Jaka jest historia tej organizacji,

jakim przedsięwzięciom ona patronuje

i w jaki sposób na co dzień możemy ją wspierać?

Zainteresowanych zapraszamy do lektury.

World Wide Fund for Nature (tłum. „Światowy Fundusz na rzecz

Przyrody”) to powołana do życia 11 września 1961 roku

organizacja pozarządowa, której misją jest ochrona środowiska

naturalnego i przywrócenie mu, utraconej przez działania antropologiczne,

równowagi. Pomysłodawcą tego przedsięwzięcia był

dyrektor generalny UNESCO Sir Julian Huxley.

Ideę utworzenia międzynarodowej fundacji, która zajmowałaby się

ochroną przyrody, poparli ornitolog Max Nicholson i wiceprezydent

IUCN Sir Peter Scott, który zaprojektował logo WWF -

czarno białą pandę. Siedzibą organizacji stała się Szwajcaria.

Z czasem zaczęły również powstawać narodowe oddziały fundacji

w wielu krajach świata. WWF Polska założony został w 2001 roku,

ale początki działalności WWF w Polsce sięgają już początków lat

90-tych.

Dzięki staraniom WWF w 1993 roku powstał Biebrzański Park

Narodowy.

Przez ponad 50 lat swego istnienia, WWF wspiera działania

proekologiczne, których głównym celem jest ochrona gatunków

zagrożonych wyginięciem, jak również odbudowa zdegradowanego

środowiska naturalnego.

ul.Zagańczyka 16a

05-230 Kobyłka

WWW.KALISIAK.PL

centrum@kalisiak.pl

Zapraszamy:

Pn-Pt 9.00-19.00

Sobota 9.00-15.00

Niedziela 10.00-14.00

Sir Peter Scott (siedzący z przodu) był najbardziej wpływowym

przyrodnikiem XX w. Tu na zdjęciu podziwia pierwszą pandę

wielką urodzoną dzięki metodzie sztucznego zapłodnienia

w ogrodzie zoologicznym w Pekinie (rok 1979).

Ochrona zagrożonych gatunków

Przez ostatnie 150 lat tempo wymierania ssaków i ptaków zwiększyło

się czterokrotnie.

Nie budzi żadnych wątpliwości fakt, iż za wymieraniem kolejnych

gatunków stoi człowiek. Musimy pamiętać, że spadek liczebności

danej populacji nie wiąże się tylko z masowym kłusownictwem czy

nielegalnym handlem zwierzętami, ale również z niszczeniem

naturalnych siedlisk oraz nadmierną emisją dwutlenku węgla.

WWF stara się aktywnie wspierać ochronę gatunków zagrożonych

wyginięciem.

Prowadzone są liczne badania, projekty oraz kampanie edukacyjne,

których celem jest zwrócenie uwagi ludzi na coraz powszechniejszy

problem wymierania gatunków charakterystycznych dla konkretnych

siedlisk.W błędzie jest ten, kto uważa, że działania WWF skupiają się

jedynie na ochronie gatunków takich jak pandy, tygrysy czy

orangutany. Obecnie na terenie naszego kraju prowadzonych jest

kilka akcji, których celem jest ochrona gatunkowa m.in. rysia,

wilka i niedźwiedzia.

Ochrona klimatu

Poprzez akcje społeczne i kampanie edukacyjne (Godzina dla Ziemi,

Zróbmy dobry klimat), współpracę z mediami i publikację

materiałów na temat zmian klimatu, WWF informuje i zachęca do

działań, które mogą pomóc zahamować nadmierną emisję gazów

cieplarnianych.

Nie bagatelizujmy problemu globalnego ocieplenia zamykając go

w nieprzemyślanych stwierdzeniach typu:

o

„Za oknem -30 C, ciekawe, gdzie to globalne ocieplenie”.

Ochrona lasów

Co minutę z naszego globu znikają obszary leśne równe

powierzchni 36 boisk piłkarskich.

Wycinanie, bądź też wypalanie lasów to nie tylko niszczenie naturalnego

siedliska tysięcy gatunków, ale również zaburzanie równowagi

w ekosystemach, których konsekwencją są trwałe zmiany

klimatyczne.

EKO na codzień

Pamiętajmy, że za proekologicznymi zachowaniami stoją również

nasze zaoszczędzone pieniądze.

Ogranicz zużycie wody

Najprostszym sposobem oszczędzania wody w gospodarstwie

domowym jest zakręcanie kranów podczas mycia zębów, czy też

naprawienie lub wymiana wszystkich uszczelek i nieszczelnych

zaworów.

Oszczędzaj prąd

Wyciągnięta z kontaktu ładowarka lub zakup energooszczędnych

żarówek, potrafią przynieść kilkudziesięcio złotowe oszczędności w

skali roku.

Należy pamiętać, że urządzenie pozostawione w trybie czuwania

również pobiera energię elektryczną.

Jak podaje Fundacja na Rzecz Efektywnego Wykorzystania

Energii w raporcie przygotowanym dla WWF, wyłączenie

tylko połowy „czuwających” urządzeń pozwoliłoby

2

ograniczyć emisję CO o 1 mln ton w skali roku.

Segreguj śmieci

Warto wyrobić w sobie nawyk segregowania śmieci.

Odpowiednio posegregowane odpadki, można wrzucić do jednego

ze specjalnie przygotowanych do tego celu pojemników.

Do niebieskiego kontenera wrzucamy:

gazety, torebki papierowe, kartony, pudełka, tekturę falistą.

Do żółtego kontenera wrzucamy:

puste butelki typu PET, torebki plastikowe,

folie z tworzywa, budowlane i opakowaniowe,

pojemniki z tworzyw sztucznych.

Do zielonego kontenera wrzucamy:

szkło kolorowe - barwione butelki i słoiki bez

zakrętek, czyste opakowania po kosmetykach.

Do białego kontenera wrzucamy:

szkło białe - bezbarwne butelki i słoiki bez

zakrętek, czyste opakowania po kosmetykach.

Dla przykładu:

Jeżeli każdy z nas, do pojemnika na szkło

wrzuci jeden słoik bądź butelkę,

to w ciągu roku na wysypiska śmieci

trafi o ok. 10000 ton szkła mniej!

Dzięki recyklingowi, czyli powtórnemu wykorzystaniu

posegregowanych odpadów,

ograniczamy powiększanie się powierzchni

wysypisk śmieci, minimalizujemy zużycie

energii elektrycznej, a także oszczędzamy

wodę i zasoby surowców naturalnych.

Utylizuj baterie

Zużyte baterie, które trafiają na wysypiska

śmieci są poważnym zagrożeniem dla środowiska.

Mogą prowadzić do skażenia gleby

oraz wody, dlatego wrzucajmy je do specjalnych

pojemników znajdujących się w niektórych

supermarketach czy instytucjach.

JAK DOBRZE MIEĆ SĄSIADA

Używaj ekologicznych toreb

Popularna, jednorazowa torba foliowa może rozkładać się kilkaset lat,

warto więc zamienić ją na ekologiczną torbę wielokrotnego użytku.

Wykonana najczęściej z naturalnego materiału (len lub bawełna) jest

bardzo wytrzymała i wygodna w użytkowaniu.

Nie trzeba być członkiem WWF, aby na co dzień

wspierać ich działania.

Wszystkich zainteresowanych projektami WWF

zapraszamy na stronę organizacji: www.wwf.pl.

Znajdą na niej Państwo rzetelne informacje dotyczące zagrożeń

ekologicznych ówczesnego świata oraz projektów realizowanych w

ramach ochrony środowiska.

JAK DOBRZE MIEĆ SĄSIADA

DŁUŻNICY

WILKA

Zapewne nie wszystkim wiadomo, jakie jest

największe osiągnięcie naszego państwa

na przestrzeni dziejów.

To poszanowanie czyichś poglądów, wierzeń,

upodobań. Dawna Rzeczpospolita, zwana

„państwem bez stosów”, była krajem wolności

i niezwykłej tolerancji. Polskę zamieszkiwało

wiele narodów różniących się językiem

i przekonaniami religijnymi.

Byliśmy przykładem dla całej Europy

w okazywaniu wyrozumiałości.

Czy również dla „braci mniejszych”? Owszem, tak!

Przez stulecia podejmowaliśmy wysiłki w obronie ginących

gatunków zwierząt. Dotyczyły one żubra i tura, sokoła i łabędzia,

świstaka i kozicy, no i oczywiście bobra.

Chrobry Chrobry chroni chroni bobry bobry

Bóbr jest pod ochroną od tysiąca lat.

Od XI wieku troszczyli się o niego nawet królowie i książęta

polscy. Zakaz polowania na bobry ustanowił pierwszy król polski

Bolesław Chrobry. Ochrona tych zwierząt spowodowała,

że nasz pupil podobno niezwykle się rozpanoszył.

Nie dość, że zjada „cenne” drzewa, takie jak olsza, osika i brzoza, to

jeszcze zalewa nasz kraj i tak już nękany ciągłymi powodziami.

Trzeba natychmiast zatamować jego szkodliwą działalność!

Najlepiej rurą wbitą w tamę bobrów.

W ten sposób obniżymy lustro wody do poziomu, który nam

odpowiada. Nam, ale niekoniecznie wspomnianym gryzoniom.

To jest działanie na rzecz środowiska naturalnego, o które sam bóbr

nie może przecież zadbać. Takie wiadomości przekazał nam znany

program TVP o godz. 19.30 dnia 30.08.2012 r.

Może trzeba przestać chronić bobra ?

Bóbr ma szczęście, że swoje okazałe zęby wbija tylko w drewno.

Wilk ma pecha, gdyż używa ich inaczej i być może dlatego musiał

czekać aż tysiąc lat na ochronę gatunkową.

Nigdy go nie lubiano. Za czasów Najjaśniejszej Rzeczpospolitej

wilki były postrzegane jako krwiożercze bestie, które należy

zabijać. Po utracie wolności musieliśmy wręcz je tępić, gdyż tego

wymagały władze wszystkich zaborów.

Przykładowo: w 1846 r. wyszła carska ustawa o tępieniu wilków.

Zalecane było używanie trucizn. Za dostarczane władzom wilcze

ogony i uszy wypłacano nagrody, zaś opieszałych w zwalczaniu

wilków dotkliwie karano.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości los wilka nadal był

przesądzony. Rozporządzenie Prezydenta II Rzeczpospolitej z

3.12.1927 r. stanowi, że wilk to dzikie zwierzę, bezwzględny

szkodnik, na którego wolno polować cały rok, chwytając w żelaza,

potrzaski, sidła i pułapki.

Hekatomba Hekatomba wilcza wilcza

Po II wojnie światowej było w Polsce prawdopodobnie aż 4 tys.

wilków. Władze PRL były wręcz zobowiązane, wiadomo przez

kogo, do „odwilczenia terenu” ludowej ojczyzny. Powołano

komisarzy do kierowania akcją odwilczania. W ciągu 10 lat zabito

2600 wilków. Za mało. W 1955 r. uchwała Rady Ministrów

nałożyła na wszystkie wojewódzkie rady narodowe obowiązek

natychmiastowej eksterminacji wilków. Za mord indywidualny

dawano nagrodę w wysokości 1000 zł, za zbiorowy 500 zł,

24

a 200 zł za wilcze szczenię wybrane z nory.

Należy zaznaczyć, że średnia płaca miesięczna w przemyśle

wynosiła wówczas ok. 1100 zł.

Nagrody za zabicie wilka w ciągu kolejnych lat wzrastały: 1960 r. –

1200 zł, 1964 r. – 1500 zł. Pieniądze bardzo kusiły, więc zdarzały się

oszustwa. Przed „komisje odwilczające” trafiały skóry dużych psów

oraz ich czaszki.

Poprawa sytuacji wilków nastąpiła 5 lipca 1973 r.

W wydanym wówczas zarządzeniu Ministerstwa Leśnictwa i Przemysłu

Drzewnego stało, że tępić je mogą tylko leśnicy, a nie

komisarze ludowi.

MLECZKO RYSUJE

Za zabicie wilka leśnik otrzymywał 3000 zł

(w przemyśle można było w tym czasie

zarobić średnio 2870 zł, więc nagroda była

niebagatelna).

Wyjątkiem było niezbyt zamożne Białostockie,

gdzie dawano tylko 1500 zł.

W 1975 r. nagrody zniesiono.

Dlaczego? Bo po wilkach ani śladu!

To był ogromny sukces władzy ludowej!

W latach siedemdziesiątych w Polsce zostało

zaledwie ok. 100 wilków!

Tych legendarnych myśliwych i charyzmatycznych

drapieżników jest u nas obecnie

około 600.

W tępieniu wilków wpisaliśmy się w niechlubną

nietolerancję innych europejskich

krajów. Możemy się usprawiedliwiać, że to

wszystko przez komunizm. Jednak objęliśmy

wilka ochroną gatunkową na terenie

całego kraju dopiero w 1998 r.

.

Wilcze Wilcze zycie zycie

Wilcza rodzina (wataha) składa się z 5-6

osobników, między którymi istnieją bardzo

silne więzi. Z całej watahy prawo do posiadania

potomstwa przysługuje tylko jednej przywódczej

parze wilków. Jednak potomstwem opiekują się nie

tylko rodzice, ale wszystkie ciotki i wujkowie.

Terytorium łowieckie wilczej rodziny obejmuje kilkadziesiąt

kilometrów. By utrzymać rodzinę, polują przeważnie na jelenie,

sarny i dziki.

W zamyśle Stwórcy wilk jest zwierzęciem regulującym stan

zwierząt kopytnych i decydującym o ich kondycji.

Jeśli przestaniemy wkraczać w ten układ, nigdy nie zdarzy się,

że ofiary zostaną całkowicie wytępione.

Wcześniej następuje samoograniczenie liczby drapieżników.

W przypadku, gdy brakuje jedzenia, wilki nie powiększają

rodziny. Nie znają zasad antykoncepcji, więc na wszelki

wypadek ars amandi składają ad acta, żeby nie pojawiło się

skomlące towarzystwo.

Tylko wilki wiedzą, które kopytne powinny już odejść.

Potrafią z dużej odległości wyczuć chore lub słabe osobniki.

Atak na stado jeleni bywa pozorowany. Osobniki uciekające w

górę zbocza są bezpieczne. Wilk za silnym i zdrowym nie będzie

się uganiał, gdyż to niepotrzebna strata czasu i energii.

Ofiarą będzie biegnące w dół zwierzę mizerne, chore, które miało

ochotę odejść już wcześniej, tylko nie wiedziało jak.

Gdyby odbyło się posiedzenie okrągłego stołu przy udziale

kopytnych, wilków i myśliwych, sądzę, że zwierzyna płowa

chętniej oddałaby swój los w ręce (ściślej: w pazury i zęby) wilka

niż w dłonie uzbrojone w sztucer. Silne i zdrowe kopytne miałyby

duże szanse jeszcze trochę pożyć.

Mędrca „szkiełko i oko”, czyli luneta i oczy pana z ambony

myśliwskiej, widzi wszystko dokładnie. Nie pozwoli położyć

byle czego. To musi być najlepsza sztuka.

Wilk myśli inaczej i dlatego nigdy nie będzie przyjacielem

myśliwego (z wzajemnością!). Ma przechlapane.

Tak zwana gospodarka łowiecka jest górą. Tylko my wiemy, jaka

jest właściwa pojemność łowiska. Ile powinno być zwierzyny

takiej lub innej. Tylko my! Wilk nie ma o tym bladego pojęcia!

Dlatego nie powinien być, zdaniem myśliwych, dalej objęty

ochroną gatunkową. Wilk powinien odejść. Na zawsze!

Spotkania z wilkiem

Można długo żyć i nigdy nie zobaczyć tego wspaniałego

zwierzęcia w naturze, jedynie przez kraty.

Mnie się udało ujrzeć go w górach, na wolności. Jednak tylko

dwa razy. Za pierwszym razem, idąc kiedyś o zmierzchu leśną

drogą do leżącej przy granicy ze Słowacją miejscowości

Wojkowa, czułem, że ktoś lub coś mi towarzyszy.

JAK DOBRZE MIEĆ SĄSIADA

To coś wychynęło spod gałęzi niewielkiego świerka czy jodły (nie

pamiętam) na sztywnych łapach, łypiąc na mnie żółcią swych oczu.

Nie wyglądał groźnie, ja jednak czułem mrowienie na plecach. To był

ciekawski wilk!

Staliśmy tak naprzeciw siebie, jak mi się wydawało, całą wieczność,

choć naprawdę upłynęło parę sekund.

Potem oddalił się w górę zbocza, a ja ruszyłem swoją drogą.

Ostatnie wzniesienia Gorców po zachodniej stronie zakopianki.

Podbiega do mnie jakieś ogromne bydlę bez ogona, całe w szramach,

przypominające białego niedźwiedzia.

To ogromny pies pilnujący owiec i na moje szczęście przywołany do

porządku gwizdem juhasa. Chyba miał bliskie spotkania pierwszego

stopnia z wilkami, a i juhas też nie przepadał za nimi.

– Panie, tyn pies sie nicego nie boi. Wilków tyz. Ale z tyj strony

gościnca ik ni ma. Syćka na Turbacu siedzom.

Zesłego roku pośli na Turbac chłop i dwie baby. Jedna sie

odłoncyła, zbocyła z trasy. Wilki zezarły jom do scyntu. Ino buty sie

ostały, bo z plastiku były. Ino buty!

Pomyślałem, że cała reszta odzienia nieszczęsnej baby musiała być

„naturalna”. Zapewne był to barani kożuszek.

Zima na Rabskiej Górze, 2006 r.

Ogrom śniegu. W niektórych miejscach pokrywa ponad dwumetrowa.

Pomagamy leśnikom ratować sarny, rozwożąc paszę

skuterami śnieżnymi w niedostępne miejsca.

Niestety, nasza pomoc to za mało w tych warunkach. W okolicach

Rabskiej Góry znaleziono zwłoki 40 saren. Padły z wycieńczenia lub

zostały zamęczone na śmierć przez wałęsające się psy.

Przedzierając się przez potok, natknęliśmy się na szczątki sarny inne

niż te wcześniej spotykane. Na mocno udeptanym śniegu pozostały

zaledwie resztki zwierzęcia. Tego nie mogły zrobić psy. Niebawem

zobaczyliśmy sprawców.

Kilkadziesiąt metrów od nas oderwał się od ściany lasu cień i w

rozbryzgach śniegu z ogromną szybkością przemierzał polanę.

Za nim, w odległości 30 metrów, podążał z tą samą szybkością drugi

cień. To były dwa wilki. Zaskoczenie, niedowierzanie własnym

oczom i wielkie przeżycie. Sprawdziliśmy tropy i nie było

wątpliwości.

Zresztą żadne inne zwierzę w kopnym śniegu nie jest w stanie biegać

równie szybko jak wilk. Jego łapy są niczym rakiety śnieżne. Mylił

się juhas twierdzący, że wilki tylko na Turbaczu siedzą. Przekroczyły

ofladrowaną sznurem samochodów zako-piankę w poszukiwaniu

zdobyczy. Trzeba mieć wiele szczęścia, żeby zobaczyć te wspaniałe

zwierzęta w naturze.

26

My, My,

Europa

i wilk wilk

Denerwujące bywa

wpajanie nam, że

dołączyliśmy wreszcie

do Europy.

Kiedyś Europa mogła

się od nas czegoś

nauczyć.

Może teraz trzeba

pokazać innym, że nadal

potrafimy być

tolerancyjni, nie tylko

wobec osobników

swojego gatunku.

Wilki zostały wytępione

na niemal całym naszym

kontynencie.

Ale u nas jeszcze są!

Z powodu wieloletniego prześladowania polskie wilki zatraciły w

dużym stopniu zdolność grupowego polowania i dlatego w akcie

rozpaczy atakują nieraz zwierzęta hodowlane.

Nie zagrażają jednak interesom polskiego czy europejskiego

przetwórtwa mięsnego. „Nasza” baranina, jagnięcina i wołowina nie

jest ich przysmakiem. Wolą dziczyznę. Naprawdę!

W niektórych europejskich krajach podejmuje się działania mające

na celu ochronę wilków. Problem jednak w tym, że tam już ich nie

ma.

Może jesteśmy coś dłużni wilkom za lata prześladowań?

Może to my, Polacy, powinniśmy skutecznie je bronić i poprzez

wręcz modelową ich ochronę dać ponownie przykład całej Europie, a

w szczególności Europie Wschodniej?

Należy pamiętać, że u wszystkich naszych wschodnich sąsiadów

nadal można bezkarnie zabijać wilki. Wśród wspomnianych krajów

są dwa przodujące w eksterminacji tych zwierząt. Tam ich tępienie

jest urzędowo popierane.

Które to kraje? Nietrudno zgadnąć.

Jednym z nich jest Rosja, która jeszcze niedawno zmuszała nas

do tego haniebnego procederu.

Drugim – Białoruś, gdzie do dziś wypłacane są nagrody za

zabicie wilka!

DARY LASU

Głóg jednoszyjkowy

(Crataegus monogyna)

DARY LASU

Popularny ciernisty krzew dorastający do 5 m. wysokości.

Roślina długowieczna o właściwościach leczniczych.

Liście: Głęboko powcinane, klapowane, ciemnozielone,

błyszczące

Kwiaty: białe, rzadziej różowe, pięciopłatkowe, tworzą

duże baldachy.

Owoce: Kuliste o średnicy 7-10 mm z jedną pestką,

o barwie od jasnokoralowej do ciemnobrunatnej,

pojawiają się na krzewie od sierpnia do października.

Mają jedną pestkę.

Zastosowanie: Kwiaty i owoce głogu są składnikiem

wielu mieszanek ziołowych o działaniu ogólno -

zdrowotnym. Owoce wykorzystuje się w kuchni do przygotowywania

konfitur, dżemów, galaretek, soków,

kompotów.

Występowanie: Pospolicie na skraju lasu, w oraz w

przydrożnych zaroślach. Często sadzi się je jako kolczasty

żywopłot.

Dzika róża

(Rosa canina)

Występujący pospolicie na całym terytorium Polski silnie

rosnący krzew, dorastające do około 3m. wysokości, złożone z

grubych, łukowato wygiętych, zielonych lub czerwonawych

pędów, pokrytych dużymi kolcami.

Inne nazwy: róża psia, szypszyna

Liście: Soczyście zielone, matowe lub lekko błyszczące,

złożone z 5-7 jajowato-eliptycznych, ostro ząbkowanych

listków, o ostro, pojedynczo lub podwójnie piłkowanych

brzegach.

Kwiaty: Pachnące, białe lub różowe, pięciopłatkowe, średniej

wielkości, osadzone pojedynczo lub po kilka w kwiatostanie.

Owoce: Dość duże (2-3cm), wydłużone, o barwie od

pomarańczowej do czerwonej.

Zastosowanie: Owoce przeznacza się do wyrobu herbat, win i

przetworów( zbiera się je po przymrozkach, kiedy stają się

miękkie i łatwo oddają sok). Płatki wykorzystuje się do wyrobu

smacznych konfitur. Susz różany(owoce i liście) zawiera więcej

wit. C niż cytryna czy czarna porzeczka. Ponadto jest bogatym

źródło witamin: K,E,P, wapnia oraz żelaza. Ze względu na

wspaniały zapach, dziką różę można wykorzystać jako naturalny

odświeżacz powietrza

Występowanie: Porasta obrzeża lasów, miedz i dróg, obecna

powszechnie również w zaroślach.

DARY LASU

Mleczaj rydz

(Lactarius deliciosus)

Inne spotykane nazwy: rydz smaczny, ryżok, ryżyk,

rydzek, rydz pański, rydzyk, rycek, rydz prawdziwy.

Owocnik: za młodu płasko wypukły, później rozpostarty,

z wgniecionym środkiem, z czasem lejkowaty;

brzeg długo pozostaje podwinięty. Skórka kapelusza jest

gładka i lśniąca, wilgotna. Na wierzchniej stronie ma

ciemniejsze koliste kręgi, miejscami mogą występować

zielone podbarwienia.

Trzon: 3-7 cm wysokości i 1-2,5 cm grubości;

prawie walcowaty, u podstawy wyraźnie cieńszy, koloru

owocnika. Na jego powierzchni znajdują się małe,

płytkie wgłębienia; szybko staje się łamliwy.

Miąższ: biały, na brzegach i pod skórką trzonu pomarańczowy,

przesiąknięty jaskrawopomarańczowym

mleczkiem, które szybko blednie i w końcu staje się

zielone. Smak łagodny lekko gorzkawy, cierpki ale i

słodkawy, zapach przyjemny.

Występowanie: Owocniki wyrastają od lata do jesieni,

głównie pod sosnami.

Pieprznik jadalny

(Cantharellus cibarius)

28

Inne spotykane nazwy: kurka, kurza stopka,

kurzajka, lisica, liszka, pieprzyk, stągiewka.

Owocnik: Kapelusz mięsisty, początkowo wypukły,

płaski, później wklęsły, lejkowaty o charakterystycznej

żółtej barwie. Młode okazy mają podwinięty

lub falisto powyginany brzeg, u starszych jest on

postrzępiony, gładki, nagi, matowy.

Trzon: 3-8 cm wysokości, tej samej barwy lub nieco

jaśniejszy od kapelusza, cylindryczny, zwężający się

ku dołowi, może być nieco wygięty.

Miąższ: białawy z odcieniem żółtym, jędrny, zwarty.

W smaku łagodny, u starszych osobników lekko

pieprzny; zapach korzenny.

Występowanie: od czerwca do listopada, w różnych

typach drzewostanu.

Często przy bukach, świerkach i sosnach.

DARY LASU

Papierowe

sople

1.Przygotuj 12 kwadratów

o boku 10 cm. Łącząc

dwa przeciwległe

wierzchołki kwadratu

zrób z niego trójkąt

ŚWIĄTECZNE ŚWIĄTECZNE

DEKORACJE DEKORACJE

Na 12 sopli potrzebujesz:

3 kolorowe lub białe kartki bloku technicznego A4, klej,nożyczki, ołówek,

linijkę,dziurkacz lub igłę, 12 nitek do zawieszenia ozdób

2.Około 1,5 cm od początku

najdłuższej ściany trójkąta,

zrób dwa nacięcia

(po jednym z każdej strony).

Następnie, w odległości

ok.1,5cm od pierwszych

nacięć, wykonaj kolejne dwa.

Świąteczne

serduszka

1.Przygotuj 14 pasków

o szer. 2 cm i długość

co najmniej 20 cm.

Następnie podziel paski

na dwie równe grupy.

Paski z jednej grupy

skróć o 4cm.

Święta za pasem, pora pomyśleć o choinkowych ozdobach!

Zachęcamy do ich samodzielnego wykonania.

Kolorowy papier, nożyczki, klej i gotowe! To naprawdę proste!

2.Do przygotowania jednego

serduszka potrzebujesz

2 krótkie paski i 2 długie

paski.Złącz klejem końcówki

dłuższych pasków. Następnie

po każdej stronie przyklej

krótszy pasek.

3.Rozłóż kartkę.

Wolne wierzchołki

najmniejszego kwadratu

zawiń do siebie i

sklej.Odwróć kartkę i sklej

wierzchołki średniego

kwadratu.

4.Znowu odwróć kartkę,

zawiń do siebie i sklej

wierzchołki największego

kwadratu.Na górze

powstałego sopelka

zrób dziurkę,przewlecz

przez nią nitkę i zawiąż

końce. Gotowe!

Na 7 serduszek potrzebujesz

2 kolorowe kartki z bloku technicznego A4,klej, nożyczki,

ołówek i linijkę, 7 tasiemek lub nitek do zwieszenia ozdób

3.Wywywiń i złącz wolne 4.W środek serduszka

brzegi krótszych pasków wklej tasiemkę,

(powstaje pierwsze serduszko). na której zawiesisz

To samo zrób z dłuższymi ozdobę na choince.

paskami, przyklej je w

miejscu łączenia krótszych.

Gotowe!

„Książka Wilk Ambaras, to niezwykła historia małego

wilczka i jego wilczej rodziny. Choć napisana jest w

konwencji bajki, to wiele mówi o prawdziwym życiu

wilków, o roli jaką pełni w przyrodzie oraz trudnych

relacjach między człowiekiem, a jednym z

najwspanialszych drapieżników żyjącym współcześnie

na Ziemi.”

Stefan Jakimiuk

WWF Polska

Las spowijała najgłębsza nocna czerń, kiedy w ukrytej

głęboko pod ziemią wilczej norze urodziły się trzy

szczenięta.

Ich matka, wilczyca Ruda, choć zmęczona, była

szczęśliwa i dumna z maluchów. Starannie wylizywała

im futra, mrucząc pod nosem wilczą kołysankę.

Tymczasem ojciec, wilk Krzepki, przyglądał się

krytycznie swoim dzieciom. Obrzucił spojrzeniem dwa

większe szczeniaczki, a na widok trzeciego, zupełnie

malutkiego, złagodniał na chwilę. Na krótką chwilę, bo

zaraz na powrót przybrał groźną minę.

Krzepki był basiorem, głową grupy wilków, zwanej

watahą, i każdą sprawą dotyczącą rodziny bardzo się

przejmował. I wszystko widział w czarnych barwach.

– Te dwa się udały – powiedział w końcu do wadery, czyli

wilczycy – ale trzeci jest zupełnie do niczego. Zobacz

sama, jest niewiele większy od myszy. Nie była to do

końca prawda, bo bezimienny jeszcze wilczek był sporo

większy od przeciętnej myszy, jednak fakt pozostawał

faktem: był wyraźnie słabszy od swoich braci. Leżał

cicho na dnie nory, jakby nie miał sił na nic więcej poza

łapaniem kolejnych oddechów, podczas gdy dwa

pozostałe wilczki już zaczęły dokazywać i siłowały się ze

sobą, aby być bliżej Rudej i jej mleka.

– Powinniśmy go zanieść na mokradła i tam zostawić.

Nic z niego nie będzie – powiedział surowo Krzepki.

Ruda spojrzała basiorowi prosto w oczy.

– Nigdy się nie zgodzę na coś takiego – warknęła groźnie.

Maluchom udzieliło się jej zdenerwowanie, zaczęły

piszczeć,bezradne i ślepe.

– Już, już, spokojnie, wilczki – głos Rudej znowu stał się

łagodny i ciepły. – Nie martw się – zwróciła się do

Krzepkiego uspokajającym tonem.– Coś mi mówi, że ten

mikrusek wyrośnie na porządnego wilka.

– Ach tak? Jakoś w to nie wierzę. Będzie z nim sam

ambaras – powiedział Krzepki.

– Ty zawsze wszystko czarno widzisz, mój kochany –

uśmiechnęła się Ruda i złożyła głowę na przednich

łapach na znak, że to już koniec rozmowy. Przytulone

do jej brzucha wilczki ssały mleko, przy czym

najmniejszy robił to z wyraźnym wysiłkiem.

– Czarnowidzę, czarnowidzę – warczał pod nosem

Krzepki, przeciskając się przez wąski korytarz, by

wyjść z nory. – Wcale nie czarno, tylko realistycznie.

Jak mówię, że będzie ambaras, to będzie.Przed norą

zebrała się reszta watahy, niecierpliwie czekając na

wieści o maluchach: Kulawiec, najstarszy i

najbardziej doświadczony wilk, zwany przez

pozostałe zwierzęta dziadkiem, chociaż tak naprawdę,

o ile wilki się orientowały, w ogóle nie był z nimi

spokrewniony, oraz trzy młode wilki, podrośnięte

dzieci Rudej i Krzepkiego. Na przedzie stał Kieł,

którego imię wzięło się stąd, że jeden kieł miał dłuższy

od drugiego, i który był niezwykle silny i prawie tak

duży jak ojciec. Zza jego grzbietu wyglądały dwie

siostry: Białka, zgrabna i niewielka wilczyca o bardzo

jasnej sierści oraz Smuga, która z kolei miała na

grzbiecie ciemny pasek, sięgający od czubka głowy aż

do koniuszka ogona.

– Ambaras, Ambaras – podchwyciły wilki,

usłyszawszy, co powarkuje Krzepki. – Pierwszy

wilczek nazywa się Ambaras!

Jakie ciekawe imię...

Krzepki rozglądał się nieco zdezorientowany.

– Wcale nie chciałem go nazywać Ambaras – wybąkał.

– Mówiłem tylko, że będziemy mieli z tym wilczkiem

ambaras, bo jest jakiś taki słabowity i mam wrażenie,

że będzie mniej pożyteczny dla watahy od swoich

braci. A te pozostałe zuchy nazwiemy Chyży i

Mocarny.

– Są trzy wilczki, Ambaras, Chyży i Mocarny – reszta

watahy przekazywała sobie tę nowinę.

– Czyli mamy trzech nowych myśliwych w rodzinie –

podsumował Kulawiec.

– Powiedziałbym raczej, że dwóch myśliwych oraz

jeden kłopot – Krzepki potrząsnął łbem i już miał

dodać coś o wynoszeniu słabowitych szczeniąt na

bagna, ale przypomniał sobie

reakcję Rudej

i zamilkł.

– Mały Ambaras –

powiedział Kulawiec

i pokiwał głową.

Kolejne noce upłynęły watasze na polowaniach. Przy

norze pozostawali tylko Ruda, w dzień i w nocy

opiekująca się młodymi, oraz Kulawiec, strzegący

wadery i jej dzieci pod nieobecność reszty rodziny.

Wilczki miały już kilkanaście dni i nie przypominały

krótkonogich kulek, którymi były tuż po urodzeniu.

Miały otwarte, ciągle jeszcze niebieskie, oczy i

pierwsze mleczne zęby. Próbowały już same wstawać i

chodzić, zaczęły też porozumiewać się piskliwymi

głosikami.

Po każdej z wypraw łowieckich Krzepki sprawdzał, jak

się mają maluchy i za każdym razem miał zafrasowaną

minę. Mocarny i Chyży, dokazujący w norze, ile wlezie,

co dnia wydawali się więksi. Ambaras za to sprawiał

wrażenie, jakby wcale nie rósł. Leżał tylko w kącie i

przyglądał się wszystkiemu z nad wiek poważną i chyba

trochę smutną miną. W ciągu tych dni jeden tylko raz

wydarzyło się coś niespodziewanego. Pod wieczór, gdy

Krzepki i starsze potomstwo byli już na polowaniu,

Ruda spała w norze z wilczkami, zaś Kulawiec czuwał

przed wejściem.

Nagle w nozdrza uderzył go alarmujący zapach. Zapach

człowieka.

– Intruz! – ostrzegł waderę krótkim warknięciem. Oboje

zadziałali bez zbędnego namysłu, zgodnie z tym, co

dyktował im instynkt. Musieli przenieść szczeniaki w

bezpieczne miejsce. Ruda chwyciła Chyżego za luźną

skórę na karku i przekazała go Kulawcowi, po czym

wróciła do nory po Mocarnego. Kulawiec podniósł w

pysku delikatnie wilczka i ruszył szybko w stronę

zapasowej nory. Ruda z Mocarnym w pysku dogoniła

go po chwili, zręcznie wyminęła i pomknęła jak

połyskujący, miedziany promień zachodzącego słońca

między drzewami. Musiała jeszcze wrócić do starej

nory po Ambarasa.

Staremu wilkowi bardzo przeszkadzała okulała łapa,

zwłaszcza z obciążeniem w postaci najedzonego i

pękatego szczeniaka, ale zatrzymał się tylko raz.

Przestąpił z łapy na łapę, by choć na chwilę ulżyć

niesprawnej nodze, po czym ruszył dalej. Zapasowa

nora była dobrze ukryta w niedostępnej części lasu.

Kulawiec musiał kluczyć między pniami zwalonych

drzew, zaroślami i zagłębieniami, w których po

ostatnim deszczu wciąż stała woda. Po drodze minął

waderę, która zdążyła już ukryć Mocarnego. Była

szybka i oszczędna w ruchach, jak po sznurku

podążając do głównej nory. Jednocześnie Kulawiec

domyślał się, że Ruda musi odchodzić od zmysłów w

trosce o pozostawionego na łasce człowieka Ambarasa.

Kulawiec dotarł wreszcie na miejsce i położył Chyżego

obok brata. Wilczki nie zdawały sobie sprawy z

zagrożenia i kiedy tylko wyczuły swój zapach, zaczęły

się mocować, jednak dość ospale.

Stary wilk wyszedł zaś spod ziemi i zastygł w bezruchu,

niczym omszały dębowy pień.

Czekał w ciszy, łowiąc nosem każdy zapach. Wydawało

mu się, że upłynęło bardzo dużo czasu. Lekki powiew

przyniósł bukiet zapachów z pobliskiego bagna, ślad

woni łosia, człapiącego gdzieś na szeroko rozstawionych

racicach, aromat traw i ziół częściowo nadgryzionych,

a częściowo stratowanych przez przechodzące w

znacznej odległości stado żubrów, a wreszcie do nosa

Kulawca dotarł zapach świeżej ziemi z kopca

usypywanego właśnie pracowicie przez kreta.

Zapadły całkowite ciemności i dopiero wtedy pojawiła

się Ruda. W zębach trzymała Ambarasa, który

odruchowo skulił się i zacisnął mocno oczy. Wilczyca

najpierw zaniosła szczeniaka do braci, po czym wyszła

z nory i usiadła obok Kulawca.

– Musiałam pójść dłuższą drogą, żeby ominąć ludzi.

Cały czas kręcili się w pobliżu nory, ale chyba jej nie

znaleźli. Tak czy inaczej, nie będziemy mogli tam

wrócić.

Takie rozwiązanie nakazywał wilczy rozsądek, toteż

stary wilk pokiwał głową ze zrozumieniem. Przeciągnął

się, aż mu zatrzeszczały kości i wszedł do nory, żeby

sprawdzić, jak się mają maluchy po niespodziewanej

podróży. Wilczki spały, Mocarny i Chyży wtuleni jeden

w drugiego, a Ambaras pod ścianą nory. Kulawiec

powąchał trzy czarne puchate kulki – szczeniaczki

miały woń wiatru i snu, i jeszcze może mleka. Wilk

zaczął się wycofywać z komory, posykując cicho przez

obolałą łapę.

Ambaras zadrżał, zakręcił się w poszukiwaniu

wygodniejszej pozycji, po czym na poły przytomnie, na

poły przez sen zapiszczał:

– Ci ludzie mówili...

Kulawiec zatrzymał się u wylotu tunelu i zastrzygł

uszami.

– ... że chcą tylko zebrać trochę chrustu – dokończył

wilczek, zamlaskał i ponownie zapadł w sen.

Stary wilk zamyślił się głęboko.

autor: Tomasz Samojlik

Jeśli chcecie przeczytać całą

historię wilka Ambarasa zapraszamy

do kolejnych numerów „VIRIDIS”

lub na stronę www.wwf.pl

PIONOWO

1. Mistrzyni krakania wśród

ptaków

2. Szklane naczynie na dżem

3. Rozczochrane na głowie,

anielskie na choince

4. Naczynia do gotowania obiadu

5. Słodycze do lizania na

patyczkach

6. "Nogą zamiata"

11. Karny w piłce nożnej lub

młotem na olimpiadzie

13. Przyjazny duszek z bajki

14. Tańcowała z nitką

15. Łódź Noego

16. Jajko chce być od niej

mądrzejsze

19. Dzień w środku tygodnia

21. Broń Robin Hooda

23. Jedna z części książki

POZIOMO

1. Pora roku przychodząca po zimie

3. Kolacja rozpoczynająca Święta

Bożego Narodzenia

7. Wieszamy je na choince

8. Niechciany prezent od Mikołaja

9. Nocny odpoczynek

10. Do gry w "Piotrusia"

12. Strach na wróble

17. Krokodyl z Nilu

18. Miś, przyjaciel Krzysia

20. Do cięcia drewna

22. Domek Puchatka

24. Prawa lub lewa z dłonią

25. Przywieziona z wakacyjnej

wycieczki

Krzyżówka Pasikonik 5/12

Hasło: JESIENNA PRZYGODA W LESIE

Lista nagrodzonych:

1.DOMINIK LECH SIEDLEC

2.MICHAŁ CZERNIAWSKI ŚWIĄTNIKI GÓRNE

3.KAROLINA KOSEK NOWY TARG

Podpis Rodzica

1 2 3 4 5 6 7

15 16 17 18 19 20

Imię i nazwisko

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych, w tym umieszczenie mojego imienia i nazwiska

oraz miejscowości na liście laureatów w magazynie VIRIDIS. Wiem, że mam możliwość wglądu i ich

poprawiania. /Ustawa o ochronie danych osobowych, Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926/

1

7

13

17

20

24

KRZYZÓWKA

8 9 10 11 12 13 14

ROZWIĄZANIE

KRZYŻÓWKI

Adres z kodem pocztowym

ROZWIĄZANIE PROSZĘ PRZEKAZAĆ DO SKLEPU W KTÓRYM

OTRZYMALIŚCIE PAŃSTWO MAGAZYN VIRIDIS DO DNIA 10.12.2012

Nazwa

Centrum

Ogrodniczego

5

4

13

12

7

17

21

13

14

2 3 4 5

10

14

19

8

11

22

6

20

1 2 3 4 5 6 7

25

9

15

11

23

18

8

12

18

NAGRODA:

no¿yczki animals

ufundowane przez firmê

PO ODBIÓR ZAPRASZAMY

DO SKLEPÓW

16

8 9 10 11 12

15 16 17 18 19 20

3

16

1

9

2

6

19

14

15

10

Wiesz, albo nie wiesz

czyli Dobre Rady

Pana Romana

Roman Berkowski

Ogród, Wrocław

Choroby winorośli

Za oknem mamy już jesień i prawie wszystkie prace w naszych

ogrodach zostały wykonane. Chciałbym przybliżyć choroby

występujące na naszych winoroślach. Często zdarza się, że w wyniku

nieprawidłowej diagnozy stosujemy źle dobrane środki.

Konsekwencją czego jest pogłębianie się stanu infekcji,

a często nawet konieczność usunięcia większej części winnicy.

Mączniak rzekomy (Plasmopara viticola)

Winorośl porażona

mączniakiem rzekomym

Grzyb atakuje liście, kwiaty oraz owoce. W czasie dużej wilgotności

plamy szybko powiększają się infekując cały liść. Porażone kwiaty

żółkną i zasychają, natomiast, w czasie zawiązywania owoców,

winogrona brązowieją i opadają. Zabiegi chemiczne wykonujemy

preparatem Dithane Neotec 75 WG w trzech terminach. Pierwszy

zabieg wykonujemy w fazie wypuszczania pąków, kolejny przed

kwitnieniem, a trzeci w okresie gdy owoce mają wielkość groszku.

Należy pamiętać o natychmiastowym usuwaniu porażonych liści,

odpowiednim cięciu oraz nawożeniu winorośli.

OGRÓD

WROCŁAW

ul.Dubois 11/13

tel. 71 328 8780

ZAPRASZAMY

PON-PT 9-17

SOBOTA 9-13

sklep.ogród@neostrada.pl

Zapraszamy na zakupy

Choroba występująca

najczęściej na młodych

liściach jest łatwa do

rozpoznania.

Na ich spodniej

stronie pojawiają się

plamy z widocznym

białawym nalotem,

natomiast na

wierzchniej stronie

blaszki można

zauważyć tłuste,

prześwitujące,

żółtawe plamy.

Mączniak prawdziwy

( Uncinula necator )

Choroba rozwija się

najlepiej w okresie dużej

wilgotności oraz podczas

wysokiej temperatury.

W naszym klimacie

występuje bardzo rzadko,

jednak trzeba o niej

pamiętać, gdyż coraz

częściej pojawiające się

anomalia pogodowe

sprzyjają

jej rozprzestrzenianiu.

PORADY FACHOWCÓW

Objawy choroby to widoczny biały nalot na wierzchniej stronie

liścia zauważalny również na owocach. Skórka owoców zasycha,

a grona przestają się rozwijać.

Ochrona polega na konsekwentnym usuwaniu porażonych pędów.

Do ochrony chemicznej osobiście polecam produkt Omni Protect

(węglan potasu). Wspomaga on rozwój rośliny minimalizując ryzyko

wystąpienia choroby. Środek można stosować przy niższych

temperaturach (10 st.C.), nie wymaga zachowania okresu karencji.

Szara pleśń (Botryotinia fuckeliana)

Mączniak prawdziwy

na gronach

Grzyb ten rozwija się przy dużej wilgotności ale w przeciwieństwie

do mączniaka nie potrzebuje wysokiej temperatury.

Objawy choroby to zauważalne na liściach duże plamy, otoczone

żółtozieloną obwódką, które po wyschnięciu pokrywają się

delikatnym nalotem grzybni. Symptomy choroby występują także

na kwiatostanach oraz bardzo często na niedojrzałych owocach.

Psujące się owoce mają kolor brązowy z nalotem pleśni.

Podstawą naturalnych sposobów ochrony krzewów przed szarą

pleśnią jest przede wszystkim odsłonięcie gron z owocami i

nasłonecznieniu uprawy. Od czasu wycofania preparatu Euparen na

rynku nie można było spotkać środka wspomagającego walkę z szarą

pleśnią. W tym roku pojawił się preparat biologiczny o nazwie Boni

Protect. Zawiera on szczepy grzybów, które w naturalny sposób

zabezpieczają przed chorobą. Można go stosować aż do samego

zbioru owoców.

Podstawą posiadania zdrowej i obficie owocującej winorośli jest

regularne usuwanie chorych pędów, odpowiednie nasłonecznienie

i przewietrzenie gron jak również zbilansowane nawożenie.

Mam nadzieję, że choć w niewielkim stopniu przybliżyłem Państwu

najważniejsze choroby grzybowe winorośli.

Po więcej wskazówek i fachowych porad zapraszam do „Ogrodu”.

Gwarantujemy miłą obsługę oraz fachowe porady ogrodnicze

Bylica pospolita

(Artemisia vulgaris)

Czyściec błotny

(Stachys palustris)

Podagrycznik pospolity

(Aegopodium podagraria)

podagraria)

34 18

PORADY FACHOWCÓW

Bodziszek drobny

(Geranium (Geranium pusillum)

Chwast

prawdę

Ci powie

Zima za pasem.

Grządki przekopane, rabaty okryte,

rośliny tarasowe wniesione do pomieszczeń.

Korzystając z wolnych chwil i długich

listopadowych wieczorów zachęcam

do zapoznania się z drugą częścią

przewodnika po gatunkach chwastów,

nazywanych roślinami towarzyszącymi.

Gleby ciężkie, gliniaste

komosa biała (Chenopodium album)

mlecz kolczasty (Sonchus asper)

rumian polny (Anthemis arvensis)

szczaw kędzierzawy (Rumex crispus)

bylica pospolita (Artemisia vulgaris)

podbiał pospolity (Tussilago farfara)

Chwasty kosmopolityczne

występujące powszechnie:

mlecz polny (Sonchus arvensis)

mniszek pospolity (Taraxacum officinale)

rdest ptasi (Polygonum aviculare)

tasznik pospolity (Capsella bursa-pastoris)

bodziszek drobny (Geranium pusillum)

dymnica pospolita (Fumaria officinalis)

maruna bezwonna (Matricaria inodora)

gwiazdnica pospolita (Stellaria media)

pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica)

cz. II

Jak wykorzystać wiedzę dotyczącą

preferencji danego gatunku chwastów?

Po pierwsze:

Wiedząc jakimi parametrami charakteryzuje się podłoże

w naszym ogrodzie możemy zastosować odpowiednie

zabiegi agrotechniczne (np. nawożenie, rozluźnienie

bądź zagęszczenie podłoża, drenaż).

Gleby bogate w próchnicę

REKLAMA

Mniszek pospolity

(Taraxacum officinale)

Po drugie:

Znając właściwości gleby możemy dobrać

gatunki roślin uprawnych, które w tych warunkach

będą zdrowo rosły, pięknie kwitły bądź

wydadzą bogaty plon.

Gleby podmokłe

czyściec błotny (Stachys palustris)

mydlnica lekarska (Saponaria officinalis)

skrzyp polny (Equisetum arvense)

szalej jadowity (Cicuta virosa)

żywokost lekarski (Symphytum officinale)

Gleby piaszczyste,

ubogie w próchnicę

babka lancetowata (Plantago lanceolata

chłodek drobny (Arnoseris minima)

koniczyna polna (Trifolium arvense)

przymiotno kanadyjskie (Erigeron canadensis)

turzyca piaskowa (Carex arenaria)

pokrzywa żegawka (Urtica urens)

tasznik pospolity (Capsella bursa - pastoris)

komosa biała (Chenopodium album)

żółtlica drobnokwiatowa (Galinsoga parviflora Cav.)

podagrycznik pospolity (Aegopodium podagraria L.)

CENTRUM CENTRUM OGRODNICZE

OGRODNICZE

www.hebe-sklep.pl

sklep@hebe-sklep.pl

pn - pt: 8:00 - 17:00

sob: 8:00 - 15:00

Ul.Nawojowska Ul.Nawojowska 64a

64a

2

Ul.Zdrojowa Ul.Zdrojowa 8

33-300 33-300 Nowy Nowy Sącz

Sącz

33-380 33-380 Krynica Krynica

tel. 18 444 24 14 tel. 18 471 60 50

Żółtlica drobnokwiatowa

(Galinsoga parviflora)

Przymiotno kanadyjskie

(Erigeron canadensis)

Maruna Maruna bezwonna

(Matricaria inodora)

Rdest ptasi

(Polygonum aviculare)

Dymnica pospolita

(Fumaria officinalis)

Tasznik pospolity

(Capsella bursa-pastoris)

PORADY FACHOWCÓW

Chroń

Sezon za nami.

Rośliny kończą wegetację

i rozpoczynają spoczynek.

Niestety nasz klimat nie pozwala im spać

spokojnie, dlatego to do nas należy

ich odpowiednie zabezpieczenie przed mrozem.

Okrywanie roślin rozpoczynamy w momencie, kiedy temperatura

spada do około 0°C. Nie ma powodu, aby rośliny okrywać

wcześniej, gdyż pogorszy to ich kondycję i utrudni

przezimowanie.

Do okrywania roślin wykorzystujmy tylko materiały,

które pozwolą im oddychać w trakcie zimy.

Niech będą to słomiane maty lub chochoły, gałązki drzew

iglastych (stroisz), agrowłóknina lub kaptury zimowe o porowatej

strukturze, można zastosować również tekturę (niska

trwałość).

Do okrywania raczej nie używajmy liści.

Mogą one prowadzić do gnicia roślin, wywoływać infekcje

grzybowe oraz być miejscem zimowania szkodników – w tym

również i gryzoni.

Nie wolno okrywać roślin folią!

ogród

Uniemożliwia ona wymianę gazową, może prowadzić do

zaparzania roślin, ponadto sprzyja nadmiernemu gromadzeniu

wilgoci i może przyczynić się do powstawania infekcji

grzybowych.

Róże, budleje, hortensje ogrodowe, ketmie syryjskie, szczodrzeńce

oraz młode katalpy, klony palmowe, magnolie, miłorzęby,

piwonie krzewiaste i tulipanowce kopczykujemy.

Kopczyki usypujemy na wys. 20-30 cm.

Do kopczykowania, oprócz zwykłej ziemi, możemy wykorzystać

torf, korę lub trociny.

REKLAMA

CENTRUM OGRODNICZE

Przykładowa aranżacja

przed mrozem...

mrozem...

Słomiane chochoły nie tylko chronią rośliny,

ale również zdobią ogród

Sukcesem prawidłowego przezimowania jest nie tylko szczelne

okrycie roślin, ale również ich odpowiednie przygotowanie

do spoczynku – oczyszczenie, przycięcie,

a w przypadku roślin zimozielonych – podlanie.

Zadymiony

problem

Palacz w domu to często problem nie

człowieka uzależnionego od nikotyny

Czy istnieją skuteczne argumenty ale wszystkich pozostałych domowników.

które będą w stanie przekonać

delikwenta, że powinien iść na taras chcąc puścić dymka?

Niby tak, ale nie zawsze przynoszą zamierzone efekty.

Co nam szkodzi?

Charakterystyczny, dławiący zapach papierosowy to mieszanina formaldehydu,

benzenu, ksylenu i toluenu. Z czystym sumieniem można stwierdzić, że szkodliwość

tych związków jest wprost proporcjonalna do zawiłości ich nazw chemicznych.

Benzen, toluen i ksylen należą do grupy rozpuszczalników przemysłowych,

których głównym źródłem jest tzw. smoła pogazowa - jeden z produktów koksowania

węgla, a formaldehyd stosuje się do konserwacji preparatów biologicznych.

Trzeba jednak zaznaczyć, że przedłuża on trwałość martwym tkankom, a u żywych

wywołuje odwrotną reakcję, więc nie ma co liczyć, że zakonserwuje nasze płuca,

jak co poniektórzy sądzą.

Jak Jak oczyścić oczyścić panującą panującą w w domu, domu, niezdrową niezdrową atmosferę?

atmosferę?

Na pomoc przychodzą nam domowe rośliny doniczkowe,

które potrafią solidnie „wyczyścić” powietrze w pomieszczeniach.

2

Specjaliści zalecają, aby na 10 m mieszkania przypadała co najmniej jedna roślina.

Rośliny oczyszczające to m. in.:

Skrzydłokwiat (Spathiphyllum) absorbuje benzen, amoniak i inne szkodliwe

substancje. Jest bardzo skuteczny w pochłanianiu dwutlenku węgla. Jego oczyszczające

właściwości wykorzystamy maksymalne jeśli nie zapomnimy o odkurzaniu liści.

Dracena (Dracaena) eliminuje formaldehyd, ksylen, toluen, benzen oraz tlenek węgla.

Odmiany najlepiej pochłaniająca toksyny to dracena wonna (najlepsza na formaldehyd).

Wymaga wilgotnej gleby, ale nigdy podmokłej.

Paprotki, a przede wszystkim najbardziej znany nefrolepis wysoki (Nephrolepis

exaltata) od dawna uważane są za rośliny poprawiające mikroklimat w mieszkaniu.

Doskonale nawilżają powietrze, a przy tym skutecznie usuwają formaldehyd.

Skutecznie z zanieczyszczeniami poradzi sobie bluszcz (Hedera) podobnie jak i

zielistka. Ponadto zielistka zmniejsza szkodliwe promieniowanie elektromagnetyczne,

dlatego dobrze jest mieć ją w pobliżu komputera.

Sansewieria (Sansevieria trifasciata) usuwa formaldehyd i benzen, a przy tym jest

bardzo łatwa w uprawie. Sansewieria jest jedną z niewielu rośliną, którą warto postawić

w sypialni, ponieważ przetwarza nocą dwutlenek węgla w tlen.

Lista oczyszczających roślin jest długa i z pewnością każdy znajdzie na niej swojego

ulubieńca. Pamiętajmy przy tym, że każda roślina w naszym otoczeniu służy zdrowiu,

jednak nie uchroni nas przed żółknięciem firanek i koniecznością wietrzenia pokoju -

zwłaszcza przed snem.

REKLAMA

ul.Piłsudskiego 6

34-200 Sucha Beskidzka

Tel. 33/874-55-60

F.H.U

OGRODNIK

Artykuły ogrodnicze

Narzędzia i maszyny ogrodnicze

Serwis maszyn i urządzeń ogrodowych

ogrodnik.sucha@interia.pl

ul. Wolności 13

34-220 Maków Podhalański

Tel. 33/877-34-28

REKLAMA

PORADY FACHOWCÓW

Przygotuj szklarnię

na nadejście

zimy

W szklarniach

i tunelach foliowych

zrobiło się pusto.

Warto ten moment przeznaczyć

na przedzimowe porządki.

Na sam początek usuwamy pozostałości tegorocznych

upraw, wyrywamy chwasty, grabimy zagony.

Na uporządkowane podłoże rozkładamy obornik, kompost,

lub wapnujemy (nie wolno łączyć nawożenia i

wapnowania).

Jeżeli na naszej działce mamy foliowy tunel koniecznie

zdejmijmy z niego folię.

Pozostawiona zimą na konstrukcji może pękać pod wpływem

mrozu lub pod naporem śniegu. Po zdjęciu, folię myjemy,

dokładnie suszymy i zwijamy(w kierunku nakładania).

Tak przygotowaną, chowamy w suchym i całkowicie

zacienionym miejscu.

Ściany szklarni z obu stron należy dokładnie umyć wodą z

dodatkiem detergentu.

Koniecznie usuńmy mchy i glony. Pęknięte szyby wymieńmy, a

wszelkie rozszczelnienia uzupełnijmy kitem lub silikonem.

Metalowe konstrukcje oczyśćmy z rdzy drucianą szczotką i

zabezpieczmy jasną farbą.

Warto pokusić się również o odkażenie szklarni.

REKLAMA

W przydomowych obiektach do tego celu najlepiej wykorzystać

siarkę, która podczas spalania skutecznie zwalcza zarówno

czynniki patogeniczne jak i szkodniki (przędziorki).

Siarką odkażać możemy tylko szczelne i odpowiednio zakonserwowane

obiekty. W innym przypadku, wysoka fitotoksyczność

uwalnianego SO 2 może powodować korodowanie metalowej

konstrukcji lub uszkodzenie sąsiadujących ze szklarnią roślin. Po

odkażaniu szklarnię należy przez kilka dni wietrzyć.

Odpowiednio przygotowana szklarnia może być użytkowana

przez całą zimę np. do przechowywania roślin tarasowych.

kupszklarnie.pl

Dostawa

Praktyczne rozwiązania

nie tylko do ogrodu

Przypadający na 1 listopada Dzień Zmarłych sprawia,

że kilka dni wcześniej na cmentarzach robi się tłoczno.

Korzystając z ostatnich promieni październikowego

słońca przygotowujemy groby bliskich do tego

wyjątkowego dnia.

Wykonany z granitu nagrobek wymaga umycia i odpowiedniego

zakonserwowania. Więcej pracy mają ci, którzy opiekują się mogiłami

usypanymi z ziemi. Na pierwszy rzut oka problem grobowców nie wiąże się

bezpośrednio z wizytą w sklepie ogrodniczym, nie mniej jednak zabiegi

stosowane powszechnie w ogrodzie mogą być przydatne również w

pielęgnacji ziemnego grobu.

Uzupełnianie podłoża

Od wieków groby dekorowano kwiatami, miały one symbolizować pamięć

o zmarłych. Często zapominamy, że kwiaty posadzone na ziemnej mogile

mają takie same wymagania jak i te, które sadzimy w donicach czy skrzynkach

balkonowych.

Dlatego też, tak istotnym czynnikiem jest dobór odpowiedniego podłoża.

Ważne, aby na warstwie gliniastej na ogół, „cmentarnej” ziemi usypać

warstwę podłoża o lepszych właściwościach, które umożliwi gromadzenie

wody niezbędnej dla roślin.

Zapytajmy w sklepie ogrodniczym w jaki sposób możemy ułatwić

magazynowanie wody w podłożu. Sprzedawca może doradzić nam

zastosowanie hydrożelu lub wzbogacenie podłoża uniwersalnego torfem.

Rośliny posadzone na mogile często przez wiele tygodni pozostawione są

bez naszej opieki. Kupując podłoże wybierajmy mieszanki najwyższej

jakości, które zapewnią im odpowiednie warunki wzrostu i rozwoju.

Stawianie granic

Jeżeli grób, którym się opiekujemy nie jest ograniczony żadnym

nagrobkiem, dobrym rozwiązaniem jest zastosowanie drewnianego płotka,

którym w naszych ogrodach wyznaczamy obszar rabat.

Rozwiązanie to jest o tyle uniwersalne, że oprócz funkcji użytecznej

(utrzymanie mogiły „w ryzach”) pełni również funkcję dekoracyjną.

Ściółkowanie

Jak wiadomo, ziemna mogiła narażona jest na duże zachwaszczenie.

Aby pozbyć się tego uciążliwego problemu osoby porządkujące groby

swoich bliskich bardzo często rozsypują wokół nagrobków sól.

Co to daje?

Dzięki takiemu rozwiązaniu w szybki i tani sposób pozbywają się chwastów,

a także drobnych owadów takich jak chociażby mrówki. Sól powoduje

zakwaszanie gleby prowadząc do obumierania chwastów. Problem w

tym, że wraz z nimi zamiera roślinność, która ma zdobić nagrobki, a przecież

nie o to nam chodzi.

Aby skutecznie uporać się z chwastami można zastosować znane z

ogródka ściółkowanie. Jest to bardzo praktyczne i proste rozwiązanie,

które w żaden sposób nie szkodzi środowisku. Na rozłożoną agrowłókninę

antychwastową można wysypać korę ozdobną, żwirek dekoracyjny bądź

keramzyt.

Wszystkim czytelnikom życzę, aby ten szczególny czas

minął w spokojnej i refleksyjnej atmosferze.

REKLAMA

PORADY FACHOWCÓW JAK DOBRZE / ZDROWY MIEĆ OGRODNIK SĄSIADA

“POLISH GARDENS

Sp. z o.o.

PORADY FACHOWCÓW

Ziołowy

10

Bożena Sibers

Centrum

Ogrodnicze

Torseed, Toruń

parapet

Uprawiane

na parapecie zioła

dodadzą wspaniałego aromatu i koloru

naszym posiłkom, a ich uprawa stanowić

będzie namiastkę prac ogrodowych,

których z oczywistych względów

w zimie wykonywać nie możemy.

Podaruj Podaruj im im trochę trochę światła światła

Problemowi temu można zaradzić, ustawiając doniczki na tacce z

Większość ziół pochodzi z Basenu Morza Śródziemnego, dlatego

powinny być one wystawione na minimum 5 godzin na działanie

promieni słonecznych.

Jeśli nie dysponujemy odpowiednio słonecznym oknem,

rośliny należy umieścić w możliwie jasnym miejscu i kiedy

tylko to możliwe, wystawiać je do słońca.

Można używać również lamp fluorescencyjnych lub specjalnych

lamp do uprawy ziół, jednak powinny być one umieszczone nie

więcej niż 15 – 30 cm nad roślinami i włączone przez minimum

14 – 16 godzin dziennie. Jeśli źródło światła będzie zbyt oddalone

od roślin, nie otrzymają one wystarczającej jego ilość, a to

z pewnością odbije się na ich kondycji.

Jeśli decydujemy się na używanie oświetlenia fluorescencyjnego

należy używać naprzemiennie żarówek ciepłych i zimnych.

Najlepiej jednak zakupić te, które emitują światło w szerokim

zakresie, a więc najbardziej zbliżone do oświetlenia naturalnego.

Potrzebują Potrzebują więcej więcej wilgoci wilgoci

Należy również zwrócić uwagę na zapewnienie

odpowiedniej temperatury i wilgotności powietrza w pomieszczeniu,

w którym znajdują się rośliny. Większość ziół preferuje

temperaturę powietrza na poziomie 20 – 21 °C. Wilgotność

powietrza powinna wynosić 30 – 50%.

W naszych mieszkaniach wilgotność powietrza jest zwykle

znacznie niższa, co nie służy ani roślinom ozdobnym, ani ziołom.

wilgotnym żwirem lub też umieszczając naczynie z wodą w pobliżu

roślin. W celu zapewnienia roślinom odpowiedniej wilgotności,

pojemniki umieścić można w plastikowej torbie, pozostawiając

u góry niewielki otwór, przez który będzie mógł wydostawać się

nadmiar powietrza i wilgoci. Tak przygotowane doniczki należy

umieścić w ciepłym miejscu, w temperaturze 20-24 °C.

Do czasu kiełkowania, zioła nie powinny być wystawione na

bezpośrednie oddziaływanie promieniowania słonecznego.

Grunt to podłoże

Najlepsze podłoże dla ziół stanowi mieszanka torfu, grubego

piasku i gliny (zmieszane w tych samych proporcjach).

Na dnie doniczki wskazane jest umieszczenie około 2 cm wermikulitu,

dzięki któremu podłoże zachowa odpowiednią wilgotność.

Uprawę można rozpocząć w małych pojemnikach i przesadzać

rośliny, gdy te nieco podrosną. Nasiona wysiewamy zgodnie ze

wskazówkami umieszczonymi na opakowaniu, jednak nie głębiej

niż dwukrotna średnica nasion.

Rośliny zaczną kiełkować w ciągu 2-3 tygodni od wysiania.

Ilość światła należy stopniowo zwiększać, jednak na początku

roślinki mogą być wystawione na bezpośrednie jego działanie

tylko na kilka godzin dziennie.

Na tym etapie wzrostu należy również ograniczyć podlewanie,

co zmniejszy ryzyko gnicia roślin.

Ostrożnie z nawożeniem

Kiedy trochę podrosną, wykonujemy przerywkę, a jeśli wysiewane

były w pojemnikach do rozsady – pikujemy. Podłoże w doniczkach

dla młodych roślin powinno mieć zbliżone właściwości do ziemi,

w której kiełkowały nasiona. Zioła nie potrzebują intensywnego

nawożenia. Można zastosować nawóz suchy lub rozpuszczalny w

wodzie. W obu przypadkach należy użyć dwukrotnie mniejszej jego

ilości niż podaje załączona instrukcja. Przenawożone rośliny często

mają słabszy aromat od tych, które rosną na podłożu mniej zasobnym

w związki pokarmowe.

W czym tkwi problem?

Nawet zapewnienie ziołom odpowiednich warunków wzrostu nie

gwarantuje nam jeszcze obfitych zbiorów.

Poważny problem stanowić bowiem mogą szkodniki.

Z uwagi na niekorzystne warunki pogodowe i drapieżniki, nie

stanowiłyby one poważnego zagrożenia w uprawie na świeżym

powietrzu, jednak w naszych domach mogą one mnożyć się w

sposób nieograniczony i w krótkim czasie zniszczyć naszą uprawę.

Dlatego też ważna jest stała obserwacja roślin pod kątem

występowania pospolitych szkodników - przędziorków i mszyc.

Profilaktycznie należy rośliny zraszać i opłukiwać, zwracając

szczególną uwagę na spodnią stronę liści. Można je również obmywać

za pomocą wody z mydłem, należy jednak upewnić się, że roztwór jest

dobrze rozcieńczony, inaczej może dojść do uszkodzenia roślin. Jeśli

decydujemy się na użycie sprayów organicznych - takich jak np.

mydło owadobójcze - należy upewnić się, że nadają się one do roślin

jadalnych.

Nie tylko na parapet

Niektóre z rocznych (lub uprawianych jako roczne), łatwych w uprawie

ziół po nastaniu wiosny można przenieść do ogrodu.

Należą do nich: bazylia, kolendra, anyż, estragon, pietruszka,

szczypiorek czy koperek.

Do uprawy w domu nadaje się również mięta.

Jeśli chcemy delektować się jej wspaniałym, orzeźwiającym smakiem

i aromatem, nie ryzykując przy tym, że pokryje ona połowę powierzchni

naszego ogródka, uprawa doniczkowa tej ekspansywnej rośliny

jest najlepszym rozwiązaniem.

Zioła na okienny parapet - jest z czego wybierać

Kondycja ziół oferowanych w supermarketach często pozostawia

bardzo wiele do życzenia. Wprawdzie podczas zakupu prezentują się

bardzo ładnie, ale często już po kilku dniach od przeniesienia ich do

domu tracą wiele ze swojego uroku i szybko lądują w koszu na śmieci.

Samodzielna uprawa ziół z nasion jest rozwiązaniem

pewniejszym, tańszym i przynoszącym znacznie

większą satysfakcję.

REKLAMA

ELKNER-SERVICE

Rafał Elkner

CENTRUM ZAOPATRZENIA OGRODNICZEGO

NOWOCZESNE ROZWIĄZANIA

DLA PROFESJONALISTÓW

www.agro24.pl

www.trawnik.pl

FACHOWE DORADZTWO

DLA TWOJEGO OGRODU

Tel: 46834-92-55

elkner@elkner.pl

REKLAMA

NATURALNE NAWOZY

GRANULOWANE

Szukaj w w dobrych

sklepach ogrodniczych

Zimą też bywa pięknie,

czyli ogród detali

Tekst i zdjęcia

Witold

Czuksanow

42

PORADY FACHOWCÓW

Posprzątane na zimę?

Niejeden, kończąc jesienne porządki

zacząłby chrapać razem z ogrodem,

a obudziłby się najchętniej

w okolicy wiosennego przesilenia.

Ale tak już ten świat urządzony,

że jakoś trzeba się przemęczyć,

by tego pięknego dnia doczekać.

I co tu robić drogie Panie i drodzy

Panowie żeby nie było nudno?

Barwne liście bluszczu

Znając życie, takich zimowych plenerów jak na zdjęciu znów będzie

jak na lekarstwo. Nasza zima słonecznymi, ośnieżonymi plenerami

nie zwykła szastać na prawo i lewo. Dlatego trochę z tego powodu, a

poniekąd i z ciekawości, w czasie najkrótszych dni nauczyłem się

cieszyć ogrodowymi detalami.

Tu owoce i owocostany, tam interesujące liście, igły, wzorzysta a

nawet kolorowa kora. Czasem się zdarzy, że to i owo zakwitnie a

nawet i upojnie zapachnie. Ptaki przylecą do karmników /niektóre

spotkamy tylko o tej porze roku/ i zaraz raźniej się człowiekowi robi

w głowie. Zakładamy więc ciepłe buty, kurtki oraz uszanki, bo

zabieram wszystkich na spacer po moim zimowym ogrodzie.

Tylko proszę nie marudzić! Uprzedzam, że niektóre ogrodowe detale

zobaczycie tylko wtedy, gdy się czołem

pochylicie do samej ziemi.

Nawet jeśli nie wydadzą się baaardzo

atrakcyjne, to ostatecznie zimą przecież

i odrobina gimnastyki się przyda.

Taki bluszcz na przykład.

Generalnie ma w zwyczaju ciemnieć a

nawet i czernieć o tej porze roku, a tu

mamy odmianę, która zimą ma liście

czerwone. Nie znam niestety nazwy, ale

wiem, że ozdoba szczególnie pięknie

wygląda podświetlona wschodzącym,

lub zachodzącym zimowym słońcem.

Generalnie pora spaceru ma niemałe

znaczenie.

Kolejny przystanek robimy przy różanecznikach.

Po mroźnych nocach zawsze drżymy o

to, czy nic złego sie nie stanie, ale

zapanujcie wówczas nad emocjami i

popatrzcie na pozwijane liście i pączki

podświetlane porannym słońcem. To

prawdziwe widowisko!

Na grządce z warzywami też jeszcze może być ładnie.

Zostawiam na niej zwykle kilka rozet kolorowej kapu-

sty, wygląda na świeżą i młodą dopóki mróz nie odpuści.

Czerwone owoce irg i jarzębin zobaczy zimą każdy, na

przekór więc ogólnie utartym ścieżkom, powędrujemy

dalej, w kierunku czarnych jagód bluszczu pospolitego.

Pokryte zamszem mrozu wyglądają jakby były nie z tego

świata.

Na takiej trasie ogrodowych detali można spotkać

niemało roślin o pięknej korze. Najbardziej znaną jest

chyba dereń biały ‘Sibirica’. Trzy następne przystanki

polecam koneserom przy kilku mało znanych drzewach:

stewarcji kameliowatej (Stewartia pseudocamellia) –

barwa kory przypomina żołnierski mundur bojowy,

klonie strzępiastokorym (Acer griseum) – raz popa-

trzycie na pień cały w zwojach papirusów i od razu

zapamiętacie nazwę, oraz jesionie pensylwańskim

(Fraxinus pennsylvanica). Gdy się uważnie przyglądnie

jego korze, można na niej dojrzeć mnóstwo węży i

jaszczurek. Taka uroda białych, podłużnych spękań.

Jeśli zima się leni i na dworze ciepło, wtedy na Boże

Narodzenie rozwija swe płatki ciemiernik biały

(Helleborus niger), a z drugiej strony rabaty wciąż

kwitną róże.

Dziwne to kwiaty, bo niby na mróz wrażliwe, a jednak

wiele szlachetnych odmian igra z pogodą do kiedy się

tylko da i ta zabawa często kończy się nieszczęściem.

No ale dziś miało być o zimowych przyjemnościach,

więc już może wracajmy do domu na gorącą herbatę

z nieco bardziej „rozsądnej” dzikiej róży. Na moim

krzewie Rosa canina wciąż wiszą takie owoce.

Gdy mróz puści, pięknie wybarwiona

kapusta ozdobna straci swój urok

JAK DOBRZE PORADY MIEĆ FACHOWCÓW SĄSIADA

Owoce Rosa canina zimujące na krzewie

33 43 33 43

44 18

GDZIE NA WEEKEND ?

DZIEN

W OGRODZIE

Witold Czuksanow przebywa przez

prawie cały „rok w ogrodzie”.

Jeden z niewielu wolnych dni

spędził również w ogrodzie.

W „Ogrodzie Wrocław” -

sklepie ogrodniczym

Romana Berkowskiego.

Była to inauguracja promocji jego nowego

poradnika ogrodniczego „Wpływ księżyca

2013”. Autor składał podpisy na swoich

publikacjach i jednocześnie dyskutował z

klientami, naturalnie o tym, że w ogrodzie

powinno być naturalnie. Szczególnie pod

względem nawożenia i ochrony roślin.

Każdy klient miał możliwość rozmowy z

autorem i mógł zadawać często nurtujące go

pytanie na, które otrzymywał rzeczową i

konkretną odpowiedź.

Witold Czuksanow bardzo chętnie dzielił

się swoją szeroką wiedzą i doświadczeniem

ze wszystkimi klientami odwiedzającymi w

tym dniu „Ogród Wrocław”.

Pasją Witolda Czuksanowa jest uprawa roślin

cebulowych, a w sklepie Pana Romana jest

oferowanych aż 450 odmian cebul kwiatowych!

To był doskonały temat do dyskusji z

klientami.

Właściciel sklepu Roman

Berkowski, twierdził w trakcie

i po, że było to niezwykle

udane spotkanie.

Wiemy, że zaproszony gość

miał podobne odczucia.

Skąd wiemy?

Ponieważ Viridis też tam był.

Dlatego gospodarz spotkania

Roman Berkowski jak i jego

gość Witold Czuksanow

wspólnie zapraszają klientów

i czytelników Viridis na

ponowne spotkanie za rok w

tym samym miejscu w

„Ogrodzie Wrocław”.

GDZIE NA WEEKEND ?

Do Puszczy Białowieskiej...

kolejką

wąskotorową

46

18

PORADY GDZIE NA FACHOWCÓW

WEEKEND ?

Tekst i zdjęcia

Hanna Antoszczuk

Sosenka, Łapy

Przepiękne wrześniowe dni zachęciły nas do,

może ostatniej, letniej wycieczki.

Cel wyprawy - inspirowany przez pasję

najmłodszego mężczyzny w rodzinie - znany był

już od jakiegoś czasu. Wybór padł na Kolejkę

Wąskotorową Nadleśnictwa Hajnówka,

z prostej przyczyny - bliskie położenie.

Nie spodziewaliśmy się, że będzie to niezapomniane przeżycie.

Najprościej można opowiedzieć - minimum cywilizacji, maksimum natury.

W Hajnówce jadąc główną drogą, kierujmy się na Białowieżę, za Aquaparkiem

skręcamy w lewo, w stronę ulicy o bajkowej nazwie - Kolejki Leśne.

Jedynym mankamentem tego uroczego miejsca jest brak turystycznych tablic,

czy drogowskazów, pokazujących drogę.

Dokładne informacje można znaleźć na stronie www.hajnowka.pl

Po dotarciu na miejsce - zaskoczenie.

Budynek stacji to replika tego budynku z 1916 r. Obok – parowozownia będąca

jednocześnie warsztatem do remontu starych pociągów.

Można zobaczyć lokomotywy i pociągi dopiero odnawiane, już wyremontowane,

ale i stare. Obecnie kolejka jest tylko częścią powstałej w czasie I Wojny

Światowej rozległej sieci kolejek w Puszczy Białowieskiej.

Gwizd lokomotywy spalinowej i ruszamy...

0

Ponieważ mamy ponad 20 C ciepła, wszyscy pasażerowie wybierają otwarty

wagon. Niebawem okazuje się, że to dobry wybór.

Powiew ciepłego wiatru, gałązki drzew wskakujące do wagonu i smagające

niespodziewanie zapatrzone w dziką przyrodę twarze pasażerów.

Od razu wjeżdżamy do puszczy.

Niedostępne mokradła, słoneczne polanki, leśne uroczyska. Jedziemy cały czas

przez dziki i niedostępny las. Prawdziwa pierwotna puszcza, a ingerencję

leśnika widać tylko w bezpośredniej bliskości kolejki.

Mniej więcej po godzinie jazdy lasem, nagle wjeżdżamy groblą na ogromną

leśną polanę Topiło, której większą część zajmują zbiorniki wodne (ok. 20

ha). Pierwotnie służące do przechowywania i konserwowania drewna, a obecnie

wykorzystywane są do celów rekreacyjno - wędkarskich.

Jednak cywilizacji tu widać niewiele.

Może oprócz domów rdzennych mieszkańców,

pracowników leśnych i zajazdu przy kolejce,

o romantycznej nazwie „Ostatni grosz”.

Wydaje się, że to już ostatnie siedziby ludzkie

przed granicą z Białorusią (do granicy tylko

około 3 km), a dalej tylko puszcza, w której nie

człowieka, a dzikie zwierzę najprędzej można

spotkać.

W Topile, w pobliżu przystanku kolejki, zbudowano

miejsca do biwakowania, z wiatami i

miejscami na ogniska.

Trasa kolejki między Hajnówką a Topiłem ma

długość zaledwie 11 km. Topiło to ostatni

przystanek, dalej tory rozebrano...

W tym miejscu można przesiąść się na rower

i trasami rowerowymi pojechać do Hajnówki,

Białowieży lub Dubicz Cerkiewnych. Niektórzy

decydują się pokonać te trasy pieszo. Trudno

im się dziwić. Tak urokliwe miejsce, bliskość

przebogatej i różnorodnej przyrody, cisza,

natura, dzikość. Miejsce niewiele skażone

nowoczesnością, kusi spokojem, kolorami pór

roku, czystym powietrzem. Jest to świetne miejsce

do odpoczynku, wyciszenia się, refleksji.

Mało już jest takich miejsc nawet w Polsce.

Poznawajmy je, bo warto !

GDZIE NA WEEKEND ?

33 47 33 47

GDZIE NA WEEKEND ?

Tekst i zdjęcia

Andrzej

Antoszczuk

Sosenka,

Odwiedzając

w sierpniu

holenderską

wystawę

ogrodniczą „Floriade 2012” w Venlo,

nie obyło się bez porównań z

poprzednią edycją, na której również

mieliśmy przyjemność gościć.

Łapy

Sam fakt, że poprzedni wyjazd był

jeszcze z paszportami i postojem w

kolejce na granicy polsko-niemieckiej

wywoływał uśmiech na naszych twarzach.

Wracając do wystawy, Floriada odbywa się raz na

10 lat, za każdym razem w innym mieście Holandii.

Tegoroczna edycja trwała bardzo długo, bo od 5 kwietnia do 7 października,

a organizatorzy spodziewali się co najmniej dwóch

milionów zwiedzających. Organizacja była perfekcyjna.

Floriada 2012 to już (lub dopiero) VI edycja imprezy i mieściła się

w Venlo GreenPark.

Imponujący obszar wystawy obejmował 66 hektarów z czego

25 ha stanowił las.

Formuła wystaw jest taka, że po wystawie, park służy jako miejsce

wypoczynku i edukacji dla lokalnej społeczności (z tym związane

są również projekty zagospodarowania terenu).

Wystawę zaprojektował holenderski architekt krajobrazu John

Boon. Spacerując po terenie Floriady, łatwo zauważyliśmy motto

z jakim musiał zmierzyć się projektant -

„Bliskość natury równoznaczne lepszej jakości życia”.

Byliny i trawy ozdobne były wszechobecne i królowały w

nasadzeniach. Wielkie połacie rabat w różnych tonacjach

kolorystycznych robiły niesamowite wrażenie i jak to się mówi

„aż oczy grały”. W niektórych kompozycjach trawiastobylinowych

zastosowano dość odważnie, rośliny takie jak np.

koper włoski.

48

18

Jedna z rabat trawiasto-bylinowych Ogromne „Ziemoludy”

Nowoczesna szklarnia Villa Flora

W sierpniu na wielu rabatach i w ogródkach pokazowych,

królowała piękna Verbena bonariensis.

Wysoka bylina (w naszych warunkach nie zimuje, ale podobno

sama się wysiewa i zakwita w połowie lata już w pierwszym roku

uprawy), której lawendowe kwiaty tworzą gęste koszyczki na

końcach pędów.

W kilku miejscach wystawy można było podziwiać ogródki

pokazowe znanych projektantów, a w części edukacyjnej

założenia wykonane przez przyszłych adeptów ogrodnictwa

– młodzież i dzieci.

Ciekawe aranżacje ogrodowe, odważne stosowanie różnych

materiałów (Holendrzy lubują się w rdzewionej blasze), ciekawe

formy roślinne (np. drzewka owocowe sadzone w innej formie)

mogły być inspiracją dla osób zawodowo tworzących ogrody,

jak i dla amatorów.

Floriadę z powodzeniem można porównać do

pokazów mody słynnych projektantów – ubrania

niekoniecznie do noszenia przez wszystkich, ale

sygnalizują najważniejsze trendy, w tym wypadku

ogrodnicze i to wybiegające w przyszłość na 10 lat.

Ponieważ organizatorzy szacowali, że osoby z

branży stanowiły około 20% zwiedzających, dla

pozostałych gości szeroko pojęte ogrodnictwo było

podane w bardzo ciekawy sposób z licznymi

atrakcjami, małą gastronomią i miejscami do

wypoczynku.

Wszystko po to, aby zwiedzający mogli miło spędzić

jednodniowy pobyt w Venlo (aby dokładnie obejrzeć

wystawę trzeba było spędzić tam co najmniej 2 dni).

Jedną z większych atrakcji był przejazd kolejką

gondolową ponad kilometrową trasą, gdzie z wysokości

25 metrów, w ciągu kilku minut, można było obejrzeć to

wspaniałe przedsięwzięcie.

Chociaż Floriada to w głównej mierze bardzo

przemyślna i nowocześnie przygotowana promocja

holenderskiego i lokalnego ogrodnictwa (pokazano

jego historię, z której Holendrzy są bardzo dumni) do

udziału zapraszane były też inne kraje.

Formuła narodowych ogrodów nie do końca miała

odbicie w tej wystawie, ale na pewno, ze względu na

strukturę zwiedzających, warto było pokazać to, co

najlepsze. Polska nie była obecna, ale był np. Afganistan.

Floriade 2012 to bez wątpienia wystawa XXI wieku, a więc nie

mogło zabraknąć prezentacji bardzo nowoczesnych rozwiązań.

Wystarczy wspomnieć kilka z nich – wkraczające kody QR do

roślin, nowoczesną Ville Florę tzw. zamkniętą szklarnię, która

gromadzi nadmiar energii cieplnej latem, aby wykorzystać ją zimą,

Innova-Toren nowoczesny,12-piętrowy wieżowiec, mający

zużywać o 50% mniej energii niż w tradycyjnym budownictwie z

innymi ekologicznymi rozwiązaniami przyjaznymi środowisku.

Styl życia holendrów

Zaaranżowana kolekcja bylin holenderskiego szkółkarza

GDZIE NA WEEKEND ?

Ogrodnictwo to w głównej mierze praca na powietrzu,

również w deszczu i w słocie, a więc przy wejściu witały nas

olbrzymie kalosze – atrybut każdego prawdziwego ogrodnika.

No i rowery – również i tym razem nie mogło ich zabraknąć w sztuce

ogrodowej. W jednym z ogródków pokazowych znalazły się pełne

dynamiki rzeźby roślinne rowerzystów.

Do obejrzenia większej ilości zdjęć zapraszamy na

www. facebook.com/sklepsosenka oraz na www.floriade.com,

a następna Floriada za 10 lat odbędzie się w Almere, niedaleko

Amsterdamu”

Olbrzymie buty gumowe - symbol ogrodnika

GDZIE NA WEEKEND ?

Ogród „ZIMA”

50

18

Tekst i Zdjecia

Kasia Kapias

Zimna nazwa tegoż Ogrodu – nieprawdaż?

Nasz Ogród „Zima” to zakątek który przypomina krajobrazy

zimowe nie tylko w tej lodowej porze lecz przez cały rok.

Jak to możliwe?

Szczeliny ścieżek, oraz fragmenty kompozycji roślinnych wyścielone

są białym żwirkiem imitującym śnieg.

Miejsca siedziskowe to białe drewniane sanie.

Jest nawet igloo, dach porośnięty roślinami kwitnącymi na

biało, renifery, a od czasu do czasu

zagląda tu nawet Święty Mikołaj.

Swoją barwą liści, igliwia, kwiatów, rośliny kojarzą nam się z tą

mroźną porą roku.

W roku 2012 organizuje:

Spotkanie

15.12 - 16.12

przy choince

Sprzedaż choinek 19.11 - 23.12

W tym czasie czekają dla Państwa

dodatkowe atrakcje, zwłaszcza

dla najmłodszych milusińskich.

Zapraszamy serdecznie w nasze progi.

Pojawia się tu ciemna zieleń, popiel,

srebro, szarości, błękity i biel.

Gdy wchodzimy do tego

zakątka czujemy chłodny

powiew wiatru, bajkową

magię zimowej aury.

No cóż mam wrażenie, że ten zimowy

zaułek odwiedzany jest najczęściej

letnią, upalną porą, gdy wszyscy

pragniemy niższych temperatur.

Listopad to czas, w którym myślimy

o zmarłych, czas zadumy i

wspomnień.

Melancholijny charakter tego święta

sprawia, że bardzo łatwo popaść w

jesienną depresję.

Z pomocą przychodzą jednak

przygotowania do radosnych Świąt

Bożego Narodzenia.

Już kilka dni po 1 listopada

zaczynamy żyć nadchodzącymi

Świętami.

Nasze Centrum Ogrodnicze zmienia

image – przygotowujemy się do Bożego

Narodzenia: wyciągamy żywe choinki w

pojemnikach, oryginalne ozdoby

(również ręcznej roboty), pierniczki,

aniołki, latarnie, świece, stroiki, wieńce

adwentowe...

A żeby jeszcze bardziej poczuć zimowe

klimaty, zaglądamy do Ogrodu „Zima”,

gdzie ubrane w ochronne kaptury

krzewy czekają na wiosnę.

Gdy za oknem mrozi zaczynamy

dokarmiać ptaki – bez naszej pomocy

mogą nie przeżyć zimy. Można

wystawić budki lęgowe, karmniki lub

rozsypać suchą karmę.

15 i 16 grudnia w KAPIAS Cafe organizujemy

spotkanie przy choince – będą świąteczne

potrawy, mieniące się w blasku kolorowych

lampek dekoracje, oraz życzliwe uśmiechy,

których w czasie Świąt nie może zabraknąć!

GDZIE NA WEEKEND ?

Życzymy Państwu lawiny radości, potopu

miłości, lampek migania, kolęd śpiewania... !

A po zimie obudźcie się Państwo radośnie

tak zielono i zakwitnijcie

dla najbliższych i świata!

VIRIDIS POLECA

Fiskars

najwyższa

jakość naczyń

Pyszne jedzenie może być przyrządzone

tylko w dobrych garnkach!

Wychodząc z tego założenia proponuję

zaprosić do swojej kuchni wysokiej jakości

naczynia do gotowania firmy Fiskars.

Garnki i patelnie to wykonane ze szczotkowanej stali

nierdzewnej naczynia, będące połączeniem funkcjonalności i

eleganckiego wyglądu. Przypadną do gustu zarówno wirtuozom

wysublimowanych smaków, jak i amatorom, których daniem

popisowym są gołąbki od mamy, odgrzewane na wolnym ogniu.

Wykonane zostały z wysokiej jakości stali, zapewniającej

szybkie i równomierne ogrzewanie przygotowywanej potrawy.

Grube, trójwarstwowe dno gwarantuje maksymalne wykorzystanie

zużywanej na gotowanie energii, minimalizując

poniesione z tego tytułu koszty i skracając czas przygotowania

potrawy.

Zastosowanie na uchwytach antypoślizgowej powłoki z silikonu

zwiększa komfort użytkowania nawet wtedy, kiedy garnek

nagrzeje się w trakcie gotowania. Elementem ułatwiającym

przygotowywanie potraw jest, umieszczona na wewnętrznej

ściance garnka podziałka, która pozwala odmierzać litry.

Każdy garnek wyposażony jest w pokrywkę posiadającą

otwory odpowietrzające dzięki którym

nadmiar pary zostaje uwolniony z naczynia,

a pokrywa ściśle przylega do rantu garnka.

W masywnych, a zarazem bardzo lekkich patelniach Fiskars

Functional Form na szczególną uwagę zasługuje mocna i bardzo

wytrzymała powłoka Teflon® Platinum Pro, chroniąca przed

przywieraniem potraw i umożliwiająca smażenie bez użyciu

tłuszczu.

52

Chcąc stworzyć dostosowany do naszych potrzeb zestaw

Functional Form, możemy wybierać pośród następujących modeli:

- rondel (1,5 l., 2 l.): bardzo poręczne i praktyczne naczynie do przygotowywania

sosów oraz przyrządzania i odgrzewania mniejszych porcji

jedzenia.

- garnek (3 l., 5 l., 7 l.) funkcjonalne i bardzo pojemne naczynia, które

znajdą zastosowanie w każdej kuchni. Przeznaczone do duszenia oraz

gotowania na wolnym ogniu i parze wszystkich typów dań.

- patelnia (24 cm., 26 cm., 28 cm.) wygodne w użyciu patelnie

przeznaczone do smażenia i podgrzewania potraw.

- patelnia głęboka ( śr. 24 cm, w zestawie z pokrywką) przeznaczona do

smażenia na sposób chiński warzyw, smażenia mięsa niewielkiej ilości

tłuszczu i duszenia ryb.

- patelnia szefa kuchni ( śr 26 cm., w zestawie z pokrywką).

Pojemność i wszechstronną funkcjonalność tej patelni doceni każdy

kucharz.

Naczynia ze stali nierdzewnej firmy Fiskars można myć w zmywarkach

i używać na wszystkich rodzajach kuchenek (również indukcyjnych).

Przyzwyczajeni do wysokiej wytrzymałości

produktów firmy Fiskars, możemy być pewni,

że zasada „najwyższej jakości” została zastosowana

również w przypadku garnków

i patelni Functional Form.

Sklep Ogrodniczy KROKUS

Ul.Jana Pawła II 32

30-444 Libertów

TEL. 12 270 00 25

TOP PRODUKT

Aluminiowy odgarniacz

do śniegu

Lekki odgarniacz do śniegu z

aluminiową głowicą i ergonomiczną,

wygodną rączką. Aluminiowy trzonek

pokryty tworzywem.

FISKARS

Wapno do bielenia

i odkwaszania

Trudnozmywalne wapno ogrodowe

przeznaczone do bielenia drzewek

i odkwaszania podłoża.

Posiada właściwości odkażające,

ogranicza ilość szkodników.

FORTE

Nawóz do paproci

i roślin zielonych

Skoncentrowany nawóz płynny

przeznaczony do zbilansowanego

dokarmiania paproci i roślin

zielonych. Opakowanie 500 ml

umożliwia sporządzenie 70 litrów

roztworu.

SUBSTRAL

ContraRat

Granulowany preparat

przeznaczony do zwalczania

gryzoni. Zawiera substancje

wabiące i mumifikujące.

Można go stosować wewnątrz

oraz na zewnątrz obiektów.

FORTE

Stoper przeciwlodowy

Preparat przeznaczony do likwidacji

oblodzenia kostki brukowej i innych

nawierzchni. Działa w bardzo niskich

temperaturach, jest całkowicie

neutralny dla środowiska, nie

powoduje korozji, nie osadza się na

obuwiu. Opakowanie 8 kg.

NOBILLA

Ptasie przysmaki

Wygodny sposób na zimowe dokarmianie

ptaków w ogrodzie.

Zestaw pożywnych ptasich pyz oraz ziaren

wysokoenergetycznego orzecha ziemnego.

BRAPTA

Zimowy kaptur ochronny

Trwały i wytrzymały kaptur, chroniący

krzewy i małe drzewa przed mrozem

i suchym zimowym wiatrem.

Dostępne trzy rozmiary.

FORTE

VIRIDIS POLECA

33 53 33 53

VIRIDIS POLECA

marzenia i pasja

Ewa

Kubas

Garddecor

Wrocław

Karolina

Jedlińska

Garddecor

Woerden

Karolina tworzy i czerpie inspiracje z licznych podróży i spotkań

z różnymi kulturami, a następnie te niesamowite

wspomnienia zamyka w przepięknych

mozaikach na rattanowych koszach.

Ewa, przedstawia te małe dzieła światu....

Historia Garddecor

dopiero się zaczyna.

Wierzymy że Twój dom może

zastąpić Ci cały świat,

a ciepło jakie w niego

wlejesz i przedmioty jakimi

będziesz się otaczać zatrzymają

Cię w nim na dłużej.

Tworząc unikatowe,

nowatorsko ozdobione

koszyki pragniemy pomóc

Ci w stworzeniu własnego,

jakże innego od wszystkich stylu

dekorowania tych najbliższych

Tobie wnętrz. Nie zapominamy również

o ogrodach, tarasach i balkonach,

bo one również są wizytówką Twojego domu.

Garddecor zdobi dokładnie wyselekcjonowane kosze wykonane

z rattanu. Wszystkie dekoracje przez nas zaprojektowane

są zrobione ręcznie ze starannie dobranych,

wysokiej jakości materiałów.

Nasze mozaiki wykonane są ze szkła, kamienia

lub stali nierdzewnej. W naszej ofercie prezentujemy

szeroką gamę kolorów. Oferujemy również formy

wykonane z tekstyliów, które tak jak mozaiki

są kombinacją kolorów i kształtów.

Garddecor prezentuje w swojej kolekcji również dekoracje

wykonane z drewna, zdobionego ręcznie malowanymi napisami

i numerami. Wianuszki dekorowane numerem domu,

rattanowe kosze dekorowane adresem lub ulubionym motto

- to wszystko jest możliwe.

Pragniemy by nasze dekoracje były niepowtarzalne.

Lazurowa 1 ,

55-002 Dobrzykowice

Garddecor to firma,

która powstała z marzenia

jednej siostry, Karoliny,

a zmaterializowana

została przez drugą, Ewę.

biuro@garddecor.pl

tel.+48 501 74 64 50

Ta metka

to gwarancja

naszej dbałości

o szczegóły,

niepowtarzalności projektu

i wysokiej jakości.

Znakiem szczególnym

naszych produktów

jest plócienna metka z

wydrukowanym logo

Garddecor

zakończonym

niebieskim

kwiatkiem.

Polysect 005 SL (doglebowy)

Środek przeznaczony do stosowania

doglebowego w kwiatach

doniczkowych. Zwalcza tarcznika,

wełnowca, misecznika, mszyce.

Zastosowanie na: dracena,

kroton, bluszcz, begonia.

SUBSTRAL

bioExpert

POLECA

NOWOŚCI NOWOŚCI 2012

2012

Jako, że nie wszystkie gospodarstwa domowe

przyłączone są do kanalizacji sanitarnej, zdarza się,

że wokół domu unosi się nieprzyjemny zapach ścieków.

Jak sobie z tym radzić?

Na rynku dostępnych jest wiele preparatów, które umożliwiają

pozbycie się nieprzyjemnych zapachów.

Jedne działają lepiej drugie gorzej, nie mniej jednak każdy z nich nie

pozostaje obojętny dla środowiska.

Chcąc zaskarbić sobie przychylne opinie ekoentuzjastów firma

BioArcus wprowadziła na polski rynek biologiczne tabletki do

szamb oraz kanalizacji sanitarnej.

Co należy wiedzieć o tym preparacie?

Siekiera x25 - zestaw

Zestaw Fiskars składający

się z siekiery rozłupującej x25,

oraz piłki do drewna.

Praktyczny zestaw nie tylko

dla drwali.

FISKARS

„TABLETKI BIOLOGICZNE® do szamb i kanalizacji to

chemicznie obojętny preparat biologiczny - zawierający żywe,

bezpieczne dla zdrowia - kultury bakterii oraz minerały i pożywki

organiczne.”

Jego zadaniem jest oczyszczanie i udrażnianie kanalizacji oraz

szamb, usuwanie nieprzyjemnych zapachów,

a także przyspieszanie rozkładu substancji organicznej,

która dostaje się do ścieków.

Ekopodpałka Feniks

W 100% ekologiczna podpałka

przeznaczona do rozniecania ognia w

kominkach, piecach i na grillu.

Produkt wykonano z wełny drzewnej,

dodatkowo nasączonej żywicą i

woskiem pszczelim.

Wałeczki pachną naturalnym drewnem,

ogień utrzymuje się przez ok.10 minut.

FENIKS

Długo Działający. SAPROL.

Zwalcza choroby grzybowe tj: plamistość liści, rdze i

mączniaki. Do zastosowania na różach, roślinach

kwitnących, krzewach, roślinach iglastych. Ogranicza

występowanie antraknozy i zamierania łusek żywotników.

Przeciwdziała opadaniu liści róż. Działający natychmiast.

SUBSTRAL

VIRIDIS POLECA

Sadpal II Wypalacz sadzy

Zastosowanie: w piecach CO,

kominkach, kuchniach węglowych.

Stosowany jest jako dodatek do paliw

stałych takich jak: węgiel kamienny,

koks, węgiel brunatny, drewno.

Zmniejsza częstotliwość czyszczenia

pieca i komina. Chroni środowisko

naturalne. Zmniejsza zużycie paliw na

poziomie 10-20%, utrzymując piec

w optymalnej sprawności.

FENIKS

Produkt ten jest, pierwszym na polskim rynku, musującym

kompleksem biologicznym, który zawiera aż 400 milionów

specjalnie wyselekcjonowanych mikroorganizmów skutecznie

rozkładających fekalia, różnego rodzaju związki organiczne jak

również papier i detergenty.

Tabletki można stosować w przydomowych oczyszczalniach

ścieków, domkach letniskowych, gospodarstwach wiejskich,

małych systemach ściekowych (np. oczyszczalnie przyszkolne),

a także toaletach przenośnych.

Preparat jest bardzo łatwy w użyciu i przechowywaniu, nie zawiera

żadnych substancji żrących, kwasów ani ługów.

Najlepsze rezultaty można osiągnąć przy regularnym stosowaniu

tabletek. Jedno opakowanie ( 6 tabletek ) wystarcza na 3 miesiące

3

stosowania(w przypadku szamba o pojemności 4 m ).

VIRIDIS POLECA

Fiskars Fiskars w w kuchni,

kuchni,

Fiskars Fiskars w w ogrodzie,

ogrodzie,

Fiskars Fiskars w w zimie!

zimie!

Za oknami biało, chodnik pod śniegiem, wjazd

zasypany, schody skute lodem. Najlepszym wyjściem

z sytuacji byłoby pozostawanie w domu aż do

odwilży. Mało kto może sobie na to pozwolić,

więc najczęściej ubieramy się ciepło i idziemy

walczyć ze skutkami zimy.

Wszystkim, których zaskoczyła zima, przypominamy, że w nierównej

walce ze śniegiem z pomocą przychodzi firma Fiskars.

Wszystkie zimowe narzędzia „Fiskarsa” zostały zaprojektowane

zgodnie z zasadami ergonomii, zapewniając nam wygodną pracę

i minimalizując wysiłek fizyczny.

Zastosowanie wytrzymałych na warunki atmosferyczne tworzyw

gwarantuje wysoką wytrzymałość i trwałość narzędzi.

W zależności od potrzeb możemy wybierać spośród trzech modeli

pługów śnieżnych, dwóch modeli odgarniaczy oraz czterech

modeli szufli do śniegu

Gdy toniesz w zaspach

Pługi śnieżne Fiskars pozwalają na szybkie uprzątnięcie nawet

dużych ilości śniegu. Zalegający śnieg jest przepychany, a nie

przerzucany co znacznie odciąża nasz kręgosłup i minimalizuje

wysiłek.

Jeżeli nie cieszy nas wizja kilkugodzinnego odśnieżania rozległego

podjazdu zaopatrzmy się w profesjonalny pług śnieżny.

Szeroka, wzmacniana na bokach głowica oraz mocny uchwyt

usztywniający narzędzie, pozwalają na efektywwne odśnieżanie

nawet w dwie osoby.

Jeżeli nie mamy wiele miejsca na posezonowe przechowywanie

narzędzi wybierzmy pług składany.

Wykonana z tworzywa sztucznego głowica zakończona została

aluminiową listwą ułatwiającą nabieranie śniegu.

P.P.H. AGROMIR Nawojowa Góra

ul. Krakowska 152

32-065 Krzeszowice

Tel: (12) 282-61-05, 258-11-10,

Serwis: (12) 282-15-27 606 830 048

TEST CENTER

Zapewniamy fachowy serwis

i części zamienne WWW.AGROMIR.COM.PL

Mimo nieco mniejszych rozmiarów na uwagę zasługuje również

pług uniwersalny.

Odpowiednia konstrukcja głowicy uniemożliwia przyleganie

śniegu co jest częstym zjawiskiem przy narzędziach tego typu.

Gdy trochę Cię zasypało

Lekkie i bardzo poręczne odgarniacze do śniegu Fiskars ucieszą

wszystkich tych, którym przyjdzie się zmagać ze śnieżnymi

zaspami na podjeździe bądź chodniku wokół domu.

Odgarniacz aluminiowy dzięki swojej niewielkiej wadze nie

obciąża zbytnio kręgosłupa, pozwalając nawet na długotrwałą

pracę. Odgarniacz z głowicą z tworzywa sztucznego zakończoną

listwą ze wzmocnionego aluminium, pozwala na precyzyjne

pozbywanie się śniegu z kostki brukowej betonu i innych

powierzchni. Pewny chwyt zapewnia ergonomiczna rączka oraz

pokryty PCV aluminiowy trzonek.

Gdy znowu zrobiło się biało

Najbardziej uniwersalne w użyciu szufle do śniegu Fiskars od lat

cieszą się dużą popularnością wśród klientów. Cenione są za

niewielką wagę, wytrzymałość i wysoką ergonomię pracy. Bez

względu na to, czy wybierzemy szuflę z aluminiową głowicą czy

te wykonane z tworzywa, możemy być pewni wysokiej trwałości

zakupionych narzędzi.

Jeżeli jesteśmy entuzjastami wyjazdów w góry i zdarza nam się

utknąć w zaspie, koniecznie zaopatrzmy się w łopatkę

aluminiową. Dzięki niewielkim rozmiarom z pewnością znajdzie

się dla niej miejsce w bagażniku naszego samochodu.

Powszechnym sposobem pozbywania się lodu z chodnika bądź

schodów jest stosowanie soli kuchennej.

Jako, że metoda ta bardzo negatywnie wpływa na nasze otoczenie,

zachęcamy do zaopatrzenia się w skuwacz do lodu.

Mocna stalowa głowica z pewnością nie ulegnie nawet najgrubszej

warstwie zamarzniętego lodu.

Narzędzia Fiskars są z nami bez względu na porę roku!

OGRÓD CENTRUM

Artykuły ogrodnicze

Dealer firmy STIHL

Serwis: Makita, Briggs & Stratton,

STHIL, TECUMSEH, HONDA

Zapraszamy

Wielicka 115

Pn-Pt 9-18 Sobota 9-14

Tel. 12-655-61-61

30-552 Kraków

Tel:12 655 61 61

e-mail: ogrodc@interia.pl

ANKIETA

VIRIDIS

Szanowni Państwo!

Pragnąc w pełni sprostać oczekiwaniom czytelników,

gorąco zachęcamy do wypełnienia poniższej ankiety.

Jej celem jest uzyskanie opinii o piśmie i wyznaczenie

kierunku zmian, jakim powinno być ono poddane.

Uzyskane informacje pomogą nam w odpowiednim redagowaniu

magazynu w zakresie tematycznym i opracowaniu graficznym.

Wszystkie przekazane w ankiecie informacje będą poddane anonimowemu

przetworzeniu statystycznemu.

Dla czytelników, którzy wypełnią ankietę podając nam swoje

dane osobowe oraz udzielą najciekawszych odpowiedzi na

pytania, otwarte przewidziane są atrakcyjne nagrody.

1. Płeć

kobieta mężczyzna

2.Wiek

16-25 26-35 36-45

46-55 powyżej 66

56-65

3.Wykształcenie:

podstawowe zawodowe średnie wyższe

4. W mojej rodzinie, oprócz mnie VIRIDIS czyta jeszcze:

Kobieta w wieku:

Mężczyzna w wieku: 18-30 lat 31-50lat

51-66lat powyżej 66lat

Dziecko/młodzież w wieku 6- 12lat

5. Posiadam ogród:

przydomowy, na wsi działkowy, w mieście

uprawiam tylko rośliny domowe i tarasowe

rekreacyjny, poza miejscem zamieszkania

nie posiadam ogrodu

6. Pielęgnuję ogród i rośliny domowe:

bardzo często często rzadko

7. Zainteresowałam/-em się VIRIDIS ponieważ;

polecili mi go znajomi

spodobały mi się zdjęcia

spodobały mi się artykuły

dostałam/-em pismo gratis

8. Jak często otrzymujesz VIRIDIS

regularnie często rzadko

obecny numer jest pierwszym, który do mnie dotarł

Dane kontaktowe

Podpis

18-30 lat 31-50lat

51-66lat powyżej 66lat

13-17 lat

bardzo rzadko

ROZRYWKA

9.Czy starasz się kolekcjonować wydania Viridis?

tak nie

10. Magazyn VIRIDIS uważam za;

bardzo ciekawy ciekawy

średnio ciekawy nieciekawy

11 Najbardziej interesują mnie artykuły

dotyczące (można zaznaczyć kilka odpowiedzi):

zabiegów agrotechnicznych ochrony roślin

zwierząt w ogrodzie roślin w ogrodzie

roślin leśnych i polnych dzikich zwierząt

polskiej tradycji i folkloru

towarów polecanych w piśmie

rodzimej przyrody

12. Dużą zaletą pisma jest

(można zaznaczyć kilka odpowiedzi):

interesująca okładka prosty przekaz

tematyka

różnorodność artykułów

13. Objętość magazynu jest:

grafika

za duża wystarczająca za mała

14. Czy dokonujesz wyboru towarów pod wpływem

informacji zawartych w piśmie?

bardzo często często rzadko nigdy

15. Czy robisz zakupy w sklepie w którym

otrzymujesz nieodpłatnie VIRIDIS:

bardzo często często

rzadko

kupuję w innych placówkach

16. Czy zamieszczane w VIRIDIS artykuły autorskie

sklepu ogrodniczego wpływają na jego wizerunek?

bardzo mocno mocno słabo wcale nie

wpływają

17. Jak często odwiedzasz swoje centrum ogrodnicze?

tylko na wiosnę, gdy zaczynam pracę w ogrodzie.

zaglądam do niego od wiosny do późnej jesieni.

bywam w centrum regularnie, również zimą

18. Oprócz VIRIDIS czytam jeszcze inne czasopisma

o tematyce ogrodniczej (można wymienić kilka

tytułów)

WSRÓD NADESŁANYCH ANKIET

ROZLOSUJEMY 12 NAGRÓD

UFUNDOWANYCH PRZEZ FIRMĘ

-4 wyrywacze do chwastów

-4 siekiery X7

-4 sekatory Single Step

…………………………………………

19. W VIRIDIS brakuje tekstów i informacji o :

…………………………………………

20. W VIRIDIS najbardziej cenię :

…………………………………………

33 57

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych, w tym umieszczenie mojego

imienia i nazwiska oraz miejscowości na liście laureatów w magazynie VIRIDIS. Wiem, że

mam możliwość wglądu i ich poprawiania.

/Ustawa o ochronie danych osobowych, Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926/ PROSIMY O PRZESŁANIE ANKIET DO DNIA 15.12.2012 33 57

ROZRYWKA

ROZWIĄZANIE

KRZYŻÓWKI 10

Dane

kontaktowe

Podpis

58

POZIOMO

1. Zabieg, który należy przeprowadzić

w grudniu w sadzie.

4. Mityczny, jednooki olbrzym.

6. Akademicki dla studentów.

8. Tradycyjna świąteczna ryba.

10. Bardzo drobny węgiel.

11. ...bezpieczeństwa.

12. Dobrze gdy trzymamy je na wodzy

15. ... niewiniątek, z rozkazu Heroda.

18. Zaczyna się w styczniu, a kończy w

grudniu.

19. Zdobią zebrę.

20. Dań, magnetyczna lub kredytowa.

23. Szata liturgiczna księdza.

25. Szop czyścioch.

26. Czasem zastępuje guzik.

27. Padlinożerca z nieopierzoną głową.

29. Nocny motyl.

31. Indianin z Ameryki Północnej.

33. Koń czystej krwi.

35. Włoski lub angielski, gatunek trawy.

36. Minąć się z prawdą.

PIONOWO

1. Szklane bądź plastikowe ozdoby

wieszane na choince.

2. Mineralne bądź organiczne do

stosowania w ogrodnictwie.

3. Warzywo o kędzierzawych liściach.

4. Kwiaty w pszenicznym łanie.

5. Choinka wieszana u powały.

7. Niweluje tarcie.

9. Aromatyczne warzywo dodawane

do zup i sałatek.

13. Plazmowy w telewizorze.

14. Chińska głęboka patelnia.

16. Śnieżna na drodze.

17. Gałęzie świerka chroniące rabatę

przed mrozem.

21. Zameldowania lub mailowy.

22. Płyta lodowiska.

24. O tym się nie mówi.

25. Duet.

28. Wszystko niszczy.

30. Czule o rodzicielce.

32. Koreański koncern samochodowy

34. Chodzi wspak.

ROZWIĄZANIE Hasło brzmiało :

KRZYŻÓWKI JESIENNE BARWY

Z NUMERU 9

OGRODU

NAGRODAMI SĄ

PORADNIKI WITOLDA CZUKSANOWA,

„WPŁYW KSIĘŻYCA 2013"

UFUNDOWANE PRZEZ WYDAWCĘ

MAGAZYNU VIRIDIS.

Nazwa Centrum Ogrodniczego

KRZYŻÓWKA

1

8

17

23

27

35

22

19

2

12

15

27

13

18

28

18

20

6

14

24

26

1 2 3 4 5 6 7

9

16 17 18

10

2

20

8

19 20 21

11

24

8

5

21

11

3

9 10 11 12 13

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych

ROZWIĄZANIE PROSZĘ

osobowych, w tym umieszczenie mojego imienia i

PRZEKAZAĆ DO SKLEPU, W

nazwiska oraz miejscowości na liście laureatów w

KTÓRYM OTRZYMALIŚCIE

magazynie VIRIDIS. Wiem, że mam możliwość wglądu i ich

PAŃSTWO MAGAZYN

poprawiania./Ustawa o ochronie danych osobowych,

VIRIDIS DO DNIA

Dz. U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926/

10.12.12

21

22

31 32 33 34

25

6 4

36

4 5

19

25

10

15

7

16

LISTA NAGRODZONYCH:

15

16

7

17

29 30

26

12

23 14

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

1. JOLANTA BALICKA - WROCŁAW

OGRÓD WROCŁAW

2. STEFAN WOLSKI - KRAKÓW

OGRÓD CENTRUM

3.ADAM JANICKI - BISKUPIEC

PRO CENTRUM

ZA UDZIELENIE POPRAWNYCH ODPOWIEDZI

W KONKURSIE „LEŚNY QUIZ” NAGRODĘ

- ZESTAW BIWAKOWY FISKARS,

OTRZYMUJE :

ANTONI BIERNAT - NIEGOWIĆ

ŚWIAT ZIELENI

14

22 23 24 25 26 27

ZWYCIĘZCOM

GRATULUJEMY !

1

10 - Magazyn Ogrodniczy VIRIDIS

10 - Magazyn Ogrodniczy VIRIDIS ... View more 10 - Magazyn Ogrodniczy VIRIDIS

Delete template?

Save as template ?

10 - Magazyn Ogrodniczy VIRIDIS 10 - Magazyn Ogrodniczy VIRIDIS