1 te huajt e te huajat dhe puna e pasigurt: udhezues ... - FVG Solidale
07.09.2013 • Views
Share Embed Flag

1 te huajt e te huajat dhe puna e pasigurt: udhezues ... - FVG Solidale

1 te huajt e te huajat dhe puna e pasigurt: udhezues ... - FVG Solidale

1 te huajt e te huajat dhe puna e pasigurt: udhezues ... - FVG Solidale

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
fvgsolidale.regione.fvg.it

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

START NOW

TE HUAJT E TE HUAJAT<br />

DHE PUNA E PASIGURT:<br />

UDHEZUES PER ORIENTIM MBI TE DREJTAT<br />

ITALISHT/SHQIP<br />

1

Tregues<br />

Parathenie 8<br />

Disiplinimi i punes per <strong>te</strong> <strong>huajt</strong>/ajat ne Itali 13<br />

Pune e <strong>pasigurt</strong> nen varesi<br />

1. Kontrata e punes me nderprerje ose me thirrje 16<br />

2. Kontrata e punes se pjesetuar ose job-sharing 18<br />

3. Kontrata e punes ne <strong>dhe</strong>nie 21<br />

4. Kontratat e mesimit <strong>te</strong> profesionit 24<br />

5. Kontrata e hyrjes ne pune 26<br />

Pune e <strong>pasigurt</strong> e pavarur e parasubordinuar<br />

6. Kontrata per shoqerim ne pjesemarrje me kryerje pune 28<br />

7. Kontrata e bashkepunimit me projekt <strong>te</strong> caktuar 31<br />

Pune e <strong>pasigurt</strong> e pavarur ras<strong>te</strong>sore<br />

8. Kontrata e bashkepunimit ras<strong>te</strong>sor 33<br />

9. Kontrata e sherbimeve <strong>te</strong> punes ndihmese ose kupone pune 36<br />

Shkurtime <strong>dhe</strong> sigla<br />

Ne <strong>te</strong>kst jane perdorur shkurtimet <strong>dhe</strong> siglat e meposhtme:<br />

v.e.h./v.h. = viza e hyrjes/vize hyrje;<br />

l.e.q./l.q.= leja e qendrimit/leje qendrimi;<br />

k.e.q./k.q. = karta e qendrimit/kar<strong>te</strong> qendrimi;<br />

ShShK = Sherbimi i Shendetit Kombetar;<br />

KKKP = Kontrata Kolektive Kombetare e Punes.<br />

Teks<strong>te</strong> <strong>te</strong> hartuara nga Michele Berti (Un.It.I. Friuli Venezia Giulia)<br />

Falenderime<br />

Un.It.I. Friuli Venezia Giulia falenderon avokatin Marco Paggi (A.S.G.I.),<br />

Gabriele Fiorino (UILTuCS), personelin e Zyres se Imigrimit <strong>te</strong> Kuestures<br />

ne Tries<strong>te</strong> <strong>dhe</strong> a<strong>te</strong> <strong>te</strong> Spor<strong>te</strong>lit <strong>te</strong> Punes <strong>te</strong> Provinces se Tries<strong>te</strong>s per<br />

sugjerimet e vlefshme si <strong>dhe</strong> u<strong>dhe</strong>zimet e <strong>dhe</strong>na.<br />

Teks<strong>te</strong> <strong>te</strong> azhornuara me da<strong>te</strong> 9 janar 2007<br />

2

Parathenie<br />

Sasia e gjere e formave kontraktuale qe ekzistojne ne tregun e punes<br />

italian - shume nga <strong>te</strong> cilat jane krijuar nga i ashtu-quajturi ligji “Biagi”<br />

(D.Pune 10 shtator 2003, n. 276 <strong>dhe</strong> ndryshimet e plo<strong>te</strong>simet e pasardhura)<br />

– rrezikon <strong>te</strong> sjelle pasoja negative mbi je<strong>te</strong>n e <strong>te</strong> huajve/ajave qe qendrojne<br />

ose deshirojne <strong>te</strong> qendrojne ne Vendin tone. Keto kontrata <strong>te</strong><br />

shumellojshme, ne fakt, nese nga nje ane mundesojne pune<strong>dhe</strong>nesin <strong>te</strong><br />

kurseje mbi kush<strong>te</strong>t e punesimit, kane si rrjedhoje nje “pasiguri” (paqar<strong>te</strong>si)<br />

<strong>te</strong> dukshme <strong>te</strong> konditave jetike <strong>te</strong> punemarresve, ne lidhje normalisht me<br />

llojin e kontra<strong>te</strong>s. Gjithashtu, nese konsiderohet qe keto forma pune - “jo<br />

komode” pikerisht sepse sjellese pasigurie – refuzohen sa me shume nga<br />

punemarresit italiane, esh<strong>te</strong> e mundur qe keto lloje kontratash tu ofrohen me<br />

me <strong>te</strong>per thjesh<strong>te</strong>si <strong>te</strong> huajve/ajave.<br />

Por, nese per nje italian <strong>te</strong> punesuar me keto lloje kontratash “<strong>te</strong><br />

<strong>pasigurt</strong>a” rreziku perkthehet ne uljen e <strong>te</strong> ardhurave <strong>dhe</strong> mbrojtjeve e<br />

sigurimeve shoqerore (welfare), per nje <strong>te</strong> huaj ne <strong>te</strong> njejtat kondita rreziku<br />

esh<strong>te</strong> me i lar<strong>te</strong>, pasi, qe ne fillim, mund <strong>te</strong> kompromentohet ose <strong>te</strong> ndalohet<br />

plani i tij emigrues ne Itali, duke krijuar pasoja personale <strong>te</strong> renda nga<br />

pikepamja ekonomike <strong>dhe</strong> shoqerore.<br />

Ligji italian mbi <strong>te</strong> <strong>huajt</strong>/ajat, i ashtu-quajturi “Bossi-Fini” (D.Pune 25<br />

korrik 1998 n. 286, i ndryshuar nga l. 30 korrik 2002 n. 189 <strong>dhe</strong> in<strong>te</strong>grime<br />

<strong>te</strong> mevoneshme) rregullon, e domethene lejon, punen nen varesi (mund <strong>te</strong><br />

je<strong>te</strong> e<strong>dhe</strong> stinore) sikurse punen e pavarur. Megjitha<strong>te</strong>, per <strong>te</strong> mundesuar<br />

mirepritjen e kerkesave per hyrje <strong>dhe</strong> qendrim ne Itali per arsye pune nen<br />

varesi, ligji i kerkon <strong>te</strong> huajit/ajes <strong>te</strong> tregoje <strong>te</strong> ardhura <strong>te</strong> barabarta ose me<br />

<strong>te</strong> larta sesa shuma e ndihmes sociale vjetore (normalisht e garantuar<br />

kundrejt nje angazhimi me <strong>te</strong> pak<strong>te</strong>n 20 ore ne jave), sipas shperblimeve<br />

minimaleve <strong>te</strong> cdo KKKP). Madje, ne rast <strong>te</strong> disa kerkesave per hyrje <strong>dhe</strong><br />

qendrim per arsye pune <strong>te</strong> pavarur, <strong>te</strong> ardhurat qe i huaji/aja duhet <strong>te</strong> tregoje<br />

nuk mund <strong>te</strong> jene me <strong>te</strong> uleta sesa ato qe mundesojne perjashtimin nga<br />

pjesemarrja ne shpenzimet shende<strong>te</strong>sore. Pasojat jane kontratat e punes <strong>te</strong><br />

“<strong>pasigurt</strong>a” qe nuk synojne <strong>te</strong> garantojne <strong>te</strong> ardhura minimale per<br />

punemarresin/en e <strong>te</strong> cilat mund <strong>te</strong> mos jene <strong>te</strong> mjaftueshme per nje <strong>te</strong> huaj,<br />

ne rast se perbejne burimin e <strong>te</strong> ardhurave <strong>te</strong> tija <strong>te</strong> ve<strong>te</strong>m.<br />

Ne fund, mundesia per <strong>te</strong> fituar njohjen e disa <strong>te</strong> drejtave themelore per<br />

njeriun (pra e<strong>dhe</strong> <strong>te</strong> huajve), per shembull sigurimi shende<strong>te</strong>sor prane<br />

ShShK ose pajisja me sh<strong>te</strong>pi nepermjet <strong>dhe</strong>nie banesash sh<strong>te</strong><strong>te</strong>rore, varet ne<br />

ras<strong>te</strong> <strong>te</strong> shumta nga konditat e pajisjes me pune, nen varesi ose e pavarur,<br />

ashtu sic hartohet nga ligji mbi <strong>te</strong> <strong>huajt</strong>. Nese <strong>te</strong> gjithe kesaj i shtohet fakti<br />

3

se – per arsye diferencash kulturore, gjuhesore, <strong>dhe</strong> veshtiresishe per tu<br />

drejtuar En<strong>te</strong>ve Publike <strong>te</strong> Vendit tone – <strong>te</strong> <strong>huajt</strong>/ajat shpeshhere nuk kane<br />

nje njohuri <strong>te</strong> gjere <strong>te</strong> ligjit qe rregullon hyrjen <strong>dhe</strong> qendrimin e tyre ne Itali,<br />

duket e qar<strong>te</strong> sesi per nje <strong>te</strong> huaj oferta e nje kontra<strong>te</strong> pune “e <strong>pasigurt</strong>”<br />

perben nje gjendje shume <strong>te</strong> rrezikshme. Kjo gjendje nuk esh<strong>te</strong> aspak e<br />

rralle.<br />

Per <strong>te</strong> gjitha arsyet e shtruara me siper, ky u<strong>dhe</strong>zues – rrealizuar per <strong>te</strong><br />

<strong>huajt</strong>/ajat qe jane punonjes/e ose qe duan <strong>te</strong> behen <strong>te</strong> tille – synon ti<br />

informoje ata, per ti ndihmuar <strong>te</strong> kalojne veshtiresine e njohjes se ligjit<br />

“Bossi-Fini” <strong>te</strong> cilet shume nga ta kane, me shpresen qe <strong>te</strong> jene me <strong>te</strong><br />

ve<strong>te</strong>dijeshem, <strong>te</strong> pergatitur <strong>dhe</strong> <strong>te</strong> gatshem per <strong>te</strong> perballuar fushen e punes,<br />

pa harruar detyrimet qe ligji u imponon. Megjitha<strong>te</strong>, duhet theksuar se ky<br />

u<strong>dhe</strong>zues nuk perben nje studim <strong>te</strong> thelle <strong>te</strong> tipit <strong>te</strong>kniko-juridik mi <strong>te</strong> drejtat<br />

<strong>dhe</strong> detyrimet e personave qe fillojne pune. Me <strong>te</strong>j, ne nje fushe ku<br />

klasifikimet nuk arrijne jene konkre<strong>te</strong> <strong>dhe</strong> koheren<strong>te</strong> deri ne fund, ky<br />

u<strong>dhe</strong>zues perdor disa kri<strong>te</strong>re per <strong>te</strong> diferencuar <strong>te</strong>matikat, me deshiren qe <strong>te</strong><br />

pajise lezuesit me ato mje<strong>te</strong> aq <strong>te</strong> vlefshme per tu orientuar <strong>dhe</strong> per <strong>te</strong><br />

perballuar me leh<strong>te</strong> ke<strong>te</strong> lende <strong>te</strong> nderlikuar. Tek analizon kontratat e punes<br />

<strong>te</strong> <strong>pasigurt</strong> me <strong>te</strong> rendesishme mbi tregun e punes italian <strong>dhe</strong> <strong>te</strong>k i dallon ato<br />

ne llojet qe bejne pjese <strong>te</strong>k tipet e punes nen varesi ose <strong>te</strong> subordinuar <strong>dhe</strong><br />

llojet qe rendi<strong>te</strong>n <strong>te</strong>k ka<strong>te</strong>gori<strong>te</strong> e punes se pavarur <strong>te</strong> parasubordinuar e<br />

ras<strong>te</strong>sore, ai i pershkruan shkurt <strong>dhe</strong> analizon mundesi<strong>te</strong> per <strong>te</strong> <strong>huajt</strong>/ajat –<br />

ve<strong>te</strong>m ne baze <strong>te</strong> cdo forme <strong>te</strong> konsideruar – per <strong>te</strong>:<br />

4<br />

a. marre v.e.h. per arsye pune <strong>dhe</strong> l.e.q. <strong>te</strong> pare per arsye pune;<br />

b. shtyre l.e.q. per arsye pune;<br />

c. ndryshuar l.e.q. me shkak tje<strong>te</strong>r, ne format e lejuara nga ligji,<br />

per arsye pune;<br />

d. marre k.e.q.;<br />

e. regjistruar ne ShShK;<br />

f. marre pjese neper konkurset e shperndarjeve <strong>te</strong> banesave<br />

sh<strong>te</strong><strong>te</strong>rore.<br />

Ne mbyllje, disa keshilla. Se pari, esh<strong>te</strong> e rendesishme <strong>te</strong> theksohet se<br />

gjash<strong>te</strong> llojet e kerkesave <strong>te</strong> analizuara per cdo lloj kontra<strong>te</strong> pune <strong>te</strong><br />

konsideruar nuk kane lidhje me v.e.h. apo l.e.q. <strong>te</strong> marra per arsye pune nen<br />

varesi stinore ose per arsye pune ne ras<strong>te</strong> <strong>te</strong> vecanta, domethene ne ato ras<strong>te</strong><br />

qe pervecohen nga kuotat e parashikuara nga dekre<strong>te</strong>t mbi flukset. Kjo<br />

ndodh pasi jane me sasi me <strong>te</strong> ulet por e<strong>dhe</strong> pasi keto lloje v.h. <strong>dhe</strong> l.q. nuk<br />

u japin mundesi <strong>te</strong> huajve – pervec disa ras<strong>te</strong>sh shume <strong>te</strong> rralla – per <strong>te</strong> patur<br />

plane emigrimi <strong>te</strong>orike aq <strong>te</strong> gjata sa jeta e tyre.

Pika e dy<strong>te</strong> qe duhet nenvizuar esh<strong>te</strong> fakti se lenda e punes <strong>te</strong> <strong>pasigurt</strong><br />

ende nuk esh<strong>te</strong> rregulluar ne menyre <strong>te</strong> perpik<strong>te</strong> <strong>dhe</strong> <strong>te</strong> plo<strong>te</strong> nga Ministria e<br />

Brendshme <strong>dhe</strong> e Solidari<strong>te</strong>tit Shoqeror, domethene ato qe me shume se cdo<br />

tje<strong>te</strong>r kane pergjegjesi <strong>te</strong> drej<strong>te</strong>perdrej<strong>te</strong> mbi politikat e imigrimit. Per ke<strong>te</strong><br />

arsye, pas publikimit <strong>te</strong> ketij u<strong>dhe</strong>zimi, mund <strong>te</strong> merren masa <strong>te</strong><br />

rendesishme mbi normat ekzistuese, deri ne ndryshim <strong>te</strong> <strong>te</strong>mave <strong>te</strong> hartuara<br />

ne ke<strong>te</strong> <strong>te</strong>kst. Ftojme lezuesit, pra, <strong>te</strong> azhornohen nepermjet burimeve qe<br />

gjenden me thjesh<strong>te</strong>. Nder keto kujtojme adresen e faqes se in<strong>te</strong>rnetit se UIL<br />

http://www.uil.it, ku mund <strong>te</strong> gjehet nje arkiv normash <strong>dhe</strong> ligjesh, i<br />

azhornuar here pas here. Gjithashtu, duhet konsideruar qe en<strong>te</strong>t <strong>te</strong>rritoriale<br />

<strong>te</strong> Ministrise se Brendshme (Kuesturat, <strong>dhe</strong> <strong>te</strong>k ekzistojne, Spor<strong>te</strong>let per<br />

migruesit neper Prefektura – Zyra <strong>te</strong>rritoriale Sh<strong>te</strong><strong>te</strong>rore) si <strong>dhe</strong> zyrat e<br />

Krahinave <strong>dhe</strong> <strong>te</strong> Provincave kompe<strong>te</strong>n<strong>te</strong> ne lendet e punes mund <strong>te</strong> mos<br />

japin <strong>te</strong> njejtat pergjigje persa i perket kerkesave mbi punen e <strong>pasigurt</strong>,<br />

lende ende e pakodifikuar ne menyre <strong>te</strong> plo<strong>te</strong>.<br />

5

Disiplinimi i punes per <strong>te</strong> <strong>huajt</strong>/ajat ne Itali<br />

Ligji “Bossi-Fini” e dallon veprimtarine e punes <strong>te</strong> <strong>te</strong> huajve/ajave ne:<br />

a) pune nen varesi (e<strong>dhe</strong> e tipit stinor) <strong>dhe</strong><br />

b) pune <strong>te</strong> pavarur.<br />

D.Punes n. 286 kupton me pune nen varesi veprimtarine e<br />

punemarresit/es <strong>te</strong> kryer me karak<strong>te</strong>ristikat si me posh<strong>te</strong>:<br />

6<br />

• detyrimin e varesise organizatore, hierarkike <strong>dhe</strong> disiplinore<br />

drejt nje pune<strong>dhe</strong>nesi;<br />

• venien ne dispozicion <strong>te</strong> energjive per pune, sipas menyres se<br />

kohes, se hapesires <strong>dhe</strong> <strong>te</strong> kryerjes se veprimtarise se punes<br />

ashtu si jane vendosur nga pune<strong>dhe</strong>nesi;<br />

• perdorimin e mje<strong>te</strong>ve <strong>dhe</strong> veglave <strong>te</strong> <strong>dhe</strong>na nga pune<strong>dhe</strong>nesi.<br />

Ne Itali <strong>puna</strong> nen varesi organizohet pothuajse ne menyre <strong>te</strong> plo<strong>te</strong><br />

nepermjet kontratash pune <strong>te</strong> vlefshme per <strong>te</strong> gjithe subjek<strong>te</strong>t e punesuar ne<br />

fushat e ndryshme <strong>te</strong> ekonomise (metal-mekanike, <strong>te</strong>kstile, bujqesore, <strong>te</strong><br />

ndertimit, etj.); <strong>te</strong> ashtu-quajturit KKKP, <strong>te</strong> cilat parashikojne tre kush<strong>te</strong>t e<br />

pershkruara siper.<br />

D.Punes n. 286 gjithashtu kupton me pune <strong>te</strong> pavarur <strong>te</strong> gjitha format e<br />

tjera qe nuk kryhen me karak<strong>te</strong>ristikat e permendura e – mes tyre percakton<br />

si forma <strong>te</strong> afta ve<strong>te</strong>m ato jo ras<strong>te</strong>sore. Si rezultat, <strong>puna</strong> e pavarur<br />

permbledh:<br />

• veprimtarine e sipermarrjes (e<strong>dhe</strong> ne rast ortakerie ose firme<br />

individuale);<br />

• profesionin veprimtor <strong>te</strong> lire;<br />

• kontratat e punes <strong>te</strong> parasubordinuar ose ato qe parashikojne<br />

sherbime qe risjellin <strong>te</strong>k kjo forme;<br />

• llojet kontraktuale <strong>te</strong> punes ras<strong>te</strong>sore.<br />

Nje dallim tje<strong>te</strong>r po aq in<strong>te</strong>resant per sferen e punes italiane percakton:<br />

a) punen e qendrueshme ose <strong>te</strong> sigurt <strong>dhe</strong><br />

b) punen e <strong>pasigurt</strong>.<br />

Me pune <strong>te</strong> qendrueshme ose <strong>te</strong> sigurt kuptohet <strong>puna</strong> e subordinuar ose<br />

nen varesi e cila u garanton punemarresve nje kohezgjatje <strong>te</strong> pacaktuar ose<br />

<strong>te</strong> paravendosur, por mjaft <strong>te</strong> gja<strong>te</strong>, <strong>te</strong> lidhjes se punes, si <strong>dhe</strong> <strong>te</strong> ardhura<br />

minimale. Forma me e shpesh<strong>te</strong> ne <strong>te</strong> cilen gjendet <strong>puna</strong> e qendrueshme ose<br />

e sigurt esh<strong>te</strong>, pikerisht kontrata e punes nen varesi, e cila mund <strong>te</strong> ke<strong>te</strong>

kohezgjatje<strong>te</strong> pacaktuar ose <strong>te</strong> caktuar (ne ke<strong>te</strong> rast zgjatja esh<strong>te</strong> e fiksuar)<br />

<strong>dhe</strong> me kohe pune <strong>te</strong> plo<strong>te</strong>, full-time (orari i punes esh<strong>te</strong> ai i caktuar nga<br />

KKNP), ose me kohe <strong>te</strong> pjesshme, part-time (orari i punes esh<strong>te</strong> me i<br />

shkur<strong>te</strong>r se ai normal i caktuar nga KKNP).<br />

Me pune <strong>te</strong> <strong>pasigurt</strong>, ne rastin e kundert, kuptohen ato kontrata pune<br />

nen varesi <strong>dhe</strong> <strong>te</strong> pavarur <strong>te</strong> parasubordinuara e ras<strong>te</strong>sore, <strong>te</strong> cilat – ndryshe<br />

si ndodh <strong>te</strong>k <strong>te</strong> tjerat –nuk u garantojne punemarresve nje kohezgjatje aq <strong>te</strong><br />

gja<strong>te</strong> pune e <strong>te</strong> ardhura minimale.<br />

Objekt i ketij u<strong>dhe</strong>zimi jane kontratat <strong>dhe</strong> format e punes <strong>te</strong> <strong>pasigurt</strong>,<br />

qof<strong>te</strong> ato <strong>te</strong> punes nen varesi, qof<strong>te</strong> ato <strong>te</strong> punes <strong>te</strong> pavarur, <strong>te</strong><br />

parasubordinuar e ras<strong>te</strong>sore.<br />

7

1. Kontrata e punes me nderprerje ose me thirrje<br />

Puna me nderprerje ose me thirrje esh<strong>te</strong> nje kontra<strong>te</strong> pune nen varesi e<br />

vecan<strong>te</strong>, me kohezgjatje <strong>te</strong> caktuar ose <strong>te</strong> pacaktuar, ne <strong>te</strong> cilen pune<strong>dhe</strong>nesi<br />

therret punemarresin/en per pune ve<strong>te</strong>m ne ras<strong>te</strong> <strong>te</strong> caktuara, per shembull<br />

ne qof<strong>te</strong> se lind ngarkese pune e ma<strong>dhe</strong> <strong>dhe</strong> pune<strong>dhe</strong>nesi ka nevoje<br />

perkohesisht per me shume punemarresa/se. Punemarresi/ja paguhet<br />

thjesh<strong>te</strong> per di<strong>te</strong>t e kryerjes efektive <strong>te</strong> punes <strong>dhe</strong> merr nga pune<strong>dhe</strong>nesi<br />

kompensime mujore per kohen ne <strong>te</strong> cilen qendron ne dispozicion <strong>te</strong> tij,<br />

duke pritur <strong>te</strong> therri<strong>te</strong>t per pune. Punemarresi/ja nuk e di me sak<strong>te</strong>si sa di<strong>te</strong><br />

do punoje, prandaj nuk mund <strong>te</strong> njohe para kohe pagen, gjithashtu<br />

pune<strong>dhe</strong>nesi nuk esh<strong>te</strong> i detyruar tu garantoje puemarresve nje numer<br />

minimal di<strong>te</strong>sh pune.<br />

a. Mundesi per <strong>te</strong> marre v.e.h. per arsye pune nen varesi <strong>dhe</strong> l.e.q. <strong>te</strong> pare<br />

per arsye pune nen varesi: E PASIGURT (nuk ekzistojne norma specifike<br />

per ke<strong>te</strong> kontra<strong>te</strong> <strong>dhe</strong> nuk ka lajme mbi <strong>te</strong> huaj/a qe kane kerkuar v.e.h. ne<br />

baze <strong>te</strong> kesaj kontra<strong>te</strong>.).<br />

b. Mundesi per <strong>te</strong> shtyre l.e.q. per arsye pune nen varesi: VARET<br />

(pune<strong>dhe</strong>nesi duhet tu garantoje <strong>te</strong> huajve/ajave, duke llogaritur nje page<br />

normale <strong>dhe</strong> kompensime per <strong>te</strong> qendruar ne dispozicion, <strong>te</strong> ardhura vjetore<br />

<strong>te</strong> pak<strong>te</strong>n ne <strong>te</strong> njej<strong>te</strong>n shume <strong>te</strong> ndihmes sociale, € 4.962,36, vlera e 2006).<br />

c. Mundesi per <strong>te</strong> ndryshuar nje l.q. <strong>te</strong> <strong>dhe</strong>ne per shkak tje<strong>te</strong>r, midis atyre qe<br />

ligji lejon, ne l.q. per arsye pune nen varesi: VARET (duhet <strong>te</strong> permbushet<br />

kushti i pershkruar ne piken b.).<br />

d. Mundesi per <strong>te</strong> marre k.e.q.: VARET (i huaji/e huaja duhet <strong>te</strong> ke<strong>te</strong> nje<br />

l.q. per arsye pune nen varesi e cila lejon nje numer renovimesh <strong>te</strong><br />

pacaktuar, kusht qe permbushet nese kontrata esh<strong>te</strong> me kohezgjatje <strong>te</strong><br />

pacaktuar <strong>dhe</strong> nese permbushet kushti i pershkruar ne piken b.).<br />

e. Mundesi per tu regjistruar ne ShShK: VARET (i huaji/e huaja duhet <strong>te</strong><br />

ke<strong>te</strong> nje l.q. per arsye pune nen varesi, kondi<strong>te</strong> qe rrealizohet nese<br />

permbushet kushti i pershkruar ne piken b.).<br />

f. Mundesi per <strong>te</strong> marre pjese neper konkurset e shperndarjeve <strong>te</strong> banesave<br />

sh<strong>te</strong><strong>te</strong>rore: VARET (i huaji/e huaja duhet <strong>te</strong> ke<strong>te</strong> nje l.q. per arsye pune nen<br />

varesi me kohezgjatje <strong>te</strong> pak<strong>te</strong>n dy vjetore, kondi<strong>te</strong> qe rrealizohet nese<br />

permbushet kushti i pershkruar ne piken d.).<br />

8

2. Kontrata e punes se pjesetuar ose job-sharing<br />

Puna e pjesetuar ose job-sharing esh<strong>te</strong> nje kontra<strong>te</strong> pune nen varesi e<br />

vecan<strong>te</strong>, me kohezgjatje <strong>te</strong> caktuar ose <strong>te</strong> pacaktuar, ne <strong>te</strong> cilen dy<br />

punemarresa/se ndajne <strong>te</strong> njejtin vend pune. Dy punemarresit/et vendosin<br />

oret e punes javore <strong>te</strong> kryera nga secili/a (<strong>te</strong> cilat mund ti ndryshojne me<br />

marreveshje ne cdo moment) <strong>dhe</strong> njoftojne pune<strong>dhe</strong>nesin, por sebashku<br />

duhet ti garantojne pune<strong>dhe</strong>nesit kryerjen e plo<strong>te</strong> <strong>te</strong> punes. Ne rast se njeri/a<br />

nga <strong>te</strong> dy/ja heq dore nga <strong>puna</strong> ose pushohet, kontrata perfundon, pervec<br />

ras<strong>te</strong>ve kur – ne marreveshje me pune<strong>dhe</strong>nesin – ai/ajo nga <strong>te</strong> dy/ja<br />

punemarresit/et qe ende punon esh<strong>te</strong> i/e gatshem/me <strong>te</strong> vazhdoje ve<strong>te</strong>m,<br />

duke punuar me kohe <strong>te</strong> pjesshme ose duke kryer <strong>te</strong> <strong>te</strong>re punen.<br />

a. Mundesi per <strong>te</strong> marre v.e.h. per arsye pune nen varesi <strong>dhe</strong> l.e.q. <strong>te</strong> pare<br />

per arsye pune nen varesi: E PASIGURT (nuk ekzistojne norma specifike<br />

per ke<strong>te</strong> kontra<strong>te</strong> <strong>dhe</strong> nuk ka lajme mbi <strong>te</strong> huaj/a qe kane kerkuar v.e.h. ne<br />

baze <strong>te</strong> kesaj kontra<strong>te</strong>.).<br />

b. Mundesi per <strong>te</strong> shtyre l.e.q. per arsye pune nen varesi: VARET (<strong>te</strong><br />

huajit/ajes duhet ti sigurohen <strong>te</strong> pak<strong>te</strong>n 20 ore pune ne jave, ne menyre qe ti<br />

garantojne <strong>te</strong> ardhura vjetore <strong>te</strong> pak<strong>te</strong>n ne <strong>te</strong> njej<strong>te</strong>n shume <strong>te</strong> ndihmes<br />

sociale, € 4.962,36, vlera e 2006).<br />

c. Mundesi per <strong>te</strong> ndryshuar nje l.q. <strong>te</strong> <strong>dhe</strong>ne per shkak tje<strong>te</strong>r, midis atyre qe<br />

ligji lejon, ne l.q. per arsye pune nen varesi: VARET (duhet <strong>te</strong> permbushet<br />

kushti i pershkruar ne piken b.).<br />

d. Mundesi per <strong>te</strong> marre k.e.q.: VARET (i huaji/e huaja duhet <strong>te</strong> ke<strong>te</strong> nje<br />

l.q. per arsye pune nen varesi e cila lejon nje numer renovimesh <strong>te</strong><br />

pacaktuar, kusht qe permbushet nese kontrata esh<strong>te</strong> me kohezgjatje <strong>te</strong><br />

pacaktuar <strong>dhe</strong> nese permbushet kushti i pershkruar ne piken b.).<br />

e. Mundesi per tu regjistruar ne ShShK: VARET (i huaji/e huaja duhet <strong>te</strong><br />

ke<strong>te</strong> nje l.q. per arsye pune nen varesi, kondi<strong>te</strong> qe rrealizohet nese<br />

permbushet kushti i pershkruar ne piken b.).<br />

f. Mundesi per <strong>te</strong> marre pjese neper konkurset e shperndarjeve <strong>te</strong> banesave<br />

sh<strong>te</strong><strong>te</strong>rore: VARET (i huaji/e huaja duhet <strong>te</strong> ke<strong>te</strong> nje l.q. per arsye pune nen<br />

varesi me kohezgjatje <strong>te</strong> pak<strong>te</strong>n dy vjecare, kondi<strong>te</strong> qe rrealizohet nese<br />

permbushet kushti i pershkruar ne piken d.).<br />

9

3. Kontrata e punes ne <strong>dhe</strong>nie<br />

Puna ne <strong>dhe</strong>nie esh<strong>te</strong> nje kontra<strong>te</strong> pune e subordinuar e vecan<strong>te</strong>, mes<br />

pune<strong>dhe</strong>nesit (agjensi pune ose <strong>dhe</strong>nese) <strong>dhe</strong> punemarresit/es, i cili/e cila<br />

caktohet nga agjensia <strong>dhe</strong>nese <strong>te</strong> punoje <strong>te</strong>k nje subjekt perfitues (i quajtur<br />

perdorues), i cili lidh nje kontra<strong>te</strong> tregtare me <strong>dhe</strong>nesin. Zakonisht,<br />

perdoruesi i kerkon personel <strong>dhe</strong>nesit , pasi ka nevoje perkohesisht per nje<br />

numer me <strong>te</strong> madh punemarresish <strong>dhe</strong> nuk deshiron <strong>te</strong> punesoje me <strong>te</strong>per<br />

drejtperdrejt. Kontrata mes punemarresit/es e agjensise <strong>dhe</strong>nese mund <strong>te</strong><br />

je<strong>te</strong> me kohe <strong>te</strong> caktuar (baraz me marreveshjen mes <strong>dhe</strong>nesit e perdoruesit)<br />

ose me kohe <strong>te</strong> pacaktuar, (qendron ne fuqi e<strong>dhe</strong> pas perfundimit <strong>te</strong><br />

marreveshjes ndermes agjensise <strong>dhe</strong>nese e perdoruesit, duke pritur qe<br />

agjensia <strong>te</strong> caktoje punemarresin/en <strong>te</strong>k nje perdorues tje<strong>te</strong>r. Ne rast<br />

kontra<strong>te</strong> me kohe <strong>te</strong> pacaktuar, <strong>dhe</strong>nesi i jep punemarresit/es kompensime<br />

mujore per <strong>te</strong> qendruar ne dispozicion gja<strong>te</strong> kohes qe ai/ajo nuk punojne <strong>te</strong>k<br />

asnje perdorues.<br />

a. Mundesi per <strong>te</strong> marre v.e.h. per arsye pune nen varesi <strong>dhe</strong> l.e.q. <strong>te</strong> pare<br />

per arsye pune nen varesi: E PASIGURT (nuk ekzistojne norma specifike<br />

per ke<strong>te</strong> kontra<strong>te</strong>. Ne rast infermieresh profesionis<strong>te</strong> qe caktohen neper<br />

struktura shende<strong>te</strong>sore publike e priva<strong>te</strong> e <strong>te</strong> cilet e marrin l.e.q. per arsye<br />

pune jash<strong>te</strong> kuotave <strong>te</strong> percaktuara nga dekre<strong>te</strong>t mbi flukset, <strong>dhe</strong>nesi i punes<br />

mund <strong>te</strong> kerkoje leje per marrjen ne pune ve<strong>te</strong>m pasi <strong>te</strong> ke<strong>te</strong> nje kopie <strong>te</strong><br />

kontra<strong>te</strong>s <strong>te</strong> lidhur me perdoruesin.<br />

b. Mundesi per <strong>te</strong> shtyre l.e.q. per arsye pune nen varesi: VARET<br />

(perdoruesi duhet ti garantoje <strong>te</strong> huajit/ajes duke konsideruar pagen normale<br />

<strong>dhe</strong> kompensimet per qendrimin ne dispozicion, <strong>te</strong> ardhura vjetore <strong>te</strong> pak<strong>te</strong>n<br />

ne <strong>te</strong> njej<strong>te</strong>n shume <strong>te</strong> ndihmes sociale, € 4.962,36, vlera e 2006)).<br />

c. Mundesi per <strong>te</strong> ndryshuar nje l.q. <strong>te</strong> <strong>dhe</strong>ne per shkak tje<strong>te</strong>r, midis atyre qe<br />

ligji lejon, ne l.q. per arsye pune nen varesi: VARET (duhet <strong>te</strong> permbushet<br />

kushti i pershkruar ne piken b.).<br />

d. Mundesi per <strong>te</strong> marre k.e.q.: VARET (i huaji/e huaja duhet <strong>te</strong> ke<strong>te</strong> nje<br />

l.q. per arsye pune nen varesi e cila lejon nje numer renovimesh <strong>te</strong><br />

pacaktuar, kusht qe permbushet nese kontrata esh<strong>te</strong> me kohezgjatje <strong>te</strong><br />

pacaktuar <strong>dhe</strong> nese permbushet kushti i pershkruar ne piken b.).<br />

e. Mundesi per tu regjistruar ne ShShK: VARET (i huaji/e huaja duhet <strong>te</strong><br />

ke<strong>te</strong> nje l.q. per arsye pune nen varesi, kondi<strong>te</strong> qe rrealizohet nese<br />

permbushet kushti i pershkruar ne piken b.).<br />

f. Mundesi per <strong>te</strong> marre pjese neper konkurset e shperndarjeve <strong>te</strong> banesave<br />

sh<strong>te</strong><strong>te</strong>rore: VARET (i huaji/e huaja duhet <strong>te</strong> ke<strong>te</strong> nje l.q. per arsye pune nen<br />

10

varesi me kohezgjatje <strong>te</strong> pak<strong>te</strong>n dy vjecare, kondi<strong>te</strong> qe rrealizohet nese<br />

permbushet kushti i pershkruar ne piken b.).<br />

11

4. Kontratat e mesimit <strong>te</strong> profesionit<br />

Tre llojet e ndryshme <strong>te</strong> mesimit <strong>te</strong> profesionit jane kontrata pune <strong>te</strong> nen<br />

varesi <strong>te</strong> vecanta qe li<strong>dhe</strong>n mes nje pune<strong>dhe</strong>nesi <strong>dhe</strong> nje punemarresi/ese<br />

(nxenes), ne ato ras<strong>te</strong> kur ky i /e fundit <strong>te</strong> ke<strong>te</strong> - sipas tipeve <strong>te</strong> ndryshme <strong>te</strong><br />

mesimit <strong>te</strong> profesionit - mbushur moshen 15 vjecare e deri ne moshen 29<br />

vjec. Mesimi i profesionit esh<strong>te</strong> nje kontra<strong>te</strong> i ashtuquajtur me shkaqe <strong>te</strong><br />

perziera, ku, domethene, objekti i shkembimit mes pune<strong>dhe</strong>nesit e nxenesit<br />

nuk esh<strong>te</strong> ve<strong>te</strong>m kryerja e punes for e<strong>dhe</strong> formimi qe pune<strong>dhe</strong>nesi detyrohet<br />

ti jape nxenesit. Nxenesi, ne fakt, kryen gja<strong>te</strong> orarit javor nje sasi oresh pune<br />

<strong>te</strong> caktuar e gjithashtu nje sasi <strong>te</strong> caktuar oresh formimi <strong>te</strong>orik <strong>dhe</strong> praktik.<br />

Te gjitha keto ore jane <strong>te</strong> paguara, ndonese pune<strong>dhe</strong>nesi mund <strong>te</strong> zgje<strong>dhe</strong> ti<br />

aplikoje nxenesit nivele pagese baraz me dy nivele me <strong>te</strong> uleta ne krahasim<br />

me detyren efektive qe nxenesi kryen. Aspekti i kontribu<strong>te</strong>ve ne ngarkim <strong>te</strong><br />

pune<strong>dhe</strong>nesit esh<strong>te</strong> me i ulet se ai i nje marrre<strong>dhe</strong>nie pune normale <strong>dhe</strong> mbi<br />

ke<strong>te</strong> aspekt ai ka nje kursim <strong>te</strong> madh mbi kostot. Ne perfundim <strong>te</strong> periu<strong>dhe</strong>s<br />

<strong>te</strong> mesimit <strong>te</strong> profesionit (qe sipas llojeve mund <strong>te</strong> ke<strong>te</strong> nje kohezgjatje <strong>te</strong><br />

ndryshme, megjitha<strong>te</strong> jo me <strong>te</strong> gja<strong>te</strong> se 6 vjecare), me perjashtim <strong>te</strong> rastit<br />

kur pune<strong>dhe</strong>nesi zgjidh kontra<strong>te</strong>n, kjo lloj kontra<strong>te</strong> trasformohet ne nje<br />

kontra<strong>te</strong> normale pune <strong>te</strong> nen varesi me kohe <strong>te</strong> pacaktuar.<br />

a. Mundesi per <strong>te</strong> marre v.e.h. per arsye pune nen varesi <strong>dhe</strong> l.e.q. <strong>te</strong> pare<br />

per arsye pune nen varesi: E PASIGURT (nuk ekzistojne norma specifike<br />

per ke<strong>te</strong> kontra<strong>te</strong> <strong>dhe</strong> nuk ka lajme mbi <strong>te</strong> huaj/a qe kane kerkuar v.e.h. ne<br />

baze <strong>te</strong> kesaj kontra<strong>te</strong>.).<br />

b. Mundesi per <strong>te</strong> shtyre l.e.q. per arsye pune nen varesi: PO.<br />

c. Mundesi per <strong>te</strong> ndryshuar nje l.q. <strong>te</strong> <strong>dhe</strong>ne per shkak tje<strong>te</strong>r, midis atyre qe<br />

ligji lejon, ne l.q. per arsye pune nen varesi: PO.<br />

d. Mundesi per <strong>te</strong> marre k.e.q: JO (i huaji/e huaja nxenes/e nuk mund <strong>te</strong><br />

ke<strong>te</strong> nje l.q per arsye pune <strong>te</strong> nen varesi i cili lejon nje numer <strong>te</strong> pacaktuar<br />

renovimesh, pasi periudha e mesimit <strong>te</strong> profesionit ka kohe <strong>te</strong> kufizuar).<br />

e. Mundesi per tu regjistruar ne ShShK: PO.<br />

f. Mundesi per <strong>te</strong> marre pjese neper konkurset e shperndarjeve <strong>te</strong> banesave<br />

sh<strong>te</strong><strong>te</strong>rore: JO (i huaji/e huaja nxenes/e nuk mund <strong>te</strong> ke<strong>te</strong> nje l.q per arsye<br />

pune nen varesi qe zgjat <strong>te</strong> pak<strong>te</strong>n dy vjet, pasi periudha e mesimit <strong>te</strong><br />

profesionit ka kohezgjatje <strong>te</strong> kufizuar).<br />

12

5. Kontrata e hyrjes ne pune<br />

Kontrata e hyrjes ne pune esh<strong>te</strong> nje kontra<strong>te</strong> pune nen varesi e vecan<strong>te</strong><br />

qe synon hyrjen ose hyrjen serish ne tregun e punes per ka<strong>te</strong>gori subjek<strong>te</strong>sh<br />

<strong>te</strong> vecanta, mbi baze <strong>te</strong> nje “projekti” individual per adaptim <strong>te</strong><br />

kompe<strong>te</strong>ncave profesionale <strong>te</strong> punemarresit/es ne nje kon<strong>te</strong>kst pune <strong>te</strong><br />

caktuar. Behet fjale per keto ka<strong>te</strong>gori personash: a) subjek<strong>te</strong> me moshe nga<br />

18 deri ne 29 vjec; b) <strong>te</strong> papunesuar gja<strong>te</strong> nje periu<strong>dhe</strong> <strong>te</strong> gja<strong>te</strong> me moshe 29<br />

deri ne 32 vjec; c) punemarres kaluar moshes 50 vjec qe nuk kane nje vend<br />

pune; d) punemarres qe deshirojne <strong>te</strong> kryejne serish veprimtari pune e qe<br />

nuk punojne prej <strong>te</strong> pak<strong>te</strong>n 2 vjet; e) gra <strong>te</strong> cfaredolloj moshe banonjese ne<br />

zona <strong>te</strong> <strong>te</strong>rritorit italian ku indeksi i punesise femerore esh<strong>te</strong> me i ulet se ai<br />

mashkullor <strong>te</strong> pak<strong>te</strong>n 20% ose ku indeksi i papunesise femerore kalon 10%<br />

a<strong>te</strong> mashkullor; f) persona <strong>te</strong> cilave u njihen <strong>te</strong> meta <strong>te</strong> renda fizike,<br />

mendore ose psiqike. Pune<strong>dhe</strong>nesi mund <strong>te</strong> zgje<strong>dhe</strong> ti aplikoje<br />

punemarresit/es nivele pagese baraz me dy nivele me <strong>te</strong> uleta ne krahasim<br />

me detyren efektive qe ai/ajo kryen. Aspekti i kontribu<strong>te</strong>ve ne ngarkim <strong>te</strong><br />

pune<strong>dhe</strong>nesit esh<strong>te</strong> me i ulet se ai i nje marrre<strong>dhe</strong>nie pune normale <strong>dhe</strong> mbi<br />

ke<strong>te</strong> aspekt ai ka nje kursim <strong>te</strong> madh mbi kostot. Kontrata e hyrjes ne pune<br />

nuk mund <strong>te</strong> ke<strong>te</strong> kohezgjatje me <strong>te</strong> ulet se 9 muaj e me <strong>te</strong> gja<strong>te</strong> 18 muaj, me<br />

perjashtim <strong>te</strong> disa ras<strong>te</strong>ve, deri ne 36 muaj, e nuk esh<strong>te</strong> e perseri<strong>te</strong>shme.<br />

a. Mundesi per <strong>te</strong> marre v.e.h. per arsye pune nen varesi <strong>dhe</strong> l.e.q. <strong>te</strong> pare<br />

per arsye pune nen varesi: E PASIGURT (nuk ekzistojne norma specifike<br />

per ke<strong>te</strong> kontra<strong>te</strong> <strong>dhe</strong> nuk ka lajme mbi <strong>te</strong> huaj/a qe kane kerkuar v.e.h. ne<br />

baze <strong>te</strong> kesaj kontra<strong>te</strong>.).<br />

b. Mundesi per <strong>te</strong> shtyre l.e.q. per arsye pune nen varesi: PO.<br />

c. Mundesi per <strong>te</strong> ndryshuar nje l.q. <strong>te</strong> <strong>dhe</strong>ne per shkak tje<strong>te</strong>r, midis atyre qe<br />

ligji lejon, ne l.q. per arsye pune nen varesi: PO.<br />

d. Mundesi per <strong>te</strong> marre k.e.q: JO (i huaji/e huaja nuk mund <strong>te</strong> ke<strong>te</strong> nje l.q<br />

per arsye pune nen varesi i cili lejon nje numer <strong>te</strong> pacaktuar renovimesh,<br />

pasi kontrata e hyrjes ne pune ka kohezgjatje <strong>te</strong> caktuar).<br />

e. Mundesi per tu regjistruar ne ShShK: PO.<br />

f. Mundesi per <strong>te</strong> marre pjese neper konkurset e shperndarjeve <strong>te</strong> banesave<br />

sh<strong>te</strong><strong>te</strong>rore: JO (i huaji/e huaja nuk mund <strong>te</strong> ke<strong>te</strong> nje l.q per arsye pune nen<br />

varesi qe zgjat <strong>te</strong> pak<strong>te</strong>n dy vjet, pasi kontrata e hyrjes ne pune ka<br />

kohezgjatje <strong>te</strong> caktuar).<br />

13

6. Kontrata per shoqerim ne pjesemarrje me kryerje pune<br />

Kontrata per shoqerim ne pjesemarrje me kryerje pune esh<strong>te</strong> nje<br />

kontra<strong>te</strong> pune e pavarur e parasubordinuar, me kohezgjatje <strong>te</strong> pacaktuar ose<br />

<strong>te</strong> caktuar. Ne baze <strong>te</strong> kesaj kontra<strong>te</strong> nje sipermarres (pala anetaruese) i<br />

percakton nje punemarresi/ese (pjesemarres) nje kuo<strong>te</strong> shperblimesh <strong>te</strong><br />

ndermarrjes ose <strong>te</strong> ndermarrjeve <strong>te</strong> tija kundrejt kryerjes se punes se<br />

pjesmaresit/es. Pjesemarresi/ja kryen punen e vet ne menyre <strong>te</strong> nje<br />

autonomie <strong>te</strong> leh<strong>te</strong> e pa pasur garanci fitimesh: ne rast se nuk ka <strong>te</strong> ardhura,<br />

pjesemarresi/ja nuk mund <strong>te</strong> marre fitime. Pjesemarresi/ja merr pjese e<strong>dhe</strong><br />

<strong>te</strong>k humbjet, pervec rastit kur kane rene dakort ndryshe, ne <strong>te</strong> njej<strong>te</strong>n forme<br />

<strong>te</strong> pjesemarrjes <strong>te</strong>k <strong>te</strong> ardhurat. Persa i perket anes praktike, <strong>puna</strong> e<br />

pjesemarresit/es kryhet ne menyre <strong>te</strong> parasubordinuar.<br />

a. Mundesi per <strong>te</strong> marre v.e.h. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur <strong>dhe</strong> l.e.q. <strong>te</strong> pare<br />

per arsye pune <strong>te</strong> pavarur: VARET (pala anetaruese duhet ti garantoje <strong>te</strong><br />

huajit/es pjesemarres/e <strong>te</strong> ardhura vjetore jo me <strong>te</strong> uleta se ato qe lejojne<br />

perjashtimin nga shpenzimet sanitare, € 8.263,31, vlera e 2006).<br />

b. Mundesi per <strong>te</strong> shtyre l.e.q. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur: VARET (pala<br />

anetaruese duhet ti garantoje <strong>te</strong> huajit/ajes pjesemarres/e <strong>te</strong> ardhura vjetore<br />

<strong>te</strong> pak<strong>te</strong>n ne <strong>te</strong> njej<strong>te</strong>n shume <strong>te</strong> ndihmes sociale, € 4.962,36, vlera e 2006).<br />

c. Mundesi per <strong>te</strong> ndryshuar nje l.q. <strong>te</strong> <strong>dhe</strong>ne per shkak tje<strong>te</strong>r, midis atyre qe<br />

ligji lejon, ne l.q. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur: VARET (duhet <strong>te</strong> permbushet<br />

kushti i pershkruar ne piken a).<br />

d. Mundesi per <strong>te</strong> marre k.e.q.: VARET (i huaji/e huaja pjesemarres/e<br />

duhet <strong>te</strong> ke<strong>te</strong> nje l.q. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur e cila lejon nje numer<br />

renovimesh <strong>te</strong> pacaktuar, kusht qe permbushet nese kontrata esh<strong>te</strong> me<br />

kohezgjatje <strong>te</strong> pacaktuar <strong>dhe</strong> nese permbushet kushti i pershkruar ne piken<br />

b).<br />

e. Mundesi per tu regjistruar ne ShShK: VARET (i huaji/e huaja<br />

pjesemarres/e duhet <strong>te</strong> ke<strong>te</strong> nje l.q. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur, kondi<strong>te</strong> qe<br />

rrealizohet nese permbushet kushti i pershkruar ne piken a.).<br />

f. Mundesi per <strong>te</strong> marre pjese neper konkurset e shperndarjeve <strong>te</strong> banesave<br />

sh<strong>te</strong><strong>te</strong>rore: VARET (i huaji/e huaja pjesemarres/e duhet <strong>te</strong> ke<strong>te</strong> nje l.q. per<br />

arsye pune <strong>te</strong> pavarur me kohezgjatje <strong>te</strong> pak<strong>te</strong>n dy vjecare, kondi<strong>te</strong> qe<br />

rrealizohet nese permbushet kushti i pershkruar ne piken a.).<br />

14

7. Kontrata e bashkepunimit me projekt <strong>te</strong> caktuar<br />

Kontrata e bashkepunimit me projekt <strong>te</strong> caktuar esh<strong>te</strong> nje kontra<strong>te</strong><br />

bashkepunimi i koordinuar e i vazhdueshem, lidhur me realizimin e nje<br />

projekti <strong>te</strong> caktuar (ose <strong>te</strong> nje faze <strong>te</strong> tij). Behet fjale per nje kontra<strong>te</strong> pune <strong>te</strong><br />

pavarur <strong>te</strong> parasubordinuar me kohezgjatje <strong>te</strong> caktuar, zgjatja e se ciles (e<br />

paracaktuar) esh<strong>te</strong> ajo e projektit. Palet e kontra<strong>te</strong>s jane porosi<strong>te</strong>si<br />

(pune<strong>dhe</strong>nesi) <strong>dhe</strong> i porosituri (punemarresi/ja) i/e cili/a merr nje porosi<br />

pune qe parashikon koordinimin e kryerjes se punes me organizimin e<br />

punes se porosi<strong>te</strong>sit, pasi esh<strong>te</strong> funksionale per realizimin e projektit (ose <strong>te</strong><br />

nje faze <strong>te</strong> tij) pergatitur nga porosi<strong>te</strong>si duke parashikuar vazhdueshmeri<br />

gja<strong>te</strong> kohes. I/e porosituri/a kryen detyren e vet duke e organizuar punen ne<br />

menyre <strong>te</strong> pavarur, pa u paguar me ore, pa patur nje organizim vetjak e pa<br />

qendruar nen detyrim <strong>te</strong> subordinimit. Kjo lloj kontra<strong>te</strong> parashikon detyrimi<br />

per porosi<strong>te</strong>sin per <strong>te</strong> derdhur kontribu<strong>te</strong>t per <strong>te</strong> porositurin/en, por ne sasi<br />

me <strong>te</strong> vogel se kontrata e punes nen varesi.<br />

a. Mundesi per <strong>te</strong> marre v.e.h. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur <strong>dhe</strong> l.e.q. <strong>te</strong> pare<br />

per arsye pune <strong>te</strong> pavarur: E PASIGURT (kjo kontra<strong>te</strong> nuk esh<strong>te</strong> nder ato<br />

<strong>te</strong> dekretit <strong>te</strong> pare mbi flukset e 2006 qe lejojne kryerjen e punes se pavarur,<br />

ndaj shume kuestura e en<strong>te</strong> perfaqesuese diplomatiko-consullare italiane<br />

refuzojne <strong>te</strong> japin lejen provizore per hyrje si <strong>dhe</strong> v.e.h.. <strong>te</strong> huajve qe<br />

deshirojne <strong>te</strong> hyjne ne Itali per <strong>te</strong> punuar me ke<strong>te</strong> kontra<strong>te</strong>).<br />

b. Mundesi per <strong>te</strong> shtyre l.e.q. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur: VARET<br />

(porosi<strong>te</strong>si duhet ti garantoje <strong>te</strong> huajit/es <strong>te</strong> porositur <strong>te</strong> ardhura vjetore <strong>te</strong><br />

pak<strong>te</strong>n ne <strong>te</strong> njej<strong>te</strong>n shume <strong>te</strong> ndihmes sociale, € 4.962,36, vlera e 2006).<br />

c. Mundesi per <strong>te</strong> ndryshuar nje l.q. <strong>te</strong> <strong>dhe</strong>ne per shkak tje<strong>te</strong>r, midis atyre qe<br />

ligji lejon, ne l.q. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur: E PASIGURT (kjo kontra<strong>te</strong><br />

nuk esh<strong>te</strong> nder ato <strong>te</strong> dekretit <strong>te</strong> pare mbi flukset e 2006 qe lejojne kryerjen<br />

e punes se pavarur, ndaj, shume kuestura nuk e ndryshojne l.e.q. per ata <strong>te</strong><br />

huaj qe deshirojne <strong>te</strong> punojne ne Itali me ke<strong>te</strong> kontra<strong>te</strong>).<br />

d. Mundesi per <strong>te</strong> marre k.e.q.: JO (i/e huaj/a i/e porositur nuk mund <strong>te</strong><br />

marre nje l.q. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur qe lejon nje numer <strong>te</strong> pacaktuar<br />

renovimesh, pasi kjo kontra<strong>te</strong> esh<strong>te</strong> ka kohezgjatje <strong>te</strong> caktuar).<br />

e. Mundesi per tu regjistruar ne ShShK: E PASIGURT (i/e huaji/a i/e<br />

porositur duhet <strong>te</strong> ke<strong>te</strong> nje l.q. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur, kusht qe plo<strong>te</strong>sohet<br />

nese me pare ka pasur nje v.h. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur).<br />

f. Mundesi per <strong>te</strong> marre pjese neper konkurset e shperndarjeve <strong>te</strong> banesave<br />

sh<strong>te</strong><strong>te</strong>rore: JO (i/e huaji/a nuk mund <strong>te</strong> ke<strong>te</strong> nje l.q per arsye pune <strong>te</strong><br />

15

pavarur me kohezgjatje <strong>te</strong> pak<strong>te</strong>n dy vjecare, pasi kjo kontra<strong>te</strong> ka<br />

kohezgjatje <strong>te</strong> caktuar).<br />

16

8. Kontrata e bashkepunimit ras<strong>te</strong>sor<br />

Kontrata e bashkepunimit ras<strong>te</strong>sor esh<strong>te</strong> nje kontra<strong>te</strong> pune e pavarur e<br />

tipit ras<strong>te</strong>sor, me kohezgjatje <strong>te</strong> caktuar. Palat e kontra<strong>te</strong>s jane porosi<strong>te</strong>si<br />

(pune<strong>dhe</strong>nesi) <strong>dhe</strong> i/e porosituri/a (punemarres/e), i/e cili/a merr porosine<br />

per <strong>te</strong> kryer nje pune qe nuk parashikon vazhdueshmeri, pasi esh<strong>te</strong> rezultati<br />

i nje nevoje ras<strong>te</strong>sore <strong>te</strong> porosi<strong>te</strong>sit, e cila nuk mund <strong>te</strong> zgjase me shume se<br />

30 di<strong>te</strong> gja<strong>te</strong> nje viti e <strong>te</strong> parashikoje fitime me <strong>te</strong> larta se € 5.000,00 ne a<strong>te</strong><br />

vit. I/e porosituri/a kryen detyren e vet duke e organizuar punen ne menyre<br />

<strong>te</strong> pavarur (pa qene i detyruar per subordininim), me detyrimin e ve<strong>te</strong>m per<br />

<strong>te</strong> perfunduar brenda kohes se marreveshur me porosi<strong>te</strong>sin. Kjo kontra<strong>te</strong><br />

parashikon per porosi<strong>te</strong>sin detyrimin per <strong>te</strong> derdhur kontribu<strong>te</strong>t per <strong>te</strong><br />

porositurin/en, por ne sasi me <strong>te</strong> uleta se per marre<strong>dhe</strong>nie pune nen varesi.<br />

Pasi kontrata e bashkepunimit ras<strong>te</strong>sor perfundon porosi<strong>te</strong>si e i/e<br />

porosituri/a nuk mund <strong>te</strong> lidhin nje tje<strong>te</strong>r <strong>te</strong> <strong>te</strong> njejtit tip brenda <strong>te</strong> njejtit<br />

vitit.<br />

a. Mundesi per <strong>te</strong> marre v.e.h. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur <strong>dhe</strong> l.e.q. <strong>te</strong> pare<br />

per arsye pune <strong>te</strong> pavarur: JO (ligji parashikon qe per <strong>te</strong> hyre ne Itali<br />

veprimtaria e punes se pavarur nuk mund <strong>te</strong> je<strong>te</strong> ras<strong>te</strong>sore).<br />

b. Mundesi per <strong>te</strong> shtyre l.e.q. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur: JO (ligji<br />

parashikon qe ne rast se esh<strong>te</strong> e vetme, veprimtaria e punes se pavarur nuk e<br />

lejon qendrimin ne Itali).<br />

c. Mundesi per <strong>te</strong> ndryshuar nje l.q. <strong>te</strong> <strong>dhe</strong>ne per shkak tje<strong>te</strong>r, midis atyre qe<br />

ligji lejon, ne l.q. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur: JO (shiko piken b.).<br />

d. Mundesi per <strong>te</strong> marre k.e.q.: JO (i/e huaji/a nuk mund <strong>te</strong> marre ve<strong>te</strong>m me<br />

ane <strong>te</strong> kesaj kontra<strong>te</strong> nje l.q. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur).<br />

e. Mundesi per tu regjistruar ne ShShK: JO (shiko piken d.).<br />

f. Mundesi per <strong>te</strong> marre pjese neper konkurset e shperndarjeve <strong>te</strong> banesave<br />

sh<strong>te</strong><strong>te</strong>rore: JO (shiko piken d.).<br />

17

9. Kontrata e sherbimeve <strong>te</strong> punes ndihmese<br />

ose kupone pune<br />

Sherbimet e punes ndihmese ose kupone pune jane kontrata pune <strong>te</strong><br />

pavarur ras<strong>te</strong>sore me kohezgjatje <strong>te</strong> caktuar, <strong>te</strong> <strong>dhe</strong>na nga persona qe<br />

rrezikojne perjashtimin shoqeror ose qe akoma nuk kane hyre ne tregun e<br />

punes, ose qe rrezikojne <strong>te</strong> dalin prej tij. Palet e kontra<strong>te</strong>s jane perfituesi nga<br />

<strong>puna</strong> (pune<strong>dhe</strong>nesi) <strong>dhe</strong> ofruesi/ja i punes (punemarresi/ja), i/e cili/a duhet<br />

<strong>te</strong> beje pjese <strong>te</strong>k njera prej ka<strong>te</strong>gorive me posh<strong>te</strong>: a) <strong>te</strong> papunesuar prej me<br />

gja<strong>te</strong> se nje viti; b) sh<strong>te</strong>piake, studenta/studen<strong>te</strong> e <strong>te</strong> pensionuar; c) subjek<strong>te</strong><br />

me af<strong>te</strong>si <strong>te</strong> kufizuara e ata neper komuni<strong>te</strong><strong>te</strong> riaf<strong>te</strong>simi; d) punemarres/e <strong>te</strong><br />

huaj/a, qe qendrojne rregullisht ne itali, gja<strong>te</strong> muajve pas humjes se vendit<br />

<strong>te</strong> punes. Keto sherbime mund <strong>te</strong> jene pune sh<strong>te</strong>piake <strong>te</strong> vecanta, duke<br />

permbledhur asis<strong>te</strong>nce per femije e <strong>te</strong> moshuar, per <strong>te</strong> semure ose persona<br />

me handikap, <strong>dhe</strong>nie mesimi privat, pune <strong>te</strong> vogla kopshtare <strong>dhe</strong> pastrim e<br />

mirembajtje banesash e monumen<strong>te</strong>sh, realizim manifestimesh shoqerore,<br />

kulturore, ose bamiresie; ne bashkepunim me en<strong>te</strong>t publik <strong>dhe</strong> shoqatat<br />

vullnetare per pune urgjencash ose solidari<strong>te</strong>ti. Punemarresit/et e<br />

in<strong>te</strong>resuar/a per <strong>te</strong> kryer ke<strong>te</strong> lloj kontra<strong>te</strong> e shfaqin dispozicionin e tyre<br />

prane sherbimeve per punesim ose agjensive per pune. Ne perfundim <strong>te</strong><br />

punes, perfituesit nga <strong>puna</strong> u japin ofruesve <strong>te</strong> punes nje ose me shume<br />

kupone pagese me vlere baraz € 7,50. Duke dorezuar kuponet e pageses <strong>te</strong><br />

marra en<strong>te</strong>ve ose shoqatave <strong>dhe</strong>nese <strong>te</strong> percaktuara nga Ministria e Punes<br />

<strong>dhe</strong> e Sigurimeve Shoqerore, ofruesi /ja e punes merr € 5,80 per cdo kupon.<br />

Enti ose shoqata <strong>dhe</strong>nese derdh kontribu<strong>te</strong>t e sigurimeve shoqerore <strong>dhe</strong> per<br />

sigurimin kundra aksiden<strong>te</strong>ve ne pune me vlere baraz € 1,50 per cdo kupon,<br />

per ofruesin/en e punes.<br />

V.R. Ministria e Punes <strong>dhe</strong> e Sigurimeve Shoqerore nuk e ka shpallur<br />

ende masen zbatuese <strong>te</strong> kesaj lloje forme pune.<br />

a. Mundesi per <strong>te</strong> marre v.e.h. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur <strong>dhe</strong> l.e.q. <strong>te</strong> pare<br />

per arsye pune <strong>te</strong> pavarur: JO (ligji parashikon qe per <strong>te</strong> hyre ne Itali<br />

veprimtaria e punes se pavarur nuk mund <strong>te</strong> je<strong>te</strong> ras<strong>te</strong>sore).<br />

b. Mundesi per <strong>te</strong> shtyre l.e.q. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur: JO (ligji<br />

parashikon qe ne rast se esh<strong>te</strong> e vetme, veprimtaria e punes se pavarur nuk e<br />

lejon qendrimin ne Itali).<br />

c. Mundesi per <strong>te</strong> ndryshuar nje l.q. <strong>te</strong> <strong>dhe</strong>ne per shkak tje<strong>te</strong>r, midis atyre qe<br />

ligji lejon, ne l.q. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur: JO (shiko piken b.).<br />

d. Mundesi per <strong>te</strong> marre k.e.q.: JO (i/e huaji/a nuk mund <strong>te</strong> marre ve<strong>te</strong>m me<br />

ane <strong>te</strong> kesaj kontra<strong>te</strong> nje l.q. per arsye pune <strong>te</strong> pavarur).<br />

18

f. Mundesi per <strong>te</strong> marre pjese neper konkurset e shperndarjeve <strong>te</strong> banesave<br />

sh<strong>te</strong><strong>te</strong>rore: JO (shiko piken d.).<br />

19

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!