W bazie Ghazni żołnierze GROM o anonimowość ... - Polska Zbrojna

lepszych amerykańskich pilotów, podpułkownik
James Doolittle, wybitny inżynier
(współtwórca między innymi sztucznego horyzontu),
który ustanowił wiele rekordów w
dziedzienie awiacji w okresie międzywojennym.
Objął też dowodzenie operacją.
Bilet w jedną stronę
Na początku 1942 roku opracowano iście
straceńczy plan ataku. Do jego realizacji wyznaczono
nowy lotniskowiec USS „Hornet”,
na którego pokład w największej tajemnicy
załadowano szesnaście bombowców średniego
zasięgu B-25 Mitchell. Nigdy wcześniej
i nigdy później typowe samoloty bombowe
nie startowały z lotniskowca. Sam pomysł
wydawał się wręcz nieprawdopodobny, a jednak
lotnicy dokonali niemożliwego – nauczyli
się startować 15-tonowymi
maszynami ze 150-metrowego
pasa. O powrocie na okręt nie
mogło być mowy (brak możliwości
bezpiecznego lądowania
oraz niedostateczna ilość paliwa
na powrót), więc musiał to
być ostatni lot tych maszyn.
Wszyscy członkowie załóg
zgłosili się jako ochotnicy,
a pierwszą maszyną dowodził
osobiście podpułkownik
Doolittle. Miał przed sobą zaledwie
140 metrów rozbiegu.
Z uwagi na swoje rozmiary
i brak możliwości złożenia
skrzydeł wszystkie samoloty przez cały rejs
znajdowały się na pokładzie. Myśliwce ukryto
z konieczności w wewnętrznych hangarach,
przez co okręt był zupełnie bezbronny. Przydzielono
mu więc bardzo silną eskortę: lotniskowiec
„Enterprise”, dwa ciężkie krążowniki
i jeden lekki oraz siedem niszczycieli.
Wybór bombowców B-25 Mitchell ze
względu na ich siłę rażenia i ograniczenia wynikające
ze startu na pełnym morzu był znakomitym
rozwiązaniem kompromisowym. Silnie
uzbrojone, miały duży zasięg, a ponadto były
największymi maszynami, jakie zmieściłyby
się na pokładzie. Potężne B-17 nie dałyby rady
wystartować z lotniskowca, natomiast jednosilnikowe
samoloty stanowiące wyposażenie
tych okrętów miały zbyt małą siłę ognia, a ich
słaby zasięg mógł spowodować, że grupa uderzeniowa
zostałaby wykryta i zniszczona, zanim
pierwszy samolot wzbiłby się w powietrze.
Zasięg B-25 pozwalał na start w takiej
odległości od celu, by uniknąć wykrycia przez
japońską obronę wybrzeża.
Zespół uderzeniowy znalazł się w bezpośrednim
sąsiedztwie wyspy Hokkaido
17 kwietnia 1942 roku. Start miał nastąpić
w odległości około 500 mil morskich od To-
68 POLSKA ZBROJNA NR 4 | 22 StycZNiA 2012
Pomysłodawcą
i głównym
promotorem akcji
był dowódca
US Navy
admirał ERNEST
J. KINg
AFGANISTAN II wojNA śwIATowA TurySTykA SzAloNA w cIeNIu SzeSNASTkA TAlIbów
kio, wcześniej jednostki zostały jednak spostrzeżone
przez japoński okręt patrolowy,
który zaalarmował dowództwo. Amerykanie
stanęli więc przed nie lada problemem: albo
odwołać nalot w ogóle, albo ruszać od razu,
150 mil przed wyznaczonym punktem, ryzykując,
że samolotom zabraknie paliwa.
Kije zamiast KaraBinów
Dowódca zespołu, wiceadmirał William
Halsey, nie zastanawiał się zbyt długo i w tej
niezwykle trudnej sytuacji wydał rozkaz ataku.
Aby zmniejszyć ciężar i oszczędzić paliwo,
z samolotów usunięto niemalże wszystko,
co nie było konieczne do prowadzenia lotu.
Nawet celownik bombowy Norden z uwagi na
jego duży ciężar zastąpiono innym, bardziej
prymitywnym, ale znacznie lżejszym. Karabiny
maszynowe tylnego strzelca
zastąpiono pomalowanymi na
czarno kijami od szczotek
(sic!), a wieżyczkę dolnego
strzelca zdemontowano jeszcze
na lądzie. Wtedy też dobudowano
dodatkowe zbiorniki paliwa,
by zwiększyć zasięg tych „jednorazowych”
maszyn.
Ta swoista walka o to, żeby
uzyskać jak największy zasięg
przy zachowaniu odpowiedniej
siły ognia, doprowadziła do tego,
że każda maszyna zabrała
na pokład zaledwie 908 kilogramów
bomb (cztery – trzy burzące
i jedna zapalająca – na jeden samolot). Lotniskowiec
ustawił się pod wiatr i wszystkie
szesnaście maszyn bez problemów wystartowało
do tego niezwykłego zadania.
O dziwo, pomimo alarmującej depeszy
z japońskiego okrętu (który został kilka
chwil później zatopiony przez krążownik
„Nashville”), nie poderwano w stan gotowości
jakichś większych sił. Prawdopodobnie
Japończycy nie spodziewali się, że na pokładzie
lotniskowca mogą znajdować się zwykłe
„lądowe” bombowce. Liczyli więc na to, że
atak nastąpi dopiero za sześć, siedem godzin,
gdy okręty podpłyną dostatecznie blisko, by
można było użyć samolotów pokładowych.
Tymczasem „szalona szesnastka” Jamesa
Doolittle’a bez problemów dotarła nad wyznaczone
cele (trzynaście znalazło się nad Tokio
oraz po jednym nad Nagoją, Kobe i Osaką).
W tym czasie w Japonii był środek dnia,
a w stolicy kończyły się właśnie ćwiczenia
obrony przeciwlotniczej. I tu pomógł Amerykanom
kolejny zbieg okoliczności: Japończycy
znów uznali, że lecący klucz samolotów to
ich maszyny biorące udział w ćwiczeniach.
Tymczasem Amerykanie zrzucili pociski na
obiekty przemysłowe (mieli zakaz bombardo-
wania dzielnic mieszkalnych) i kontynuowali
lot ku wybrzeżom Chin, gdzie mieli wszyscy
wyskoczyć ze spadochronami. Tak też zrobili.
Opuszczone przez załogi samoloty rozbiły się
na chińskiej ziemi, a jeden z powodu problemów
technicznych i niemożności dotarcia do
Chin lądował na Kamczatce. Tam załoga została
internowana, a maszyna doszczętnie
zniszczona (Związek Radziecki nie prowadził
wtedy wojny z Japonią). Amerykanom udało
się jednak przekupić strażników i po roku
przez Iran dotarli do domu.
BohatersKi doolittle
Ośmiu lotników dostało się ręce japońskie.
Trzech z nich rozstrzelano. Zignorowano tym
samym zupełnie międzynarodowe konwencje
dotyczące traktowania jeńców wojennych.
Większość żołnierzy wróciła do USA, w tym
sam Doolittle, który został odznaczony Medalem
Honoru (zmarł w 1993 roku w wieku
96 lat, w 1985 otrzymał z rąk Ronalda
Reagana czwartą generalską gwiazdkę).
Sam rajd podpułkownika Doolittle’a nie
miał dużego znaczenia militarnego, albowiem
wyrządzone szkody były nieznaczne. Okazał
się jednak ogromnym sukcesem propagandowym
i strategicznym. Po pierwsze, społeczeństwo
amerykańskie odzyskało wiarę w potęgę
swej armii, a flota i lotnictwo japońskie przestały
być postrzegane jako niezwyciężone.
Po drugie, Japończycy w końcu zorientowali
się, skąd startowały amerykańskie bombowce
w czasie pierwszego nalotu nad Tokio.
To uświadomiło im dobitnie, jak wielka
jest siła lotniskowców. Dlatego też w ostatniej
chwili cesarski sztab generalny zrezygnował
z inwazji na Australię i skupił wszystkie
wysiłki na zniszczeniu amerykańskich sił
na wyspie Midway. Chciano w ten sposób
osiągnąć dwa cele: zniszczyć stacjonujące
tam amerykańskie oddziały i strategiczne lotnisko,
lecz przede wszystkim sprowokować
amerykańskie lotniskowce do przyjęcia walnej,
decydującej bitwy, która miała raz na zawsze
potwierdzić japońską dominację w tym
rejonie świata.
Amerykanie to wyzwanie przyjęli, lecz
wtedy byli już znacznie lepiej przygotowani
niż w grudniu 1941 roku, gdyż złamali szyfry
przeciwnika i znali japońskie plany. Bitwa
o Midway, rozegrana w czerwcu 1942 roku,
zakończyła się niemalże całkowitym unicestwieniem
japońskiej floty uderzeniowej
i położyła kres jej dominacji na Pacyfiku.
Amerykańskie lotnictwo zniszczyło cztery
największe japońskie lotniskowce. Od tamtego
czasu flota nie była zdolna do prowadzenia
większych operacji zaczepnych, skupiała
się bowiem na obronie posiadanych zdobyczy
terytorialnych.