W bazie Ghazni żołnierze GROM o anonimowość ... - Polska Zbrojna

Brazylia, a później dokupiła jeszcze ćwierć
tysiąca tych czołgów do Niemców. Dwieście
eksholenderskich „jedynek” nabyło natomiast
Chile, z czego 30 odsprzedało później
Ekwadorowi. Belgowie odstąpili 43 czołgi
Leopard 1 i 28 innych pojazdów pancernych
Libanowi. Problemem okazała się jednak postawa
rządu Niemiec, który nie zgodził się na
reeksport. Za to transakcję dotyczącą transporterów
opancerzonych zaakceptowały władze
USA.
Po zjednoczeniu Niemcy, poza uzbrojeniem
zbędnym Bundeswehrze, oferowały też
broń i sprzęt przejęte po siłach zbrojnych
Niemieckiej Republiki Demokratycznej.
I znalazły na nie nabywców. Setki bojowych
wozów piechoty BWP-1 i gąsienicowych
transporterów opancerzonych kupiła Szwecja.
Znacząca ilość poenerdowskich pojazdów
pancernych i systemów przeciwlotniczych
trafiła do Grecji, a wiele okrętów do
dalekiej Indonezji. Niemcy przekazali część
sprzętu w formie darów niektórym z sojuszników,
na czym skorzystała też Polska.
Na rynku wtórnym, poza Niemcami, bardzo
aktywna była Holandia. Zamierzała
sprzedać ostatnie czołgi Leopard 2. W latach
dziewięćdziesiątych Haga pozbyła się kilkuset
bojowych wozów piechoty YPR-765, któ-
40 POLSKA ZBROJNA NR 4 | 22 StycZNiA 2012
przegląd Broń z drugiej ręki
Przeróbki HMAS „Kanimbla” (na zdjęciu) i „Manoora” były bardzo kosztowne. Wydano na nie 400 milionów dolarów australijskich.
re kupił Egipt. Kraj ten nabył podobne pojazdy
także od Belgii.
Równie wielka była wyprzedaż holenderskich
okrętów wojennych. Skorzystali z niej
Grecy, którzy dokupili do dwóch posiadanych
już fregat typu Kortenaer osiem okrętów.
Kosztowały one w granicach 30–40 milionów
dolarów za sztukę. W ostatnich latach, po
sprzedaniu Kortenaerów, Holendrzy pozbyli
się też większości nowszych fregat typu Karel
Dorman. Po dwa okręty kupiły Chile, Portugalia
i Belgia. Równocześnie ta ostatnia odsprzedała
swe trzy starsze jednostki Bułgarii.
Poza okrętami i sprzętem wojsk lądowych
w latach dziewięćdziesiątych na europejskim
wtórnym rynku broni pojawiły się samoloty,
w tym bojowe. Tu również aktywnością wykazała
się Holandia, redukująca liczbę myśliwców
F-16. Udało się jej sprzedać ponad
20 samolotów do Chile i Jordanii. Ta ostatnia
nabyła „szesnastki” również w sąsiedniej
Belgii. Francja dostarczyła natomiast eskadrę
używanych Mirage 2000 Brazylii. Hiszpania
odkupiła od USA używane F/A-18 Hornet,
a jej zachodni sąsiad Portugalia nabyła tam
45 F-16A/B. Lizbona uzyskała też 50 szkolnych
maszyn Alpha Jet od Niemiec.
Broń zachodniej produkcji nie była dostępna
dla wszystkich zainteresowanych państw.
Jednych nie było stać na nią nawet po obniżonych
cenach, innym nie chciano jej sprzedać
z powodów politycznych, na przykład ze względu
na łamanie praw człowieka bądź podejrzenia
o powiązania z terroryzmem czy też groźbę zachwiania
równowagi regionalnej. Tę niszę wypełniała
często broń z krajów Wspólnoty Niepodległych
Państw, aczkolwiek szczegóły
transakcji bywały niejasne. Przykładem jest porwanie
przez somalijskich piratów płynącego
do Kenii statku „Faina”. Niebawem po informacji,
że transportuje on uzbrojenie, w tym
czołgi T-72, pojawiły się wątpliwości, kto jest
prawdziwym jej nabywcą. Prosta, tania broń
z czasów ZSRR była w ostatnim dwudziestoleciu
bardzo pożądana w Afryce, gdzie toczyły
się krwawe wojny domowe.
Uzbrojenie z drugiej ręki to znaczący segment
światowego rynku handlu bronią. Okazji
na nim szukają zarówno biedni, jak i bardzo zamożni.
Niemniej jednak, decydując się na takie
transakcje, należy uwzględniać, że cena zakupu
może stanowić tylko ułamek kosztów.
Przed wprowadzeniem do wojska sprzęt trzeba
zwykle wyremontować, więc często optymalnym
rozwiązaniem jest zamówienie jego
modernizacji u sprzedawcy. Lepiej wydać
więcej i kupić nowszy produkt, bo dzięki temu
będzie dłużej użytkowany. n
FOt. AuStRALiAN dOd