W bazie Ghazni żołnierze GROM o anonimowość ... - Polska Zbrojna
W bazie Ghazni żołnierze GROM o anonimowość ... - Polska Zbrojna
W bazie Ghazni żołnierze GROM o anonimowość ... - Polska Zbrojna
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Każdego żołnierza wyjeżdżającego<br />
na misję i wracającego z niej należy<br />
skierować na ogólne i specjalistyczne<br />
badania lekarskie, w tym psychiatryczne,<br />
i rozmowę z psychologiem.<br />
nie ma obowiązku poddawania się badaniom<br />
psychologicznym. Jeśli raz stwierdzono,<br />
że jest zdolny do jej pełnienia, to choćby<br />
awansował od szeregowego do pułkownika,<br />
ani razu nie będzie badany”, przyznaje<br />
Andrzej Grzempa. „Według mnie nie jest<br />
to słuszne”.<br />
Wyjątkiem są obowiązkowe badania wynikające<br />
z przepisów innych ustaw, na przykład<br />
badania okresowe kierowców, egzaminatorów<br />
i instruktorów nauki jazdy, operatorów<br />
sprzętu specjalistycznego oraz osób zajmujących<br />
się obrotem materiałami wybuchowymi,<br />
wyrobami i technologią o przeznaczeniu<br />
wojskowym lub policyjnym.<br />
Marzena Kościelniak, psycholog z Centrum<br />
Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu,<br />
uważa, że badania psychologiczne dla<br />
kadry należałoby wykonywać podczas badań<br />
okresowych.<br />
„W ciągu wieloletniej służby mogą pojawić<br />
się czynniki mające wpływ na funkcjonowanie<br />
psychologiczne żołnierzy, a więc także na ich<br />
przydatność dla wojska. Ich kondycja psychiczna<br />
może być zależna od przeżyć, chorób, żałoby,<br />
uzależnień, konfliktów, stresu, zdarzeń traumatycznych”.<br />
Anita Wiecanowska podkreśla, że dojście<br />
do równowagi po trudnych przeżyciach wymaga<br />
czasu. Skoro jednak żołnierz nie jest podda-<br />
FOt. US dOd<br />
P y t a n i a d o<br />
POLSKA ZBROJNA: Jak<br />
szeroki jest zakres badań<br />
psychologicznych pilotów?<br />
OLAF TRUSZCZYŃSKI:<br />
Badania kandydatów na pilotów<br />
to kilkugodzinne testy<br />
wykonywane głównie na specjalistycznymkomputerowym<br />
sprzęcie psychodiagnostycznym.<br />
Ich stan psychiczny<br />
monitorujemy corocznie,<br />
podczas badań kontrolnych.<br />
OLAFA<br />
TRUSZCZYŃSKIEGO<br />
Profilaktyka<br />
zachowań<br />
wany regularnie badaniom psychologicznym,<br />
to w określonych sytuacjach można go jedynie<br />
odsunąć od używania broni, czasowo zmienić<br />
mu zakres obowiązków albo stanowisko, by<br />
w czasie „niedyspozycji” mógł otrzymać profesjonalną<br />
pomoc i wrócić do równowagi. „Można<br />
rozważyć także wprowadzenie rozwiązań<br />
stosowanych w przypadku długotrwałego zwolnienia<br />
lekarskiego, tak by po trzydziestu dniach<br />
absencji uzyskać potwierdzenie zdolności do<br />
pracy”.<br />
Argumentem, który często przytaczają psychologowie,<br />
przemawiającym za regularnością<br />
poddawania wojskowych badaniom psychologicznym,<br />
jest dostęp do broni. „Z mocy ustawy<br />
żołnierz ma broń, a mimo to cyklicznym badaniom<br />
nie podlega”, przypomina dyrektor<br />
Grzempa. „Jeśli zdejmie mundur, i już w cywilu<br />
będzie się starał o pozwolenie na jej posiadanie,<br />
to zostanie skierowany na badania psychologiczne.<br />
Dlaczego cywil musi się badać, a żołnierz<br />
nie?”.<br />
Dmuchanie na zimne<br />
Cywile posiadający broń, żeby przedłużyć<br />
pozwolenie na nią, muszą co pięć lat poddawać<br />
się badaniom psychologicznym. „Moim zdaniem<br />
na częstsze badania powinni być kierowani<br />
wszyscy <strong>żołnierze</strong> niezależnie od stopnia”,<br />
zauważa dyrektor Grzempa. „Dziś trudno mi<br />
sobie jednak wyobrazić sytuację, w której na badania<br />
wysyłany jest podpułkownik przed awansem,<br />
po czym przełożony stwierdza, że istnieją<br />
przeciwwskazania psychologiczne do objęcia<br />
POLSKA ZBROJNA: Czy ta<br />
regularność badań zdaje egzamin?<br />
OLAF TRUSZCZYŃSKI:<br />
Tak. Okresowe badania żołnierzy,<br />
zarówno personelu latającego,<br />
jak i naziemnego, pozwalają<br />
wychwycić pojawiające się problemy<br />
i im przeciwdziałać. Czasem<br />
polega to na zaleceniach terapeutycznych,<br />
niekiedy zmianie<br />
stanowiska, a w sytuacjach skraj-<br />
nych wymaga orzeczenia niezdolności<br />
do służby osoby, u której<br />
z powodów zdrowotnych<br />
bądź osobistych pojawiły się<br />
trudności z przystosowaniem.<br />
POLSKA ZBROJNA: Dlaczego<br />
badania psychologiczne są<br />
tak ważne?<br />
OLAF TRUSZCZYŃSKI:<br />
Badania, pozwalają ocenić nie<br />
tylko aktualny stan, lecz także<br />
potencjał kandydatów. Pomagają<br />
przewidzieć, jak poradzi sobie<br />
człowiek w sytuacji, z którą nie<br />
miał wcześniej do czynienia.<br />
Z natury rzeczy wojsko powinno<br />
być przygotowane na sytuacje<br />
nowe i nieoczekiwane. n<br />
Pułkownik<br />
doktor nauk humanistycznych<br />
OLAF tRUSZcZyŃSKi<br />
jest komendantem Wojskowego<br />
instytutu Medycyny Lotniczej.<br />
nowego stanowiska. Co wtedy? Trzeba się nad<br />
tym zastanowić. W ostatnich latach nic złego się<br />
nie wydarzyło, ale przecież lepiej dmuchać na<br />
zimne i nie doprowadzić do tragedii”.<br />
Właściwą ocenę kondycji psychicznej i predyspozycji<br />
psychologicznych utrudnia też to, że<br />
kandydaci na żołnierzy próbują niekiedy oszukać<br />
komisję lekarską i psychologów, zatajając<br />
zaburzenia psychiczne, odbyte leczenie psychiatryczne<br />
albo różnego rodzaju traumy. „Niektórzy<br />
za wszelką cenę chcą służyć. Nic dziwnego,<br />
że nie obnoszą się z takimi problemami,<br />
choć nie powinni ich ukrywać”, mówi Andrzej<br />
Grzempa. „Takie przypadki zwykle wychodzą<br />
podczas badania przez WKL lub w wojskowych<br />
pracowniach psychologicznych”.<br />
Sporadycznie zdarza się, że dowódcy, kiedy<br />
zauważą problemy u podwładnych, kierują ich<br />
do psychologa, a w skrajnych przypadkach do<br />
WKL lub poradni zdrowia psychicznego. „Niekiedy<br />
z takim <strong>żołnierze</strong>m przez pewien czas<br />
pracujemy w jednostce, i to wystarczy”, wyjaśnia<br />
Marzena Kościelniak. „Czasami kierujemy<br />
go na dalszą diagnostykę do pracowni psychologicznej,<br />
do poradni zdrowia psychicznego<br />
lub na dłuższą terapię w poradniach specjalistycznych.<br />
Zdarza się, że w niektórych przypadkach<br />
zdajemy się na komisję lekarską, która<br />
ocenia, czy żołnierz może pozostać w służbie”.<br />
cywile bez baDań<br />
Odrębna kwestia to pracownicy wojska.<br />
Poza nielicznymi wyjątkami (gdy stanowisko<br />
wymaga szczególnej sprawności psy-<br />
POLSKA ZBROJNA NR 4 | 22 StycZNiA 2012<br />
15