Nr 12 (25) 2012 rok III - parafia świętej rodziny - Lublin

© rkw 

Mija kolejny rok naszego życia, 

za kilka dni znów staniemy 

na przełęczy tego, co stare 

i nowe, spełnione i obiecane. Czas 

przyszły i przeszły kształtują naszą 

codzienność. Dla wielu z nas mijający 

rok z różnych powodów był piękny dla 

wielu był trudny. Wielu z nas doświadczyło 

cudu narodzin oczekiwanego 

Adwentowy wieniec 

Powstanie wieńca adwentowego 

wiąże się z działalnością ewangelickiego 

pastora Johana H. Wicherna 

(1808–1881), inicjatora tzw. 

wewnętrznej misji, zmierzającej do 

odnowy chrześcijańskiego życia. W prowadzonej 

przez siebie „wiosce dzieci”, 

celem przygotowania biednych wychowanków 

na przeżycie Bożego Narodzenia, 

zainicjował w okresie adwentu 

specjalne nabożeństwo Słowa Bożego. 

Sale modlitw przyozdabiano gałązkami 

jodły i kwiatami, a na początku nabożeństwa 

zapalano świece, każdego dnia 

jedną więcej. Warto pamiętać, że wtedy 

jednym z przedmiotów obowiązkowych 

była sztuka układania kwiatów, dlatego 

podopieczni pastora Wicherna mogli 

wykazać się inwencją twórczą. 

Wieniec adwentowy po raz pierwszy 

pojawił się w 1833 roku, w domu opieki 

dla opuszczonych dzieci, zwanym 

„Rauhen Haus”, na przedmieściach 

Hamburga. Od ewangelików zwyczaj 

przyjęli inni protestanci, ale już w 1925 

roku znany był w parafiach katolickich, 

np. we Wrocławiu. Wielkim propagatorem 

tego zwyczaju był teolog niemiecki 

włoskiego pochodzenia – Romano Guardini, 

który pragnął przenieść go na 

grunt życia domowego. Ceremonia uroczystego 

zawieszania wieńca odbywała 

się w sobotę przed I niedzielą adwentu. 

Nie była to tylko czynność techniczna, 

którą mógłby wykonać samodzielnie 

© siostra Hanna Fudalej 

dziecka, inni żegnali ludzi najbliższych 

sercu. Jedni oblekali się w biały welon 

inni okryli się żałobą. Przeżywaliśmy 

wydarzenia globalne o których mówili 

wszyscy ale także wydarzenia lokalne, 

właściwe naszej, puławskiej społeczności. 

Za najważniejsze, co zrozumiałe, 

każdy uznaje doświadczenia osobiste 

i rodzinne. One najmocniej nas obchodzą 

i absorbują. Z nimi identyfikujemy 

się najbardziej, choć nie zawsze jest to 

łatwe. 

W nadchodzące świętą będziemy 

gościć bliskich lub będziemy gośćmi 

u kogoś. Ważne, żeby nikt nie tyle był 

sam, co żeby nie czuł się samotny, nawet 

w tłumie. Jako Was duszpasterze 

dziękujemy za wspólny rok wędrówki 

po drogach wiary nadziei i miłości; za 

wspólnotę modlitwy i stołu Eucharystii; 

dziękujemy za wspólne słuchanie Słowa 

Bożego i odczytywanie znaków czasu. 

Od października trwa Rok Wiary, do 

np. kościelny. Towarzyszyło jej zgromadzenie 

wiernych, śpiewy, modlitwa 

i proklamacja Słowa Bożego. 

Wśród etnologów można spotkać 

twierdzenia, że tradycja wieńca adwentowego 

nawiązuje do symboliki drzewa 

życia, ale nikt ich poważnie nie traktuje. 

Większość badaczy nadaje wieńcowi charakter 

eschatologiczny. Znak wiecznie 

trwającego adwentu ludzkości. W niektórych 

wspólnotach na wieńcu pojawia 

Wieniec adwentowy siostry Hanny Fudalej OSBPE 

przeżycia którego wezwał nas papież 

Benedykt XVI, byśmy stawali się Kościołem 

otwartym na działania Ducha 

Świętego, poszukującym woli Pana, który 

stale doznaje wewnętrznej odnowy. 

Życzymy wszystkim mieszkańcom 

Puław, wszystkim parafianom i gościom 

naszych parafian, by Chrystus 

w Waszym życiu okazał swoją zbawczą 

moc i zarazem wielką czułość. Życzymy 

nadziei, która nie boi się żadnych 

wyzwań i trudności. Życzymy wiary 

niezłomnej, odważnej, mądrej wyznawanej 

w taki sposób, by nikt nie 

miał wątpliwości, że ma do czynienia 

z uczniami ze szkoły Ewangelii. Życzymy 

dobrego zdrowia, wzajemnego 

szacunku i braterstwa w trudnych 

chwilach, których nigdy nie brakuje. 

Niech Słowo stanie się Ciałem pod 

niebem każdego z nas. 

Duszpasterze 

i redakcja „Wspólnoty Puławskiej” 

się motyw wieży, bramy lub monogram 

Chrystusa. Jednak symbolika wieńca 

wydaje się polifoniczna. Koło symbolizuje 

wspólnotę, żywe gałązki – życie, 

zaś światło – Chrystusa, który rozjaśnia 

ciemności pogłębiające się z każdym 

dniem adwentu. Wieniec jest też symbolem 

czujności, a dołączone fioletowe 

wstęgi wyrażają przekonanie, że istotą 

czuwania jest osobiste nawrócenie. 

rkw, oprac. na podstawie Leksykonu liturgii 

1

Paweł VI – papież odwagi 

Zjadliwi krytycy Pawła VI nazywali 

go „Hamletem na tronie 

Piotrowym”, jakby papież żył 

w niekończącym się wahaniu. Owszem, 

czasy, w których przyszło mu 

być papieżem, okazały się trudne dla 

świata i Kościoła, ale to nie on stanowił 

źródło tych dylematów. Bał się rozdroży, 

jak każdy z nas, ale z głębi wiary 

wydobywał światło, które pozwalało 

mu roztropnie i z odwagą rozstrzygać 

sporne kwestie. Miał ten dar po ojcu, 

który piastując mandat do parlamentu 

z ramienia partii popularów (Włoska 

Partia Ludowa), zrzekł się go na znak 

protestu przeciwko reżimowi faszystów, 

zanim partia została rozwiązana. Matka 

zaszczepiła w synu pragnienie głębokiego 

życia wewnętrznego i umiłowanie 

wiedzy. Późniejszy papież będzie mówił 

kilkoma językami. Po święceniach 

kapłańskich zostanie najmłodszym 

dyplomatą watykańskim, a konkretnie 

sekretarzem nuncjatury i współpracownikiem 

nuncjusza Lorenzo Lauriego 

w Polsce. Będzie uczestniczył m.in. 

w przygotowaniu konkordatu podpisanego 

10 II 1925 r. Niestety, ostry klimat 

wymusi powrót chorowitego prałata do 

Watykanu. 

Przełomowym w jego życiu okaże 

się rok 1933, gdy na wyraźne żądanie 

sekretarza stanu Pacellego, późniejszego 

Piusa XII, zawiesi wszystkie inne 

posługi i wejdzie do grona jego najbliższych 

współpracowników. Otrzyma 

tytuł ekscelencji i precedencję tuż po 

kardynałach, a przed arcybiskupami. 

W czasie wojny to właśnie prałat Montini 

będzie kierował zespołem złożonym 

ze 130 osób dla ratowania zagrożonych 

uchodźców, zwłaszcza Żydów. 

Montini mieszkał na tym samym 

piętrze co papież, a na jego biurku 

były zawsze czynne 3 telefony. Jeden 

łączył tylko z papieżem i miał specjalny 

sygnał. Pewnego dnia 1954 roku 

zadzwonił właśnie ten telefon. Prałat 

Montini usłyszał, że papież chce go 

mianować arcybiskupem Mediolanu, 

jednej z największych (3 mln wiernych), 

najbogatszych i najtrudniejszych 

archidiecezji w całym Kościele. Wśród 

poprzedników na stolicy biskupiej było 

ponad 40 świętych – wystarczy wymienić 

św. Ambrożego, św. Bernarda 

z Clairvaux czy św. Karola Boromeusza. 

Trzech mediolańskich arcybiskupów 

zostało papieżami, jeden antypapieżem. 

Prałat Montini miał wtedy zaledwie 57 

lat, a dziedzictwo, któremu miał spro- 

2 

stać, niebywale ważne i trudne. Jego 

zawołaniem biskupim stały się słowa: 

In Nomine Domini – W Imię Pana. 

Gdy Jan XXIII po raz pierwszy wypowiedział 

myśl zwołania soboru, Montini 

pierwszy mu pogratulował, ale w czasie 

dyskusji soborowych głos zabrał 

tylko dwa razy, raczej oddziałując swoją 

osobowością niż wypowiedziami. Rok 

1963 był dla Kościoła trudny z trzech 

powodów: umarł papież Jan XXIII, sobór 

zawiesił obrady i zwołano konklawe. 

Kardynał Montini wszedł jako ostatni 

na konklawe, jakby się ociągał. Głosy 

rozkładały się mniej więcej po równo 

między dwóch kandydatów, dopóki 

kard. Siri nie oświadczył, że jeśli zostanie 

wybrany, to definitywnie przerwie 

sobór. Kolegium kardynałów uznało to 

za znak, by oddać głosy na arcybiskupa 

Mediolanu. Po jednym z najkrótszych 

w historii konklawe, w czwartym głosowaniu, 

został wybrany 263 następca 

św. Piotra. Podobno z Mediolanu zabrał 

jedną walizkę rzeczy osobistych i 90 

skrzyń książek. Do dzisiaj nie bardzo 

wiadomo, dlaczego przyjął imię Pawła 

VI. Krótkie przypomnienie poprzedników 

o tym imieniu niekoniecznie 

ułatwi nam rozwikłanie tej tajemnicy, 

ale zróbmy to dla pewnego porządku: 

Paweł I (757–767) wręczył miecz królowi 

Franków jako symbol świeckiego 

ramienia Kościoła. 

Paweł II (1464–1471) zainicjował 

krucjatę przeciw husytom, niesłusznie 

bywa przedstawiany jako wróg kultury 

i barbarzyńca. 

Paweł III (1534–1549) zwołał Sobór 

Trydencki, zreformował inkwizycję 

i zamówił u Michała Anioła fresk „Sąd 

Ostateczny”. W dekrecie z 1537 r., 

wobec podboju Ameryki przez konkwistadorów 

pisał: „Wszyscy Indianie 

są prawdziwymi ludźmi, zdolnymi nie 

tylko pojąć wiarę katolicką, ale [...] 

z wielkim upragnieniem oczekującymi 

chwili jej przyjęcia”. Ta wypowiedź jasno 

pokazuje, jaką świadomość mieli 

ówcześni Europejczycy. 

Paweł IV (1555–1559) został zapamiętany 

jako założyciel zakonu teatynów 

i gorący zwolennik rzymskiej 

inkwizycji. O radykalizmie w tym 

względzie świadczy wielokrotnie powtarzane 

zdanie: „Gdyby mój własny ojciec 

popadł w najmniejszą choćby herezję, 

własnoręcznie zebrałbym drewno na 

stos dla niego”. To za tego pontyfikatu 

Indeks ksiąg zakazanych miał swoje 

pierwsze wydanie. 

Paweł V (1605–1621) to przede 

wszystkim wielki budowniczy renesansowego 

Rzymu. Jego pontyfikat na 

zawsze kojarzony będzie z powstaniem 

bazyliki św. Piotra, biblioteki watykańskiej 

i tajnego archiwum, ale także 

z potępieniem Galileusza i umieszczeniem 

epokowego dzieła Kopernika na 

Indeksie ksiąg zakazanych. 

Nie bardzo rozumiem wybór tego 

imienia przez papieża Montiniego, ale 

nigdzie nie jest powiedziane, że ktokolwiek 

z nas musi to rozumieć. Myśląc, 

mówiąc czy pisząc o papiestwie, zawsze 

ocieramy się o wiele tajemnic, które 

są krzyżem dla rozumu. I niech tak 

zostanie. 

Powróćmy do dylematów, jakie miał 

papież Montini. Największym ich źródłem 

była kuria rzymska z trudną do 

wytłumaczenia w XX wieku etykietą 

i reliktami dworu papieskiego. Papież, 

sam otwarty na świat, chciał otworzyć 

na świat wszystkie watykańskie dykasterie, 

uprościć tytulaturę i ceremoniał. 

Ale nie każdy myślał tak jak papież. 

Dawne nawyki, przywileje, ciepło dworu, 

kulisy wielkiej historii wymagają 

nawrócenia, jeśli mają służyć Ewangelii, 

inaczej tworzą trudny do zniesienia 

i krępujący gorset. Są niczym zbroja 

Saula, którą Dawid jedynie przymierzył, 

by ostatecznie zdjąć, przystępując do 

walki z Goliatem. 

Żaden papież nie może sobie pozwolić 

na otwarty konflikt z kurią 

rzymską, żeby jednak zachęcić swoich 

urzędników, papież dokonał kilku symbolicznych 

gestów. Przede wszystkim 

przestał być „więźniem Watykanu” 

i zaczął pielgrzymować. Paweł VI odbył 

w latach 1964–1970 dziewięć podróży 

do prawie 20 państw. Wsłuchiwał się 

w głos polskiego prymasa kard. Stefana 

Wyszyńskiego, że Kościół musi zmienić 

swoją retorykę. Pojęcie „Kościół walczący” 

(Ecclesia militans) musi zastąpić 

określeniem: „Kościół uświęcający 

i ożywiający” (Ecclesia sanctificans et 

vivificans). 

Pierwszym aktem dobrej woli było 

przekazanie prawosławnemu Kościołowi 

w Grecji bezcennej relikwii – głowy 

św. Andrzeja Apostoła przechowywanej 

w Rzymie od 1462 r. Drugi krok w kierunku 

pojednania wymagał jeszcze 

większej odwagi i pokory. Po Mszy Świętej 

celebrowanej w obrządku bizantyńskim 

w bazylice św. Piotra 13 XI 1964 r. 

Paweł VI złożył na ołtarzu tiarę (potrójną 

koronę), przeznaczając ją jako dar dla

© rkw 

ubogich. Papieska korona z potrójnym 

diademem ma przecież swoją symbolikę. 

Oznacza władzę niebiańską, władzę 

nad czyśćcem oraz władzę ziemską. 

Symboliczny gest przywracał następcy 

św. Piotra niepowtarzalną wielkość sługi 

sług Bożych. Potem ruszyła cała lawina 

gestów symbolicznych, które ukazywały 

Kościół i papiestwo w nowym świetle. 

7 XII 1965 r. świat usłyszał wspólną 

deklarację znoszącą wzajemne ekskomuniki 

rzucone niegdyś przez patriarchę 

Konstantynopola i Biskupa Rzymu. 

„Z łaski Bożej znajdując się razem na tej 

ziemi uświęconej stopami Pana, wysławiamy 

Boga i Trójcę Świętą za to, że nas 

tu przyprowadził z Zachodu i ze Wschodu 

oraz wezwał do spotkania w Jego 

Imieniu” – mówił w swoim przemówieniu 

wówczas Patriarcha Atenagoras. 

Swoistą pieczęcią tej deklaracji był braterski 

pocałunek pokoju wymieniony 

w czasie pielgrzymki do Turcji. W 10. 

rocznicę tego wydarzenia na zakończenie 

nabożeństwa w Kaplicy Sykstyńskiej 

papież upadł do stóp przewodniczącego 

delegacji greckiej metropolity Melitona, 

prosząc go o wybaczenie grzechów 

przeciw jedności ze strony Kościoła katolickiego. 

Tysiącletni rozłam, który jest 

skandalem i przeszkodą w ewangelizacji 

świata, został oficjalnie odwołany. Teraz 

cierpliwie trzeba usuwać jego wielorakie 

konsekwencje. 

Za pontyfikatu Pawła VI Święte 

Oficjum straciło nie tylko swą nazwę, 

odtąd nazywa się Kongregacją Doktryny 

Wiary, ale, co ważniejsze, utraciło 

swoje sądowniczo-karne uprawnienia. 

Kongregacja zobowiązana została 

używać wyłącznie jawnych środków, 

a oskarżeni o błędy mieli możliwość 

obrony, wyjaśnień i zasięgania opinii 

ekspertów. Jeśli dodamy do tego jeszcze 

likwidację Indeksu ksiąg zakazanych, 

to mamy do czynienia z prawdziwą 

rewolucją. Praktycznym wyrazem dialogu 

z innymi religiami był zwrot przez 

papieża tureckiego sztandaru zdobytego 

przez koalicję wojsk chrześcijańskich 

w bitwie pod Lepanto w 1571 r. oraz 

modlitwa Pawła VI w Hagia Sophia, 

dawnej świątyni chrześcijańskiej, 

a obecnie meczecie. Warto przytoczyć 

mało znany szczegół z tej pielgrzymki. 

Na miejscu ołtarza, gdzie w 1054 roku 

została położona bulla ekskomunikacyjna, 

papież uklęknął i przez chwilę się 

modlił, prosząc jednak uprzednio o pozwolenie 

towarzyszącego mu ministra. 

Za pontyfikatu tego papieża rozpoczęły 

się oficjalne dialogi m.in. z anglikanami 

i luteranami oraz ożywione kontakty 

z Patriarchatem Moskiewskim. Paweł VI 

przyjął też wielu zwierzchników innych 

Kościołów, np. anglikańskiego arcybiskupa 

Canterbury Michaela Ramseya 

(1966) i jego następcę Donalda Coggana 

(1977), a w 1973 r. przywódcę buddystów 

tybetańskich Dalajlamę. 

Niezwykle trudnym i wymagającym 

wyzwaniem dla papieża był zmieniający 

się szybko świat polityki. W czasie jego 

pontyfikatu toczyła się wojna w Wietnamie, 

której nasilanie się budziło 

wielki ból w papieżu, w trakcie „gorącego 

lata” 1968 r. doszło do interwencji 

zbrojnej państw Układu Warszawskiego 

w Czechosłowacji, wybuchały liczne 

wojny i konflikty w Afryce i Ameryce 

Łacińskiej. Rezygnacja z noszenia tiary 

i wyruszenie w pielgrzymkę przez świat 

to jedno, ale problemy świata i ludzie, 

którzy je rodzą lub próbują rozwiązywać, 

to drugie. 

12 IX 1965 r. papież nawiedza katakumby 

rzymskie, by z tego miejsca 

zapewnić, że nie odmówi swej pomocy 

Płaskorzeźba upamiętniającą spotkanie Pawła VI z Atanagorasem II, Nazaret 

i solidarności z „Kościołem milczenia”. 

Miał na myśli katolików i pasterzy 

za żelazną kurtyną. Nie uważał za 

pożyteczne nowego potępienia komunizmu, 

chcąc podjąć próbę nawiązania 

konstruktywnego i uczciwego dialogu 

z rządami komunistycznymi. Sześciokrotnie 

przyjął na audiencji ministra 

spraw zagranicznych ZSRR Andrieja 

Gromykę. Przyjmował też przywódców 

Jugosławii, Rumunii i Węgier. Wizyty te 

nie zawsze przekładały się np. na możliwość 

mianowania nowych biskupów, 

jednak papież lepiej zapoznawał się 

z sytuacją w krajach komunistycznych, 

a zjadliwa propaganda łagodziła ton 

Paweł VI był też pierwszym Biskupem 

Rzymu, który odwiedził nowojorską siedzibę 

ONZ (wygłosił tam przemówienie 

nt. pokoju, sprawiedliwości i bezpieczeństwa 

na świecie) oraz Światową 

Radę Kościołów i Międzynarodowe 

Biuro Pracy w Genewie. Papież zawsze 

z wielką atencją i szacunkiem myślał 

o Polsce i Polakach. Gdy w 1966 r. trwały 

obchody 1000-lecia Chrztu Polski, 

wyrażał pragnienie odwiedzin naszej 

ojczyzny, choćby na kilka godzin. Niestety, 

ówczesne władze stanowczo się 

temu sprzeciwiły. 28 VI 1972 r. Paweł 

VI wydał bullę Episcoporum Poloniae 

coetus, która ustanawiała diecezje na 

ziemiach zachodnich i północnych: 

we Wrocławiu, w Opolu, Gorzowie, 

Szczecinie-Kamieniu Pomorskim, Koszalinie-Kołobrzegu 

i Olsztynie. 

Ojciec Święty powierzał ważne 

zadania Polakom. Biskup Władysław 

Rubin był pierwszym sekretarzem 

generalnym Synodu Biskupów, biskup 

Andrzej Deskur stanął w 1973 r. na 

czele Papieskiej Komisji ds. Środków 

Społecznego Przekazu. Z woli Pawła 

VI kardynał Karol Wojtyła wygłosił 

rekolekcje wielkopostne dla Papieża 

i Kurii Rzymskiej (7–13 III 1976 r.) 

pod jakże wymownym tytułem: „Znak 

sprzeciwu”. Odrębnym zupełnie zagadnieniem 

była encyklika Humanae Vitae, 

w której papież podjął arcytrudny problem 

prokreacji i moralności seksualnej 

w arcytrudnym momencie rewolucji 

seksualnej w świecie zachodnim. Ale 

to zagadnienie omówimy w odrębnym 

artykule, jak na to zasługuje zarówno 

problem, jak i stanowisko papieża. 

Podsumowując należy zauważyć, że 

z tego wszystkiego, co powiedzieliśmy, 

w sposób z konieczności skrótowy, 

wcale nie wynika, że Paweł VI „hamletyzował” 

za sterem łodzi Piotrowej. 

Był niezwykle roztropnym, dojrzałym 

i odpowiedzialnym pasterzem, którego 

Bóg dał Kościołowi na trudne czasy. 

Możemy tylko być wdzięczni! 

ks. Ryszard Winiarski 

3

Niepokalana – wyjątek wśród stworzeń 

W 

Kościele katolickim 8 grudnia 

obchodzone jest święto Niepokalanego 

Poczęcia NMP. 

Wiara w Niepokalane Poczęcie jest 

dogmatem ogłoszonym przez papieża 

Piusa IX w roku 1854, ale odrzuconym 

przez Kościół prawosławny, jak i protestantów. 

Niestety, jego znaczenia często 

nie zrozumieją także katolicy i mylą je 

z inną prawdą wiary – mianowicie z poczęciem 

Jezusa z Maryi Dziewicy, które 

w Kościele katolickim obchodzone jest 

25 marca jako święto Zwiastowania 

Pańskiego. Wobec tego dogmat o Niepokalanym 

Poczęciu nie dotyczy Jezusa, 

a Maryi. I wbrew nieporozumieniom 

– nie oznacza, że Matka Jezusa została 

poczęta w jakiś „nadprzyrodzony” sposób, 

ale że została poczęta bez grzechu 

pierworodnego, który dziedziczymy po 

Adamie i Ewie. 

Myślę, że dodatkowe trudności 

w rozróżnianiu obu poczęć przysparzają 

nam, przeciętnym katolikom, 

czytania mszalne przeznaczone na ten 

dzień. Fragment ewangeliczny mówi 

właśnie o poczęciu Jezusa. Dlaczego? 

I tu chyba właśnie wszystko nam się 

miesza, dlatego potrzeba objaśniającego 

kazania. Owszem, Bóg obmyślił wielki 

i wspaniały plan, ale nie chce, by jego 

wypełnienie odbyło się bez zgody Maryi, 

dlatego posyła do Niej Gabriela, który 

zwiastując tajemnicę owego planu, pyta 

się o Jej zgodę. Syn Boży nie mógłby 

wstąpić do łona Maryi, gdyby Ona nie 

dała swego przyzwolenia. Maryja, by 

stać się godnym naczyniem (mieszkaniem) 

dla Tego, który miał się w Niej 

począć, musiała najpierw otrzymać 

przywilej Niepokalanego Poczęcia. Stąd 

taki tekst Ewangelii na 8 grudnia. 

Pan Bóg przygotowywał Maryję 

w łonie jej matki Anny jako godne 

mieszkanie dla swojego syna. Ją jedną 

jedyną, czytamy w KKK 492, wybrał 

„z miłości przed założeniem świata, 

aby była święta i nieskalana przed Jego 

obliczem”. Tak chciał Bóg, to był Jego 

odwieczny zamysł. Matka Syna Bożego 

nie może być obarczona skutkiem 

grzechu pierworodnego, więcej – ma być 

wolna od wszelkiego grzechu. W chwili 

poczęcia zostaje odkupiona i ubogacona 

łaską szczególnej świętości. Ta łaska jest 

w Jej ciele i duszy (por. KK 56). Świętość 

Maryi potwierdza anioł Gabriel: „Bądź 

pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą” 

(Łk 21,28). W historii świata Bóg tak 

do nikogo nie powiedział. Żadna inna 

niewiasta, tylko wybrana, obdarzona 

4 

najwyższym darem i najwyższą godnością, 

może stać się Rodzicielką Syna 

Bożego. Jako jedyne, święte i niepokalane 

stworzenie w swoim ciele kształtuje 

niepokalane ciało Syna i wyda najdoskonalszy 

owoc – Zbawiciela. Tylko 

święta ciałem i duszą mogła począć 

i narodzić świętego (por. Mat 1,20). 

Szkoła Niepokalanej 

W obecnych czasach – bardzo trudnych 

– pełnych brutalności, cynicznego 

podejścia do wiary i ludzkiego życia, 

Kościół ukazuje nam Niepokalaną, 

która posiadając dar bezgrzeszności – 

może nam grzesznym pomagać w walce 

z grzechem na ziemi. Właśnie w trudnych 

czasach jest Ona szczególnie 

bliska każdemu z nas. Maryja, chociaż 

wolna od grzechu, nie była wolna od 

obecności zła wokół Niej, co zmuszało 

Ją do dokonywania wyborów, dlatego 

jest przy nas i pomaga nam zawsze 

wybierać wiarę. Niepokalana ochrania 

nas przed atakami szatana, uczy nas nie 

poddawać się grzechowi, trwać w łasce 

uświęcającej, walczyć o czystość serca. 

Puławianie przy figurze Niepokalanej w Nazarecie 

Niepokalana jest przy nas, gdy podejmujemy 

decyzje – by nie były pochopne, 

ale mądre i odpowiedzialne. Maryja, 

wyrażając zgodę słowami: „niech mi 

się stanie według słowa twego”, uczy 

nas współpracy z Bogiem. Pokazuje, 

jak ufać, jak zawierzać swoje plany, 

jak zgadzać się na wolę Bożą, jak żyć 

słowem „fiat” każdego dnia. Na przykładzie 

Maryi widzimy, czego Bóg może 

dokonać w człowieku, jeśli ten z Nim 

współdziała. 

Rodzi się pytanie: Jak często w naszych 

konkretnych sytuacjach życiowych 

pytamy Maryję, co mamy robić. 

Największy czciciel Niepokalanej, a dla 

nas mistrz w poznawaniu i oddawaniu 

Jej czci, o. Maksymilian Maria Kolbe, 

świadomy doskonałości Maryi, mówił: 

„Trzeba by powiedzieć duszom, co i jak 

Niepokalana w konkretnych okolicznościach 

by myślała, mówiła i czyniła 

[...] Niepokalana – oto nasz ideał. 

Samemu do Niej się zbliżyć, do Niej 

się upodobnić, pozwolić, by Ona opanowała 

nasze serca i całą naszą istotę, 

by Ona żyła i działała w nas i przez nas, 

by Ona miłowała Boga naszym sercem, 

© siostra Hanna Fudalej

yśmy do Niej należeli bezgranicznie. 

Promieniować na otoczenie, zdobywać 

dla Niej dusze, by zakrólowała Ona 

w sercach wszystkich”. Św. Maksymilian 

zachęcał, by po każdym dziesiątku 

różańca dodawać modlitwę: „O Maryjo 

bez grzechu poczęta...”. 

Krótka historia dogmatu 

Czy Pismo Święte mówi wprost 

o Niepokalanym Poczęciu Maryi? Bezpośrednio 

nie, ale Kościół katolicki za 

uzasadnienie dogmatu przyjął słowa 

archanioła Gabriela: „Bądź pozdrowiona, 

pełna łaski”. Skoro pełna łaski, to 

znaczy, że w Jej duszy nie było miejsca 

na grzech. Już od pierwszych wieków 

Kościoła istniało przekonanie o tym, że 

Maryja została wyjęta spod grzechu – ze 

względu na świętość jej Syna. Ojcowie 

Kościoła nazywają Ją czystą, bez skazy, 

niewinną. Jednak historia dogmatu 

rozwijała się z pewnymi oporami, które 

pojawiły się dopiero w średniowieczu. 

Św. Augustyn (354–430) – prowadząc 

spór z pelagianami, dotyczący grzechu 

pierworodnego, w swoim dziele „O naturze 

i łasce” pisał: „Jak ogromna łaska 

została udzielona Tej, która zasłużyła, 

by począć i porodzić Tego, w którym nie 

ma żadnego grzechu”. Św. Efrem żyjący 

w IV w. mówił: „W Tobie, Panie, nie ma 

skazy, nie ma jej także w Twojej Matce”. 

Od VII w. wschodnie chrześcijaństwo 

wprowadza do liturgii dzień, który nazywa 

Świętem Poczęcia Najświętszej. 

Franciszkanin Jan Duns Szkot (+1308) 

stwierdza, że Maryja Matka Chrystusa 

jest całkowicie zachowana od grzechu 

a dokonał tego w Niej Duch Święty 

w czasie Jej poczęcia. Zasługi bł. Dunsa 

sprawiły, że to święto zaczęło szybko 

rozprzestrzeniać się po całym świecie. 

Święty Bonawentura w 1263 r. zaprowadził 

w swoim zakonie święto Poczęcia, 

które w 1330 r. nieoficjalnie przyjęła 

także Kuria Rzymska. Papież Sykstus IV 

zatwierdził to święto w 1476 r. i zabronił 

atakowania nauki o Niepokalanym 

Poczęciu. Sobór Trydencki w 1546 r. 

zastrzega, że grzech pierworodny nie 

dotyczy Maryi. W całym Kościele łacińskim 

święto Niepokalanej obowiązuje 

od 1708 r. 27 XI 1830 r. Matka Boża 

objawiła się św. Katarzynie Laboure, 

powierzając jej misję „cudownego 

medalika”. Każdy, kto będzie go nosił, 

cieszyć się będzie opieką Maryi, która 

pragnęła, by zwracać się do Niej słowami: 

„O, Maryjo, bez grzechu poczęta...”. 

Do ogłoszenia dogmatu doszło w XIX 

wieku. Papież Pius IX, kierując się 

opinią biskupów całego świata, głosem 

Tradycji, a przede wszystkim objawieniem 

bibijnym, ogłosił 8 grudnia 

1854 r. bullą Ineffabilis Deus dogmat 

o Niepokalanym Poczęciu Najświętszej 

Maryi Panny. Brzmiał on: „Najświętsza 

Maryja Panna od pierwszej chwili swego 

poczęcia – mocą szczególnej łaski 

i przywileju Wszechmogącego Boga, 

mocą przewidzianych zasług Jezusa 

Chrystusa, Zbawiciela rodzaju ludzkiego 

– została zachowana jako nietknięta 

od wszelkiej zmazy grzechu pierworodnego, 

jest prawdą przez Boga objawioną, 

i dlatego wszyscy wierni powinni 

w nią wytrwale i bez wahania wierzyć”. 

Na Placu Hiszpańskim w Rzymie na 

pamiątkę ogłoszenia dogmatu została 

wystawiona figura Niepokalanego 

Poczęcia. U jej stóp papieże 8 grudnia 

składają wiązanki kwiatów. 

Maryja w czasie objawień w Lourdes 

w 1858 r. przedstawiła się Bernadecie 

mówiąc: „Jestem Niepokalane Poczęcie” 

– tym samym potwierdziła ogłoszony 

cztery lata wcześniej dogmat. Także 

podczas objawień w Gietrzwałdzie czy 

w Fatimie Maryja zawsze ten fakt akcentowała, 

czyli cieszyła się z takiej decyzji 

Kościoła, a tym samym udzielała 

jej swojego poparcia. Wszelkie objawienia 

maryjne w świecie, te najbardziej 

i mniej znane, zawsze potwierdzają, że 

Maryja jest Niepokalanym Poczęciem. 

Wielkich czcicieli Niepokalanej miała 

także nasza Ojczyzna. O przyspieszenie 

ogłoszenia dogmatu Stolicę Apostolską 

prosił król Zygmunt Stary. Podczas soboru 

w Konstancji (1414–1418) – biskup 

Paweł Włodkowic – wnosił, by ogłosić 

dogmat. W XVI w. prymas Jan Łaski 

i biskupi polscy wprowadzają święto Niepokalanego 

Poczęcia. W roku 1854 bł. 

Marcelina Darłowska założyła Zgromadzenie 

Sióstr Niepokalanego Poczęcia. 

Chociaż to święto przestało być 

świętem obowiązującym od 2003 r. – to 

wciąż obowiązuje liturgicznie i warto 

w miarę możliwości uczestniczyć w tym 

dniu w Eucharystii. Warto też uczestniczyć 

w Rycerstwie Niepokalanej i stać 

się czytelnikiem „Rycerza Niepokalanej”. 

Bardzo ważne jest, byśmy pogłębiali 

naszą miłość do Niepokalanej np. 

poprzez śpiew „Godzinek”. Gdy uważnie 

włączymy się w śpiew, odkryjemy, 

jak wielkie bogactwo teologicznej treści 

zawiera się w tym nabożeństwie. Maryja 

jest Tą, w której „zmaza pierworodna 

nigdy nie postała” i którą Bóg „wziął 

na mieszkanie do przybytku swego”. 

Mówi się o Niej: „Niepokalana czystsza 

niźli aniołowie”. Godzinki sławią Boże 

Macierzyństwo, dziewictwo i wniebowzięcie 

Maryi. Maryja Godzinek to 

także Matka, którą wierni przyzywają 

jako „miłościwą Panią ku pomocy” oraz 

Nadzieję grzeszących. 

Stanisława Marek 

Humor żydowski 

Pewien żydowski znawca jidysz 

wyjaśniał znaczenie języka kupców. 

A zatem: 

„Idzie mi źle” – znaczy: on zarabia, 

ja tracę. 

„Idzie mi jako tako” – obydwaj zarabiamy. 

„Idzie mi dobrze” – ja zarabiam, on 

traci. 

* * * 

– Posłuchaj mojej rady. Mówię tobie 

jak stary wydawca młodemu wydawcy: 

klasyka, kochany, tylko klasyka! 

– A klasycy tak dobrze się sprzedają? 

– Sprzedają się różnie, ale oni nigdy 

nie upominają się o honorarium. 

* * * 

Panie Szmerl, co się stało? Od dziesięciu 

lat prowadzicie z Golicerem 

wspólny interes i żyliście dotąd jak 

bracia, a teraz ciągłe kłótnie?! 

– Zgadza się. Ale ostatnio nasz interes 

zaczął przynosić dochody… 

* * * 

– Rachelo, zrobiłem świetny interes! 

– Jaki interes? 

– Mój kasjer uciekł z naszą córką 

za granicę i zabrał z kasy sto tysięcy 

złotych! 

– I ty to nazywasz interesem?! 

– Pomyśl tylko. Gdyby on chciał się 

ożenić z naszą córką, to ja musiałbym 

mu dać co najmniej pięćset tysięcy, 

a tak zarobiłem czterysta! I czy to nie 

jest świetny interes? 

* * * 

Mosiek spotyka na ulicy przyjaciela. 

– Dokąd idziesz? – pyta. 

– Do kościoła na sumę. 

– Czyś ty zwariował?! – woła wzburzony. 

– Tyś się przechrzcił, czy co?! 

– Ja ani nie zwariował, ani się nie 

przechrzcił. – odpowiada znajomy – 

Mnie każda suma interesuje. 

Wielki kawalarz żydowski, 

wybór i opracowanie M. Rychlewski 

VESPER, Poznań 2006 

5

W obronie polskich kobiet 

Profesor Zbigniew Mikołejko, 

kierownik Zakładu Badań nad 

Religią w Instytucie Filozofii i Socjologii 

w Warszawie wypowiedział szokującą 

opinię o polskich dziewczętach 

w Wielkiej Brytanii twierdząc, że tworzą 

one „kulturę pasożytów”, używając 

„erotycznych narzędzi”, aby polepszyć 

byt. Chcą mieć dzieci, bo stałyby się dla 

nich pretekstem, aby nic nie robić, nie 

rozwijać się, ale domagać się urojonych 

praw. Pan Profesor uważa, że tak liczny 

wyjazd kobiet w wieku rozrodczym 

z Polski to katastrofa. Całkowicie się 

z tym zgadzam, ale to nie wina Polek, 

tylko rządu polskiego PO–PSL. 

Z drugiej strony z ust Profesora 

pada zdanie: „Te pasożytnicze Polki 

rodzą i za to trzeba płacić... Anglicy 

mają dość swoich pasożytów”. Pojawia 

się we mnie ogromny opór, by w tym 

felietonie stosować słownictwo Pana 

Profesora o pasożytniczej kulturze 

dziewcząt z Polski. Nie wiem, za czyje 

pieniądze tak czyni? A jeśli za swoje, to 

musi być dotknięty chorobą niechęci do 

młodych Polek, które bez pracy i szans 

na normalne życie w kraju wyjeżdżają 

na Wyspy Brytyjskie (zresztą nie tylko 

tam – Niemcy, Holandia, Norwegia). 

Biedna moja Ojczyzna, która jest karmiona 

taką trucizną niechęci do macierzyństwa, 

która przyjmuje antychrześcijańskie 

wzorce społeczno-kulturowe 

i stereotypy, że polskie dziewczęta nie 

mają nic do zaoferowania społeczeństwu 

brytyjskiemu: ani talentu, ani 

pracowitości, ani umiejętności – tylko 

„narzędzia erotyczne”. 

Panie Profesorze! Proszę mi wybaczyć, 

ale uważam, że pan jak wulgarysta 

i prostak w temacie usiłuje kształtować 

wzorce świadomości Polaków. Pogardza 

pan najpiękniejszym darem, jaki ofiarowano 

kobiecie – macierzyństwem. 

Trwają zapisy do kolejnej grupy 

warsztatów Ogniska Sycharowego 

w Puławach. Chcemy rozkwitać, 

kochać i być kochani; chcemy 

cieszyć się życiem w jego dosłowności, 

jednak coś staje nam na przeszkodzie: 

zranienia, poczucie krzywdy pomieszane 

z poczuciem winy, nieuporządkowane 

emocje, najróżniejsze lęki, niemożliwe 

do spełnienia projekcje itp. By je 

6 

© rkw 

W ostatnich latach co roku jestem 

w Londynie i mam otwarte spotkania 

z licznie uczestniczącą w nich polską 

młodzieżą. Większość chce wrócić do 

Polski po zgromadzeniu jakiejś sumy 

pieniędzy. Na wyspach często czują 

się poniżeni i zachęcani do wyjazdu na 

krańce ziemi, np. do Nowej Zelandii, 

ale nie do Polski. Zarobione za granicą 

pieniądze najchętniej składają w polskich 

SKOK-ach i te oszczędności sięgają 

niebagatelnej sumy ok. 15 mld zł. 

Uczestniczka pielgrzymki kobiet z Żuław. Licheń 2012 r. 

Środki te zasilają polską gospodarkę. 

Dzieci, które rodzą polskie dziewczęta 

w Anglii, wobec katastrofy demograficznej 

w Polsce mogą okazać się wielką 

szansą dla nas. „Polish Weekly Magazine 

COOLTURA”, w którym udzielił 

Pan szokującego wywiadu, wychodzi 

w nakładzie 80 tys. egzemplarzy, jest 

kolorowy, wydany na kredowym papierze 

i bezpłatny. To pismo kształtować 

może polskie kompleksy albo uskrzydlać 

i budzić nadzieję w młodych. 

Pan kształtuje poczucie wstydu 

z powodu dzietności! O taką kulturę 

naszego społeczeństwa chodzi? Czy 

Dwanaście kroków ku pełni życia 

„znieczulić” usiłujemy wpływać na to, 

co zewnętrzne: na męża, żonę, dzieci, 

rodziców, znajomych, podwładnych, 

okoliczności. A tak naprawdę warunkiem 

szczęścia jest głęboka zmiana 

samego siebie czyli nawrócenie, które 

wymaga ogromnej pokory i uznania, że 

sami sobie nie poradzimy. Zapisy prowadzi 

i wszelkich informacji udziela ks. 

Piotra Niewiadomski we wtorki w kan- 

może o polityczne intencje rozproszenia 

polskiego narodu po świecie, by swoją 

skupioną obecnością nie mógł ewangelizować 

zlaicyzowanej Europy? 

Warto postawić takie pytanie w Roku 

Wiary. Polacy w Wielkiej Brytanii są blisko 

Ojczyzny. Przyjeżdżają na Święta do 

Polski i tęsknią za domem, który musieli 

opuścić. Londyńską dzielnicę Ealing młodzi 

Polacy uczynili częścią Polski. Polska 

parafia na Ealingu czy Polski Ośrodek 

Społeczno-Kulturalny na Shepherds 

Bush to tętniące polskością centra. Jest 

ich już wiele w Londynie. Pojawiły się 

dobrze zorganizowane duszpasterstwa, 

a również legalne polskie szkoły wyższe 

(Społeczna Akademia Nauk). 

Nie wszystko stracone! Jednym z głównych 

źródeł nadziei jest to, że Polki chcą 

rodzić dzieci. Moje przemyślenia chciałbym 

zakończyć odniesieniem do postaci 

niezwykłej Polki, która stała się świętą. 

Święta Urszula Ledóchowska pochodząca 

z wielodzietnej szlacheckiej 

rodziny tak widziała zadanie matki 

i wychowawczyni: „Dać dziecku Boga 

– Jeśli mu dasz Boga, dasz mu wszystko”. 

Przemieszczała się po całej Europie 

z jednym pragnieniem – służyć Bogu 

i Ojczyźnie. Mówiła: „Jesteś nieśmiertelny, 

kraju moich przodków! Jesteś 

nieśmiertelna, Ojczyzno ukochana, Polsko 

moja. Nieśmiertelna przez sztukę 

i literaturę, której nie sposób wymazać 

z pamięci narodów”. 

Odznaczona Orderem Odrodzenia 

Polski, Krzyżem Niepodległości i Złotym 

Krzyżem Zasługi do rządzących 

i polityków kierowała takie słowa: 

„Wychowywać dziewczęta to znaczy 

wychowywać matki rodzin. Wszak 

wiemy, że przyszłość narodu nie tyle 

w rękach naszych polityków, ile w ręku 

matek spoczywa”. 

Ignacy Czeżyk 

celarii par. Miłosierdzia Bożego w Puławach, 

telefonicznie (tel. 533 982 289) 

lub drogą mailową: p_nie@wp.pl. 

Dodatkowy kontakt z instruktorką 

Ogniska Sychar – tel. 504 339 390. Serdecznie 

zapraszamy wierząc, że nie ma 

takiej sytuacji, z której Bóg nie mógłby 

wyprowadzić człowieka i uczynić go 

prawdziwie wolnym i szczęśliwym. 

ks. Piotr Niewiadomski

Wielu z nas adwent nierozerwalnie 

kojarzy z wczesnym 

wstawaniem na roraty. Pełna 

geneza rorat jest nieznana i raczej niemożliwa 

do całkowitego wyjaśnienia, 

podobnie jak geneza wielu rzeczywistości, 

które są w Kościele „od zawsze” 

lub „od niepamiętnych czasów”. Msza 

roratnia, zwana inaczej Mszą blasku 

(Missa aurea) albo Mszą o posłaniu 

(Missa de missus), znana jest w Polsce 

Roraty – wotywa o brzasku 

od XIII wieku. Pomyślmy – 700 lat 

nieprzerwanej tradycji. Już ten sam 

fakt jest jakimś argumentem, by w niej 

uczestniczyć. 

Pierwsze wzmianki o mszy roratniej 

możemy napotkać w księgach 

liturgicznych śląskich cystersów. Skąd 

zaś znalazła się w krwioobiegu życia 

zakonnego, pozostaje sprawą otwartą. 

Jest faktem, że roraty przeżywają swój 

renesans w XVI wieku. Liczny udział 

wiernych, mimo wczesnej pory nabo- 

W 

2010 roku doszło do prawdziwej 

sensacji archeologicznej. 

Na jednej z wysp Morza Czarnego, 

niedaleko miasteczka Sozopol, 

w ruinach średniowiecznego klasztoru 

znaleziono alabastrową szkatułkę 

z napisem: „Św. Jan”. Ponieważ relikwiarz 

był zapieczętowany czerwonym 

woskiem, należy przypuszczać, że miał 

szczególne znaczenie. W relikwiarzu 

wmurowanym w ołtarz, co jest starożytnym 

zwyczajem Kościoła, znajdowały 

się kości twarzy i dłoni. Obok było 

drugie naczynie, zawierające datę święta 

św. Jana Chrzciciela oraz tekst modlitwy. 

Relikwiarz znalazło małżeństwo 

bułgarskich archeologów. Mógł on tam 

dotrzeć z Antiochii, czyli terenu obecnej 

Turcji, gdzie do X wieku czczono relikwię 

prawej ręki św. Jana Chrzciciela. 

Po wstępnych oględzinach relikwie 

uroczyście złożono w cerkwi, co jest 

wyrazem wiary Kościoła Prawosławnego 

w ich autentyczność. 

Po pewnym czasie dwie duńskie 

uczone, Hannes Schroeder i Eske 

Willerslev, badały materiał genetyczny 

w Kopenhadze. Wynik był zaskakujący. 

Okazało się, że kości należą do tego 

żeństwa, był argumentem za nadaniem 

mszy roratniej rangi wotywy. Wtedy 

istniały nawet stowarzyszenia i kapele 

tzw. rorantystów. W niektórych regionach 

roraty sprawowane były także 

poza okresem adwentu w wybrane dni 

roku liturgicznego. Papież Urban VIII 

potwierdził ten przywilej dla Polski 

specjalnym dekretem z 29 I 1752 r. 

roku. Prymas Polski Stefan Wyszyński 

dekretami z roku 1957 i 1961 ujednolicił 

praktykę rorat dla całej Polski. 

Skoro padło słowo wotywa, warto je 

wyjaśnić. Msze wotywne pojawiły się 

już w VII wieku na terenie Hiszpanii, 

o czym świadczą księgi liturgiczne 

z Toledo. Wotywa jest to msza okolicznościowa 

np. dla uczczenia relikwii, 

wypełnienia złożonego ślubu, w sytuacji 

choroby, pielgrzymki, w intencji 

spraw publicznych np. w czasie wojny, 

z powodu klęsk żywiołowych, przed za- 

Sensacja archeologiczno-biblijna 

samego człowieka żyjącego na obszarze 

Bliskiego Wschodu. Potem szczątki 

zostały badane metodą datowania 

radiowęglowego na Uniwersytecie 

w Oxfordzie. Przedstawiając wyniki, 

prof. Thomas Higham entuzjastycznie 

stwierdził, że szczątki pochodzą 

z I wieku po Chrystusie. A ponieważ 

naukowiec jest zdeklarowanym ateistą, 

wyniki badań tylko zyskują na wiary- 

mążpójściem, w czasie trwania soboru 

lub synodu. Może też być związana ze 

szczególnym kultem jakiegoś świętego. 

Niektórzy ojcowie Kościoła opracowali 

formularze wotywne na poszczególne 

dni tygodnia. Zachowane są mszały, 

w których prawie na każdy dzień roku 

przewidziana jest jakaś msza wotywna. 

Alkuin opracował nawet po trzy formularze 

na każdy dzień tygodnia. Pierwszy 

związany był z tajemnicą dnia, dwa po- 

zostałe miały charakter ascetyczny. Tak 

np. msza we wtorek o św. Augustynie 

uwydatniała boleść po grzechu i prośby 

o przebaczenie. Na skutek niekontrolowanego 

mnożenia nabożeństw wotywnych 

Sobór Trydencki postanowił, 

że msze wotywne można celebrować 

tylko w nagłych potrzebach. Obecnie 

Mszał rzymski zawiera 25 formularzy 

mszy wotywnych. 

Opr. rkw. na podstawie Leksykonu Liturgii, 

Poznań 2006 

godności. Można jedynie żałować, że 

wydarzenie określane mianem „Cudu 

Eucharystycznego w Sokółce” nie było 

badane przez naukowca – ateistę. Warto 

przypomnieć, że zarówno Cud Eucharystyczny 

w Lanciano, jak i Całun 

Turyński wielokrotnie badali naukowcy 

o różnym światopoglądzie i z różnych 

uniwersytetów. 

„Przewodnik Katolicki” nr 37, 16 IX 2012 

Tysiące kobiet pielgrzymują do miejsca narodzin św. Jana Chrzciciela w Ain Karem, by dziękować za dar macierzyństwa 

i modlić się o bezpieczną przyszłość dla swoich dzieci 

7 

© rkw

Pomyśl ojcze, że jesteś królem, 

który ma rządzić miastem – duszą 

dziecka. Dusza rzeczywiście jest 

miastem. W mieście mieszkają różni 

ludzie: złodzieje i uczciwi, pracowici 

i tacy, którzy czynią to, co im wpadnie 

do głowy. Podobnie w duszy są próżne 

myśli i uczucia. Jedne walczą z nieprawością 

– jak żołnierze w mieście; drugie 

roszczą się o wszystko, co dotyczy ciała 

i mieszkania – jak urzędnicy w mieście; 

jeszcze inne wydają zarządzenia – jak 

zarządcy miasta. Jedne prowadzą nieczyste 

mowy – jak rozpasani ludzie, 

inne mówią skromnie – jak czyści. 

Jedne lubią miękkie życie – jak dzisiej- 

Pan w pelerynie 

Łukasz Kruczkowski, ojciec znanego 

pisarza Leona Kruczkowskiego, 

tak wspominał św. Brata Alberta: 

„Mogło to być w roku 1885. Praktykowałem 

jako piętnastoletni chłopiec 

w zawodzie introligatorskim w Krakowie 

na placu Matejki. Z okien pracowni 

widywałem często wchodzącego i wychodzącego 

z gmachu Akademii Sztuk 

Pięknych poważnego pana w czarnej 

pelerynie. Nazywaliśmy go: „Pan w pelerynie”. 

Kto to był, nie wiedzieliśmy 

jednak. Nie wyglądał na ucznia Akademii, 

ale musiał korzystać z tamtejszej 

pracowni malarskiej. Na tymże placu, 

8 

prawdziwie surowe prawa. Zapewnij 

też bojaźń przed prawem, gdy je 

przekraczają. Nic bowiem nie znaczą 

prawa, jeśli je można bezkarnie przekraczać. 

Ustanów więc prawa! I bacz uważnie! 

Bo dla dobra całego świata ustanawiamy 

przepisy. Zakładamy dziś 

miasto; niech więc będą wały i bramy 

– cztery zmysły. Całe ciało niech 

będzie murem. Bramami miasta są 

oczy, język słuch, węch i jeśli chcesz, 

również dotyk. Przez te bramy wchodzą 

i wychodzą obywatele, to znaczy przez 

te bramy wchodzi zguba i błogosławieństwo 

w życie duszy. 

Dusza dziecka jest miastem 

sze kobiety; inne paplają bzdury – jak 

dzieci. 

W mieście trzeba praw dla usunięcia 

złych, a zostawienia dobrych, by źli nie 

zdobyli przewagi nad dobrymi. Jeśli 

prawo nie trzyma złodziei w strachu, 

żadna własność nie jest bezpieczna; jeśli 

żołnierze obrócą swą wściekłość przeciw 

obywatelom, zginie wszystko; jeśli 

każdy przekracza granice i łamie prawo 

drugich, padnie porządek. Podobnie jest 

w życiu dziecka. 

Miastem jest dusza dziecka, miastem 

nowo założonym, nowo zbudowanym, 

miastem, które w swe mury 

przyjmuje za obywateli obcych osadników, 

z których jeszcze żaden nie 

przeżył wiele. Takimi ludźmi nie jest 

trudno rządzić [...]. 

Daj więc prawa twemu miastu 

i mieszkającym w nim obywatelom, 

Poczucie bezpieczeństwa jakie dziecku daje rodzic, jest 

warunkiem pełnego i zrównoważonego rozwoju 

na terenie kościelnego cmentarza św. 

Floriana, dokładnie na rogu tegoż placu 

i ulicy Ogrodowej, stał nie istniejący 

dziś jednopiętrowy budynek, zwany 

starą szkołą, istna rudera, powoli rozbierana, 

pozbawiona już podłóg. Był 

wtedy opuszczony przez ludzi. Toteż 

niemało mnie zainteresowało i moich 

kilku kolegów, że gdy nadszedł wieczór 

wigilijny (a musiałoby to być według 

moich obliczeń w roku 1885), w oknach 

starej szkoły na parterze ukazało się 

migotliwe żółte światełko. Podszedłem 

z kolegami do okna i zajrzałem do 

wnętrza; oczom naszym przedstawiła 

© rkw 

Przystąpmy do pierwszej bramy, która 

najbardziej na to zasługuje – do bramy 

mowy. Przede wszystkim sporządźmy 

tu drzwi i zamek. [...] Co chcę przez to 

powiedzieć? Nauczmy dzieci wypowiadać 

tylko przystojne i pobożne słowa. 

Dokonajmy surowego wyboru, aby się 

nie dostali źli i zepsuci ludzie do dobrych 

obywateli, tzn. obraźliwe słowa, 

obelżywe mowy, nieodpowiednie żarty; 

wyrzućmy z miasta wstrętnych, światowych, 

rozpasanych osobników. Niech 

nikt nie przechodzi przez tę bramę jeno 

sam Król. Niech otwiera dziecko usta 

dla dziękczynienia i niech mówi zawsze 

o Bogu i o mądrości wzniosłego życia. 

Zwróć czasem uwagę dziecku, by 

nikomu nie sprawiało przykrości, 

nikogo nie obrażało, nigdy nie przysięgało 

i unikało kłótni. Gdy zobaczysz, 

że przekracza zakaz, ukarz je już to 

surowym spojrzeniem, już to energicznym 

upomnieniem, już to ostrą 

naganą działaj na jego ambicję, daj 

mu nadzieję nagrody. Nie karz często 

biciem i nie przyzwyczajaj się do tego 

sposobu wychowania. Dziecko powinno 

się bać, ale nie powinno być bite [...] Nie 

powinno jednak dziecko wiedzieć, że 

grozisz jedynie słowami, bo wtedy jest 

groźba zbawienna, gdy dziecko wie, że 

będzie spełniona. [...] Jeśli twoja surowość 

sprowadziła poprawę, zaprzestań 

jej nieco. Natura nasza potrzebuje też 

łagodności. 

św. Jan Chryzostom, 

O wychowaniu dzieci (fragmenty) 

się sala pozbawiona całkowicie podłogi 

i sprzętów. Na gołej ziemi, w kształcie 

wianka siedziało 8 do 12 starców o wyglądzie 

żebraków, wśród nich nasz „Pan 

w pelerynie”. Środek wianka zasłany 

gazetami, płonie kilka mizernych świec, 

a na gazetach, bez żadnych naczyń, leży 

pożywienie przyniesione przez „Pana 

w pelerynie”. Zabierają się w namaszczeniu 

do swojej wieczerzy wigilijnej. 

Później dopiero dowiedziałem się, że ten 

„Pan w pelerynie” to Adam Chmielowski, 

późniejszy Brat Albert”. 

ks. Z. Podlejski, 

Święci (nie)święci, Kraków 2001

Kryzys intymności małżeńskiej 

Niewiele małżeństw zdaje sobie 

sprawę, jak ważne jest w ich 

związku udane współżycie i co 

ono tak naprawdę ze sobą niesie. Często 

małżonkowie zadają sobie pytanie: 

dlaczego kochają się tak rzadko, a niektórzy 

prawie wcale i dlaczego tak się 

stało, skoro przed ślubem do zbliżenia 

dochodziło przy każdej nadarzającej się 

okazji. Niestety, przyczyn tego stanu 

jest wiele zarówno po jednej, jak i drugiej 

stronie. Czy przeciętnej żonie po 

5, 10 czy 20 latach małżeństwa chce 

się jeszcze o siebie dbać nie tylko dla 

samej siebie, ale również po to, żeby 

wciąż podobać się swojemu mężowi? 

Czy potrafi powiedzieć mu dobre słowo, 

pochwalić za drobną rzecz, której się 

podjął, okazać ciepło? Czy interesuje 

się tym, z czym on się boryka w pracy 

i poza nią? A jeśli nawet taki mąż odważy 

się i zwróci żonie delikatnie uwagę, 

aby coś zmieniła w swoim wyglądzie, 

jak reaguje żona? Czy przyjmie uwagę 

jako przejaw miłości męża, czy raczej 

buntuje się, uznając, że mąż tak naprawdę 

jej nie kocha, bo gdyby kochał, 

to nie wymagałby żadnych zmian i akceptował 

ją taką, jaką teraz jest. 

Pytanie tylko, skąd w umyśle męża 

rodzi się taka myśl? Czy rzeczywiście 

dlatego, że już żony nie kocha, nie 

pragnie? Oczywiście, że nie! Gdyby tak 

było w istocie, kompletnie nie interesowałaby 

go ta kwestia. On wraca pamięcią 

do chwil, kiedy oboje byli w sobie 

szaleńczo zakochani, kiedy obojgu 

zależało na tym, żeby zrobić na drugim 

wrażenie, kiedy żona zakładała ulubioną 

przez niego sukienkę lub żakiet, 

a teraz... Do tego wszystkiego zaczyna 

zrzędzić, być kłótliwa, ciągle ma o coś 

pretensje, a on wciąż robi wszystko 

nie tak, jak trzeba. Z biegiem czasu 

przestaje patrzeć na żonę z seksualnym 

pożądaniem, nie widzi już w niej kobiety 

swoich marzeń i ogarnia go uczucie 

pustki, którą zaczynają mu wypełniać 

inni ludzie, w tym także kobiety spotykane 

w pracy i codziennym życiu. Są 

miłe, otwarte, nie krytykują go, potrafią 

wysłuchać, chwalą, dowartościowują. 

Taki mąż w rezultacie przestaje starać 

się o zbliżenie, o uczucia żony, o czas 

spędzony razem i zamyka się w świecie, 

który go otacza bądź ucieka w świat 

wirtualny. Komputer lub hobby stanowi 

doskonały azyl. 

Żona czuje podobną pustkę; w końcu 

pracuje, zajmuje się dziećmi, a nigdy 

nie słyszy z ust męża ani jednego dobrego 

słowa. Jest zmęczona, niewyspana 

i chciałaby, aby choć trochę ją wyręczył, 

a on uznaje tylko pracę i własne zainteresowania, 

którym poświęca więcej 

czasu niż jej i dzieciom. Kolejnym 

problemem jest teściowa, której zdanie 

liczy się bardziej niż opinia żony. Poza 

tym mąż przestaje prawić jej komplementy, 

które kiedyś słyszała: że ładnie 

wygląda, że jest dobra i mądra. Czy mąż 

przychodzący z pracy i niezainteresowany 

sprawami domu, nie zauważający, 

jak ciężko go prowadzić również pracując, 

jest tym samym człowiekiem, za 

którego wyszła za mąż, którego kiedyś 

dobrowolnie wybrała, który tak często 

deklarował swą miłość i wsparcie? Czy 

taka niedoceniona, nieszczęśliwa żona 

będzie dążyła do zbliżenia lub na nie 

przyzwalała? Raczej będzie w niej rósł 

bunt, będzie się wzmagał żal, niechęć, a 

z czasem nawet złość i nienawiść. Może 

zacząć, mniej lub bardziej świadomie, 

szukać w swoim otoczeniu mężczyzny 

takiego, który ją najzwyczajniej w świecie 

dowartościuje jako kobietę. 

Mojego męża często nie było w domu 

– taką miał wtedy pracę. Firmowe imprezy, 

bankiety, spotkania towarzyskie, 

wyjazdy integracyjne dawały mu okazje, 

by poznawać nowych ludzi, a zwłaszcza 

– kobiety. Między nami nie układało się 

najlepiej. Było mi ciężko, mąż w ciągłych 

rozjazdach nie interesował się domem 

i dziećmi, nie pomagał w niczym, 

a przede wszystkim nie potrafił i nie 

chciał mnie słuchać i to raniło najbardziej. 

Nie pozostawałam mu dłużna: 

ciągłe pretensje, awantury i żale, które 

były w rzeczywistości moim wołaniem 

o pomoc i wsparcie, a które on odbierał 

jak atak na własną osobę. Coraz bardziej 

oddalaliśmy się od siebie. Zajęta 

pracą i dziećmi żegnałam go, a za kilka 

dni witałam. Nie pytałam o nic, bo po 

prostu nawet mnie to nie interesowało. 

To był jego świat, moim pozostawał 

dom i dzieci, na które bezkrytycznie 

przelałam całą swoją miłość. 

Kiedy mąż był w domu, jedynym 

sposobem komunikacji między nami 

stały się kłótnie, sprzeczki, uszczypliwe 

uwagi i aroganckie odpowiedzi. Właściwie 

wcale nie rozmawialiśmy, wymienialiśmy 

jedynie komunikaty: zrób to, 

kup tamto, jedź tam itd. Doszło nawet 

do tego, że przestaliśmy spać w jednym 

łóżku. Ja spałam z dziećmi, on sam. Nawet 

nie mieliśmy potrzeby, żeby się do 

siebie przytulić, a tym bardziej kochać 

ze sobą. To było błędne koło, w którym 

chcąc nie chcąc tkwiliśmy. Dwoje spragnionych 

miłości ludzi, którzy niszczą 

się nawzajem. Coraz częściej w kłótniach 

padały słowa: rozwód, rozstanie, 

sam, sama itd. Zaczęliśmy w pewnym 

momencie wychodzić z założenia, że 

lepiej się rozejść niż żyć i wychowywać 

dzieci w takiej atmosferze. Przyświecała 

nam myśl, że lepsi szczęśliwi rodzice 

osobno niż nieszczęśliwi razem, że to 

dla dobra naszych dzieci. Tak to ujmują 

te wszystkie „wspaniałe” książki psychologiczne 

i poradniki małżeńskie. 

Nikt jednak nie zastanawia się, jakie 

konsekwencje w przyszłości poniosą 

dzieci rozwiedzionych rodziców. 

Bez przekłamania problem ten 

pokazuje natomiast książka Judith 

Wallerstein Niespodziewane skutki 

rozwodu, która została opublikowana 

11 lat temu i wywołała prawdziwy szok. 

Emerytowana psycholog miała wówczas 

78 lat. Gdy zaczynała swoje badania na 

początku lat 70., wśród młodych kobiet 

Małżonkowie mogą popaść w rutynę dość wcześnie, jeśli uznają, że nic nie grozi ich relacjom 

© rkw 

9

popularny był pogląd, że toksyczny 

związek musi się rozpaść dla dobra 

dziecka. Przez ponad 20 lat obserwowała 

dzieci z rozbitych związków. Okazało 

się, iż w dorosłym życiu dzieci te 

częściej nadużywały alkoholu lub narkotyków 

niż ich rówieśnicy z pełnych 

rodzin oraz miały problemy z kształtowaniem 

dobrych relacji w założonych 

przez siebie rodzinach. Z badań 

przeprowadzonych w Ameryce wynika, 

że ponad 80% przestępców, seryjnych 

morderców oraz pacjentów szpitali 

psychiatrycznych to dzieci z rozbitych 

rodzin. Zdaniem Wallerstein szok 

porozwodowy jest rozłożony w czasie, 

a prawdziwe cierpienie spotyka dzieci 

dopiero w dorosłym życiu, kiedy to nie 

potrafią stworzyć prawidłowych relacji 

z drugą osobą, ponieważ nigdy nie 

widziały takich relacji w swoim domu. 

„Kiedyś wydawało mi się, że fraza »zostańmy 

razem dla dziecka« jest pusta 

i nic niewarta. Dzisiaj wiem, że nawet 

jeśli rodzice nie sypiają ze sobą, to lepiej, 

żeby byli razem. Właśnie dla dobra 

dziecka” – mówi Wallerstein. Kolejnym 

szokującym twierdzeniem psycholog 

było przekonanie, że dziecko łatwiej 

zaakceptuje śmierć jednego z rodziców 

niż ich rozejście się. 

Tymczasem my tak bardzo oddalaliśmy 

się od siebie, że straciłam wszelką 

nadzieję na to, że może być dobrze. 

Uśpiłam własną czujność, mimo że 

pojawiały się jasne komunikaty, iż mąż 

może być mi niewierny. Jednak nie 

mogłam sobie wyobrazić tego, że mój 

mąż mógłby w czasie naszego małżeństwa 

być z inną kobietą, przecież byłam 

żoną, choć w dość kiepskim wydaniu. 

Przecież przysięgał... 

Po kilku latach ciągłej walki o swoje 

racje, co było dla nas strasznie wyniszczające, 

a cierpiały przy tym również 

nasze dzieci (często jako świadkowie 

kłótni), zaczęłam się modlić, szczególne 

do Matki Bożej. Pamiętam, że którejś 

niedzieli wybrałam się jak zawsze do kościoła 

(sama, gdyż chodziliśmy osobno) 

i przyszła mi do głowy myśl, że najwyższy 

czas zawiesić broń, że chcę to wszystko 

zmienić, tylko nie wiedziałam jeszcze 

jak. Z kolei zrodził się pomysł, aby przystąpić 

do spowiedzi i opowiedzieć znajomemu 

spowiednikowi o wszystkim, 

z czym się borykamy. Musiałam stanąć 

w prawdzie o sobie. Było mi tym ciężej, 

że znałam, lubiłam i szanowałam tego 

kapłana. Pojawiła się obawa, co on sobie 

o mnie pomyśli, przecież takiej mnie nie 

zna, ale za chwilę doszłam do wniosku, 

że to tak naprawdę jest mało ważne, że 

tylko on może pomóc. Mój mąż również 

przystąpił do spowiedzi u tego samego 

spowiednika. 

10 

Fresk przedstawiający czułość Maryi wobec Józefa przed którym wiele żon modli się o miłość do swoich mężów 

Kolejnym etapem była szczera rozmowa 

między nami o tym, co nas boli, 

irytuje, dzieli, czego nie lubimy robić, 

co sprawia nam radość i przyjemność. 

Prosty przykład: czułam, że mój mąż 

okazywał mi za mało uczuć i rzadko 

mnie przytulał – to były moje odczucia. 

Mówiłam mu o tym, ale on uważał, że 

przesadzam i wyolbrzymiam, i znów 

zostawałam z problemem sama. Mądry 

mąż powie: jeśli tak czujesz, to znaczy, 

że tak jest, postaram się to zmienić, dać 

ci więcej ciepła i miłości. Przytulając 

żonę częściej sprawi, że poczuje się 

rozumiana, kochana i szczęśliwa. Jeżeli 

mąż twierdzi, że żona rani go, mówiąc 

źle o jego matce, to tak właśnie jest 

i dobra, kochająca żona to zrozumie, 

nie będzie próbowała za wszelką cenę 

przeforsować swoich racji twierdząc, że 

on przesadza. Pomyśli, że skoro go to 

rani, to przemilczy pewne rzeczy, pomyśli 

nie o sobie, ale o mężu. Na tym 

polega właśnie zrozumienie, szacunek 

i miłość. Trzeba zapomnieć o sobie. 

Podczas kolejnej naszej rozmowy 

mąż wyznał mi, że po ślubie współżył 

z kilkoma przygodnymi kobietami. Tak, 

mówiąc o tym, wbił mi nóż w serce 

i dopuścił się zbrodni na naszym małżeństwie. 

Nie powinien był zdradzać, 

ale czy ja nie byłam po części za to odpowiedzialna? 

Skłamałabym mówiąc, że 

pozostawałam bez winy. Niechby to był 

ten przysłowiowy 1%, ale był i w tym 

jednym procencie ponoszę winę za to, 

co się stało. Wyznanie męża wstrząsnęło 

mną, czułam się bezradna, samotna 

i pełna żalu do niego i do siebie, że miałam 

takie „klapki na oczach”, że uśpiłam 

swoją czujność i nie pielęgnowałam 

naszego związku. Wyszłam z domu, 

wsiadłam do samochodu i nie wiem 

nawet jak, ale trafiłam do kościoła. Tam 

płacząc prosiłam Chrystusa i Maryję 

o pomoc, gdyż sama nie wiedziałam, 

jak w tej sytuacji powinnam postąpić. 

Kolejnym krokiem była moja rozmowa 

z mym spowiednikiem i to on 

otworzył mi oczy i dał światło na tę całą 

sytuację. Podjęłam decyzję, że zostanę, 

dam mu szansę. Dlaczego? Dlatego, 

że mimo tego, co się stało, nadal go 

kocham i wierzę w to, że nie zrobi tego 

ponownie. Dlaczego? Fakt, iż z nim 

zostałam, utwierdził go w tym, że go 

kocham mimo wszystko, na dobre i na 

złe, w zdrowiu i chorobie, szczęściu 

i nieszczęściu. To nie sztuka skreślić 

kogoś, kto pokazuje nam swoją słabość, 

kto prosi o kolejną szansę, kto żałuje. 

Nieokazanie serca w takiej sytuacji to 

przysłowiowe kopanie leżącego. Chrystus 

nie postąpiłby tak, a my mamy 

uczyć się od Niego. Mąż powiedział 

mi, że to wyznanie zdjęło z jego barków 

ogromny ciężar, pozwoliło zniszczyć 

pajęczynę kłamstw i oszustw, którymi 

mnie karmił, a tym samym służył ojcu 

kłamstwa – samemu diabłu! Dzięki radzie 

spowiednika wyznał mi to wszystko 

i stwierdził z całą mocą, że gdyby 

tego nie zrobił, był pewien, że popadłby 

w ten grzech prędzej czy później po raz 

kolejny. Teraz wiem, że „gdzie wzmógł 

się grzech, tam jeszcze obficiej rozlała 

się łaska (Rz 5,20)”. 

Małżeństwo trzeba pielęgnować, nie 

wolno pozwolić sobie na obojętność, 

brak zainteresowania uczuciami męża 

czy żony, beztroskę, że jakoś to będzie. 

Będzie tak, jak sami na to zapracujemy, 

nikt tego za nas nie zrobi. W naszym 

wspólnym interesie jest, żeby już tu na 

ziemi mieć niebo. Diabeł tkwi w szczegółach, 

małych niedopowiedzeniach 

© rkw

i wielkich kłamstwach. Nie możemy 

o tym zapominać! Dbajmy więc przede 

wszystkim o prawdę, bądźmy w stosunku 

do siebie szczerzy, nie bójmy 

się mówić o swoich uczuciach, lękach, 

obawach, radościach i smutkach. 

Okazujmy sobie uczucia, nie żałujmy 

prostych gestów, czułego dotyku, bo to 

nie pozwoli nam się zagubić w pełnym 

pułapek świecie, a przede wszystkim 

nie stracimy tego, co nas łączy. Uczmy 

się słuchać siebie nawzajem, a nie tylko 

udawać. Nauczmy się wybaczać, nie 

chować urazy i nie zamęczać wiecznymi 

pretensjami, nie wracać wciąż do tego, 

co było i co nas bolało, bo to naprawdę 

tylko nas od siebie oddali. Walczmy 

o nas i o nasze małżeństwa. Uciekajmy 

się do Jezusa i Maryi. Powierzmy swoje 

małżeństwo Tej, która uratowała małżonków 

w Kanie Galilejskiej i prosiła 

swego Syna o pomoc dla nich w drobnej 

sprawie. Czy więc w obliczu poważnych 

problemów małżeńskich nie będzie za 

nami orędować? 

Dziś jesteśmy już innymi ludźmi, 

odnaleźliśmy się i odkryliśmy drogę 

do Boga, bo z Nim wszystko jest możliwe. 

Zdarzają się również momenty 

trudne, ale nikt nie mówił, że będzie 

łatwo. Każdy dzień to nieustanna walka 

o nas, bo diabeł nie śpi. Mamy jednak 

świadomość, że jest ktoś silniejszy, kto 

go pokonał – Chrystus i jego matka 

Maryja, bez której naszego małżeństwa 

już dawno by nie było. Modlimy się 

wspólnie, rozmawiamy i odkrywamy 

bliskość cielesną. Nigdy nie myślelibyśmy, 

że współżycie między nami będzie 

nam dawać tyle wspaniałych doznań, 

ciepła i miłości. Dopiero poznajemy się 

w naszej cielesnej intymności, mamy 

świadomość, jak bardzo oddaliliśmy się 

od siebie fizycznie i jakie to powodowało 

konsekwencje w codziennym życiu. 

Zrozumieliśmy, że współżycie może 

być wspaniałe w małżeństwie i tylko 

w nim. Mąż przyznał pewnego razu, że 

te kobiety, z którymi był poza naszym 

małżeństwem, nigdy nie dały mu tego, 

co ja. Wspaniale było to usłyszeć. 

Chciałam przestrzec wszystkich małżonków, 

którzy zdradzają oraz tych, którzy 

rozeszli się i żyją w grzechu. Pragnę 

przytoczyć wizje mistyków i świętych, 

którzy widzieli konsekwencje tych grzechów 

po śmierci. 

Wizja dr Glorii Polo „trafiona przez 

piorun”: „Grzech, moi bracia i siostry 

w Panu, pozostawia w naszych duszach 

ślady. Te ślady naznaczają nasze dusze 

jak blizny, pęcherze powstałe wskutek 

oparzenia, nieforemne dziury. Przypominałam 

demona, straszną bestię, 

zniekształconą przez wszystkie moje 

własne okropieństwa. Tak jak moja 

matka była ubrana w świetliste szaty 

Pana, tak ja byłam ubrana w worek 

na śmieci przez bestię, samego diabła. 

W tym stanie dotarłam do swego rodzaju 

grzęzawiska, gdzie wiele osób tkwiło 

po szyję w bagnie i jęczało. Pojęłam, że 

to bagno złożone było z nasienia, które 

wytrysnęło w grzesznych związkach 

i podczas seksualnych zboczeń, za które 

my, ludzie na ziemi, jesteśmy odpowiedzialni. 

Podczas każdego wytrysku 

uwalniają się miliony sperm. I jedynie 

stosunek płciowy, który dokonuje się 

w związku sakramentalnym, jest pobłogosławiony 

przez Boga, gdyż On Sam 

obecny jest przy tym akcie i jest właśnie 

trzecią osobą w tym związku małżeńskim. 

On jest miłością, która uświęca 

i uszlachetnia każdy akt małżeński. 

Seksualność pozbawiona sakramentalnych 

fundamentów jest tylko czystą żądzą, 

zaspokojeniem egoizmu. Właśnie 

z tego powodu ci ludzie cierpią w tym 

bagnie, który sami zgotowali sobie na 

ziemi swymi niepohamowanymi namiętnościami. 

Każdy, kto uczestniczył 

w takich grzesznych i pozamałżeńskich 

stosunkach płciowych, tkwi w owym 

bezkresnym i cuchnącym bagnie i cierpi 

niewypowiedziane z tego powodu. 

Wstydzi się swoich złych uczynków. 

Nagle odkryłam w tym bagnie również 

mojego tatę. Ujrzałam go zanurzonego 

po szyję w tej cuchnącej brei. Przeszył 

mnie ból i głośno krzyknęłam: »Tato, 

co tu robisz?« Odpowiedział płaczącym 

głosem: »Moja córko, ach moja córko, 

cudzołóstwo, niewierność!«”. 

W wizjach, zmarłej w opinii świętości 

siostry Medardy Zofii Wyskiel (zm. 

16 V 1973 r.) czytamy: „Widziałam 

w czyśćcu także dusze, które zerwały 

Sakrament Małżeństwa. Dusze te związane 

są jakby ognistymi łańcuchami... 

chcą oderwać się od siebie, aby być 

swobodne, ale to jest niemożliwe. Im 

więcej chcą się oderwać, tym bardziej 

cierpią... bo się szarpią... Cierpienie – 

to jest okropne! Gdzie jedna dusza się 

ruszy, tam druga iść musi za nią. 

Widziałam inne osoby, które zerwały 

sakrament małżeństwa, żyjąc w rozpuście, 

popełniając grzech wiarołomstwa 

przez powtórne związki cywilne, 

nielegalnie żyjąc cudzołożyli, ciągle 

popełniając grzech śmiertelny. Osoby 

te były w świętokradztwie. Dusze ich 

wtrącone były w takie otchłanie, że 

patrzyłam z przerażeniem i myślałam, 

że to dno piekła... panowały tam 

okropne ciemności. Pytałam, dlaczego 

są takie ciemności? Dlatego, że miały 

okazję przejrzeć, a były zaślepione, bo 

i Kościół je nawoływał i wiedziały, że 

źle postępują [...] Dusze matek, które 

pozostawiły swe dzieci bez opieki i po- 

szły za popędem zmysłowym, dając 

zgorszenie swoim własnym dzieciom, 

tak samo i ojców, którzy nie opiekowali 

się dziećmi, zostawiając żony z dziećmi 

na pastwę losu, miały za to jeszcze dodatkową 

pokutę: – ciągle miały przed 

oczyma swoje dzieci, które przez złe 

wychowanie również poszły na rozdroże... 

widziały nie tylko swoje własne 

grzechy, ale i grzechy swych dzieci, co 

sprawiało im wielkie męczarnie... kryły 

się w czeluściach, aby tego nie widzieć, 

ale im więcej się ukrywały, tym więcej 

widziały swoje straszne zbrodnie... 

Najwięcej cierpiały kobiety, które 

przez swoją kokieterię i wyuzdanie zdradzały 

mężów, a innych mężów odciągały 

od ich żon i ogniska domowego, mimo 

że te rodziny żyły przedtem przez wiele 

lat w najlepszej zgodzie. Takie kobiety, 

które nazwać można diabłami, a nie kobietami, 

które potrafiły rozbić ogniska 

domowe, cierpią tutaj najwięcej. Twarze 

ich, które były powodem do grzechu, 

są powykrzywiane, istne karykatury! 

Nawet w tej chwili widzę takie dusze, 

są szpetne, że nie mogę rozeznać, czy to 

szatan czy dusza, coś podobnego do szatana. 

Gdybym nie wiedziała, że to jest 

czyściec, gdzie oprowadza mnie Anioł, 

to naprawdę myślałabym, że to piekło 

[...] Widzę tu wielką Sprawiedliwość 

Boga, ale i zarazem wielkie Miłosierdzie 

Boże, że dusze te nie są w piekle, 

a to dlatego, że inne modliły się o ich 

nawrócenie. Najwięcej przebłagania 

wyjednały dusze ukryte, zwłaszcza 

w klasztorach klauzurowych, gdzie odmawiają 

sobie wszystkiego, nieraz nawet 

światła dziennego... tak samo dusze 

ofiarnej miłości, dusze pokorne, często 

służące, które w ukryciu modliły się 

o nawrócenie i wielkie ofiary ponosiły 

za dusze grzeszników. One to uratowały 

te dusze, że wybłagały im akty skruchy 

i żalu, że nie zostały potępione”. 

Dziękujemy naszemu kierownikowi 

duchowemu, który jest narzędziem 

w rękach Najwyższego, dziękujemy za 

jego poświęcenie, cierpliwość, wyrozumiałość 

i wielkie serce. 

Może wydawać się komuś, że z niektórych 

sytuacji nie ma wyjścia, że 

jest uwikłany w pajęczynę kłamstw po 

same uszy, że pewne sprawy posunęły 

się już za daleko, że pewnych rzeczy 

nie da się cofnąć i zmienić, że lawina 

już spada... Sam tego nikt nie zmieni, 

choćby nawet nie wiem, jak chciał, ale 

może to zrobić Chrystus. My jesteśmy 

żywym przykładem, że Bóg troszczy 

się o wszystkich bez wyjątku i może 

wszystko zmienić. Wystarczy odrobina 

chęci i bezgraniczne zaufanie. Przecież 

jest Wszechmogący! Powodzenia. 

Justyna 

11

© rkw 

Codziennie obserwuję „moje” 

przedszkolaki i codziennie 

widzę, jak nabywają nowych 

umiejętności, jak stają się coraz bardziej 

samodzielne i niezależne. Zyskują 

pewność siebie, coraz lepiej radzą sobie 

w różnych trudnych sytuacjach, w kontaktach 

z rówieśnikami i dorosłymi. 

Bardzo ważną rolę w kształtowaniu 

samodzielności odgrywa najbliższe 

środowisko, czyli rodzina, bo to tam 

dziecko wykonuje swoje pierwsze, samodzielne 

czynności. Zdobywanie tego 

typu doświadczeń zależy od warunków, 

w jakich wychowywane jest dziecko, 

od metod wychowania, umiejętności 

kierowania jego rozwojem. Wykonując 

proste czynności, dziecko zaspokaja 

swoją potrzebę dążenia do autonomii. 

Brak sytuacji sprzyjających rozwijaniu 

samodzielnego działania prowadzi 

do stopniowego zanikania tych tak 

ważnych wrodzonych cech człowieka. 

Ochranianie, wyręczanie, nadmierne 

pomaganie powoduje zahamowanie 

rozwoju niezależności oraz odpowiedzialności 

i bardzo prawdopodobne, że 

w życiu dorosłym takie dziecko będzie 

miało niższe poczucie własnej wartości 

oraz nie będzie przejawiało chęci dążenia 

do samorozwoju i samorealizacji. 

Od postaw wychowawczych rodziców, 

organizacji życia w rodzinie zależy, czy 

dziecko będzie zaradne i samodzielne, 

czy rozwinie pożądane cechy charakteru. 

Aby efektywnie wspierać dziecko 

w rozwijaniu samodzielności, niezbędna 

okazuje się ocena tego, co jest ono 

w stanie zrobić samo, a co wymaga pomocy 

osoby dorosłej. Rodzic powinien 

być wrażliwy zarówno na osiągnięcia 

dziecka, jak i na jego potencjał i z wyczuciem 

formułować kolejne zadania 

tak, by wykraczały one tylko trochę 

ponad to, co dziecko potrafi zrobić 

i zrozumieć. 

12 

Konferencja ks. Macieja Staszaka, 

ceremoniarza archidiecezjalnego 

Samodzielne dziecko 

Sobór Watykański II o mediach 

Jest rzeczą wprost niegodną synów 

Kościoła, by bezczynnie patrzyli, 

jak przepowiadanie słowa zbawienia 

krępowane jest trudnościami 

technicznymi i wydatkami – co prawda 

olbrzymimi – które związane są z tymi 

środkami. Dlatego też święty Sobór 

zwraca uwagę, że obowiązkiem ich jest 

utrzymanie i wspomaganie katolickiej 

Przedszkole to także, oprócz rodziny, 

środowisko sprzyjające rozwijaniu 

samodzielności. Podczas stałych, codziennych, 

rutynowych czynności jest 

wiele okazji do uczenia się samodzielności. 

Stały rytm dnia, organizacja zajęć 

wymaga od dzieci posiadania wielu 

umiejętności samoobsługowych i jest 

to często wynik celowej pracy wychowawczej 

nauczyciela, ale także często 

„potrzeba chwili”. W licznej grupie 

przedszkolaków trudno nauczycielowi 

cały czas zaspokajać tylko potrzeby 

dzieci wynikające z braku umiejętności 

samoobsługowych, bo cały dzień 

zajmowałby się podciąganiem spodni, 

wciąganiem koszulek w rajstopy, wycieraniem 

nosków, pomocą w toalecie. 

A przecież przedszkole to także placówka 

edukacyjna, tu dzieci zdobywają 

wiedzę, rozwijają się intelektualnie 

i umysłowo. Robią to głównie podczas 

celowo organizowanych zajęć. 

Uczenie dzieci samodzielności odbywa 

się w sposób naturalny, podczas 

zwykłych codziennych czynności. Służą 

temu także dyżury, które dzieci pełnią 

przy stolikach, nakrywając je do posiłków 

lub zbierając brudne naczynia: talerzyki, 

kubki, łyżki, widelce. Sprawia im 

to wiele radości i daje satysfakcję, każdy 

stara się wywiązywać z przydzielonych 

obowiązków najlepiej, jak tylko potrafi. 

Czują się dumne, kiedy pani pochwali za 

dobrze wykonane zadanie. Idąc na spacer, 

dzieci (głównie te starsze, 5–6-latki) 

samodzielnie ubierają się w kurtki, czapki, 

szaliki, zakładają buty. Nauczyciel 

jedynie poprawia źle założony szalik, 

przekrzywioną czapkę, krzywo zapięte 

guziki. I ta samodzielność sprawia 

dzieciom wielką frajdę, zwłaszcza że te, 

które są bardziej samodzielne, zajmują 

najbardziej pożądaną „pierwszą parę”. 

Podczas zajęć plastycznych wyjmują 

kredki, farby, kartony, pędzle. 

prasy, czasopism, przedsięwzięć kinematograficznych, 

stacji nadawczych 

oraz transmisji radiowych i telewizyjnych, 

których głównym celem ma być 

rozpowszechnianie i obrona prawdy 

oraz troska o chrześcijańskie wychowanie 

ludzkiej społeczności. 

Dekret o środkach społecznego 

przekazywania myśli z 4 XII 1963 r. 

Największy problem mają te dzieci, 

które w domu są we wszystkim wyręczane, 

kiedy mama nie pozwala na 

samodzielność. Często jest to wynikiem 

nadopiekuńczej postawy rodziców, którzy 

uważają, że 5-latek ma jeszcze czas 

na naukę samodzielności lub po prostu 

postępują tak z wygody (mama zrobi 

to szybciej i lepiej niż maluch). Wcale 

nierzadko obserwuję takich przedszkolaków 

w moim przedszkolu. Często 

stoją bezradne, bo nie wiedzą, jak włożyć 

kurtkę, jak podciągnąć spodnie, jak 

włożyć rajstopki czy bluzkę. Całkowicie 

zależne są od pomocy dorosłych. Często 

tłumaczę rodzicom moich wychowanków, 

żeby poświęcili czas na naukę 

samodzielności swojego dziecka. Nie 

w ciągu tygodnia z samego rana, kiedy 

rodzic spieszy się do pracy, a dziecko 

marudzi przy wstawaniu z łóżka. 

Weekendy są dobrym czasem na taką 

naukę. Rodzice wtedy się nie spieszą, 

a mając czas nie są zniecierpliwieni, 

mogą spokojnie wytłumaczyć, pokazać 

i nadzorować prawidłowe wykonanie 

zadania, np. mycie rąk, zębów, zakładanie 

skarpet itp. Im więcej dziecko będzie 

umiało, tym łatwiej mu będzie w jego 

dziecięcym życiu. Rodzice muszą być 

świadomi, że mogą wyrządzić dziecku 

wielką krzywdę, jeśli nie wdrożą go do 

samodzielnych działań, jeśli zaszczepią 

mu niechęć do nich, jeśli będą stwarzać 

sytuacje, które nie pozwolą dziecku na 

bycie niezależnym od innych osób, a bycie 

niezależnym daje poczucie wolności. 

Ania Różycka

© www.monanneeaucollege.com 

W 

Księdze Jeremiasza czytamy: 

„Pan skierował następujące 

słowa do mnie: – Co widzisz, 

Jeremiaszu? Odrzekłem: – Widzę gałązkę 

drzewa czuwającego. Pan zaś rzekł 

do mnie: – Dobrze widzisz, bo czuwam 

nad moim słowem, by je wypełnić” 

(Jr 1,11n). W ten sposób Bóg objawia 

swoją wierność wobec narodu, z którym 

wszedł w przymierze. 

Mało kto wie, że najcenniejsze 

berła królewskie wykonywane były 

z drzewa migdałowego, które zakwita 

najwcześniej ze wszystkich drzew 

Bliskiego Wschodu, bo już w styczniu. 

I tak jak u magnolii, kwiaty pojawiają 

się tu wcześniej niż liście. Pierwotnie 

wierzono, że Opatrzność Boża złożyła 

w gałązce migdałowca tajemną moc 

czujności. Większość egzegetów uważa, 

że zarówno laska Mojżesza (Wj ), Aarona 

(Lb 17), jak i wszystkie berła wodzów 

izraelskich były wykonane z drewna 

migdałowego. Skąd to przekonanie? 

Księga Liczb mówi, że gdy Izraelici 

na pustyni zbuntowali się i nie chcieli 

uznać nad sobą duchowej władzy 

Aarona i jego pokolenia, Pan rozkazał, 

aby każdy książę pokolenia przyniósł 

Mojżeszowi laskę z wypisanym swoim 

imieniem. Wtedy Mojżesz położył 

dwanaście lasek przed Arką Przymierza 

i na drugi dzień laska Aarona nie tylko 

W 

dniu 15 XI br. Stowarzyszenie 

Zaangażowania Społecznego 

zorganizowało spotkanie 

z Norbertem Wojciechowskim, założycielem 

i honorowym prezesem 

Norbertinum – pierwszego prywatnego 

katolickiego wydawnictwa w Polsce. 

Tematem wykładu były losy duchowieństwa 

polskiego na zesłaniu w ZSRR 

na podstawie książki ks. Tadeusza 

Federowicza Drogi Opatrzności. W spo- 

Ogród biblijny 

Migdałowiec – drzewo czuwające 

zakwitła, ale wydała też dojrzałe migdały. 

Duchowy autorytet i pierwszeństwo 

pokolenia Lewiego, z którego wywodził 

się Aaron, zostało więc poświadczone 

cudem. W Pieśni nad Pieśniami 

Oblubienica symbolizująca Kościół 

udaje się do ogrodu migdałowego, by 

w nim przeżyć mistyczne zaślubiny 

z Oblubieńcem: „Zeszłam do ogrodu 

orzechów, by spojrzeć na świeżą zieleń 

doliny” (Pnp 6,11). 

Owoc migdałowca, jak wszystkie 

owoce w twardej łupinie, ma swoją głęboką 

symbolikę. Symbolizuje embrion 

chroniony łonem matki, ale także jest 

symbolem cierpliwości w pokonywaniu 

trudów. Jak mówi starożytny poeta: 

„Qui e nuce nucleum esse vult, frangat 

nucem” – „kto chce jądra orzecha, 

skorupę martwą rozbija”. A kto z nas 

już w dzieciństwie nie mocował się ze 

skorupą orzecha? Znowu oddajmy głos 

ojcom Kościoła. Według nich wczesne 

zakwitanie migdałowca jest oznaką 

zmartwychwstania i chrztu, sucha gałąź 

oznacza szczep dziewiczy, kwiat i owoce 

symbolizują życie, obumarły rozkwitły 

konar wyraża tajemnicę krzyża, twardość 

i cierpki smak skorupy jest obrazem 

cierpień, miąższ – stanowi istotę 

życia Bożego w sercu chrześcijanina. 

Święty Ambroży pisze w jednym ze 

swoich listów: „To, że zakwitła laska 

Aarona, oznacza, że łaska kapłańska 

nigdy nie usycha i że kapłan mimo swej 

małości, pełniąc służbę, posiada kwiat 

użyczonej mu mocy. [...] Wydaje się, 

że laska oznacza, iż prorokowanie czy 

powaga kapłana powinny opierać się 

na prawości, tak żeby nakłaniał nie do 

tego, co przyjemne, ale raczej do tego, 

Przywracanie pamięci 

tkaniu, które prowadziła Krystyna 

Murat, uczestniczyło niewiele osób, 

a szkoda. Prawdopodobną przyczyną 

niskiej frekwencji był fakt, że w tym 

samym czasie w Puławach odbywało 

się spotkanie poświęcone „tragedii 

wołyńskiej”. Wydaje się, że podobne 

inicjatywy wymagają koordynacji przez 

Puławski Ośrodek Kultury i wydział 

promocji miasta. 

Andrzej Wojtowicz 

co pożyteczne. Prorok ma wziąć zatem 

laskę z drzewa migdałowego, ponieważ 

owoc tego drzewa ma gorzką łupinę, 

twardą skorupę, a wewnątrz pestkę. 

Podobnie prorok ma głosić także to, co 

gorzkie i twarde i nie powinien obawiać 

się zapowiadać smutnych wydarzeń. 

Tak samo kapłan: jego słowo, chociaż 

niekiedy może wydawać się gorzkie i jak 

laska Aarona długi czas ukryte w uszach 

ludzi niechętnych, jednak kiedyś, choć 

już zdaje się uschłe, rozkwita”. 

Św. Grzegorz z Nyssy odnosi tę symbolikę 

szczególnie do życia duchownych: 

„Z tego owocu, który wydała laska 

Aarona, możemy poznać, jakie powinno 

być życie kapłana: na zewnątrz – wstrzemięźliwe, 

surowe i twarde, wewnątrz 

zaś, w ukryciu, zawierać powinno pokarm, 

który ukazuje się, gdy dojrzeje, 

gdy odpadnie zewnętrzna powłoka i pęknie 

zdrewniała osłona ziarna”. 

Paulin z Nolii mówi do chrześcijan: 

„Dostrzegaj Boga w osłoniętym 

naszym ciałem Chrystusie. Jego ciało 

jest słabe, a Jego krzyż gorzki”. Symbolikę 

zmartwychwstania związaną 

z laską Aarona wzbogaca św. Grzegorz 

Wielki, pisząc: „Cóż innego oznacza 

ten znak rozkwitłej laski, jak nie to, że 

my wszyscy, którzy aż do końca świata 

spoczywamy w stanie śmierci, niczym 

inne laski pozostajemy suchymi. Lecz 

gdy wszystkie pozostały suche, jedna 

zakwitła”. Tą jedyną jest oczywiście 

zmartwychwstały Chrystus. Spróbujmy 

odnaleźć w starych świątyniach motyw 

drzewa migdałowego, które zakwita 

najwcześniej ze wszystkich i pomyśleć, 

że to wyraża istotę naszej wiary. 


Norbert Wojciechowski – człowiek kultury medialnej, 

założyciel wydawnictwa „Norbertinum” 

13 

© A. Wojtowicz

Kiedy byłam małym dzieckiem, 

w czasie każdego Bożego Narodzenia 

bardzo ubolewałam 

nad losem nowonarodzonego, małego 

Jezuska. Martwiłam się, jak On wytrzymuje 

ten ziąb, gdy na dworze śnieg 

i mróz. On golutki, tylko w sianku, 

ja w futerku i jeszcze ta stajenka. 

Sama miałam dziadków na wsi i doskonale 

wiedziałam, jak wygląda i jak 

14 

Mijały kolejne lata mojego dorosłego 

życia i w trakcie pewnych rekolekcji adwentowych 

uzmysłowiłam sobie, że za 

kilka dni Bóg będzie chciał narodzić się 

w moim sercu. Sercu, które od grzechu 

było brudne, zgniłe, cuchnące niczym 

stajnia z dzieciństwa u moich dziadków. 

Zobaczyłam, jakim jestem „grobem 

pobielanym”, dostrzegłam, że bardziej 

widzę cudze grzechy niż swoje własne. Jak 

W nim objawia się cała pełnia miłości 

i miłosierdzia naszego Stwórcy do stworzenia. 

Jeżeli klękniemy u stóp kapłana 

– zastępcy Boga na ziemi i z pokorą 

dziecka odbędziemy szczerą spowiedź 

z chęcią poprawy i zadośćuczynienia za 

nasze grzechy, to właśnie w ten sposób 

wysprzątamy swoje serce. Będzie czyste 

i pachnące, takie, do którego z przyjemnością 

przyjdzie nasz Bóg. 

Boże Narodzenie – prawdziwe czy fikcyjne? 

okropnie pachnie stajnia. Z biegiem 

lat, gdy rozpoczęłam naukę w szkole 

podstawowej, dowiedziałam się, że 

tam, gdzie na świat przyszedł Jezus, 

nie ma mrozu, śniegu, a jego stajenka 

zupełnie nie przypominała naszej. 

Można powiedzieć, że przysłowiowy 

„kamień” spadł mi z serca i poczułam 

się zdecydowanie lepiej w następne 

Boże Narodzenie. 

Betlejem – najstarszy pozabiblijny ślad 

Archeolodzy odnaleźli w Izraelu 

najstarszy pozabiblijny ślad istnienia 

miasta Betlejem. Jest to 

mała gliniana pieczęć ze starohebrajskimi 

inskrypcjami, którą odkryto w tzw. 

Mieście dawidowym blisko Wzgórza 

Świątynnego. O znalezisku poinformował 

w maju br. izraelski urząd ds. 

starożytności. 

Napisy na pieczęci świadczą, że Betlejem 

istniało już w czasach Pierwszej 

Świątyni (1006–586 przed Chr.) i należało 

do królestwa Judy. Pieczęć wielkości 

1,5 cm zawiera w trzech wierszach 

słowa: „w siódmym”, „Betlejem” oraz 

„dla króla”. Prawdopodobnie chodzi 

tu o przesyłkę, która została wysłana 

z Betlejem do Jerozolimy w siódmym 

roku panowania monarchy. Być może 

jest to pieczęć używana przez celników 

za panowania Ezechiasza, Manassesa 

lub Jozjasza na przełomie VIII/VII wieku 

przed Chrystusem, kiedy podatek 

płacono szlachetnymi kruszcami lub 

w naturze. 

KAI 23/1053/ z dnia 10 VI 2012 r. 

łatwo oceniam zachowania innych, gdy 

sama staram się zawsze wybielać. Oczekuję 

współczucia i serdeczności w obliczu 

swoich potknięć, a innych karcę. Zobaczyłam, 

jak bardzo przewrotne jest moje 

serce. Zrozumiałam, że do takiego serca 

Bóg będzie brzydził się wejść bardziej niż 

ja do stajni moich dziadków. 

Na szczęście mamy sakrament pokuty 

i pojednania – spowiedź świętą. 

Fasada kościoła na Polu Pasterzy, Betlejem 

Nie dajmy się zwariować światu, dla 

którego Boże Narodzenie to przede wszystkim 

choinka, prezenty, obfity stół i porządki 

w domu. To jest ważne, ale kolejność 

powinna być inna. Najpierw porządki 

w swoim sercu, żeby Boże Narodzenie 

było prawdziwym Bożym Narodzeniem 

w nas samych, czego sobie i wszystkim 

czytelnikom Wspólnoty Puławskiej życzę. 

Parafianka Miłosierdzia Bożego 

© rkw

© rkw 

Czasem ktoś o kimś mówi: „Przejrzałem 

go na wylot”. O jakiego 

typu poznanie tutaj chodzi? 

Na pewno nie takie, które miałoby być 

jakimś przyglądaniem się z zewnątrz, 

ale swoistego rodzaju wnikaniem 

wewnątrz, w tym wypadku drugiej 

osoby, jej charakteru. Poza przykładem 

negatywnym dotyczącym poznawania 

można wskazać także sytuacje inne, 

które ukazują, że wiedza, zwłaszcza ta 

odnosząca się do drugiego człowieka, 

może polegać na odkrywaniu czyjegoś 

drugiego „ja” i wiąże się z kształtowaniem 

głębokich więzi międzyludzkich. 

Tak się dzieje na przykład pomiędzy zakochanymi, 

gdy stwierdzają, że czują się 

ze sobą, jakby się znali od lat. Podobnie 

rzecz ma się z wiedzą jako darem Ducha 

Świętego, dzięki której chrześcijanin 

wkracza w świat poznawania Boga. Ta 

znajomość nie ma charakteru czysto 

intelektualnego i nie polega na gromadzeniu 

coraz większej ilości informacji. 

Jeśli „Bóg jest miłością” (1 J 4, 8), to 

wiedza w odniesieniu do Niego przekracza 

zdecydowanie sferę umysłową i pojęciową, 

a polega na wnikaniu w głębię 

Jego tożsamości. Może to jest tak, jak 

z człowiekiem, który się opala i pozwala, 

by promienie słoneczne przeniknęły go? 

Porównanie z pewnością niedoskonałe, 

ale ufam, że bardziej przybliża w zrozumieniu 

sensu omawianego daru, aniżeli 

od tego oddala. 

Jest to dar Ducha, który jako jedyny 

„przenika wszystko, nawet głębokości 

Boga samego” (1 Kor 2, 10). Człowiek 

o własnych siłach nigdy nie mógłby 

poznawać swego Stwórcy, który jednak 

pozwala na to (por. KKK 2084), co 

samo w sobie jest wyrazem nieskończonej 

Jego łaskawości. Prorok Izajasz 

woła dlatego: „Szukajcie Pana, gdy się 

pozwala znaleźć, wzywajcie Go, dopóki 

jest blisko!” (Iz 55, 6). Bóg chce 

zatem udzielać swych darów, a przede 

wszystkim siebie samego, lecz nie chce 

też pogwałcać wolności człowieka, bez 

której nie ukształtowałaby się relacja 

miłości. Człowiek nie jest automatem, 

a Bóg nie jest Tym, który naciska jakiś 

magiczny guzik. Sposobem, który 

pozwala wybrać Boga w wolności jest 

Wiedza 

– smakować miłość 

Dary Ducha Świętego 

„Daj mi poznać drogi Twoje, Panie, i naucz mnie Twoich ścieżek!” (Ps 25, 4) 

wpisane w ludzkie serce pragnienie 

Jego Osoby (por. KKK 27). Pragnienie 

to zostaje nie tylko podtrzymywane, ale 

wraz z Objawieniem Bożym poszerzane, 

pogłębiane i w jakiejś mierze już tutaj 

na ziemi zaspokajane. W tym świetle 

jakże niezwykłe wydaje się choćby objawienie 

Mojżeszowi, a poprzez Niego 

Ludowi Bożemu, Imienia Jahwe, które 

Pan ujawnia jako swoje własne imię. 

To nie jeszcze inne określenie Boga jako 

Boga, ale podarowanie własnego „JA”. 

To jakby wręcz ufne odsłonięcie małżeńskiej 

nagości, by doszło do jednoczącego 

aktu miłości. Kto rozpoznaje owo pragnienie 

i idzie za nim może powtórzyć 

za autorem Pieśni nad Pieśniami: „Jam 

miłego mego i ku mnie zwraca się jego 

pożądanie” (7, 11). 

Fragment herbu dominikanów: 

pies siedzący na księdze, trzyma w pysku pochodnię 

– symbol wiary szukającej zrozumienia 

Kto odpowie na objawiającą się 

miłość Boga? Kto tak Jego poznał, że 

potrafi udzielić Mu daru, godnego Jego 

samego? „A ja bardzo płakałem, że 

nie znalazł się nikt godny...”, wypowie 

autor Apokalipsy, którego też jeden ze 

starców w owej sytuacji pocieszy mówiąc: 

„Przestań płakać! Oto zwyciężył 

Lew z pokolenia Judy, Odrośl Dawida...” 

(Ap 5, 4. 5). To oczywiście Zbawiciel, 

Jezus Chrystus, który zaświadczył: 

„Nikt też nie zna Syna, tylko Ojciec, 

ani Ojca nikt nie zna, tylko Syn i ten, 

komu Syn zechce objawić” (Mt 11, 

27). Duch Święty swoim darem wiedzy 

wprowadza wierzącego w doświadczenie 

miłości jaką Syn odbiera od Ojca 

i ku Niemu kieruje. Poznanie tego typu 

przewyższa wszelką wiedzę tak, aby 

© rkw 

zostać napełnionym Pełnią Boga, co 

podaje autor Listu do Efezjan (por. 3, 

19). Doświadczając jednocześnie czym 

jest Szerokość, Długość, Wysokość 

i Głębokość miłości Boga oświadcza 

on: „Dlatego zginam kolana moje przed 

Ojcem” (Ef 3,14; por. w. 18). 

Chrystusowa miłość przynagla z kolei 

wierzących do konkretnej postawy, 

której syntezą jest potrzeba pełnienia 

woli Bożej. Tę naukę otrzymaliśmy 

w spadku, a wyrazem wierności umiłowanemu 

Mistrzowi jest wypełnienie 

Jego Testamentu. Dar wiedzy, która 

polega na poznawaniu Bożej miłości, 

ma dlatego zawsze odniesienie bardzo 

praktyczne. Ów dar bywa z tego względu 

nazywany także darem umiejętności. 

Św. Jan powie: „Kto mówi: »Znam Go«, 

a nie zachowuje Jego przykazań, ten jest 

kłamcą i nie ma w nim prawdy” (1 J 2, 

4). Chrześcijanin z tego względu powinien 

szukać i poznawać Boga, ale nie dla 

zaspokojenia próżnej ciekawości, lecz 

dla przekształcenia całego swojego życia, 

zgodnie z zamysłem Stwórcy i Zbawiciela. 

Jest to poznanie angażujące, zobowiązujące 

i wymagające. Kto poznaje 

Boga, ten nie tylko wie, czego On chce, 

ale raczej zaczyna być bliżej Niego, a to 

sprawia, że doświadcza Jego pragnień, 

które od tej pory sam chce realizować. 

Święci są szczególnym i niezwykle 

wymownym świadectwem przejęcia 

się darem wiedzy do tego stopnia, 

że przejęli pragnienia Chrystusowe. 

Od św. Pawła Apostoła można usłyszeć: 

„Postanowiłem bowiem, będąc wśród 

was, nie znać niczego więcej, jak tylko 

Jezusa Chrystusa, i to ukrzyżowanego” 

(1 Kor 2, 2) oraz: „Wszystko uznaję za 

stratę ze względu na najwyższą wartość 

poznania Chrystusa Jezusa, mojego 

Pana” (Flp 3, 8). Św. Edyta Stein będzie 

pisała z kolei o „Wiedzy Krzyża”. 

Czy tak wzniosłe myśli, ale nie będące 

przecież tylko teorią, są możliwe do wypowiedzenia 

dla tak zwanego zwykłego 

chrześcijanina? Tak, pod warunkiem 

jednak, jeśli zrozumiemy też, że tak 

naprawdę nie ma zwykłego chrześcijaństwa. 

ks. Wojciech Rebeta 

„Angelus Bronowicki”, 5 (19) 2008 

15

Humor ojców pustyni 

Pewien starzec, widząc psa, pomyślał: 

„Pies ma tylu przyjaciół, bo porusza 

ogonem, a nie językiem”. 

* * * 

W pewnym klasztorze nad brzegami 

Morza Czerwonego przeor powiedział 

kiedyś: 

– Tutaj jest za dużo papug. 

Bracia bardzo się zdziwili, ponieważ 

nic nie wiedzieli o obecności tych ptaków, 

i poprosili przeora o wyjaśnienie. 

Ten odpowiedział: 

– Zbyt liczni są ci, którzy mówią to, 

co myślą, zaledwie gdy dowiedzą się 

tego, co myślą inni. 

* * * 

W Antiochii żył pewien bardzo bogaty 

człowiek, który każdego dnia modlił 

się, aby Bóg wybawił ubogich z nędzy. 

Wiedząc o tym, abba Makary sprawił, 

że dotarła do niego następująca 

wiadomość: „Bardzo chciałbym mieć do 

dyspozycji wszystkie twoje pieniądze”. 

Zdumiony bogacz posłał do niego sługę, 

by zapytać, co chciałby z nimi uczynić. 

Abba Makary odpowiedział: 

– Powiedz twemu panu, że spełniłbym 

natychmiast to, o co się codziennie 

modli. 

* * * 

Trzech starców spotkało się po 

bardzo długim czasie. Byli już bardzo 

zaawansowani w latach i rozmawiali 

o swym zdrowiu. 

– Brak mi paru zębów – powiedział 

pierwszy. – Muszę moczyć chleb w wodzie 

zanim połknę kawałeczek. 

– A mnie brakuje śliny – powiedział 

drugi. – Przed każdym kęsem muszę 

wziąć do ust trochę soli. 

– A mnie nie brak ani zębów, ani 

śliny – odpowiedział trzeci – ale tego 

ranka pewien brat powiedział: „Abba, 

słońce wzeszło zaledwie sześć godzin 

temu, a ty już zjadłeś trzy wielkie chleby. 

Otóż, brak mi pamięci! 

16 

R. Kern, Humor ojców pustyni, 

KERYGMA, Lublin, 1991 

Właśnie trwała kampania 

wyborcza. W telewizji stale 

pojawiał się nielubiany przez 

nas polityk. Pewnego dnia przyszli 

znajomi. Spytali, gdzie się podział 

odbiornik. A mąż na to: „Nie mogłem 

patrzeć na tę gębę: wywaliłem telewizor 

za okno”. Prawda okazała się bardziej 

prozaiczna. Telewizor był mały, czarno- 

-biały i popsuty, a mimo to spędzaliśmy 

przed nim dużo czasu. Jakość obrazu 

była dramatyczna. Któregoś razu pokłóciliśmy 

się, czy Dustin Hoffman 

to ten z prawej, czy z lewej. Na koniec 

mąż wyniósł odbiornik na śmietnik. To 

nie sztuka wyrzucić popsuty telewizor. 

Sztuka nie kupić sobie nowego. 

Nauczycielka najstarszego syna 

wezwała nas i oświadczyła, że robimy 

mu krzywdę, bo będzie izolowany 

w klasie. Był czas, że rodziły się 

wątpliwości, czy dobrze robimy. Syn 

rzeczywiście jest trochę odludkiem, 

ale on po prostu ma taką naturę. 

Z telewizorem czy bez, ma inne zainteresowania 

niż koledzy, bez przerwy 

czyta i nie szuka kontaktu z rówieśnikami. 

Wielu znajomych mówiło 

nam, że krzywdzimy dzieci, że będą 

czuły się inne, upośledzone. Tymczasem 

młodsze dzieci wychowały 

się praktycznie bez telewizora, a ich 

wszechstronny rozwój upewnia nas, 

że mieliśmy rację. Jest komputer, ale 

dostęp do niego – limitowany. Nie ma 

w nim żadnych „strzelanek”, są dla 

dzieci gry edukacyjne i Encyklopedia 

przyrody, którą lubią. Mają też zabawę 

Życie bez telewizji 

do nauki angielskiego. Kiedy chodzimy 

do kogoś z wizytą, młodsze dzieci 

przypinają się do telewizora i trudno 

je oderwać. Wyprawa do kina jest 

wydarzeniem. Starsze dzieci akceptują 

taki stan rzeczy. Młodsze chciałyby 

mieć telewizor. 

Anna, lat 45, grafik 

* * * 

Mamy płyty, czytamy gazety, dużo 

rozmawiamy z ludźmi. Nie mam poczucia, 

że oni wiedzą o świecie więcej od 

nas. Telewizor nie jest pępkiem świata 

dla ludzi aktywnych, żyjących twórczo, 

którzy lubią życie. Wolimy żyć, niż 

oglądać życie w telewizji. 

Tymoteusz, lat 56, fotografik 

Życie bez telewizji oznacza zwiększoną aktywność wszystkich domowników 

* * * 

Przez pierwsze lata małżeństwa 

mieliśmy telewizor. Oboje bardzo dużo 

pracowaliśmy. Urodziła się Zosia. 

Wracaliśmy z pracy późno, kładliśmy 

małą spać i siadaliśmy przed telewizorem 

wykończeni. Potem spać... A rano 

znowu do pracy. Kiedy Zosia podrosła, 

po powrocie z przedszkola włączała 

telewizor i oglądała kreskówki. Powtarzała 

nasze zachowania. To zaczęło 

być irytujące. Decyzja została podjęta 

po kilkumiesięcznym pobycie na Mazurach, 

gdzie nie było telewizora, ale 

za to było tyle atrakcji, że nasza córka 

ani razu nie wspomniała o ulubionych 

kreskówkach. Wróciliśmy do Warszawy 

i wyciągnęliśmy kabel z gniazdka. Telewizor 

się „popsuł”. Potem „nie było 

pieniędzy na naprawę”. Aż wreszcie 

któregoś dnia zniknął. 

© rkw

– to możliwe 

Był taki moment, kiedy obawiałem 

się, że brak telewizora przysporzy mi 

problemów w pracy, gdyż jestem socjologiem 

i prowadzę badania rynku. Nasi 

klienci to reklamodawcy, a ja przestałem 

oglądać reklamy. Jednak okazało 

się, że nie ma problemu: ja zajmuję 

się czytelnictwem prasy i radiem, moi 

koledzy – telewizją. 

Marcin, lat 48, socjolog 

* * * 

Mąż nie potrafił przestać. Po pracy 

włączał telewizor i mógł oglądać godzinami. 

Dzieci były małe, pamiętam popłoch, 

kiedy okazywało się, że nie zdążą 

do domu na ulubioną bajkę. Wreszcie 

22 lata temu podjęliśmy wspólną decyzję 

o sprzedaży telewizora. Ostatni film, 

jaki oglądałam, to był piękny dokument 

o Tybecie. Przez chwilę zrobiło mi się 

żal... 

Nasze dzieci wiele razy słyszały 

wyrazy współczucia z powodu braku 

telewizora. „Mój Boże, to ty masz ciężkie 

dzieciństwo” – powiedział synowi 

kolega. Starsi pochwalają nasz wybór, 

ale pozostają przy swoich nawykach. 

Nasze dzieci dorastają, mają dużo 

zajęć poza lekcjami. Syn trenuje pływanie, 

Marysia gra na pianinie, oboje 

dużo czytają. W domu jest komputer. 

Kiedy byli mali, dużo czasu spędzali, 

grając w „Monopoly”, „Scrabble”. Jacek 

fantastycznie układał puzzle. Zanim 

nauczyli się czytać, trzeba było im zorganizować 

czas, najczęściej zabawami 

plastycznymi. Potem było już łatwiej, 

sami sięgali po książki. Teraz czytają 

dużo i szybko. Córka przyznaje, że 

bywały sytuacje, kiedy było jej głupio, 

że koledzy rozmawiają o programach, 

których ona nie zna. Mówi: „Kupię 

sobie telewizor na emeryturze”. Syn 

natomiast co roku przed Gwiazdką 

prosi o telewizor pod choinkę. Widać, 

że ma z tym jakiś problem. 

Zawsze zależało nam, żeby rozwijać 

wrażliwość naszych dzieci. Nie sądzę, 

żeby telewizja mogła w tym pomóc. Bardziej 

nachalna, agresywna. Być może 

moje dzieci nie wiedzą wszystkiego. 

Nie wiedzą, ile kataklizmów nawiedziło 

świat w minionym tygodniu. Jest 

pytanie, czy muszą? Czy bycie dobrze 

poinformowanym uczyni z nich wartościowych, 

wrażliwych ludzi? 

Agata, lat 55, sekretarka 

* * * 

No i stało się! Zesłałam telewizor 

na antresolę. Są na świecie wegetarianie, 

abstynenci – mogą być i tacy bez 

telewizora. Moją grupą wsparcia są 

trzy rodziny i kilka innych, o których 

istnieniu wiem. 

Próbuję nazwać cechy wspólne 

„beztelewizorowych” rodziców. Myślę, 

że jest to rodzaj niesubordynacji: upór, 

przekora, odwaga nieulegania presji 

powszechnego obyczaju. Po drugie: to 

odpowiedzialny stosunek do wychowania 

dzieci. Namysł. Troska. 

Ktoś zapyta: cóż to za zasługa, że się 

dzieciom zabierze ulubioną rozrywkę? 

Owszem, coś się zabrało, ale i coś się 

dało w zamian. Od dziś to nie prezes 

Dworak ani pan Walter, ani pan Solorz 

będą wychowywać nasze dzieci. Będziemy 

to robić sami. Będziemy lepić 

zwierzątka z plasteliny, opowiadać 

bajki, zbierać kasztany i czytać książki. 

Trzy rodziny, o których mówię, to nie 

purytańska sekta. Po prostu spełniają 

kilka warunków, które byłyby trudne do 

spełnienia w innych domach. Są zgodni: 

podjęli decyzję razem, w porozumieniu. 

Kupno telewizora nie byłoby dla nich 

finansowym problemem. Dzieci wiedzą, 

że to jest wybór, a nie upokarzające 

znamię niedostatku. Ponadto są dobrze 

funkcjonującymi rodzinami. Można by 

odjąć im jeszcze kilka cywilizacyjnych 

gadżetów, a nie ucierpiałyby na tym 

ich wzajemne więzi. W tych domach 

telewizor nie mógłby się przyczynić do 

erozji relacji rodzinnych, jak to bywa 

w domach napiętnowanych brakiem 

uczuć. To nie jest ideologia, raczej impuls, 

rozumny kaprys. 

Ten, kto nie pije, jest „suchy”. Ten, 

kto nie bierze, jest „czysty”. Jaki jest 

ten, kto nie patrzy? Wolny od przymusu 

nadążania za bezustanną paplaniną. 

Wolny od strachu, jakim zarażają nas 

„Telewizyjne Dzienniki Katastrof”. Od 

nachalnej reklamy, od politycznego gęgania, 

od propagandy konsumeryzmu 

(kultu konsumpcji) i urodyzmu (kultu 

ciała i wyglądu), od bycia „cool” i „na 

fali”. Od szczebiotu i rechotu. 

Reklamy i żyjące z reklam media 

wmawiają, że jakość naszego życia zależy 

od RZECZY. Ale są na świecie heretycy, 

którzy twierdzą, że jakość życia może być 

funkcją BRAKU RZECZY. Telewizor jest 

zarazem i rzeczą, i tubą, która zachwala 

inne rzeczy. Za jednym zamachem wywalasz 

z domu dwóch natrętów. 

Nazywam się Joanna i jestem Anonimową 

Teleholiczką. Telewizja ma 

jednego abonenta mniej. 

Joanna, lat 56, ilustratorka książek dla dzieci 

rkw oprac. na podstawie 

„Tygodnika Powszechnego” 51/52 2001 

Stadnina koni w Białce k. Krasnegostawu 

Modlitwa Źrebięcia 

Mój Boże! Jakże świeżutka jest trawa! 

Moje kopyta są pełne podskoków. 

A więc, 

skąd bierze się we mnie – ten strach? 

Pędzę przed siebie 

i moja grzywa czepia się wiatru. 

Pędzę 

potykając się o własne nogi, w przypływie 

radości, 

bo moje oczy są zbyt wielkie 

i jestem ich więźniem: 

chwytają one zbyt szybko 

nurt niepokoju płynący przez świat. 

Mój Boże, 

gdy noc pełna jest dziwów 

czyha nad krawędzią dnia, 

niech me żałosne rżenie 

poruszy Twe serce! 

Zawieś gwiazdę, by czuwała nade mną 

i ucisz mój lęk. 

Amen. 

Carmen Bernos de Gasztold, 

Modlitwy zwierząt, 

„W drodze”, Poznań 1989 

Cytat miesiąca 

Jesteśmy karłami, którzy wspięli się 

na ramiona olbrzymów. W ten sposób 

widzimy więcej i dalej niż oni, nie dlatego, 

żeby nasz wzrok był bystrzejszy lub 

wzrost słuszniejszy, lecz dlatego, że oni 

dźwigają nas w górę i podnoszą o całą 

gigantyczną wielkość 

Bernard z Chartres (zmarł między 1124-1130) 

o roli Ojców Kościoła i Tradycji 

17 

© rkw

Spowiedź w czasie Eucharystii 

Liturgia sakramentu pokuty, do wydania 

w 1974 r. odnowionego po 

II Soborze Watykańskim rytuału 

zawierającego Obrzędy pokuty, składała 

się jedynie z błogosławieństwa udzielanego 

penitentowi przed spowiedzią, 

dwóch krótkich modlitw przed rozgrzeszeniem, 

rozgrzeszenia i następującej 

po nim modlitwy. W praktyce często, 

zwłaszcza w czasie spowiedzi podczas 

rekolekcji, spowiednicy ograniczali się 

jedynie do wysłuchania wyznania grzechów, 

krótkiego pouczenia penitenta, 

wyznaczenia zadośćuczynienia, tzw. 

„pokuty”, i odmówienia formuły absolucji. 

Powszechną była także praktyka 

spowiadania w zasadzie w czasie całej 

Mszy św., którą traktowano jako „okazję 

do spowiedzi”. W konsekwencji zarówno 

bardzo krótki obrzęd sakramentu 

pokuty, jak i sposób jego sprawowania 

sprawiały, że w świadomości wiernych, 

a nawet kapłanów, sakrament ten miał 

charakter czysto „prywatny”, znajdował 

się niejako poza liturgią Kościoła. 

Należałoby się spodziewać, że sytuacja 

ulegnie zmianie po wejściu w życie 

odnowionych po soborze obrzędów 

sakramentu pokuty. Rytuał zawiera 

bowiem dwie główne formy jego sprawowania: 

obrzęd pojednania jednego 

penitenta i obrzęd pojednania wielu 

penitentów z indywidualną spowiedzią 

i rozgrzeszeniem. Tymczasem wydaje 

się, że wszystko pozostało jak dawniej. 

Bardzo rzadko duszpasterze korzystają 

z obrzędów pojednania wielu penitentów 

z indywidualną spowiedzią i rozgrzeszeniem 

(druga forma), ograniczając się jedynie 

do „spowiadania”, i to najczęściej 

w czasie Mszy św. Praktyka taka na 

pewno nie przyczynia się do dostrzegania 

w pojednaniu pojedynczych penitentów 

prawdziwej celebracji liturgicznej. 

Sakrament spowiedzi jest liturgią 

Istotą celebracji liturgicznej jest 

dialog między Bogiem a Jego ludem: 

„w liturgii Bóg mówi do swego ludu, 

lud zaś odpowiada Bogu przez śpiew 

i modlitwę” (KL 33). W sprawowaniu 

liturgii Kościół zawsze wyznaje swoją 

wiarę, dziękuje Bogu za dar zbawienia 

przez Jezusa Chrystusa, składa swe życie 

jako ofiarę duchową na chwałę Bogu 

i oczekuje przyjścia Pana. To nadaje 

radosnego, a zarazem dziękczynnego 

charakteru liturgii Kościoła. 

W liturgii z natury uczestniczy wiele 

osób, ale w niektórych wypadkach może 

18 

ona być sprawowana jedynie przez dwie, 

a nawet jedną osobę. Tak dzieje się przy 

sprawowaniu sakramentu pokuty i pojednania 

(kapłan – penitent), w czasie 

indywidualnego odmawiania Liturgii 

Godzin oraz (w wypadkach nadzwyczajnych) 

we Mszy z udziałem jednego lub 

nawet bez udziału ministranta. 

Sprawowanie sakramentu pokuty 

i pojednania, w każdej z przewidzianych 

przez rytuał form, jest zawsze prawdziwą 

celebracją liturgiczną, w której 

działanie Boga i człowieka spotyka się 

pod osłoną świętych znaków. W każdej 

z nich występują wszystkie istotne 

elementy akcji liturgicznej: obrzędy 

wstępne, proklamacja słowa Bożego 

(czytania i homilia), właściwy obrzęd 

sakramentalny oraz zakończenie i rozesłanie. 

Najbardziej jest to widoczne 

w drugiej formie celebracji sakramentu 

(pojednanie wielu penitentów z indywidualną 

i wspólną spowiedzią i rozgrzeszeniem), 

chociaż zasadnicza struktura 

obrzędów zachowana jest także przy 

pojednaniu pojedynczych penitentów, 

kiedy liturgię celebrują jedynie kapłan 

i penitent. 

W aktualnym rytuale Obrzędy pokuty 

liturgię sakramentu pokuty i pojednania 

tworzą następujące elementy: 

– przyjęcie penitenta (penitentów); 

– liturgia słowa Bożego (przy pojednaniu 

jednego penitenta – krótki tekst 

z Pisma Świętego lub dowolna); 

– wyznanie grzechów, pouczenie penitenta 

(homilia), wyznaczenie i przyjęcie 

zadośćuczynienia; 

– modlitwa penitenta wyrażająca jego 

żal za grzechy; 

– formuła rozgrzeszenia; 

– uwielbienie Boga i dziękczynienie 

za dar przebaczenia grzechów; 

– rozesłanie. 

Liturgia sakramentu pokuty i pojednania 

angażuje zarówno kapłana 

– szafarza, jak i penitenta, który w pewnym 

sensie koncelebruje z kapłanem, 

ponieważ akt sakramentalny dokonuje 

się dzięki współdziałaniu kapłana 

i penitenta. Tworzą go połączone ze 

sobą akty: penitenta, który w pokorze 

otwiera się na Boże miłosierdzie, wyznaje 

swoje grzechy i za nie żałuje oraz 

działanie szafarza, który przyjmuje 

wyznanie grzechów, udziela pouczenia, 

określa sposób zadośćuczynienia 

i w imię Trójcy Świętej oznajmia mu 

Boże przebaczenie i łaskę pojednania. 

W celebracji sakramentu pokuty i pojednania 

nie chodzi jedynie o spotkanie 

penitent – kapłan, ale jest to prawdziwe 

spotkanie grzesznika z miłosiernym 

i przebaczającym Bogiem. Głównym 

działającym jest Bóg, do którego przychodzi 

należycie usposobiony grzesznik 

i przez odpowiedź na wezwanie Boże 

do nawrócenia otrzymuje łaskę pojednania, 

czyli uświęcenia, oddając w ten 

sposób Bogu prawdziwy kult w duchu i 

w prawdzie, a to należy do istoty liturgii 

Kościoła. 

Spowiedź w czasie Mszy Świętej 

W duchu odnowionej po II Soborze 

Watykańskim liturgii obowiązuje 

zasada, że w tym samym miejscu 

i w tym samym czasie nie mogą być 

sprawowane dwie różne czynności 

liturgiczne. Odnosi się to nie tylko do 

celebracji Mszy św. jak dawniej przy 

tzw. głównym ołtarzu i przy ołtarzach 

bocznych czy udzielania chrztu w nawie 

bocznej, podczas gdy w nawie głównej 

trwała celebracja Eucharystii. Problemy 

te zostały rozwiązane przez możliwość 

koncelebracji Mszy św. oraz złączenie 

z nią liturgii sakramentu chrztu. 

W dalszym ciągu istnieje jednak problem 

sprawowania sakramentu pokuty 

i pojednania w czasie liturgii mszalnej. 

Mimo powtarzanych wielokrotnie 

bardzo wyraźnych zaleceń Stolicy Apostolskiej, 

aby czas sprawowania tego 

sakramentu nie pokrywał się z czasem 

celebracji Mszy św., przyzwyczajenie 

duszpasterzy i wiernych, czyli „spowiadanie” 

podczas Mszy św., trwa nadal. 

Dlaczego? Wydaje się, że nie tylko 

z przyzwyczajenia, ale także z powodu 

swoiście rozumianego duchowego dobra 

wiernych oraz pewnej „wygody” duszpasterzy. 

Dobro wiernych rozumie się 

tutaj w ten sposób, że zawsze w czasie 

Mszy św. zastaną księdza w konfesjonale. 

Natomiast nie bierze się pod uwagę 

faktu, że „spowiedź” w czasie śpiewu, 

gry na organach, czytań biblijnych 

i kazania jest często bardzo uciążliwa 

dla spowiedników, a z pewnością także 

dla penitentów. 

Osobny problem pojawia się wtedy, 

gdy spowiedź odbywa się w czasie 

niedzielnej lub świątecznej Mszy św. 

tzn. wtedy, gdy wierni na mocy przykazania 

obowiązani są do „pobożnego 

uczestnictwa we Mszy św.”. Nierzadko 

zdarza się, zwłaszcza w ostatnie niedziele 

przed Wielkanocą i Narodzeniem 

Pańskim, że penitenci jedynie 

fizycznie są w kościele, ale we Mszy

św. albo tylko częściowo, albo nawet 

wcale nie uczestniczą, gdyż całą swoją 

uwagę skupiają na tym, aby „zdążyć 

się wyspowiadać” jeszcze przed Komunią 

św., a nawet przed zakończeniem 

Mszy św. Jak jest w takich sytuacjach 

z wypełnieniem zalecenia Kościoła, 

aby w liturgii uczestniczyć świadomie, 

czynnie, pobożnie i owocnie? (por. KL 

14). Czy problem ten dostrzegają duszpasterze? 

Czy przynajmniej sygnalizują 

go wiernym świeckim? A powinni to 

czynić, gdyż pytanie o sposób i stopień 

zaangażowania w uczestnictwo 

we Mszy św. znajduje się w rachunku 

sumienia zawartym w rytuale Obrzędy 

pokuty: „Czy odnoszę się ze czcią do 

niedzieli i świąt Kościoła, do liturgii, 

a zwłaszcza do Mszy św., uczestnicząc 

w niej czynnie, pobożnie i uważnie?”. 

* * * 

Jak zatem rozwiązać problem „spowiadania 

w czasie Mszy św.”? Najpierw 

należy zaznaczyć, że ani z litery, a tym 

bardziej z ducha dokumentów Kościoła 

nie wynika, że przewiduje się jako 

zwyczajną praktykę przystępowanie 

przez wiernych do sakramentu pokuty 

i pojednania w czasie Mszy św. Jeszcze 

przed wydaniem nowego rytuału 

Obrzędy pokuty na temat sprawowania 

sakramentu pokuty szczegółowe 

przepisy znajdowały się w Instrukcji 

Eucharisticum mysterium z 25 maja 

1967 r., w której jest następujące 

zalecenie: „Wytrwale należy przyzwyczajać 

wiernych, aby przystępowali do 

sakramentu pokuty poza Mszą św., 

zwłaszcza w określonych godzinach, 

tak aby jego udzielanie dokonywało 

się w spokoju i z prawdziwą ich korzyścią, 

jak również nie przeszkadzało im 

w czynnym uczestnictwie we Mszy św.” 

(nr 35). Przepisy te zostały raz jeszcze 

przypomniane w rytuale Obrzędy pokuty 

(nr 13) wraz z zaznaczeniem, że 

„pojednanie penitentów może odbywać 

się o każdej porze i w każdym dniu”. 

Jednocześnie rytuał zaleca, aby „wierni 

znali dni i godziny, w których kapłan 

jest obecny dla wykonywania tej posługi” 

i przyzwyczajać ich, „aby spowiadali 

się poza Mszą, zwłaszcza w ustalonych 

godzinach” (tamże). 

Na ważność tego problemu wskazuje 

także II Polski Synod Plenarny. 

Nie tylko zaleca duszpasterzom, aby 

ustalili w parafiach stałe dni i godziny 

posługi w konfesjonale, zwłaszcza 

w sobotę i przed dniami świątecznymi, 

ale „uroczyście zobowiązuje wszystkich 

proboszczów do wprowadzenia codziennej 

praktyki słuchania spowiedzi poza 

godzinami sprawowania Eucharystii. 

Tak jak we wszystkich parafiach istnieje 

ustalony porządek Mszy Świętych, tak 

też powinny być podawane do publicznej 

wiadomości godziny dyżurów 

w konfesjonale” (s. 246 nr 51; por. 

s. 202 nr 68; s. 210 nr 121). 

Czy zatem dopuszczalne jest sprawowanie 

sakramentu pokuty podczas 

Mszy św.? Dokumenty Kościoła wyraźnie 

nie zakazują „spowiadania” 

w czasie jej celebracji, ale jednoznacznie 

preferują, aby wierni przystępowali do 

tego sakramentu poza czasem, a nawet 

miejscem sprawowania Mszy św. 

Ze względu na istniejącą od dawna 

praktykę i przyzwyczajenie, tak duchownych, 

jak i świeckich, że „księża 

spowiadają w czasie Mszy św.” i zanim 

utrwali się nowy zwyczaj korzystania 

z tego sakramentu poza Mszą św., należy 

inaczej traktować posługę kapłanów 

w konfesjonale w niedziele i święta, 

kiedy wierni mają obowiązek pobożnego 

w niej uczestnictwa, a inaczej w dni 

powszednie. Nie ulega wątpliwości, 

że „spowiadanie” w czasie Mszy św. 

w niedziele i święta, jakkolwiek jest 

dopuszczalne, to jednak nigdy nie 

jest i nie będzie ideałem posługiwania 

pasterskiego dla teologicznie i liturgicznie 

uformowanych duszpasterzy oraz 

dla wiernych, którzy pragną pobożnie 

uczestniczyć w sakramentach świętych. 

Świadome, czynne i pobożne uczestnictwo 

w celebracji Eucharystii od samego 

początku aż do jej zakończenia w żaden 

sposób nie da się pogodzić z uczestnictwem 

w tym samym czasie w innej 

czynności liturgicznej, a taką jest celebracja 

sakramentu pokuty i pojednania. 

Takiego łączenia tych dwóch celebracji 

nie przewidują księgi liturgiczne, które 

dopuszczają, a nawet zalecają łączenie 

ze Mszą św. sakramentów chrztu, 

bierzmowania, małżeństwa, a nawet 

namaszczenia chorych. 

Natomiast inaczej należy spojrzeć 

na ten problem, gdy chodzi o dni powszednie 

i święta, w które wierni nie są 

zobowiązani do uczestnictwa we Mszy 

św. Wielu wiernych przychodzi wtedy 

do kościoła właśnie głównie po to, aby 

skorzystać z posługi spowiedników. 

Niedopuszczona jest pojawiająca się 

niekiedy praktyka, że przewodniczący 

liturgii mszalnej (celebrans) w czasie 

liturgii słowa Bożego opuszcza prezbiterium 

i udaje się do konfesjonału, 

aby słuchać spowiedzi penitentów. 

Biorąc pod uwagę racje teologiczne, 

zasady celebracji liturgii w duchu obowiązujących 

ksiąg liturgicznych oraz 

prawdziwe dobro duchowe wiernych, 

w podsumowaniu należy stwierdzić, 

że Kościół pragnie, aby mieli oni częsty 

i łatwy dostęp do posługi kapłanów jako 

szafarzy sakramentu pokuty i pojednania. 

Jednocześnie usilnie zaleca, aby celebracja 

tego sakramentu nie pokrywała 

się z czasem i miejscem sprawowania 

Mszy św., zwłaszcza w niedziele i obowiązujące 

święta. Idealnym rozwiązaniem 

są na stałe wyznaczone i podane 

do wiadomości wiernym (na tablicy 

ogłoszeń) dni i godziny, kiedy kapłani 

poza Mszą św. pełnią posługę w konfesjonale. 

Korzyści duchowe penitentów 

oraz warunki posługi spowiedników 

są wtedy nie do przecenienia (cisza, 

brak pośpiechu). Dlatego należy zrobić 

wszystko, aby zmienić dotychczasową, 

prawie powszechną praktykę spowiadania 

w zasadzie głównie w tym czasie, 

gdy w kościele celebruje się Msze 

święte. 

ks. Czesław Krakowiak 

Sanktuarium w Licheniu. Jedno z nielicznych miejsc, gdzie przy konfesjonałach są wyłożone rachunki sumienia 

19 

© rkw

Informacje kancelaryjne © 

20 

Parafia św. Brata Alberta Chmielowskiego 

24-100 Puławy, ul. Słowackiego 32 

tel. (81) 887 93 53 

email: paralbert@wp.pl, www.albert.pulawy.pl 

Księża pracujący w parafii 

• proboszcz: ks. pr. Aleksander Zeń 

• wikariusze: ks. Andrzej Okaj, ks. Mariusz 

Kozina, ks. Grzegorz Majkut, ks. Marcin 

Szymańczuk 

Kancelaria parafialna 

• godziny przyjęć: codziennie z wyjątkiem 

środy, niedzieli i świąt 900 –1000 , 1600 –1745 (w okresie wakacji 730 –800 i 1600 –1745 ). 

Porządek Mszy św. 

• w niedziele i święta obowiązkowe: 730 , 900 , 

1030 (dla dzieci), 1200 , 1600 (dla młodzieży), 

1800 ; 

• w drugą niedzielę miesiąca Msza św. w języku 

łacińskim: 1200 ; 

• w święta (w dni robocze): 730 , 900 , 1600 , 1800 ; 

• w dni powszednie: 700 , 1800 . 

Nabożeństwa 

• w maju i październiku: 1830 ; 

• w listopadzie: 1730 . 

Sakrament spowiedzi 

• w niedzielę podczas każdej Mszy św.; 

• w ciągu tygodnia przed Mszą św. (rano), 

podczas każdej Mszy św. (wieczorem); 

• w pierwsze piątki miesiąca: 645 –700 , 1600 – 

1830 ; 

• w pierwsze soboty: 645 –700 , od 1745 . 

Sakrament chrztu św. 

• w każdą niedzielę: o 1200 ; 

• przygotowanie do chrztu św. rodziców 

i chrzestnych w piątek: o 1840 . 

Pierwsza Komunia św. 

• w drugą niedzielę maja o 930 ; 

• przygotowanie dzieci kl. II w każdą niedzielę 

po Mszy św. o 1030 . 

Sakrament bierzmowania 

• przygotowanie uczniów kl. III (gimnazjum) 

w drugą i czwartą niedzielę po Mszy św. o 1600 . 

Sakrament małżeństwa 

• konferencje dla narzeczonych: luty–październik 

w sobotę o 1845 , (w maju i październiku 

po nabożeństwie). 

Konta parafialne 

Pekao SA 30 1240 2412 1111 0000 3628 3006 

PKO BP 95 1020 3219 0000 9102 0047 2423 

Parafia św. Józefa 

24-100 Puławy, ul. Włostowicka 61 

tel. (81) 888 47 27 

www.pulawy-jozef.diecezja.lublin.pl 


• proboszcz: ks. Waldemar Żyszkiewicz, 

• wikariusze: ks. Robert Karczmarek, ks. 

Adam Zawisza 


• godziny przyjęć: poniedziałek–sobota 800 –900 , 

1700 –1800 . 


• w niedziele i święta: 730 , 900 , 1030 , 1215 , 1800 ; 

w kaplicy w Skowieszynie: 1030 ; 

• w dni powszednie: 700 i 1800 . 


• w każdą niedzielę: o 1215 . 


• konferencje dla narzeczonych w niedziele 

o 1630 (pierwszy cykl od Niedzieli Chrystusa 

Króla, drugi cykl od pierwszej niedzieli Wielkiego 

Postu) 

Konto parafialne 

PKO BP 71 1020 3219 0000 9702 0047 2076 

Parafia Matki Bożej Różańcowej 

24-100 Puławy, ul. Lubelska 7a 

tel. (81) 88 83 414 


• proboszcz: ks. Piotr Trela 

• wikariusze: ks. Mariusz Kamiński, ks. Łukasz 

Kachnowicz, ks. Grzegorz Krupa 

• rezydent: ks. Andrzej Bubicz 


• godziny przyjęć: wtorek–piątek 830 –1000 i 1600 –1730 , sobota 830 –1000 . 


• niedziela: 700 , 830 , 1000 , 1130 (dla dzieci), 1300 , 

1630 (dla młodzieży), 1800 ; 

rkw 

• święta: 800 , 1000 , 1200 , 1600 , 1800 ; 

• dni powszednie: 730 , 800 , 1200 , 1800 . 

Spowiedź podczas nabożeństw oraz 1030 –1200 . 

Wystawienie Najświętszego Sakramentu 

• poniedziałek–sobota: 830 –1800 . 

Różaniec 

• poniedziałek–sobota: 830 . 

Nabożeństwo do Bożego miłosierdzia 

• codziennie: 1500 . 

Konferencje dla narzeczonych 

• w sobotę 1830 . 

Sakrament Chrztu 

• druga i czwarta niedziela miesiąca 1300 , 

• katecheza przedchrzcielna wtorek 1830 . 

Spotkania grup formacyjnych 

• Kółka Żywego Różańca w pierwszą sobotę 

miesiąca 830 . 

• Legion Maryi: poniedziałek 1600 . 

• Spotkania chóru parafialnego: wtorek 1800 . 

• Zbiórka ministrantów: kandydaci w poniedziałek 

1600 , ministranci w środę 1600 . 

• Oaza: sobota 1600 . 

• Schola dziecięca: sobota 1100 . 

• Schola młodzieżowa: piątek 1900 . 


PKO S.A 23 1240 2412 1111 0000 3628 3035 

BS Końskowola 35 8741 0004 0000 0954 2000 0020 

Parafia Św. Rodziny 

24-100 Puławy, ul. Saperów Kaniowskich 2 

tel. (81) 887 20 30 

e-mail: sw_rodzina@wp.pl 

www.pulawy-swrodziny.kuria.lublin.pl 


• proboszcz: ks. Henryk Olech 

• wikariusze: ks. Paweł Grzebalski, ks. Jacek 

Jakubiec, ks. Piotr Niedziela 


• godziny przyjęć: poniedziałek–sobota 730 –800 i 1730 –1830 (oprócz świąt). 


• w niedziele i uroczystości: 700 , 830 , 1000 , 

1130 (dla dzieci), 1300 (chrzcielna), 1800 (dla 

młodzieży). 

• w dni powszednie: 700 , 1700 , 1830 . 

• w święta nieobowiązkowe: 700 , 830 , 1700 , 1830 . 


PKO BP S.A. 51 1020 3219 0000 9002 0047 1227

Parafia pw. Wniebowzięcia NMP 

24-100 Puławy, ul. Aignera 1 

tel. (81) 887 45 33 

e-mail: parafia.wnmp.pulawy@poczta.onet.pl 

www.parafiawnmppulawy.republika.pl 


• proboszcz: ks. dr Adam Szponar 

• wikariusze: ks. Sławomir Jargiełło, ks. dr 

Piotr Melko 

• rezydent: ks. kan. Edward Szeliga 


• godziny przyjęć: codziennie (oprócz środy 

i świąt) 900 –1100 i 1600 –1800 . 


• w niedziele i uroczystości: 700 , 900 , 1030 , 1200 (dla dzieci), 1800 . 

• w święta nieobowiązkowe: 700 , 900 , 1630 i 1800 . 


Nabożeństwa okresowe 

• Adoracja Najświętszego Sakramentu: 

w czwartki 730 –1730 . 

• Msza św. do Matki Bożej Nieustającej Pomocy: 

w środy 1800 . 

• Apel Papieski: drugi dzień miesiąca 2100 . 

• Nabożeństwo do Matki Bożej Królowej Pokoju: 

druga środa miesiąca 1700 ; 

• pierwsze czwartki miesiąca: 1800 Msza św. 

z adoracją Najświętszego Sakramentu i indywidualnym 

błogosławieństwem; 

• pierwsze piątki miesiąca: 1630 Msza św. dla 

dzieci; 1800 Msza św. o bł. Auguście Czartoryskim 

z ucałowaniem relikwii. Po Mszy adoracja 

i uwielbienie Boga połączone z modlitwą za 

miasto. Spowiedź pierwszopiątkowa podczas 

nabożeństw. 

• pierwsza sobota miesiąca: po Mszy o 1800 Nieustająca Nowenna do NMP Niepokalanej 

Cudownego Medalika. 

• nabożeństwo fatimskie: (maj–październik) 

13. dnia miesiąca o 1700 , o 1800 Msza św. a po 

niej procesja ze świecami wokół kościoła. 

Nabożeństwa: majowe, czerwcowe i różaniec 

o 1730 . 


• w drugą niedzielę miesiąca 1200 na Mszy św. 



i chrzestnych: piątki przed drugą niedzielą miesiąca 

o 1700 w dolnym budynku parafialnym. 


• konferencje dla narzeczonych: wtorki o 1845 w dolnym budynku parafialnym. 

Spotkania grupy AA 

• w poniedziałki o 1700 . 

Numer konta: 

PKO BP 75 1020 3219 0000 9202 0047 2928 

Parafia Miłosierdzia Bożego 

24-100 Puławy, ul. M. Kowalskiego 1 

tel. (81) 886 80 94 

email: a.sternik@kuria.lublin.pl 

www.mbpulawy.tk 


proboszcz: ks. Andrzej Sternik 

wikariusze: ks. Tomasz Musiej, ks. Piotr Niewiadomski, 

ks. Michał Szuba, ks. Michał Zybała 

rezydent: ks. kan. Ryszard Gołda, ks. Mariusz 

Nowaczek 


• godziny przyjęć: codziennie 900 –1100 ,1600 – 

1800 , z wyjątkiem środy, niedzieli i uroczystości 

kościelnych. 


• w niedziele: 700 , 900 , 1000 w kaplicy dla dzieci 

przedszkolnych, 1100 dla dzieci, 1230 , 1600 , 1800 dla młodzieży. 


• w święta: 700 , 900 , 1600 , 1800 . 

Roraty w Adwencie 600 (dzień powszedni). 

Sakrament spowiedzi 

• każdego dnia podczas Mszy św. 

• w dni powszednie codziennie o 1730 . 

Nabożeństwa 

• Nabożeństwo do Miłosierdzia Bożego w piątki 

o 1830 . 

• Koronka do Miłosierdzia Bożego codziennie 

o 1500 w kaplicy św. Faustyny 

• Adoracja Najświętszego Sakramentu codziennie 

1500 –1745 oraz w pierwsze piątki 

830 –1745 . 

• Różaniec fatimski: maj–październik 1900 . 

• Nabożeństwo różańcowe w dni powszednie po 

Mszy św. o 1800 , w niedziele po Mszy św. o 1600 . 

• Różaniec za zmarłych w listopadzie w dni 

powszednie po Mszy św. o 1800 , w niedziele 

po Mszy św. o 1600 . 

• Nabożeństwo pierwszoczwartkowe po Mszy 

św. o 1800 . 

• Nabożeństwo pierwszopiątkowe po Mszy 

św. o 800 i 1800 . 

• Nabożeństwo pierwszosobotnie po Mszy 

św. o 800 i 1800 . 

• Apel Papieski 16. dnia miesiąca o 2100 . 



i chrzestnych: piątek 1845 . 


• konferencje dla narzeczonych: wtorki 1845 . 


PKO BP 48 1020 3219 0000 9102 0056 4740 

Parafia św. Jana Chrzciciela 

i św. Bartłomieja Apostoła (Fara) 

24-120 Kazimierz Dolny, ul. Zamkowa 6 

tel. (81) 881 08 70 

email: tlewniewski@wp.pl, www.kazimierz-fara.pl 


• proboszcz: ks. Tomasz Lewniewski 

• wikariusze: ks. Attila Honti, ks. Grzegorz 

Kiciak 

• rezydent: ks. Jan Pietruszka 


• godziny przyjęć: codziennie 900 –1000 , 1600 – 

1730 (w sprawie rejestracji grobów: wtorek i piątek 

900 –1100 i 1600 –1730 ). 

Porządek Mszy Św. 

•w niedziele i święta: 730 (1 V–31 X w kościele 

św. Anny), 900 , 1030 , 1200 , 1800 • w dni powszednie 800 , 1800 . 

Nabożeństwa okresowe 

• codziennie o 1730 . 

Sakrament Chrztu św. 

• w drugą i czwartą niedzielę miesiąca oraz 

w drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia i Wielkanocy 

na Mszy św. o 1030 . 


• konferencje dla narzeczonych: w środy 

o 1700 . 


57 1020 3219 0000 9802 0041 1751 

KAPELAN SZPITALA W PUŁAWACH 

Wizyty na oddziałach 

Poniedziałek, wtorek, środa, piątek: 1000 –1230 i 1500 –1700 . 

W zagrożeniu życia – na wezwanie telefoniczne. 

Msza Święta w Kaplicy św. Karola Boromeusza 

• poniedziałek, wtorek, środa, piątek: 1900 . 

• czwartek 1000 • niedziele i święta: 

– wrzesień–czerwiec 1100 , 

– lipiec–sierpień 1900 . 

Hospicjum im. Bł. Matki Teresy z Kalkuty 

Msza Św. w kaplicy: 

w niedziele i święta 1500 . 

Ks. Ryszard Winiarski 

tel. 605-242-671 

ryszard.k.winiarski@gmail.com 

www kapelan.pulawy.pl 

21

National Geographic Channel 

w związku z rozpoczęciem kolejnego 

sezonu programu Tabu, 

który obnaża zachowania i style życia 

ludzi na całym świecie, zlecił pracowni 

Millward Brown SMG/KRC przebadanie 

dorosłych Polaków, co sądzą o osobach, 

które poprawiają swoją urodę oraz jakie 

zachowania są ich zdaniem akceptowane 

społecznie. Zapytano, co Polacy 

myślą o osobach, które powiększyły 

sobie biust, poddały się zabiegowi odsysania 

tłuszczu, korekty plastycznej, 

stosują botoks czy powiększyły usta. 

Zbadano także, jakie zachowania 

uważają za dopuszczalne, jeżeli chodzi 

o normy społeczne. Wśród badanych 

zachowań znalazły się: transwestytyzm, 

uzależnienia, swingowanie (wymiana 

partnerów podczas seksu), odczuwanie 

22 

Tabu Polaków 

popędu seksualnego do przedmiotów, 

a także eutanazja, zapłodnienie in vitro 

czy homoseksualizm. 

Zdecydowana większość Polaków 

(62%) negatywnie ocenia kobiety, które 

operacyjnie powiększyły sobie biust. 

Co ciekawe, więcej kobiet (66%) niż 

mężczyzn (59%) negatywnie ocenia 

operacyjne powiększenie biustu. 

57% Polaków negatywnie ocenia 

osoby, które poddały się zabiegowi 

liposukcji, czyli operacyjnemu odsysaniu 

tłuszczu z dowolnej części ciała. 

Co ciekawe, więcej mężczyzn (72%) niż 

kobiet (61%) negatywnie ocenia osoby, 

które stosują botoks. 

Zabiegiem korygującym urodę, który 

najwięcej Polaków ocenia negatywnie, 

bo aż 75%, jest powiększenie ust. Również 

osoby z wyższym wykształceniem 

źle oceniają osoby, które stosują jakiekolwiek 

zabiegi poprawiające urodę – 

około 60%. Aż 64% Polaków uważa, że 

zmiana kształtów własnego ciała i ból 

fizyczny w celu poprawienia piękna jest 

niedopuszczalny, jeśli chodzi o normy 

społeczne. 

Więcej osób z wykształceniem wyższym 

(70%) niż podstawowym (55%) 

uważa uzależnienie od robienia zakupów 

za niedopuszczalne, jeśli chodzi 

o normy społeczne. 

Więcej kobiet (84%) niż mężczyzn 

(75%) uważa uzależnienie od gier komputerowych 

za niedopuszczalne. 

89% kobiet uważa swingowanie za 

niedopuszczalne według norm społecznych. 

Natomiast w przypadku 

mężczyzn – tylko 77%. Jednocześnie 

tylko 4% kobiet i aż 19% mężczyzn 

ocenia swingowanie jako dopuszczalne 

społecznie. 25% badanych w wieku 

18–24 lat uważa swingowanie za dopuszczalne, 

zaś w przedziale wiekowym 

35–44 – już tylko 4%. Jednocześnie 18% 

osób z wykształceniem podstawowym 

deklaruje, iż nie ma nic przeciwko swingowaniu, 

podobny pogląd podziela tylko 

7% osób z wykształceniem wyższym. 

85% Polaków uważa odczuwanie 

miłości i popędu seksualnego do przedmiotu 

za niedopuszczalne. Co ciekawe, 

więcej mężczyzn (11%) niż kobiet (5%) 

uważa to za dopuszczalne. 

33% Polaków uważa eutanazję za dopuszczalną 

według norm społecznych, 

w tym więcej mężczyzn (37%) niż kobiet 

(30%). W grupie od 18–24 lat aż 46% 

badanych uważa eutanazję za dopuszczalną 

według norm społecznych. 

49% mieszkańców z miast powyżej 

500 tysięcy uważa eutanazję za dopuszczalną 

i tylko 26% mieszkańców wsi 

podziela ten pogląd. 

Więcej mężczyzn (77%) niż kobiet 

(67%) uważa metodę zapłodnienia in 

vitro za dopuszczalną według norm 

społecznych. 

Tylko 29% badanych uważa homoseksualizm 

za dopuszczalny, jeżeli 

chodzi o normy społeczne. Największy 

odsetek jest w grupie wiekowej 25–34 

(48%), a także wśród mieszkańców 

dużych miast powyżej 500 tys., gdzie 

49% badanych uważa homoseksualizm 

za dopuszczalny według norm społecznych. 

Millward Brown SMG/KRC 

Most duchowy 

W 

niedzielę 18 XI br. parafia 

Miłosierdzia Bożego gościła 

duszpasterza ze Lwowa – ks. 

Grzegorza Drausa, który od 12 lat jest 

misjonarzem na Ukrainie. Obecnie 

zajmuje się budową świątyni pod wezwaniem 

bł. Jana Pawła II oraz centrum 

katechetyczno-charytatywnego. Na 

koniec pracowitej niedzieli misjonarz 

spotkał się z uczestnikami wrześniowej 

pielgrzymki do Lwowa. 


Pomagamy w budowie 

Dnia 11 XI br. w Parafii Miłosierdzia 

Bożego w Puławach gościł 

ks. Mirosław Skałaban, proboszcz 

i budowniczy kościoła Chrystusa 

Odkupiciela w Skrobowie k/Lubartowa. 

Przez całą niedzielę głosił Słowo Boże 

i kwestował na budowę świątyni. Jak zawsze 

nasi parafianie niezwykle ofiarnie 

odpowiedzieli na apel o pomoc. 


Adres redakcji: ul. Kowalskiego 1, 24-100 Puławy, tel. 605 242 671, sw_rodzina@wp.pl, 

ryszard.k.winiarski@gmail.com 

Zespół redakcyjny: ks. Ryszard Winiarski (red. prowadzący), Jolanta Frycz, ks. Jacek Jakubiec, Anna Kiełpsz, ks. Mariusz Kamiński, 

Agnieszka Kawka, Wojciech Kostecki, Daniel Krawczyk, Joanna Kurlej, Stanisława Marek, Elżbieta Mech, Renata Miłosz, Robert Och, 

Wojciech Olech (grafika), Kazimierz Parfianowicz, Agnieszka Parzyszek, Jacek Prończuk, Marek Remiszewski (korekta), Anna Różycka, 

Krzysztof Szczepaniak, Anna Szewczyk (korekta), Andrzej Wojtowicz, ks. Michał Zybała. 

Rada programowa: ks. prob. Tomasz Lewniewski, ks. prob. Henryk Olech, ks. prob. Andrzej Sternik, ks. prob. Adam Szponar, ks. prob. 

Piotr Trela, ks. kapelan Ryszard Winiarski, ks. prob. Aleksander Zeń, ks. prob. Waldemar Żyszkiewicz. 

© A. Wojtowicz 

© A. Wojtowicz

RES SACRA MISER Człowiek cierpiący jest świętością 

Dodatek Duszpasterstwa Chorych 

Chemia i poezja – dwa bieguny 

ludzkich działań, odkryć i doświadczeń. 

Człowiek zatomizowany 

i homo poeticus wznoszący się na 

wyżyny swych duchowych możliwości 

i stawiający metafizyczny krok w nieskończoność. 

Wieczór autorski ks. Ryszarda Winiarskiego 

niczym barokowy koncept 

wykazał paradoksalne „podobieństwo 

w niepodobieństwie”. W puławskim 

Domu Chemika chemia poezji zadzia- 

Chemia poezji ks. R. Winiarskiego 

łała bowiem magnetyzująco na licznie 

zgromadzoną publiczność, a geniusz 

Stwórcy, który w materię tchnął ducha, 

ukoronowawszy tym całe stworzenie, 

po raz kolejny święcił triumf. 

Jaki wzór „chemiczny” określa 

niezwykłą poezję ks. Ryszarda Winiarskiego, 

czyniąc ją magnetyczną? Otóż 

niewątpliwie wykracza on poza prostotę 

zwykłej reakcji, a jego istotę wyznaczają 

raczej międzyludzkie interakcje, 

różnorodne i wielopłaszczyznowe oraz 

nieuchwytna ułomnym ludzkim rozumem 

relacja człowieka z Bogiem. 

W 

październiku br. rozpoczęły 

się pierwsze prace pod 

ośrodek wychowawczy sióstr 

benedyktynek misjonarek przy ul. Kowalskiego. 

Wykonawca chciałby jeszcze 

przed zimą wykonać ławy fundamentowe. 

Trwa niwelacja terenu i usuwanie 

setek ton betonu po dawnym amfiteatrze. 

W każdym numerze będziemy 

towarzyszyć realizowanej inwestycji, 

której zakończenie przewidziane jest 

na czerwiec 2014 roku. Ośrodek został 

zaprojektowany przez architekta 

Tadeusza Woźniakowskiego. Funkcję 

kierownika budowy pełni Janusz Sykut, 

inspektorem nadzoru został Piotr 

Chołdzyński. Wszystkich, którzy mają 

realne możliwości wsparcia budowy, 

zapraszamy do współpracy. 

red. 

Ks. Winiarski mówi do nas językiem 

prostym, zrozumiałym, a jednocześnie 

niebanalnie zmetaforyzowanym, zakorzenionym 

w kulturowej symbolice oraz 

szukającym nowych środków wyrazu, 

bliskich współczesnemu człowiekowi, 

aby nie odgrodzić się od niego murem 

„teologicznego intelektu”. Z pozoru 

wyciszone emocje pulsują z siłą kropli, 

która drąży kamień. Puls ten wyczuwa 

się wielokrotnie w powtórzeniach 

i anaforach – ulubionych przez Księdza 

środkach poetyckiego wyrazu oraz paradoksach 

czy oksymoronach – niezwykle 

ekspresyjnych tropach stylistycznych. 

Poezja ks. Winiarskiego nie zamyka 

się poza tym w kręgu tematyki 

religijnej, choć Boża perspektywa towarzyszy 

zawsze spojrzeniu nawet na 

najbardziej ludzkie, nieraz przyziemne 

sprawy. Ta różnorodność problematyki 

i bliskość nurtowi zwykłego życia najbardziej 

fascynuje czytelnika. Wiersze 

ks. Ryszarda Winiarskiego tętnią zatem 

życiem – prawdziwym, niełatwym, 

często dramatycznym, ale też pięknym, 

mądrym i ukierunkowanym na wyższe 

wartości, które ratują ludzką godność 

i mogą wynieść człowieka na brzeg, 

chroniąc przed życiowymi burzami. 

Wieczór z poezją ks. Winiarskiego 

był spotkaniem lirycznych bohaterów 

jego wierszy – ludzi młodych i starszych, 

kapłanów i osób świeckich, doświadczających 

w swym życiu zarówno 

radości, jak i bólu istnienia. Natomiast 

krzyż wiszący nad sceną symbolicznie 

przywoływał jeszcze jedną Obecność – 

cichą i subtelną, milczącą, a mówiącą 

najwięcej. I może najbardziej znaczącą 

wartością wierszy księdza Winiarskiego 

jest właśnie ów dialog, który człowiek 

nieustannie prowadzi z Bogiem oraz 

głos Boga, który równie nieustannie 

mówi w tej poezji do człowieka. 

Spotkanie z poezją Księdza uświetnił 

występ zespołu Dolce Vita, a profesjonalizm, 

błyskotliwa inteligencja i wdzięk 

prowadzącej wieczór Małgorzaty Żurakowskiej 

– dziennikarki Radia Lublin, 

uczynił „puławską chemię” dziedziną 

na wskroś metafizyczną. Joanna Kurlej 

Ośrodek wychowawczy w budowie 

Rutynowa wizyta na placu budowy przełożonej i dyrektorki ośrodka 

23 

© rkw

© rkw 

Między spowiedzią 

a przesłuchaniem 

Nieodżałowany ks. J. Tischner 

pisał niegdyś: „Czy dialog 

katolików i komunistów ma 

jakikolwiek sens? Kto stawia takie 

pytanie, ma co do tego głębokie wątpliwości. 

Wiadomo – mówi – czego chcą 

komuniści: władzy, władzy i jeszcze raz 

władzy. Gdy komunista proponuje katolikowi 

dialog, to tylko po to, by uczynić 

z katolika podporę swego tronu. Jeśli 

katolik nie przyjmie jego propozycji, 

może zostać oskarżony o sprzyjanie 

kontrrewolucji, a wtedy jedynym dialogiem, 

jaki go czeka, będzie dialog przesłuchania. 

Ale podobną argumentację 

może formułować również komunista 

przeciwko katolikowi. Wierzący katolik 

– mówi on – nie może nie być apostołem 

swej wiary. Czy może on przystać 

na to, że obok niego żyje ktoś, kto nie 

wierzy w Boga i nie uznaje Chrystusa za 

zbawiciela świata? Ideałem dialogu, jaki 

wierzący katolik może zaproponować 

komuniście, jest więc dialog spowiedzi. 

Mielibyśmy wiec dwie idealne propozycje: 

jedni pragnęliby przesłuchiwać, 

a inni spowiadać. Rzeczywiście, znalezienie 

wspólnej płaszczyzny między 

nimi jest prawie niemożliwe” (Polski 

młyn, Kraków, 1991). 

Idąc tym tropem zastanawiam się, 

czy powyższa diagnoza odnosi się tylko 

do relacji katolików i komunistów, czy 

też, bez większych korekt, możliwa jest 

w relacji katolicy – zwolennicy liberalizmu. 

Od strony wierzącego katolika nic 

się nie zmienia. Ideałem dialogu nadal 

pozostaje dialog spowiedzi. A co jest 

ideałem dialogu z perspektywy liberała? 

24 

I tu zaskoczenie chyba jeszcze większe: 

tu też nic się nie zmienia. Ideałem 

dialogu „społeczeństwa otwartego” jest 

pytanie o wszystko i pytanie każdego 

katolika. Co więcej, pytającym może 

być każdy! W przesłuchaniu w świecie 

komunizmu, pytającym mogli być tylko 

niektórzy, wybrani, wiernopoddańczy, 

lojalni, najczęściej sprzedajni funkcjonariusze. 

W społeczeństwie liberalnym 

pytać mogą praktycznie wszyscy. 

Niestety, zarówno katolicy, jak ich 

pasterze, nie są na to gotowi. Mają nawyki 

minionego czasu. Sądzą, że każde 

przesłuchanie jest nielegalne, że można 

się nie stawiać na wezwanie, zejść do 

Młode pokolenie przesłuchań nie pamięta, o spowiedzi zaś zapomina 

podziemia i jeszcze będzie się miało za 

sobą wspólnotę wiernych, która odmowę 

zeznań uzna za cnotę i znak odwagi. 

Społeczeństwo liberalne tysiącami ust 

pyta o wszystko, łamie wszelkie tabu 

i przesuwa granice wszelkiego sacrum. 

W globalnej wiosce, która już nie ma 

swojej alternatywy, odmowa odpowiedzi 

jest oznaką ciasnoty i lęków. To objaw 

słabości. Milczenie sugeruje, że pytani 

albo nie mają nic do powiedzenia, albo 

mają wiele do ukrycia. To nowa sytuacja, 

której muszą nauczyć się wszyscy, 

szczególnie katolicy, którzy przecież nie 

zamkną społeczeństwa otwartego. Tym 

większa odpowiedzialność za słowo: za 

każdą homilię, za każdą katechezę, za 

wszystkie media katolickie z Internetem 

włącznie. Jest też odpowiedzialność 

za milczenie i za wszystko, co ono oznacza. 

Milczenie może mylić, podobnie jak 

mylą niektóre słowa. 


„Celem muzyki kościelnej jest 

chwała Boża i uświęcenie wiernych” 

(Konstytucja o Liturgii 

Świętej, nr 112) 

Cecylianka 

2012 

Środowy wieczór – 21 XI br. był 

świętowaniem ku czci św. Cecylii, 

patronki muzyki kościelnej, która, 

właściwie rozumiana, przyodziana 

jest w sacrum, piękno i głębię. Uroczystość 

miała miejsce w parafii Św. 

Brata Alberta Chmielowskiego w Puławach. 

Rozpoczęła ją wieczorna msza 

święta, która uświetniona śpiewem 

puławskich chórów była sprawowana 

w intencji organistów, dyrygentów, żyjących 

– byłych i obecnych – członków 

chórów oraz tych, którzy odeszli już 

do Pana. Po liturgii odbył się koncert, 

który poprowadził proboszcz parafii 

ks. Aleksander Zeń. Chóry wykonały 

następujące utwory: 

• Chór z par. Świętej Rodziny – dyrygent 

Grzegorz Stefaniak 

Ave Maria – prof. Marek Jasiński, 

Sławcie usta Ciało Pana. 

• Chór z par. Miłosierdzia Bożego – 

dyrygent siostra Irmina 

Hymn Roku Wiary Credo Domine, 

Pieśń o nadziei, opr. Dawid Kusz OP. 

• Chór z par. Św. Józefa – dyrygent 

Tomasz Wójcicki 

Zróbcie Mu miejsce, 

Jezu miłości Twej. 

• Chór z par. Matki Bożej Różańcowej 

– dyrygent Ewa Jurkowska 

Aria chóru niewolników hebrajskich 

Va pensiero, z opery Nabucco G. Verdiego, 

Już znika dzień... 

•Chór z par. Św. Brata Alberta – dyrygent 

Renata Syta 

Ave Maria – T. Luisa de Victoria, 

Alleluja – G.F. Haendel (organy – 

Piotr Orzeł). 

Na zakończenie zaśpiewały pieśń 

Idźmy, tulmy się jak dziatki na ludową 

melodię, w opracowaniu prof. Antoniego 

Zoła. 

Wszystkim, którzy aktywnie włączyli 

się w obchody tegorocznej Cecylianki, 

składamy gorące podziękowania, zaś 

dyrygentom chórów słowa uznania za 

mozolną, acz piękną pracę w przestrzeni 

muzyki sakralnej. 

Renata Syta

Nr 12 (25) 2012 rok III - parafia świętej rodziny - Lublin

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?