Standardet e Profesioneve Profili Teknologjia Ushqimore
Standardet e Profesioneve Profili Teknologjia Ushqimore
Standardet e Profesioneve Profili Teknologjia Ushqimore
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
1. Hyrje<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 2<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n<br />
Teknologji <strong>Ushqimore</strong><br />
Niveli I rë dhe II të<br />
Standardi profesional është një prej dokumenteve më të rëndësishme i cili paraqet<br />
lidhjen në mes të punës dhe arsimit. Standardi profesional është një hallkë lidhëse në<br />
mes të profesioneve në tregun e punës dhe programeve arsimore.<br />
Standardi profesional i përshkruan detyrat e punës që kryhen në kuadër të profilit të<br />
caktuar dhe i përcakton njohuritë, shkathtësitë dhe kompetencat themelore profesionale<br />
të nevojshme për ushtrimin e suksesshëm të profesionit. <strong>Standardet</strong> janë të<br />
detyrueshme për të gjithë ata që janë të përfshirë në arsimin dhe aftësimin profesional.<br />
Standardi profesional jep kontribut të madh në dizajnimin e programit me cilësi të lartë<br />
për edukim dhe aftësim, siguron lidhje të drejtpërdrejtë me vendin e punës dhe<br />
ekonominë e përgjithshme.<br />
Zhvillimi i standardit profesional është bazuar në analizën funksionale profesionale të<br />
profilit përkatës.<br />
Standardi profesional përmban: emrin kodin e profesionit, niveli i shkollimit,<br />
kompetencat profesionale, funksionin dhe detyrat në profesion, njohuritë dhe<br />
shkathtësitë, që nxënësi duhet ti arrij në përfundim të programit të nivelit përkatës të<br />
shkollimit.<br />
2. Emërtimi i profesionit:<br />
“Teknologji <strong>Ushqimore</strong>” Niveli Irë dhe IItë 3. Titulli i profesionit:<br />
a) Teknolog Ushqimor për Nivelin Irë b) Teknolog Ushqimor për Nivelin IItë 4. Kohëzgjatja e trajnimit:<br />
Qasja modulare e implementuar nëpërmes arsimit dhe aftësimit profesional formal.<br />
Arsimi profesional formal: Kohëzgjatja 3 vite, vendi ku zhvillohen mësimet janë<br />
shkollat e mesme profesionale dhe ndërmarrjet (pjesa praktike - trajnimi në punë).<br />
5. Rrafshet e kompetencave:<br />
Pas përfundimit me sukses të këtij profili, nxënësit përgatiten për të fituar kualifikim<br />
profesional që u mundëson atyre integrimin në tregun e punës për Teknologjisë<br />
<strong>Ushqimore</strong>, si dhe vazhdimin e arsimimit në nivele më të larta.<br />
Ky profil është i organizuar në nivelin kurrikularë të profilit mësimor “Teknologji<br />
<strong>Ushqimore</strong>” për nivelet I dhe II, të strukturuara në lëndë mësimore (teorike) dhe<br />
module mësimore (praktike), në tri grupe kryesore:
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 3<br />
- Grupi i lëndëve të përgjithshme, që synojnë formimin shkencor/humanitar të<br />
nxënësve për të lehtësuar integrimin e tyre në shoqëri, si dhe vazhdimin e shkollimit<br />
të mëtejshëm.<br />
- Grupi i lëndëve teorike-profesionale, që synojnë konsolidimin te nxënësit, të<br />
koncepteve shkencore, si dhe bëjnë njohjen e tyre me proceset teknike-teknologjike<br />
që lidhen me profesionin e profilit “Teknologji <strong>Ushqimore</strong>”.<br />
- Grupi i moduleve të praktikës profesionale, që synojnë përgatitjen e nxënësve me<br />
kompetencat praktike të nevojshme për t’u integruar me sukses në tregun e punës<br />
në sektorin e “Teknologjisë <strong>Ushqimore</strong>”.<br />
6. Kompetencat e përgjithshme<br />
Teknologu Ushqimor të nivelit të Irë dhe IItë aftësohen të: komunikojnë në mënyrë<br />
korrekte, me shkrim dhe me gojë, për të shprehur mendimet e ndjenjat e tij dhe për të<br />
argumentuar opinionet për çështje të ndryshme; përdorin burime dhe teknika të<br />
ndryshme (përfshirë dhe ato të kompjuterizuara) të mbledhjes dhe të shfrytëzimit të<br />
informacioneve të nevojshme për zhvillimin e tij personal dhe profesional; angazhohen<br />
fizikisht, mendërisht dhe emocionalisht në zgjidhjen e situatave të ndryshme<br />
problemore që do të ndeshë në kontekstin profesional, personal dhe shoqëror;<br />
manifestojnë qasje të një kritike konstruktive ndaj zhvillimeve profesionale, personale<br />
dhe shoqërore; nxisin potencialin e tij të brendshëm për kërkim të vazhdueshëm në<br />
drejtim të zgjidhjeve të reja, më efektivitet; respektojnë rregullat dhe parimet e një<br />
bashkëjetese demokratike në kontekstin e integrimeve lokale, rajonale dhe globale;<br />
manifestojnë guxim dhe iniciativë në marrjen e përgjegjësisë për të ardhmen e tij;<br />
tregojnë vetëkontroll në ushtrimin e veprimtarive të tij në kontekstin e pavarësisë në<br />
vendimmarrje; organizojnë drejt procesin e të nxënit të tij dhe të shfaqë gatishmërinë e<br />
vullnetin për një të nxënë që zgjat gjithë jetën; respektojnë parimet e punës në grup dhe<br />
të bashkëpunojë aktivisht në arritjen e objektivave të pranuara; bëjnë vlerësime dhe<br />
vetëvlerësime nisur nga kritere të drejta, si bazë për të përmirësuar dhe çuar më tej<br />
arritjet; hulumtojnë vetveten dhe rrugët e mundshme të karrierës profesionale për të<br />
bërë zgjedhje të përshtatshme të veprimtarive profesionale të ardhshme.<br />
7. Kërkesat e veçanta<br />
Teknologu Ushqimor të nivelit të Irë dhe IItë zbatojnë detyrat e tyre me vetësiguri dhe<br />
me përgjegjësi brenda kodit të kornizës profesionale.<br />
Në kërkesa të rëndësishme përfshihen edhe: njohja e bashkëveprimeve dhe aktiviteteve<br />
të fushës së Teknologjisë <strong>Ushqimore</strong>, njohja e gjerë mbi strukturën organizative dhe<br />
organizimin e punës në Teknologji <strong>Ushqimore</strong>, shkathtësi elementare për llogaritje,<br />
aftësia për bashkëpunim, kompetencë për trajtimin e teksteve legale dhe materialeve<br />
referimi, të jetë në gjendje të përdor teknologjitë moderne të komunikimit dhe<br />
informimit, menaxhim efikas të kohës e, gjithashtu, edhe aftësi për marrëdhënie me<br />
njerëz dhe aftësia për të motivuar dhe ndihmuar të tjerët në zhvillimin profesional.
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 4<br />
8. Përshkrimi i Profesionit:<br />
Edukimi i nxënësve në profilin mësimor “Teknologji <strong>Ushqimore</strong>”, niveli I, mundëson<br />
zhvillim kompetencash profesionale të përgjithshme të nxënësit, Kështu, nxënësi do të<br />
jetë i aftë që të:<br />
Përgatit vendin e punës për pranimin e lëndëve të para ushqimore.<br />
Përzgjedh veglat, pajisjet dhe materialet e duhura për punë.<br />
Përdor dhe mirëmban veglat dhe pajisjet e punës.<br />
Respekton standardet e profesionit.<br />
Zbaton rregullat e mbrojtjes në punë e të ruajtjes së mjedisit.<br />
Mban higjienën në repartet e përpunimit, paketimit dhe depozitimit të lëndëve të para.<br />
Pranon, analizon, ruan dhe dorëzon në përpunim të lëndës së parë ushqimore.<br />
Klasifikon lëndët e para ushqimore.<br />
Transporton lëndët e para brenda repartit.<br />
Ruan lëndët e para dhe prodhimet ushqimore.<br />
Përgatit kafshët për mjelje.<br />
Ambalazhon lëndët e para.<br />
Kryen përpunimin primar të lëndëve të para ushqimore (drithërave, pemëve,<br />
perimeve, mishit, qumështit).<br />
Ambalazhon prodhimet ushqimore.<br />
Ruan prodhimet ushqimore.<br />
Kompetencat profesionale do të zhvillohen në një nivel më të lartë gjatë kryerjes së<br />
shkollimit për “Teknologji <strong>Ushqimore</strong>”, niveli II. Pas shkollimit në nivelin e dyte te këtij<br />
profili, nxënësi do të jetë i aftë që të:<br />
Kryen analizën e cilësisë së ushqimeve;<br />
Kryen operacione teknologjike pune me makina përkatëse;<br />
Përgatit kafshët dhe shpendët për therje.<br />
Realizon tualetin (pastrimin) e trupave.<br />
Bën seleksionime tё ndryshme gjatё procesit teknologjik.<br />
Mbushё konservat..<br />
Largon mbeturinat teknologjike.<br />
Dёrmon rrushin pёr prodhimin e verёs dhe distilateve.<br />
Mbush enёt e fermentimit pёr prodhimin e verёs, distilateve<br />
Largon bёrsitё.<br />
Largon pjesёt e panevojshme tё frutave dhe perimeve.<br />
Përgatit shurupin pёr produktin e përqendruar me sheqer.<br />
Përgatit tretësira tё ndryshme pёr konservat e perimeve.
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 5<br />
9. Përshkrimi Modular i Profesionit<br />
Moduli: “Kimi analitike”<br />
Lëmia: Teknologji ushqimore<br />
Niveli: I<br />
Kodi: ?<br />
Nr i orëve: 30<br />
Qëllimi i modulit: Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për të zbatuar<br />
operacionet themelore dhe teknikat eksperimentale në laboratorin e kimisë, për të interpretuar dhe<br />
për të përgatitur ushtrime të thjeshta; për të zhvilluar matjet dhe ushtrimet bazë me mjetet<br />
themelore në laborator për të zhvilluar identifikimin e kationeve dhe anioneve sipas grupeve<br />
analitike.<br />
Rezultatet e të<br />
mësuarit<br />
Aktiviteti Përmbajtja e aktivitetit Procedurat e vlerësimit<br />
Instrumentet e<br />
vlerësimit<br />
Kriteret e realizimit<br />
Nxënësi Përgatitja e mostrës për analizë Kontrolli i Përgatisë mostrën<br />
përgatit e<br />
punës praktike për analizë<br />
mostrën për Fundërrimi<br />
në laborator<br />
analizë dhe<br />
Kryej eksperimentin<br />
për përftimin<br />
e<br />
Dekantimi<br />
e fundërrimit<br />
substancave Filtrimi<br />
Kryej eksperimentin<br />
të pastra<br />
e dekantimit<br />
kimike Distilimi<br />
Përgatisë dhe të<br />
Sublimimi<br />
Kristalizimi<br />
kryej eksperimentin e<br />
filtrimit<br />
Përgatisë pajisjen<br />
Avullimi<br />
për distilim dhe të<br />
kryej eksperimentin e<br />
distilimit<br />
Nxënësi<br />
zbaton<br />
mënyrën e<br />
identifikimit<br />
të kationeve<br />
sipas<br />
grupeve<br />
analitike nga<br />
grupi i pestë<br />
Grupi i I-rë analitik<br />
Grupi i II-të analitik<br />
Grupi i III-të analitik<br />
Grupi i IV-të analitik<br />
Grupi i V-të analitik<br />
Kontrolli i<br />
punës praktike<br />
në laborator<br />
dhe i ditarit<br />
laboratorik<br />
Përgatisë pajisjen<br />
për sublimim dhe të<br />
kryej eksperimentin e<br />
sublimimit.<br />
Kryej eksperimentin<br />
e kristalizimit<br />
Kryej eksperimentin<br />
e avullimit.<br />
Identifikojë kationet e<br />
grupit të V-të analitik<br />
Identifikojë kationet e<br />
grupit të IV-të analitik<br />
Identifikojë kationet e<br />
grupit të III-të analitik
Metodat e të<br />
mësuarit të<br />
rekomanduara<br />
Baza materiale<br />
e<br />
domosdoshme<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 6<br />
deri të grupi<br />
I parë<br />
analitik,<br />
zhvillon në<br />
mënyrë të<br />
pavarur<br />
analizë<br />
gjysmëkomplete<br />
dhe<br />
komplete.<br />
Nxënësi<br />
zbaton<br />
mënyrën e<br />
identifikimit<br />
të anioneve<br />
sipas<br />
grupeve<br />
analitike nga<br />
grupi i parë<br />
deri të grupi<br />
i tertë<br />
analitik,<br />
zhvillon në<br />
mënyrë të<br />
pavarur<br />
analizë<br />
gjysmëkomplete<br />
dhe<br />
komplete.<br />
Grupi i I-rë analitik<br />
Grupi i II-të analitik<br />
Grupi i III-të analitik<br />
Kontrolli i<br />
punës praktike<br />
në laborator<br />
dhe i ditarit<br />
laboratorik<br />
Identifikojë kationet e<br />
grupit të II-të analitik<br />
Identifikojë kationet e<br />
grupit të I-rë analitik<br />
Zhvillojë analizë<br />
gjysmë-komplete<br />
Zhvillojë analizë<br />
komplete<br />
Identifikojë anionet e<br />
grupit të I-rë analitik<br />
Identifikojë anionet e<br />
grupit të II-të analitik<br />
Identifikojë anionet e<br />
grupit të III-të analitik<br />
Zhvillojë analizë<br />
gjysmë-komplete<br />
Zhvillojë analizë<br />
komplete<br />
Ky modul duhet të trajtohet në laboratorin e kimisë. Rekomandohet të organizohen vizita<br />
njohëse në laboratorët tjera kimike dhe të ngjashme.<br />
Mësuesi duhet të përdorë sa më shumë që të jetë e mundur demonstrimet konkrete gjatë<br />
punës me mjete laboratorike.<br />
Nxënësit duhet të angazhohen sa më shumë në veprimtari konkrete, në mbështetje të<br />
përvetësimit të njohurive që trajton moduli. Ata duhet të nxiten të diskutojnë në lidhje me<br />
rastet e ndryshme që paraqiten në laborator.<br />
Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të zbatohet sa më shumë kontrolli i punës praktike të<br />
aftësive të fituara nga ata.<br />
Laboratorët për kimi;<br />
Kompleti i veglave, i pajisjeve dhe instrumenteve laboratorike;<br />
Lëndë të para dhe materiale të tjera që përdoren në laboratorin kimik;<br />
Materiale të shkruara (manuale, rregullore, katalogë).
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 7<br />
Moduli: “Përfitimi, pranimi, ruajtja dhe transportimi i lëndës së parë me<br />
prejardhje bimore”<br />
Lëmia: Teknologji ushqimore<br />
Niveli: I<br />
Kodi: ?<br />
Nr i orëve: 90<br />
Qëllimi i modulit: Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për të kryer punime<br />
në pranimin, klasifikimin, ambalazhimin dhe ruajtjen e lëndëve të para.<br />
Rezultatet e të<br />
mësuarit<br />
Aktiviteti Përmbajtja e aktivitetit Procedurat e vlerësimit<br />
Instrumentet<br />
e vlerësimit<br />
Kriteret e realizimit<br />
Nxënësi Caktimi i lokacionit për pranimin e Vëzhgim i Caktojë lokacionin për<br />
përgatit lëndëve të para bimore<br />
demonstrimit pranimin e lëndëve të<br />
vendin për<br />
të nxënësit para bimore<br />
pranimin e Përzgjedhja e veglave dhe e me listë<br />
lëndëve të materialit të nevojshëm për kontrolli Përzgjedhë veglat dhe<br />
para bimore përgatitjen e vendit të pranimit<br />
materialin e nevojshëm;<br />
Nxënësi<br />
pranon dhe<br />
klasifikon<br />
lëndët e<br />
para<br />
bimore.<br />
Pastrimi dhe dezinfektimi i vendit<br />
të pranimit<br />
Sigurimi i pajisjeve për ajrim<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
Përgatitjes së vendit për pranimin<br />
e lëndëve të para bimore<br />
Pranimi i lëndëve të para bimore<br />
Përzgjedhja e veglave dhe e<br />
makinerive për seleksionim –<br />
klasifikim të lëndëve të para<br />
bimore<br />
Përcaktimi i llojit të lëndëve të<br />
para bimore për seleksionim<br />
Kriteret e seleksionimit<br />
Klasifikimi sipas standardeve<br />
Përgatitja e lëndëve të para<br />
bimore mirë të klasifikuara për<br />
ambalazhim<br />
Trajtimi i lëndëve të para bimore<br />
të dëmtuara që nuk i plotësojnë<br />
kushtet për treg<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
Pastrojë me kujdes<br />
vendin e pranimit;<br />
Bëjë dezinfektimin dhe<br />
sigurimin e pajisjeve<br />
për ajrosje;<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit<br />
gjatë përgatitjes së<br />
vendit për pranimin e<br />
lëndëve të para.<br />
Pranojë lëndët e para<br />
me origjinë bimore<br />
Përzgjedhë veglat dhe<br />
makineritë për<br />
klasifikim;<br />
Përcaktojë llojin<br />
lëndëve të para për<br />
klasifikim;<br />
Respektojë kriteret për<br />
klasifikim;<br />
Zgjedhë prodhimet e<br />
mira për ambalazhim;<br />
Hedhë në vend të<br />
duhur prodhimet që nuk<br />
i plotësojnë kushtet për<br />
treg;
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 8<br />
Nxënësi<br />
ambalazhon<br />
lëndët e<br />
para<br />
bimore.<br />
Nxënësi<br />
ruan lëndët<br />
e para<br />
bimore gjatë<br />
qëndrimit në<br />
depo.<br />
Rregullat e punës gjatë<br />
klasifikimit dhe ruajtja e mjedisit<br />
nga hedhjet e mbeturinave.<br />
Përzgjedhja e ambalazhit<br />
Kriteret e ambalazhimit<br />
Pastrimi dhe procedurat e<br />
pastrimit<br />
Ambalazhimi sipas kërkesave për<br />
ruajtje dhe për treg<br />
Vendosja e lëndëve të para<br />
bimore të ambalazhuara në<br />
vendin e caktuar për ruajtje dhe<br />
për treg<br />
Rregullat e sigurisë së punës.<br />
Caktimi i vendit për ruajtje të<br />
lëndëve të para bimore<br />
Kriteret e vendosjes së lëndëve të<br />
para<br />
Lëshimi në veprim i pajisjeve të<br />
ajrimit<br />
Matja dhe mirëmbajtja e<br />
temperaturës, lagështisë dhe<br />
shtypjes në depo<br />
Kontrollimi i lëndëve të para gjatë<br />
ruajtjes në depo<br />
Largimi i lëndëve të para të<br />
dëmtuara<br />
Zbatimi i planit për hedhjen e<br />
lëndëve të para të dëmtuara<br />
Regjistrimi i saktë i lëndëve të<br />
para<br />
Rregullat e kujdesit teknik e të<br />
mbrojtjes së mjedisit nga hedhja<br />
e mbeturinave.<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
Zbatojë rregullat e<br />
punës gjatë klasifikimit<br />
dhe të mbrojë mjedisin<br />
nga mbeturinat.<br />
Zbatojë kriteret e<br />
ambalazhimit;<br />
Bëjë pastrimin dhe të<br />
zgjedhë procedurat më<br />
të përshtatshme për<br />
pastrim;<br />
Respektojë kërkesat e<br />
ruajtjes së lëndëve të<br />
para ;<br />
Vendosë lëndëve të<br />
para të ambalazhuara<br />
në depo;<br />
Zbatojë rregullat e<br />
sigurisë në punë.<br />
Caktojë vendin më të<br />
përshtatshëm për<br />
ruajtjen e lëndëve të<br />
para, duke u bazuar në<br />
llojin e tyre;<br />
Respektojë kriteret e<br />
vendosjes së lëndëve<br />
të para;<br />
Lëshojë në veprim<br />
stabilimentet e ajrimit<br />
në momentin e duhur;<br />
Kontrollojë dhe<br />
mirëmbajë<br />
temperaturën,<br />
lagështinë dhe shtypjen<br />
në depo<br />
Kontrollojë kohë pas<br />
kohe lëndët e para<br />
gjatë ruajtjes;<br />
Largojë me kujdes<br />
lëndët e para të<br />
dëmtuara;<br />
Zbatojë planin e<br />
hedhjes së lëndëve të<br />
para të dëmtuara;<br />
Bëjë regjistrimin e<br />
saktë të lëndëve të<br />
para;<br />
Respektojë rregullat e
Metodat e të<br />
mësuarit të<br />
rekomanduara<br />
Baza materiale<br />
e<br />
domosdoshme<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 9<br />
kujdesit teknik e të<br />
mbrojtjes së mjedisit<br />
nga hedhja e<br />
mbeturinave.<br />
Trajtimi i këtij moduli duhet të bëhet në ferma dhe në depot e prodhimeve bujqësore.<br />
Mësuesi i praktikës duhet të përdorë sa më shumë që të jetë e mundur demonstrimet<br />
konkrete për pranimin, klasifikimin, ambalazhimin dhe ruajtjen e lëndëve të para bimore.<br />
Pjesa më e madhe e të mësuarit do të ketë në qendër nxënësin, por me referencë të<br />
mësuesit në ndonjë rast.<br />
Veprimtaritë praktike do të kryhen duke bërë më parë demonstrimin nga mësuesi.<br />
Rekomandohet që nxënësit të mbajnë shënime për udhëzimet që jepen nga mësuesi, si<br />
dhe të shfrytëzojnë manualet e përdorimit ose katalogë të pajisjeve që përdoren për<br />
pranimin, klasifikimin dhe ambalazhimin e lëndëve të para.<br />
Nxënësi do të përvetësojë kompetencat nëpërmjet veprimtarive praktike.<br />
Mësuesi i praktikës duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të<br />
ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së pajisjeve për pranimin e lëndëve të para me<br />
prejardhje bimore.<br />
Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të synohet vlerësimi i demonstrimit praktik të njohurive e<br />
të shprehive të punës.<br />
Fermë bujqësore<br />
Makina për klasifikim, ambalazhim dhe dezinfektim<br />
Depo për ruajtje<br />
Komplet ambalazhe dhe pajime të nevojshme<br />
Mjetet transportuese<br />
Katalogë dhe udhëzime për përdorimin e makinave të nevojshme për pranimin e lëndëve të<br />
para me prejardhje bimore.<br />
Fletë-raport për punë.<br />
Materiale studimore.
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 10<br />
Moduli: “Përfitimi, pranimi, ruajtja dhe transportimi i lëndës së parë me<br />
prejardhje shtazore”<br />
Lëmia: Teknologji ushqimore<br />
Niveli: I<br />
Kodi: ?<br />
Nr i orëve: 90<br />
Qëllimi i modulit: Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për të kryer punime<br />
në pranimin e lëndëve të para me prejardhje shtazore,klasifikimin, ambalazhimin dhe ruajtjen e<br />
tyre.<br />
Rezultatet e të<br />
mësuarit<br />
Aktiviteti Përmbajtja e aktivitetit Procedurat e vlerësimit<br />
Instrumentet<br />
e vlerësimit<br />
Kriteret e realizimit<br />
Nxënësi Marrja e kafshëve dhe shpezëve Vëzhgim i Marrë kafshët dhe<br />
përgatit për therje<br />
demonstrimit shpezët për therje<br />
kafshët për<br />
të nxënësit<br />
mjelje dhe Vlerësimi i kafshëve për therje me listë Vlerësojë kafshët për<br />
therje (Kriteret dhe veprimet gjatë<br />
vlerësimit të kafshëve për therje)<br />
kontrolli therje<br />
Ushqejë kafshët për<br />
Të ushqyerit e kafshëve për therje<br />
therje në depon e<br />
në depon e kafshëve,<br />
kafshëve,<br />
Nxënësi<br />
përgatit<br />
vendin për<br />
pranimin e<br />
Veprimet me kafshë para therjes,<br />
joshja e kafshëve,trullosja dhe<br />
mënyrat e trullosjes,<br />
Therja e kafshëve, largimi i gjakut,<br />
heqja e lëkurës, largimi i qimeve,<br />
puplave dhe mënyrat e heqjes<br />
Heqja e organeve të<br />
mbrendëshme dhe larja e trupit,<br />
Shikimi sanitar i kafshëve të<br />
therura,<br />
Puna në vendin e prodhimit të<br />
qumështit<br />
Karakteristikat e bagëtive për<br />
qumësht<br />
Mënyrat e mjeljes.<br />
Caktimi i lokacionit për pranimin<br />
e lëndëve të para shtazore<br />
Përzgjedhja e veglave dhe e<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
Bëjë joshjen dhe<br />
trullosjen e kafshëve<br />
Bëjë therjen e<br />
kafshëve, largimin e<br />
gjakut, heqjen e<br />
lëkurës, largimin e<br />
qimeve dhe puplave<br />
Bëjë heqjen e<br />
organeve të<br />
brendshme dhe larja e<br />
trupit,<br />
Bëjë shikimin sanitar të<br />
kafshëve të therura,<br />
Punojë në vendin e<br />
prodhimit të qumështit<br />
Përgatitë kafshët për<br />
mjelje<br />
Bëjë mjeljen e<br />
kafshëve<br />
Caktojë lokacionin për<br />
pranimin e lëndëve të<br />
para shtazore
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 11<br />
lëndëve të<br />
para<br />
shtazore<br />
Nxënësi<br />
pranon dhe<br />
klasifikon<br />
lëndët e<br />
para<br />
shtazore.<br />
Nxënësi<br />
ambalazhon<br />
lëndët e<br />
para<br />
shtazore.<br />
materialit të nevojshëm për<br />
përgatitjen e vendit të pranimit<br />
Pastrimi dhe dezinfektimi i vendit<br />
të pranimit<br />
Sigurimi i pajisjeve për ajrim<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
përgatitjes së vendit për pranimin<br />
e lëndëve të para shtazore<br />
Pranimi i lëndëve të para shtazore<br />
Përzgjedhja e veglave dhe e<br />
makinerive për seleksionim –<br />
klasifikim të lëndëve të para<br />
shtazore<br />
Përcaktimi i llojit të lëndëve të<br />
para shtazore për seleksionim<br />
Kriteret e seleksionimit<br />
Klasifikimi sipas standardeve<br />
Përgatitja e lëndëve të para<br />
shtazore mirë të klasifikuara për<br />
ambalazhim<br />
Trajtimi i lëndëve të para shtazore<br />
të dëmtuara që nuk i plotësojnë<br />
kushtet për treg<br />
Rregullat e punës gjatë<br />
klasifikimit dhe ruajtja e mjedisit<br />
nga hedhjet e mbeturinave.<br />
Përzgjedhja e ambalazhit<br />
Kriteret e ambalazhimit<br />
Pastrimi dhe procedurat e<br />
pastrimit<br />
Ambalazhimi sipas kërkesave për<br />
ruajtje dhe për treg<br />
Vendosja e lëndëve të para<br />
shtazore të ambalazhuara në<br />
vendin e caktuar për ruajtje dhe<br />
për treg<br />
kontrolli Përzgjedhë veglat dhe<br />
materialin e<br />
nevojshëm;<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
Pastrojë me kujdes<br />
vendin e pranimit;<br />
Bëjë dezinfektimin dhe<br />
sigurimin e pajisjeve<br />
për ajrosje;<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit<br />
gjatë përgatitjes së<br />
vendit për pranimin e<br />
lëndëve të para.<br />
Pranojë lëndët e para<br />
me prejardhje shtazore<br />
Përzgjedhë veglat dhe<br />
makineritë për<br />
klasifikim;<br />
Përcaktojë llojin<br />
lëndëve të para për<br />
klasifikim;<br />
Respektojë kriteret për<br />
klasifikim;<br />
Zgjedhë prodhimet e<br />
mira për ambalazhim;<br />
Hedhë në vend të<br />
duhur prodhimet që<br />
nuk i plotësojnë kushtet<br />
për treg;<br />
Zbatojë rregullat e<br />
punës gjatë klasifikimit<br />
dhe të mbrojë mjedisin<br />
nga mbeturinat.<br />
Respektojë kriteret e<br />
zgjedhjes së<br />
ambalazhit;<br />
Zbatojë kriteret e<br />
ambalazhimit;<br />
Bëjë pastrimin dhe të<br />
zgjedhë procedurat më<br />
të përshtatshme për<br />
pastrim;<br />
Respektojë kërkesat e<br />
ruajtjes së lëndëve të<br />
para;
Metodat e të<br />
mësuarit të<br />
rekomanduara<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 12<br />
Nxënësi<br />
ruan lëndët<br />
e para<br />
shtazore<br />
gjatë<br />
qëndrimit në<br />
depo.<br />
Rregullat e sigurisë së punës.<br />
Caktimi i vendit për ruajtje të<br />
lëndëve të para shtazore<br />
Kriteret e vendosjes së lëndëve të<br />
para<br />
Lëshimi në veprim i pajisjeve të<br />
ajrimit<br />
Matja dhe mirëmbajtja e<br />
temperaturës, lagështisë dhe<br />
shtypjes në depo<br />
Kontrollimi i lëndëve të para gjatë<br />
ruajtjes në depo<br />
Largimi i lëndëve të para të<br />
dëmtuara<br />
Zbatimi i planit për hedhjen e<br />
lëndëve të para të dëmtuara<br />
Regjistrimi i saktë i lëndëve të<br />
para<br />
Rregullat e kujdesit teknik e të<br />
mbrojtjes së mjedisit nga hedhja e<br />
mbeturinave.<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
Vendosë lëndët e para<br />
të ambalazhuara në<br />
depo;<br />
Zbatojë rregullat e<br />
sigurisë në punë.<br />
Caktojë vendin më të<br />
përshtatshëm për<br />
ruajtjen e lëndëve të<br />
para, duke u bazuar në<br />
llojin e tyre;<br />
Respektojë kriteret e<br />
vendosjes së lëndëve<br />
të para;<br />
Lëshojë në veprim<br />
stabilimentet e ajrimit<br />
në momentin e duhur;<br />
Kontrollojë dhe<br />
mirëmbajë<br />
temperaturën,<br />
lagështinë dhe<br />
shtypjen në depo<br />
Kontrollojë kohë pas<br />
kohe lëndët e para<br />
gjatë ruajtjes;<br />
Largojë me kujdes<br />
lëndët e para të<br />
dëmtuara;<br />
Zbatojë planin e<br />
hedhjes së lëndëve të<br />
para të dëmtuara;<br />
Bëjë regjistrimin e<br />
saktë të lëndëve të<br />
para;<br />
respektojë rregullat e<br />
kujdesit teknik e të<br />
mbrojtjes së mjedisit<br />
nga hedhja e<br />
mbeturinave.<br />
Trajtimi i këtij moduli duhet të bëhet në ferma, qumështore, therrtore, dhe në depot e<br />
prodhimeve bujqësore.<br />
Mësuesi i praktikës duhet të përdorë sa më shumë që të jetë e mundur demonstrimet<br />
konkrete për pranimin, klasifikimin, ambalazhimin dhe ruajtjen e lëndëve të para shtazore.<br />
Pjesa më e madhe e të mësuarit do të ketë në qendër nxënësin, por me referencë të<br />
mësuesit në ndonjë rast.<br />
Veprimtaritë praktike do të kryhen duke bërë më parë demonstrimin nga mësuesi.<br />
Rekomandohet që nxënësit të mbajnë shënime për udhëzimet që jepen nga mësuesi, si<br />
dhe të shfrytëzojnë manualet e përdorimit ose katalogë të pajisjeve që përdoren për<br />
pranimin, klasifikimin dhe ambalazhimin e lëndëve të para.<br />
Nxënësi do të përvetësojë kompetencat nëpërmjet veprimtarive praktike.
Baza materiale<br />
e<br />
domosdoshme<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 13<br />
Mësuesi i praktikës duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të<br />
ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së pajisjeve për pranimin e lëndëve të para me<br />
origjinë shtazore.<br />
Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të synohet vlerësimi i demonstrimit praktik të njohurive e<br />
të shprehive të punës.<br />
Fermë bujqësore, qumështore, thertore;<br />
Mjedise të prodhimeve bujqësore.<br />
Makina për klasifikim, ambalazhim dhe dezinfektim<br />
Depo për ruajtje.<br />
Komplet ambalazhe dhe pajime të nevojshme.<br />
Mjetet transportuese.<br />
Katalogë dhe udhëzime për përdorimin e makinave të nevojshme për pranimin e lëndëve të<br />
para shtazore.<br />
Fletë-raport për punë.<br />
Materiale studimore.
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 14<br />
Moduli: “Përpunimi dhe ruajtja e prodhimeve me prejardhje shtazore 1”<br />
Lëmia: Teknologji ushqimore<br />
Niveli: I<br />
Kodi: ?<br />
Nr i orëve: 70<br />
Qëllimi i modulit: Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për kryer punët në<br />
konservimin e mishit, peshkut dhe vezëve, në pranimin dhe përpunimin e qumështit, paketimin,<br />
transportin dhe ruajtjen e prodhimeve me prejardhje shtazore.<br />
Rezultatet e të<br />
mësuarit<br />
Aktiviteti Përmbajtja e aktivitetit Procedurat e vlerësimit<br />
Instrumentet<br />
e vlerësimit<br />
Kriteret e realizimit<br />
Nxënësi Përzgjedhja e veglave dhe Vëzhgim i Përzgjedhë veglat dhe<br />
kryen punët pajisjeve të punës.<br />
demonstrimit pajisjet e punës sipas<br />
në<br />
të nxënësit procesit të konservimit<br />
konservimin Kontrolli teknik i stabilimenteve me listë dhe përpunimit<br />
e mishit, për ftohje, ngrirje dhe tymosje kontrolli<br />
peshkut dhe<br />
Kontrollojë stabilimentet<br />
vezëve Ftohja dhe ngrirja<br />
për ftohje, ngrirje dhe<br />
tymosje në bazë<br />
Tymosja<br />
Kripësja dhe shëllirimi<br />
kritereve të kërkuara<br />
sipas llojit të prodhimit<br />
Bëjë ftohjen dhe ngrirjen<br />
Përcaktimi i cilësisë së<br />
e mishit, peshkut,<br />
prodhimeve të konservuara<br />
vezëve sipas kërkesave<br />
teknike për secilin lloj të<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
prodhimit<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
Konservimit të mishit, peshkut<br />
Bëjë tymosjen e mishit,<br />
peshkut sipas<br />
dhe vezëve<br />
kërkesave teknike të<br />
procesit të tymosjes<br />
Bëjë kriposjen dhe<br />
shëllirimin e mishit dhe<br />
peshkut sipas<br />
kërkesave teknike të<br />
procesit për kriposje dhe<br />
shëllirim<br />
Zbatojë rregullat e<br />
sigurimit teknik dhe të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
konservimit të mishit,<br />
peshkut dhe vezëve<br />
Zbatojë rregullat<br />
higjieno-sanitare të<br />
ruajtjes së mjedisit<br />
gjatë konservimit dhe<br />
përpunimit të<br />
prodhimeve
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 15<br />
Nxënësi<br />
kryen punët<br />
në pranimin<br />
dhe<br />
përpunimin<br />
e qumështit<br />
Nxënësi<br />
kryen punët<br />
në<br />
paketimin,<br />
transportin<br />
dhe ruajtjen<br />
e<br />
prodhimeve<br />
Përzgjedhja e veglave dhe<br />
pajisjeve të punës.<br />
Kontrolli teknik i stabilimenteve<br />
për pranimin dhe përpunimin e<br />
qumështit<br />
Pranimi i qumështit<br />
Filtrimi dhe ftohja e qumështit<br />
Standardizimi i përmbajtjes së<br />
yndyrës në qumësht<br />
Përpunimi termik i qumështit<br />
(pasterizimi dhe sterilizimi)<br />
Homogjenizimi i qumështit<br />
Kontrolli i cilësisë së qumështit<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
pranimit dhe përpunimit të<br />
qumështit<br />
Përzgjedhja e veglave dhe<br />
pajisjeve të punës<br />
Kontrolli teknik i stabilimenteve<br />
për paketimin, transportin dhe<br />
ruajtjen e prodhimeve<br />
Paketimi, llojet e paketimit sipas<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
Përzgjedhë veglat dhe<br />
pajisjet e punës<br />
Kryej kontrollimin<br />
teknik të stabilimenteve<br />
për ftohje, ngrirje dhe<br />
tymosje<br />
Kryej analizën e<br />
cilësisë së qumështit<br />
sipas standardeve dhe<br />
pranimin e tij<br />
Bëjë filtrimin dhe<br />
ftohjen e qumështit<br />
sipas normave të<br />
kërkuara<br />
Bëjë standardizimin e<br />
përmbajtjes së yndyrës<br />
në qumësht sipas<br />
kërkesave të tregut<br />
Monitoron parametrat e<br />
temperaturës dhe<br />
kohës gjatë procesit të<br />
përpunimit termik të<br />
qumështit (pasterizimin<br />
dhe sterilizimin)<br />
Monitoron shtypjen dhe<br />
temperaturën gjatë<br />
procesit të<br />
homogjenizimit të<br />
qumështit<br />
Bëjë kontrollin e<br />
cilësisë së qumështit<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit<br />
gjatë pranimit dhe<br />
përpunimit të qumështit<br />
Zbatojë rregullat<br />
higjieno-sanitare të<br />
ruajtjes së mjedisit<br />
gjatë pranimit dhe<br />
përpunimit të qumështit<br />
Përzgjedhë veglat dhe<br />
pajisjet e punës<br />
Kryej kontrollin teknik<br />
të stabilimenteve për<br />
paketimin, transportin<br />
dhe ruajtjen e<br />
prodhimeve
Metodat e të<br />
mësuarit të<br />
rekomanduara<br />
Baza materiale<br />
e<br />
domosdoshme<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 16<br />
me<br />
prejardhje<br />
shtazore<br />
llojit të prodhimit<br />
Transporti, mjetet për transport<br />
Ruajtja, mënyrat e ruajtjes<br />
Rregullat higjieno-sanitare që<br />
duhet plotësuar gjatë paketimit,<br />
transportit dhe ruajtjes së<br />
prodhimeve me prejardhje<br />
shtazore<br />
Kryej paketimin sipas<br />
llojit të prodhimit<br />
Monitoroj transportimin<br />
e brendshëm të<br />
prodhimeve<br />
Përzgjedhë mënyrat e<br />
ruajtjes sipas llojit të<br />
prodhimit<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit<br />
gjatë paketimit,<br />
transportit dhe ruajtjes<br />
së prodhimeve<br />
Zbatoj[ rregullat<br />
higjieno-sanitare të<br />
ruajtjes së mjedisit<br />
gjatë paketimit,<br />
transportit dhe ruajtjes<br />
Trajtimi i këtij moduli duhet të bëhet në thertore, hurdha, ferma të pulave, qumështore dhe<br />
në depot e prodhimeve shtazore.<br />
Mësuesi i praktikës duhet të përdorë sa më shumë që të jetë e mundur demonstrimet<br />
konkrete për operacionet themelore dhe teknikat e përgatitjes së prodhimeve shtazore për<br />
përpunim, mënyrat e konservimit dhe ruajtjes së prodhimeve shtazore.<br />
Pjesa më e madhe e të mësuarit do të ketë në qendër nxënësin, por me referencë të<br />
mësuesit në ndonjë rast.<br />
Veprimtaritë praktike do të kryhen duke bërë më parë demonstrimin nga mësuesi.<br />
Rekomandohet që nxënësit të mbajnë shënime për udhëzimet që jepen nga mësuesi, si<br />
dhe të shfrytëzojnë manualet e përdorimit ose katalogë të pajisjeve që përdoren për<br />
përfitimin e prodhimeve shtazore<br />
Nxënësi do të përvetësojë kompetencat përmes veprimtarive praktike.<br />
Mësuesi i praktikës duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të<br />
ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së pajisjeve për përpunimin e lëndëve të para me<br />
prejardhje shtazore<br />
Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të synohet vlerësimi i demonstrimit praktik të njohurive<br />
e të shprehive të punës.<br />
Thertore, hurdha, ferma të pulave, qumështore dhe depo të prodhimeve shtazore.<br />
Makina për përpunimin e prodhimeve me prejardhje shtazore<br />
Depo për ruajtjen e prodhimeve me prejardhje shtazore<br />
Komplet ambalazhe dhe pajime të nevojshme për paketim<br />
Mjetet transportuese<br />
Katalogë dhe udhëzime për përdorimin e makinave të nevojshme për përfitimin e<br />
prodhimeve me prejardhje shtazore<br />
Fletë-raport për punë.<br />
Materiale studimore
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 17<br />
Moduli: “Përpunimi dhe ruajtja e prodhimeve me prejardhje bimore 1”<br />
Lëmia: Teknologji ushqimore<br />
Niveli: I<br />
Kodi: ?<br />
Nr i orëve: 105<br />
Qëllimi i modulit: Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për të kryer<br />
punët në procesin teknologjik të prodhimit te miellit, makaronave, prodhimeve<br />
konditorike, sheqerit dhe karameleve, vajit, konservimit të frutave dhe perimeve si dhe<br />
prodhimin e pijeve jo alkoolike.<br />
Rezultatet e të<br />
mësuarit<br />
Aktiviteti Përmbajtja e aktivitetit Procedurat e vlerësimit<br />
Instrumentet<br />
e vlerësimit<br />
Kriteret e realizimit<br />
Nxënësi Përzgjedhja e veglave dhe Vëzhgim i Përzgjedhë veglat dhe<br />
kryen punët pajisjeve të punës.<br />
demonstrimit pajisjet e punës për<br />
në procesin<br />
të nxënësit bluarjen e grurit dhe<br />
teknologjik Përgatitja e grurit për bluarje. me listë prodhimin e miellit.<br />
të prodhimit<br />
kontrolli<br />
të miellit Pastrimi i grurit nga papastërtitë<br />
Kontrolli teknik i makinës për<br />
Përgatitë grurin për<br />
bluarje.<br />
bluarjen e grurit<br />
Kalibrimi i cilindrave për<br />
Pastrojë grurin nga<br />
papastërtitë<br />
bluarjen e grurit.<br />
Kryejë kontrollin teknik të<br />
makinës për bluarjen e<br />
Montimi i sitave dhe përzgjedhja<br />
e tyre.<br />
grurit<br />
Bëjë kalibrimin e<br />
Bluarja e grurit dhe prodhimi i<br />
cilindrave për bluarjen e<br />
miellit<br />
grurit.<br />
Përcaktimi i cilësisë së miellit.<br />
Përgatitja e miellit për tregpaketimi.<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të miellit.<br />
Bëjë kontrollin dhe<br />
montimin e sitave<br />
Kontrollon procesin e<br />
bluarjes së grurit dhe të<br />
prodhimit të miellit<br />
Përcaktojë cilësinë e<br />
miellit sipas tipeve të tij.<br />
Bëjë paketimin e miellit<br />
sipas kërkesave të<br />
tregut, bartjen (dërgimin)<br />
dhe depozitimin.<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të miellit.
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 18<br />
Nxënësi<br />
kryen punët<br />
në procesin<br />
teknologjik<br />
të prodhimit<br />
të<br />
makaronave<br />
Nxënësi<br />
kryen punët<br />
në procesin<br />
teknologjik<br />
të përfitimit<br />
të biskotave<br />
dhe<br />
prodhimeve<br />
konditorike.<br />
Përgatitja e lëndëve të para dhe<br />
shtesave përmirësuese për<br />
prodhimin e makaronave,<br />
Marrja në dorëzim e lëndës së<br />
parë,<br />
Harmonizimi i miellrave,<br />
Përgatitja e shtesave<br />
përmirësuese,<br />
Pastrimi dhe transporti i miellit<br />
në presë.<br />
Gatimi i brumit, dozimi i miellit,<br />
ujit dhe shtesave<br />
përmirësuese, brumosja.<br />
Presimi i brumit.<br />
Formimi i makaronave prerja<br />
dhe radhitja e tyre.<br />
Tharja paraprake dhe<br />
përfundimtare,<br />
Ftohja graduale deri në<br />
temperaturën e mjedisit<br />
rrethues.<br />
Paketimi, etiketimi dhe<br />
ambalazhimi.<br />
Ruajtja e prodhimit të gatshëm.<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të makaronave.<br />
Përgatitja e lëndëve të para dhe<br />
lëndëve ndihmëse për<br />
prodhimin e biskotave dhe<br />
prodhimeve konditorike.<br />
Përgatitja, shkriftërimi dhe<br />
përpunimi i brumit.<br />
Formimi i biskotave. Pjekja.<br />
Ftohja, paketimi dhe depozitimi.<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të prodhimeve<br />
konditorike.<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
Përgatisë lëndët e para<br />
dhe shtesat<br />
përmirësuese për<br />
prodhimin e<br />
makaronave,<br />
Marrë në dorëzim lëndën<br />
e parë,<br />
Harmonizojë miellrat,<br />
Përgatisë shtesat<br />
përmirësuese,<br />
Kontrollon procesin e<br />
brumosjes, dozimit të<br />
miellit me ujë dhe shtesa<br />
përmirësuese.<br />
Kontrollon procesin e<br />
presimit të brumit sipas<br />
formave të përzgjedhura<br />
të makaronave.<br />
Bëjë rregullimin e<br />
lagështisë dhe tharjen<br />
e makaronave.<br />
Bëjë ftohjen graduale të<br />
makaronave deri në<br />
temperaturën e mjedisit.<br />
Paketojë, etiketojë,<br />
ambalazhojë dhe ruajë<br />
makaronat e prodhuara.<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të<br />
makaronave.<br />
Përgatisë lëndët e para<br />
dhe lëndët ndihmëse.<br />
Kontrollon procesin e<br />
brumosjes, shkriftësimit<br />
dhe përpunimit të brumit<br />
sipas llojit të prodhimit<br />
Përzgjedhë formën e<br />
biskotave dhe<br />
prodhimeve të ngjashme<br />
konditorike.<br />
Bëjë pjekjen e biskotave<br />
dhe prodhimeve të<br />
ngjashme konditorike<br />
sipas llojit të prodhimit.
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 19<br />
Nxënësi<br />
kryen punët<br />
në procesin<br />
teknologjik<br />
të prodhimit<br />
të sheqerit<br />
dhe<br />
karamelave.<br />
Nxënësi<br />
kryen punët<br />
në procesin<br />
teknologjik<br />
të prodhimit<br />
të vajit.<br />
Pastrimi dhe rriskimi i panxharit<br />
të sheqerit.<br />
Trajtimi me gëlqere i lëngut te<br />
fituar.<br />
Ngopja e parë dhe e dytë me<br />
CO.<br />
Avullimi i lëngut, përqendrimi i<br />
shurupit dhe kristalizimi.<br />
Paketimi dhe ruajtja e sheqerit.<br />
Përgatitja e lëndëve të para dhe<br />
ndihmëse për karamele<br />
Përgatitja e shurupit, ftohja dhe<br />
përpunimi i masës.<br />
Përzgjedhja e formës së<br />
karameleve.<br />
Mbështjellja,amballazhimi dhe<br />
ruajtja e karamelave.<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të sheqerit dhe<br />
karamelave.<br />
Pranimi, pastrimi dhe tharja e<br />
farave të bimëve vajore.<br />
Qërimi, kondicionimi dhe<br />
bluarja e farave vajore.<br />
Përfitimi i vajit të papërpunuar<br />
me presim dhe ekstrahim.<br />
Rafinimi i vajit të papërpunuar.<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
Ftohë, paketojë dhe<br />
ruajë biskotat dhe<br />
prodhimet e ngjashme<br />
konditorike sipas llojit të<br />
prodhimit.<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të biskotave<br />
dhe prodhimeve të<br />
ngjashme konditorike.<br />
Pastrojë dhe rriskojë<br />
panxharin e sheqerit.<br />
Trajtojë me gëlqere<br />
lëngun e fituar.<br />
Bëjë ngopjen e parë dhe<br />
te dytë me CO.<br />
Avullojë lëngun,<br />
përqendrojë shurupin<br />
dhe kristalizojë.<br />
Paketojë dhe ruajë<br />
sheqerin.<br />
Përgatisë lëndët e para<br />
dhe ndihmëse për<br />
karamele<br />
Përgatisë shurupin, ftohë<br />
dhe përpunojë masën.<br />
Përzgjedhë formën e<br />
karameleve.<br />
Mbështjellë,<br />
ambalazhojë dhe ruajë<br />
karamelet.<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të sheqerit<br />
dhe karameleve.<br />
Pranojë, pastrojë dhe<br />
thajë farat e bimëve<br />
vajore.<br />
Qërojë, kondicionojë dhe<br />
bluaj farat vajore.<br />
Përfitojë vajin e<br />
papërpunuar me presim<br />
dhe ekstrahim.
Metodat e të<br />
mësuarit të<br />
rekomanduara<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 20<br />
Nxënësi<br />
kryen punët<br />
në procesin<br />
teknologjik<br />
të<br />
konservimit<br />
të frutave<br />
dhe<br />
perimeve<br />
dhe<br />
përfitimit të<br />
pijeve<br />
joalkoolike<br />
(freskuese)<br />
Kontrolli i cilësisë së vajit<br />
Paketimi i vajit<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
mbrojtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të vajit.<br />
Konservimi i frutave dhe<br />
perimeve me anë të<br />
përqendrimit të lëndës së thatë.<br />
Konservimi i frutave dhe<br />
perimeve me tharje.<br />
Konservimi kimik.<br />
Konservimi me anë të<br />
fermentimit laktik.<br />
Përfitimi i pijeve joalkoolike<br />
(freskuese)<br />
Kontrolli i cilësisë së<br />
prodhimeve të konservuara dhe<br />
pijeve<br />
Vëzhgim i demonstrimit të<br />
nxënësit me listë kontrolli<br />
joalkoolike<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
mbrojtjes së mjedisit gjatë<br />
konservimit të frutave dhe<br />
perimeve si dhe prodhimit të<br />
pijeve jo alkoolike.<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
Rafinojë vajin e<br />
papërpunuar.<br />
Kontrollojë cilësinë e<br />
vajit sipas standardeve<br />
industriale<br />
Paketojë vajin sipas<br />
kërkesave të tregut<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të vajit.<br />
Konservojë frutat dhe<br />
perimet me anë të<br />
përqendrimit të lëndës<br />
së thatë.<br />
Konservojë frutat dhe<br />
perimet me tharje.<br />
Konservojë frutat dhe<br />
perimet me mënyrë<br />
kimike.<br />
Përfitojë pijet joalkoolike<br />
(freskuese)<br />
Kontrolloj cilësinë së<br />
prodhimeve të<br />
konservuara dhe pijeve<br />
joalkoolike sipas<br />
standardeve industriale<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
konservimit të frutave<br />
dhe perimeve si dhe<br />
prodhimit të pijeve jo<br />
alkoolike.<br />
Trajtimi i këtij moduli duhet të bëhet në reparte të përpunimit të lëndëve me prejardhje<br />
bimore dhe në laboratorët prodhuese.<br />
Mësuesi i praktikës duhet të përdorë sa më shumë që të jetë e mundur demonstrimet<br />
konkrete për procesin teknologjik të prodhimit të miellit, makaronave, prodhimeve<br />
konditorike, sheqerit dhe karameleve, vajit, konservimit të frutave dhe perimeve, përfitimit<br />
të pijeve joalkoolike (freskuese) etj.<br />
Pjesa më e madhe e të mësuarit do të ketë në qendër nxënësin, por me referencë të<br />
mësuesit në ndonjë rast.<br />
Veprimtaritë praktike do të kryhen duke bërë më parë demonstrimin nga mësuesi.<br />
Rekomandohet që nxënësit të mbajnë shënime për udhëzimet që jepen nga mësuesi, si<br />
dhe të shfrytëzojnë manualet e përdorimit ose katalogë të pajisjeve që përdoren për<br />
përpunimin e prodhimeve me prejardhje bimore.
Baza materiale<br />
e<br />
domosdoshme<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 21<br />
Nxënësi do të përvetësojë kompetencat përmes veprimtarive praktike.<br />
Mësuesi i praktikës duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të<br />
ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së pajisjeve për përpunimin e lëndëve të para me<br />
prejardhje bimore<br />
Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të synohet vlerësimi i demonstrimit praktik të njohurive<br />
e të shprehive të punës.<br />
Reparte përpunimi i lëndëve të para me prejardhje bimore<br />
Makina për përpunimin e lëndëve të para me prejardhje bimore<br />
Depo për ruajtje.<br />
Komplet ambalazhe dhe pajime të nevojshme.<br />
Mjetet transportuese.<br />
Katalogë dhe udhëzime për përdorimin e makinave të nevojshme për përpunimin e<br />
lëndëve të para me prejardhje bimore.<br />
Fletëraport për punë.<br />
Materiale studimore<br />
Moduli: “Metodat e përcaktimit sasior të substancave”<br />
Lëmia: Teknologji ushqimore
Niveli: I<br />
Kodi: ?<br />
Nr i orëve: 45<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 22<br />
Qëllimi i modulit: Një moduli praktik që i aftëson nxënësit për zbatimin e metodave të<br />
gravimetrisë, volumetrisë të përcaktimit sasior të substancave, llogaritjes dhe prezantimit të<br />
rezultateve të analizës.<br />
Rezultatet e të<br />
mësuarit<br />
Aktiviteti Përmbajtja e aktivitetit Procedurat e vlerësimit<br />
Instrumentet<br />
e vlerësimit<br />
Kriteret e realizimit<br />
Nxënësi Enët dhe pajisjet laboratorike që Pyetje- Përdorë enët matëse<br />
kryen përdoren për<br />
përgjigje me (pipeta, bireta), si dhe<br />
përcaktime<br />
gojë - pajisje te tjera<br />
sasiore të Përcaktime sasiore të Vëzhgim me laboratorike<br />
substancave substancave<br />
listë kontrolli<br />
duke përdor<br />
Kryejë përcaktime<br />
enët dhe Matja e substancave në peshore<br />
sasiore të substancave<br />
pajisjet analitike<br />
laboratorike.<br />
Matë substanca në<br />
Përgatitja e mostrës për analizë<br />
peshore analitike<br />
kuantitative<br />
bashkëkohore digjitale<br />
Nxënësi<br />
kryen<br />
operacionet<br />
themelore<br />
për<br />
përgatitjen e<br />
mostrës për<br />
analizë<br />
gravimetrike.<br />
Rregullat e sigurisë në punë dhe<br />
të ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
përcaktimit sasior të<br />
substancave<br />
Përgatitja e vendit të punës për<br />
kryerjen e analizës gravimetrike.<br />
Ecuria metodike e metodës<br />
gravimetrike<br />
Përcaktimi gravimetrik i hekurit<br />
Nxjerrja e rezultatit të analizës<br />
gravimetrike të Fe.<br />
Prezantimi dhe krahasimi i<br />
rezultatit me përgjigjen<br />
standarde.<br />
Rregullat e sigurisë në punë dhe<br />
të ruajtjes së mjedisit.<br />
Pyetjepërgjigje<br />
me<br />
gojë -<br />
Vëzhgim me<br />
listë kontrolli<br />
Përgatisë mostra për<br />
analizë kuantitative<br />
Zbatojë si duhet rregullat<br />
e sigurisë në punë dhe<br />
të ruajtjes së mjedisit<br />
gjatë përcaktimit sasior<br />
të substancave<br />
Përgatisë vendin e<br />
punës për kryerjen e<br />
analizës gravimetrike.<br />
Zbaton ecurinë metodike<br />
të metodës gravimetrike:<br />
Ndan mostrat, kryen<br />
precipitimin,<br />
Përgatit letrën filtruese,<br />
Kryen filtrimin me<br />
dekantim,<br />
Shpërlan precipitatin,<br />
Djeg letrën filtruese në<br />
kroxhol<br />
Kalcionmostrat në furrë<br />
deri në peshë konstante
Metodat e të<br />
mësuarit të<br />
rekomanduara<br />
Baza materiale<br />
e<br />
domosdoshme<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 23<br />
Nxënësi<br />
kryen<br />
titullime<br />
volumetrike<br />
duke<br />
përdorë<br />
shembuj<br />
konkret.<br />
Përgatitja e tretësirave për<br />
titullim dhe standardizimi i tyre<br />
Përgatitja e indikatorëve dhe<br />
përdorimi i tyre gjatë procesit të<br />
titullimit<br />
Përcaktime volumetrike.<br />
Përcaktimi i vëllimit ose<br />
përqendrimit të substancës me<br />
titullim në prani të indikatorit<br />
përkatës<br />
Rregullat e sigurisë në punë dhe<br />
të ruajtjes së mjedisit.<br />
Pyetjepërgjigje<br />
me<br />
gojë -<br />
Vëzhgim me<br />
listë kontrolli<br />
Vendos mostrat në<br />
eksikator<br />
Matë precipitatin<br />
Llogarit rezultatin e<br />
mostrës së përcaktuar.<br />
Zbaton rregullat e<br />
sigurisë në punë dhe të<br />
ruajtjes së mjedisit<br />
Përgatisë tretësira për<br />
titullim: titullon H2SO4 me<br />
NaOH në prani të<br />
indikatorit<br />
Përgatisë dhe përdorë<br />
indikatorë gjatë procesit<br />
të titullimit<br />
Kryejë përcaktime<br />
volumetrike:<br />
Përcaktimi i klorureve<br />
me AgNO3<br />
Përcaktimi i Fe 2+ me<br />
tretësirë të KMnO4<br />
Përcaktimi i fortësisë së<br />
ujit me EDTAnë<br />
prani të indikatorit<br />
Përcaktojë vëllimin ose<br />
përqendrimin e<br />
substancës me titullim<br />
në prani të indikatorit<br />
përkatës<br />
Rregullat e sigurisë në<br />
punë dhe të ruajtjes së<br />
mjedisit.<br />
Ky modul duhet të realizohet në laboratorin e kimisë. Mund të organizohen vizita njohëse në<br />
laboratorët tjera kimike dhe të ngjashme.<br />
Mësuesi duhet të përdorë sa më shumë që të jetë e mundur demonstrimet konkrete gjatë<br />
punës me mjete laboratorike.<br />
Nxënësit duhet të ndahen në grupe të vogla dhe duhet të angazhohen sa më shumë në<br />
veprimtari konkrete, në mbështetje të përvetësimit të njohurive që trajton moduli. Ata duhet<br />
të nxiten të diskutojnë në lidhje me rastet e ndryshme që paraqiten në laborator.<br />
Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të zbatohet sa më shumë kontrolli i punës praktike dhe<br />
të vlerësohen aftësitë e fituara nga ata.<br />
Laboratorët për kimi;<br />
Kompleti i veglave, i pajisjeve dhe instrumenteve laboratorike;<br />
Lëndë të para dhe materiale të tjera që përdoren në laboratorin kimik;<br />
Materiale të shkruara (manuale, rregullore, katalogë).<br />
Moduli: “Mikrobiologji dhe higjienë”
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 24<br />
Lëmia: Teknologji ushqimore<br />
Niveli: I<br />
Kodi: ?<br />
Nr i orëve: 30<br />
Qëllimi i modulit: Një modul që i përgatit nxënësit për të zbatuar praktikat e përgatitjes së<br />
preparateve, tereneve ushqyese dhe vrojtimin e tyre në mikroskop për të identifikuar<br />
mikroorganizmat.<br />
Rezultatet e të<br />
mësuarit<br />
Aktiviteti Përmbajtja e aktivitetit Procedurat e vlerësimit<br />
Instrumentet<br />
e vlerësimit<br />
Kriteret e realizimit<br />
Nxënësi kryen Matja dhe vëzhgimi për Pyetje- Përgatisë terrenet<br />
veprime të studime mikrobiologjike përgjigje me ushqyese për kultivimin<br />
përgatitjes së<br />
gojë dhe e mikroorganizmave të<br />
terreneve Përdorimi i mikroskopit vëzhgim me caktuar.<br />
ushqyese të<br />
listë kontrolli<br />
kulturave Vëzhgimi me mikroskop<br />
Përgatisë preparatet<br />
bakterore dhe të<br />
afatshkurtra dhe<br />
kërpudhave Sterilizimi i mjeteve që<br />
afatgjata për vrojtimin e<br />
përdoren në mikrobiologji<br />
mikroorganizmave.<br />
Nxënësi vrojton<br />
mikroorganizmat<br />
në mikroskop .<br />
Kulturat e mikroorganizmave<br />
Terrenet ushqyese të<br />
kulturave bakterore<br />
Terrenet ushqyese të<br />
kulturave kërpudhore<br />
Mbjellja e mikroorganizmave<br />
në terrene ushqyese.<br />
Rregullat e sigurisë në punë<br />
dhe të ruajtjes së mjedisit<br />
gjatë përcaktimit sasior të<br />
substancave<br />
Preparatet për vrojtimin e<br />
baktereve – të vrugut të<br />
dhëmbëve,<br />
Preparatet për vrojtimin e<br />
baktereve – baktereve të<br />
gungzave të bimëve<br />
bishtajore (Rhisobium<br />
leguminosarum)-<br />
Preparatet për vrojtimin e<br />
kërpudhave- m ykut të bukës.<br />
Preparatet për vrojtimin e<br />
kërpudhave- tharmit të<br />
bukës.<br />
Pyetjepërgjigje<br />
me<br />
gojë dhe<br />
vëzhgim me<br />
listë kontrolli<br />
Vizatojë në fletore<br />
mikroorganizmat e<br />
vërejtur në preparate.<br />
Zbatojë si duhet<br />
rregullat e sigurisë në<br />
punë dhe të ruajtjes së<br />
mjedisit gjatë<br />
përcaktimit sasior të<br />
substancave<br />
Vizatojë qelizat e vrugut<br />
të dhëmbëve;<br />
Vizatojë qelizat e<br />
gungzave të bimëve<br />
bishtajore;<br />
Vizatojë qelizat e bykut<br />
të bukës;<br />
Vizatojë qelizat e m ykut<br />
të bukës<br />
Zbaton rregullat e<br />
sigurisë në punë dhe të<br />
ruajtjes së mjedisit
Metodat e të<br />
mësuarit të<br />
rekomanduara<br />
Baza materiale<br />
e<br />
domosdoshme<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 25<br />
Ky model duhet të trajtohet në laboratorin e biologjisë.<br />
Rekomandohet të organizohen vizita në Institutin Shëndetësorë Kombëtar dhe të tjera të<br />
ngjashme.<br />
Arsimtari duhet të përdorë sa më shumë që të jetë e mundur demonstrimet konkrete gjatë<br />
punës me mjete laboratorike.<br />
Nxënësit duhet të angazhohen sa më shumë në veprimtari konkrete, në mbështetje të<br />
përvetësuarit të njohurive qqë trajton moduli.<br />
Ata duhet të nxitin të diskutojnë në lidhje me rastet e ndryshme që paraqiten në aftësitë e<br />
fituara nga ata.<br />
Laboratorët për mikrobiologji;<br />
Kompleti i veglave, i pajisjeve dhe instrumenteve laboratorike;<br />
Terrene ushqyese, enë petri dhe materiale të tjera që përdoren në laboratorin kimik;<br />
Manuale, rregullore, katalogë
NIVELI II te<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 26<br />
Moduli: “Matja e vlerës së pH në mostrat e tretësirave”<br />
Lëmia: Teknologji ushqimore<br />
Niveli: II të<br />
Kodi: ?<br />
Nr i orëve: 30<br />
Qëllimi i modulit: Një modul praktik që i aftëson nxënësit për përdorimin e pH-metrit<br />
për matjen e vlerës pH të tretësirave.<br />
Rezultatet e të<br />
mësuarit<br />
Aktiviteti Përmbajtja e aktivitetit Procedurat e vlerësimit<br />
Nxënësi<br />
përgatitë<br />
vendin e<br />
punës për<br />
matjen<br />
vlerës pH<br />
në<br />
tretësira<br />
me vlerë<br />
pH të<br />
panjohur<br />
Nxënësi<br />
përcakton<br />
vlerën e<br />
pH në<br />
tretësira të<br />
ndryshme.<br />
Përzgjedhja dhe përgatitja e<br />
pajisjeve dhe enëve laboratorike<br />
që përdoren në matjen e pH<br />
Përgatitja e tretësirave të<br />
puferëve<br />
Përgatitja e pH- metrit<br />
Kalibrimi i pH-metrit me tretësira<br />
të puferëve<br />
Përgatitja e mostrës për matjen e<br />
vlerës pH<br />
Rregullat e sigurisë në punë dhe<br />
të ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
përcaktimit sasior të substancave<br />
Përgatitja e puferit të parë (mes<br />
acid).<br />
Hedhja e buferit në enë.<br />
Zhytja e elektrodës së pH-metrit<br />
dhe kalibrimi i vlerës së pH në<br />
vlerën e pH të buferit të parë.<br />
Shpëlarja e elektrodës me ujë të<br />
Instrumentet<br />
e vlerësimit<br />
Pyetjepërgjigje<br />
me<br />
gojë dhe<br />
vëzhgim me<br />
listë kontrolli<br />
Pyetjepërgjigje<br />
me<br />
gojë dhe<br />
vëzhgim me<br />
listë kontrolli<br />
Kriteret e realizimit<br />
Përgatitë vendin e punës<br />
Përgatitë pajisjet dhe<br />
enët laboratorike që<br />
përdoren për matje në<br />
pH-metër<br />
Pregatitë pH-metrin dhe<br />
e kyqë në rrymë<br />
Përgatitë tretësirat e<br />
puferëve<br />
Kalibron pH-metrin me<br />
tretësira të puferëve<br />
Përgatitë mostrën për<br />
matjen e vlerës pH<br />
Bënë leximin e vlerave<br />
pH të mostrave<br />
Zbaton rregullat e<br />
sigurisë në punë dhe të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
matjes së vlerës pH të<br />
tetësirave<br />
Përgatië puferin e parë<br />
(mes acid) dhe e hedh<br />
në enë<br />
Zhytë elektrodën e pHmetrit<br />
dhe bënë<br />
kalibrimin e vlerës së pH<br />
me vlerën pH të buferit<br />
të parë
Metodat e të<br />
mësuarit të<br />
rekomanduara<br />
Baza materiale<br />
e<br />
domosdoshme<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 27<br />
distiluar<br />
Zhytja e elektrodës në tretësirën<br />
e dytë buferike dhe dhe kalibrimi i<br />
vlerës së pH në vlerën pH të<br />
buferit të dytë (mes neutral).<br />
Shpëlarja e elektrodës me ujë të<br />
detsiluar.<br />
Zhytja e elektrodës në tretësirën<br />
e tretë buferike dhe dhe kalibrimi i<br />
vlerës së pH në vlerën pH të<br />
buferit të tretë (mes bazik).<br />
Shpëlarja e elektrodës me ujë të<br />
destiluar.<br />
Zhytja e elektrodës në tretësirë<br />
me vlerë pH të panjohur.<br />
Leximi e vlerave pH të<br />
tretësirave.<br />
Nxjerrja e rezultatit të matjeve të<br />
vlerave pH<br />
Prezantimi dhe krahasimi i<br />
rezultatit me përgjigjen<br />
standarde.<br />
Rregullat e sigurisë në punë dhe<br />
të ruajtjes së mjedisit.<br />
Shpërlajë elektrodën me<br />
ujë të distiluar<br />
Zhytë elektrodën në<br />
tretësirën e dytë buferike<br />
dhe dhe bënë kalibrimin<br />
e vlerës së pH me vlerën<br />
pH të buferit të dytë<br />
(mes neutral)<br />
Shpërlajë elektrodën me<br />
ujë të destiluar<br />
Zhytë e elektrodën në<br />
tretësirën e tretë<br />
buferike dhe bënë<br />
kalibrimin e vlerës pH<br />
me vlerën pH të buferit<br />
të tretë (mes bazik)<br />
Shpërlajë elektrodën me<br />
ujë të destiluar<br />
Zhytë elektrodën në<br />
tretësirë me vlerë pH të<br />
panjohur dhe bënë<br />
leximin e vlerës pH<br />
Nxjerrë rezultatet e<br />
matjeve të vlerave pH<br />
Prezantojë dhe bënë<br />
krahasimin e rezultatit<br />
me përgjigjen standarde.<br />
Zbatojë rregullat e<br />
sigurisë në punë dhe të<br />
ruajtjes së mjedisit.<br />
Ky modul duhet të realizohet në laboratorin e kimisë.<br />
Mund të organizohen vizita njohëse në laboratorët tjera kimike dhe të ngjashme.<br />
Mësuesi duhet të përdorë sa më shumë që të jetë e mundur demonstrimet konkrete gjatë<br />
punës me mjete laboratorike dhe aparatura.<br />
Nxënësit duhet të ndahen në grupe të vogla dhe duhet të angazhohen sa më shumë në<br />
veprimtari konkrete, në mbështetje të përvetësimit të njohurive që trajton moduli. Ata<br />
duhet të nxiten të diskutojnë në lidhje me rastet e ndryshme që paraqiten në laborator.<br />
Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të zbatohet sa më shumë kontrolli i punës praktike dhe<br />
të vlerësohen aftësitë e fituara nga ata.<br />
Laboratorët për kimi;<br />
Kompleti i veglave, i pajisjeve dhe instrumenteve laboratorike;<br />
pH metër<br />
Tretësira të puferëve<br />
Lëndë të para dhe materiale të tjera që përdoren në laboratorin kimik; materiale të<br />
shkruara (manuale, rregullore, katalogë).
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 28<br />
Moduli: “Përcaktimi i yndyrave në materiale të ndryshme me metodën e<br />
ekstraktimit”<br />
Lëmia: Teknologji ushqimore<br />
Niveli: IItë Kodi: ?<br />
Nr i orëve: 30<br />
Qëllimi i modulit: Një modul praktik që i aftëson nxënësit për zbatimin e metodës së<br />
ekstraktimit sipas Soxletit për të përcaktuar yndyrat në produkte të ndryshme, analizimin e<br />
lëndëve të para për prodhimin e yndyrave dhe vajrave.<br />
Rezultatet e të<br />
mësuarit<br />
Aktiviteti Përmbajtja e aktivitetit Procedurat e vlerësimit<br />
Instrumentet<br />
e vlerësimit<br />
Kriteret e realizimit<br />
Nxënësi Përgatitja e vendit të punës. Pyetje- Përgatitë vendin e punës<br />
përgatitë<br />
përgjigje me<br />
vendin e Përgatitja e aparaturës sipas gojë dhe Përgatitë aparaturën<br />
punës për Soxlet-it me balon.<br />
vëzhgim me sipas Soxhlet-it me balon<br />
ekstraktimin<br />
listë kontrolli dhe burim të nxehtësisë<br />
e yndyrave Përzgjedhja e tretësit organik që<br />
me tretës përdoren për ekstraktim.<br />
Përgatitja e tretësit<br />
organik në<br />
organik që përdoret për<br />
aparaturë Përgatitja për punë e peshores<br />
ekstraktim<br />
sipas analitike.<br />
Soxlet-it.<br />
Përgatitë peshoren<br />
Përgatitja e mostrës (të imtësuar<br />
dhe e terur).<br />
analitike<br />
Përgatitë e mostrën duke<br />
Përgatitja e kauzhëza për<br />
e imtësuar dhe terur<br />
ekstraktimin e yndyrës.<br />
Përgatit kauzhëzën me<br />
mostër për ekstraktim<br />
Nxënësi<br />
përcakton<br />
yndyrat në<br />
mostër.<br />
Rregullat e sigurisë në punë dhe<br />
të ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
përcaktimit sasior të substancave.<br />
Montimi i aparaturës dhe shtojcës<br />
sipas Soxletit.<br />
Vendosja e kauzhësës në<br />
shtojcën e Soxletit.<br />
Hedhja e tretësit në balon.<br />
Vendosja e aparaturë në burimin<br />
e nxehtësisë.<br />
Kryerja e ekstraktimit.<br />
Kryerja e distilimit të tretësit<br />
Pyetjepërgjigje<br />
me<br />
gojë dhe<br />
vëzhgim me<br />
listë kontrolli<br />
Zbaton rregullat e<br />
sigurisë në punë dhe të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
përcaktimit sasior të<br />
substancave<br />
Pregatitë mostrën që<br />
përdoret për përcaktimin<br />
e yndyrave<br />
Zbaton ecurinë metodike<br />
të kryerjes së<br />
ekstraktimit<br />
Përcakton sasinë e<br />
yndyrave në mostër të<br />
panjohur<br />
Nxjerr rezultatin e sasisë<br />
së yndyrave
Metodat e të<br />
mësuarit të<br />
rekomanduara<br />
Baza materiale<br />
e<br />
domosdoshme<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 29<br />
Përcaktimi i sasisë së yndyrave<br />
në mostër të panjohur<br />
Nxjerrja e rezultatit të sasisë së<br />
yndyrave<br />
Prezantimi dhe krahasimi i<br />
rezultatit me përgjigjen standarde<br />
Rregullat e sigurisë në punë dhe<br />
të ruajtjes së mjedisit.<br />
Ky modul duhet të realizohet në laboratorin e kimisë.<br />
Prezanton dhe krahason<br />
rezultatet me përgjigjen<br />
standarde<br />
Zbaton rregullat e<br />
sigurisë në punë dhe të<br />
ruajtjes së mjedisit.<br />
Mund të organizohen vizita njohëse në laboratorët tjera kimike dhe të ngjashme.<br />
Mësuesi duhet të përdorë sa më shumë që të jetë e mundur demonstrimet konkrete gjatë<br />
punës me mjete laboratorike dhe aparatura.<br />
Nxënësit duhet të ndahen në grupe të vogla dhe duhet të angazhohen sa më shumë në<br />
veprimtari konkrete, në mbështetje të përvetësimit të njohurive që trajton moduli. Ata duhet<br />
të nxiten të diskutojnë në lidhje me rastet e ndryshme që paraqiten në laborator.<br />
Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të zbatohet sa më shumë kontrolli i punës praktike dhe<br />
të vlerësohen aftësitë e fituara nga ata.<br />
Laboratorët për kimi;<br />
Kompleti i veglave, i pajisjeve dhe instrumenteve laboratorike;<br />
Aparatura për ekstraktim sipas Soxletit<br />
Tretës organik<br />
Lëndë të para dhe materiale të tjera që përdoren në laboratorin kimik.<br />
Materiale të shkruara (manuale, rregullore, katalogë).
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 30<br />
Moduli: “Përpunimi dhe ruajtja e prodhimeve me prejardhje bimore-2”<br />
Lëmia: Teknologji ushqimore<br />
Niveli: II të<br />
Kodi: ?<br />
Nr i orëve: 96<br />
Qëllimi i modulit: Një modul praktikë që i pajis nxënësit me aftësi praktike për të kryer punime<br />
në procesin teknologjik të prodhimit të bazave ushqyese, në procesin teknologjik të prodhimit të<br />
tharmit të furrtarisë, prodhimin e verës,alkoolit etilik dhe distilateve, birrës, konservimin e<br />
frutave dhe perimeve.<br />
Rezultatet e të<br />
mësuarit<br />
Aktiviteti Përmbajtja e aktivitetit Procedurat e vlerësimit<br />
Instrumentet<br />
e vlerësimit<br />
Kriteret e realizimit<br />
Nxënësi Përzgjedhja e veglave dhe Vëzhgim i Përzgjedhë veglat dhe<br />
kryen punët pajisjeve të punës.<br />
demonstrimit pajisjet e nevojshme për<br />
në procesin<br />
të nxënësit prodhimin e bazave<br />
teknologjik Sterilizimi i enëve për prodhimin me listë ushqyese.<br />
të prodhimit e bazave ushqyese.<br />
kontrolli<br />
të bazave<br />
Bëjë sterilizimin e enëve<br />
ushqyese. Përzgjedhja e lëndës për<br />
dhe i mbanë në ambient<br />
prodhimin e bazës ushqyese.<br />
Përzgjedhja e raportit të<br />
steril deri në momentin e<br />
përdorimit.<br />
përzierjes së lëndës themelore<br />
Përzgjedhë lëndën e parë<br />
dhe ujit<br />
Përzgjedhja e temperaturës dhe<br />
për prodhimin e bazave<br />
ushqyese.<br />
vlerës së pH gjatë prodhimit të<br />
Bëjë përzierjen e lëndës<br />
bazave ushqyese.<br />
Largimi i substancave të<br />
themelore me ujë ne<br />
raport të përcaktuar.<br />
dëmshme nga bazat ushqyese.<br />
Bëjë largimin e<br />
substancave të dëmshme<br />
nga bazat ushqyese.<br />
Prodhimi i bazave ushqyese në<br />
gjendje të lëngët.<br />
Prodhimi i bazave ushqyese në<br />
gjendje pluhuri duke bër<br />
dehidratimin e bazave ushqyese<br />
të lëngëta në temperatura të ultë<br />
dhe vakum të lartë.<br />
Paketimi dhe përzgjedhja e<br />
kushteve për ruajtjen e bazave<br />
ushqyese.<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të bazave ushqyese.<br />
Prodhojë bazën ushqyese<br />
në gjendje të lëngët.<br />
Prodhojë bazën ushqyese<br />
në gjendje pluhuri duke<br />
bërë dehidratimin e ujit në<br />
temperaturë të ultë dhe<br />
vakum të lartë.<br />
Bëjë paketimin dhe<br />
përcaktojë kushtet<br />
optimale për ruajtjen e<br />
bazave ushqyese.<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 31<br />
Nxënësi<br />
kryen punët<br />
në procesin<br />
teknologjik<br />
të prodhimit<br />
të tharmit të<br />
furrtarisë.<br />
Nxënësi<br />
kryen punët<br />
në procesin<br />
teknologjik<br />
të prodhimit<br />
të verës.<br />
Përzgjedhja e veglave dhe<br />
pajisjeve të punës.<br />
Përzgjedhja e melasës për<br />
prodhimin e tharmit të furrtarisë.<br />
Përzgjedhja dhe përgatitja e<br />
lëndëve shtesë për prodhimin e<br />
tharmit të furrtarisë.<br />
Përzgjedhja e parametrave<br />
optimale – temperaturës, vlerës<br />
së pH, koncentrimit të ushqimit<br />
bazë si dhe intensitetit të<br />
ajrosjes.<br />
Përzgjedhja e llojit të prodhimit të<br />
tharmit-si tharmë i freskët<br />
në gjendje të lëngët apo të thatë.<br />
Paketimi dhe ruajtja e tharmit të<br />
bukës.<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të tharmit të furrtarisë.<br />
Përzgjedhja e veglave dhe<br />
pajisjeve të punës.<br />
Prodhimi i verës së bardhë dhe<br />
përzgjedhja e rrushit.<br />
Prodhimi i verës së kuqe dhe<br />
përzgjedhja e rrushit.<br />
Përcaktimi i sheqerit dhe<br />
aciditetit në rrush.<br />
Presimi i rrushit dhe përgatitja e<br />
mushtit për fermentim.<br />
Përcjellja e fermentimitsulfitimi,shtimi<br />
i majasë.<br />
Trajtimi i verës.<br />
Kontrollimi organo leptik dhe<br />
laboratorik i verës.<br />
Ambalazhimi i verës.<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
prodhimit të bazave<br />
ushqyese.<br />
Përzgjedhë veglat dhe<br />
pajisjet e nevojshme për<br />
punë.<br />
Përzgjedhë melasën për<br />
prodhimin e tharmit të<br />
furrëtarisë.<br />
Përzgjedhë lëndët shtesë<br />
që i epen melasës së<br />
përzgjedhur.<br />
Përzgjedhë<br />
temperaturën,vlerën e pH,<br />
koncentrimin e ushqimit<br />
bazë, intensitetin e<br />
ajrosjes që kanë ndikim të<br />
madh në kualitetin e<br />
tharmit të furrëtarisë.<br />
Përcaktojë llojin e<br />
prodhimit të tharmit të<br />
furrtarisë.<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknikë e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të tharmit të<br />
furrëtarisë.<br />
Përzgjedhë veglat dhe<br />
pajisjet e nevojshme për<br />
punë.<br />
Përzgjedhë rrushin për<br />
prodhimin e verës së<br />
bardhë.<br />
Përzgjedhë rrushin për<br />
prodhimin e verë së kuqe.<br />
Përcaktojë përmbajtjen e<br />
sheqerit dhe aciditetin në<br />
rrush.<br />
Bëjë presimin e rrushit<br />
dhe përgatitjen e mushtit<br />
për fermentim.<br />
Përcjellë<br />
fermentimin,bënë<br />
sulfitimin dhe ç’sulfitimin e<br />
mushtit dhe shtimin e<br />
majasë alkoolike.<br />
Bëjë trajtimin e verës duke<br />
filluar nga kupazhimi-
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 32<br />
Nxënësi<br />
kryen punët<br />
në procesin<br />
e prodhimit<br />
të alkoolit<br />
etilik dhe<br />
distilateve.<br />
prodhimit të verës. përzierja,<br />
Përzgjedhja e veglave dhe<br />
pajisjeve të punës.<br />
Përzgjedhja e melasës per<br />
prodhimin e alkoolit etilik.<br />
Përpunimi i melasës për alkool<br />
etilik.<br />
Fermentimi i mushtit dhe distilimi<br />
i tij.<br />
Rendimenti teorik dhe praktik i<br />
alkoolit etilik.<br />
Prodhimi i distilateve.<br />
Distilimi,distilimi shkallë-shkallë<br />
ose Rektifikimi<br />
Maturimi-vjetrimi i distilatit.<br />
Kontrolla organoleptike dhe<br />
laboratorike e alkoolit dhe<br />
distilateve.<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të alkoolit dhe<br />
distilateve.<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
Kollaritja duke përdorë<br />
lëndë organike ose<br />
inorganike,<br />
Filtrimin,trajtimin termik të<br />
verës,vjetrimin që mundë<br />
të jetë natyrorë dhe i<br />
përshpejtuar.<br />
Bëjë kontrollin<br />
organoleptik-degustimin<br />
dhe kontrollin kimik të<br />
kualitetit të verës.<br />
Bëjë ambalazhimin e<br />
verës.<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknikë e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të verës.<br />
Përzgjedhë veglat dhe<br />
pajisjet e nevojshme për<br />
punë.<br />
Përzgjedhë melasën për<br />
prodhimin e alkoolit etilik.<br />
Bëjë trajtimin e melasës<br />
me formalinë, gëlqere të<br />
kloruar, acid sulfurik ose<br />
klorhidrik dhe kripëra<br />
ushqyese për majatë.<br />
Bëjë fermentimin e<br />
mushtit.<br />
Bëjë destilimin e mushtit<br />
të fermentuar.<br />
Llogaritë rendimentin<br />
teorikë dhe praktikë të<br />
alkoolit etilik.<br />
Bëjë prodhimin e<br />
distilateve.<br />
Bëjë distilimin,distilimin<br />
shkallë-shkallë.<br />
Bëjë maturimin-vjetrimin e<br />
distilateve.<br />
Bëjë kontrollimin e<br />
kualitetit të alkoolit etilik<br />
dhe distilateve.
Metodat e të<br />
mësuarit të<br />
rekomanduara<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 33<br />
Nxënësi<br />
kryen punët<br />
në procesin<br />
teknologjik<br />
të prodhimit<br />
të birrës.<br />
Nxënësi<br />
mëson<br />
proceset<br />
teknologjike<br />
të<br />
konservimit<br />
të frutave<br />
dhe<br />
perimeve .<br />
Përzgjedhja e veglave dhe<br />
pajisjeve të punës.<br />
Pastrimi dhe klasifikimi i elbit.<br />
Njomja e elbit dhe mbirja e tij.<br />
Tharja dhe bluarja e maltit.<br />
Përgatitja dhe fermentimi i<br />
mushtit.<br />
Vjetrimi i birrës.<br />
Kontrolla dhe ambalazhimi i<br />
birrës.<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të birrës.<br />
Përzgjedhja e veglave dhe<br />
pajisjeve të punes.<br />
Konservimi i frutave dhe<br />
perimeve me anë të përqendrimit<br />
të lëndës së thatë.<br />
Konservimi i frutave dhe<br />
perimeve me tharje.<br />
Konservimi kimik.<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
mbrojtjes së mjedisit gjatë<br />
konservimit te frutave e<br />
perimeve.<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknikë e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të alkoolit etilik<br />
dhe distilateve.<br />
Përzgjedhë veglat dhe<br />
pajisjet e nevojshme për<br />
punë.<br />
Bëjë pastrimin dhe<br />
klasifikimin e elbit.<br />
Bëjë njomjen,mbirjen e<br />
elbit.<br />
Bëjë tharjen dhe bluarjen<br />
e maltit.<br />
Bëjë përgatitjen dhe<br />
fermentimin e mushtit.<br />
Bëjë vjetrimin e birrës.<br />
Bëjë kontrollin dhe<br />
ambalazhimin e birrës.<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknikë e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të birrës.<br />
Përzgjedhë veglat dhe<br />
pajisjet e nevojshme për<br />
punë.<br />
Bëjë konservimin e frutaperimeve<br />
me përqëndrim<br />
të lëndës së thatë,tharje.<br />
Bëjë konservimin kimik të<br />
fruta-perimeve.<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknikë e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
konservimit të frutave dhe<br />
perimeve.<br />
Trajtimi i këtij moduli duhet të bëhet në reparte përpunimi dhe laborator miniprodhues të<br />
prodhimeve bimore.<br />
Mësuesi i praktikës duhet të përdorë sa më shumë që të jetë e mundur demonstrimet<br />
konkrete për procesin teknologjik të prodhimit të bazave ushqyese, tharmit<br />
të furrtarisë,verës , alkoolit, distilateve, birrës si dhe konservimit të frutave dhe perimeve.<br />
Pjesa më e madhe e të mësuarit do të ketë në qendër nxënësin, por me referencë të<br />
mësuesit në ndonjë rast.
Baza materiale<br />
e<br />
domosdoshme<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 34<br />
Veprimtaritë praktike do të kryhen duke bërë më parë demonstrimin nga mësuesi.<br />
Rekomandohet që nxënësit të mbajnë shënime për udhëzimet që jepen nga mësuesi, si dhe<br />
të shfrytëzojnë manualet e përdorimit ose katalogë të pajisjeve që përdoren për prodhimin e<br />
produkteve të lartpërmendura.<br />
Nxënësi do të përvetësojë kompetencat përmes veprimtarive praktike.<br />
Mësuesi i praktikës duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të<br />
ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së pajisjeve për përpunimin e lëndëve të para<br />
bimore<br />
Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të synohet vlerësimi i demonstrimit praktik të njohurive e<br />
të shprehive të punës.<br />
Reparte përpunimi i lëndëve të para bimore<br />
Makina për përpunimin e lëndëve të para bimore<br />
Depo për ruajtje.<br />
Komplet ambalazhe dhe pajime të nevojshme.<br />
Mjetet transportuese.<br />
Katalogë dhe udhëzime për përdorimin e makinave të nevojshme për përpunimin e lëndëve<br />
të para bimore.<br />
Fletëraport për punë.<br />
Materiale studimore.<br />
Moduli: “Përpunimi dhe ruajtja e prodhimeve me prejardhje shtazore-2”<br />
Lëmia: Teknologji ushqimore<br />
Niveli: II të<br />
Kodi: ?<br />
Nr i orëve: 99<br />
Qëllimi i modulit: Një modul praktik që i pajis nxënësit me aftësi praktike për kryer punët në<br />
prodhimin dhe ruajtjen e sallameve nga mishi, përpunimin e qumështit duke prodhuar dhe<br />
ruajtur produkte të aromatizuara e fermentuara ,prodhimin e kremës dhe gjalpit, prodhimin e<br />
djathit.<br />
Rezultatet e të<br />
mësuarit<br />
Aktiviteti Përmbajtja e aktivitetit Procedurat e vlerësimit<br />
Instrumentet<br />
e vlerësimit<br />
Kriteret e realizimit<br />
Nxënësi Përzgjedhja e veglave dhe Vëzhgim i Përzgjedhë veglat dhe<br />
kryen punët pajisjeve të punës.<br />
demonstrimit pajisjet e punës për<br />
në prodhimin<br />
të nxënësit prodhimin e sallameve.<br />
e sallameve Kontrolli teknik i stabilimenteve me listë<br />
nga mishi. për përgatitjen e mishit-grirjen e kontrolli Kontrollojë stabilimentet<br />
mishit.<br />
për përgatitjen-grirjen e<br />
mishit.
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 35<br />
Nxënësi<br />
kryen punët<br />
në<br />
përpunimin e<br />
qumështit në<br />
produkte-pije<br />
të<br />
aromatizuara<br />
e<br />
fermentuara.<br />
Përgatitja e brumit për sallame.<br />
Përgatitja e mbështjellësve të<br />
sallameve.<br />
Mbushja,lidhja dhe varja e<br />
sallameve.<br />
Përpunimi termik i sallameve.<br />
Prodhimi i tymit dhe tymosja e<br />
sallameve<br />
Përcaktimi i cilësisë së<br />
sallameve.<br />
Përzgjedhja e mënyrave të<br />
ruajtjes së sallameve.<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të sallameve.<br />
Përzgjedhja e veglave dhe<br />
pajisjeve të punës.<br />
Kontrolli teknik i stabilimenteve<br />
për përpunimin e qumështit<br />
Përpunimi i qumështit për pije të<br />
aromatizuara dhe fermentuara.<br />
Standardizimi i përmbajtjes së<br />
yndyrës në qumësht.<br />
Përgatitja e aromave dhe<br />
shtesave tjera.<br />
Përpunimi termik dhe<br />
homogjenizimi i prodhimeve të<br />
aromatizuara.<br />
Përgatitja e qumështit për<br />
prodhime të fermentuara.<br />
Fermentimi i qumështit.<br />
Kontrolli i cilësisë së produkteve<br />
të aromatizuara dhe<br />
fermentuara.<br />
Pëzgjedhja e mënyrave të<br />
ruajtjes të produkteve në fjalë.<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
Bëjë përgatitjen e brumit<br />
të sallameve duke i<br />
dhënë shtesat që<br />
kërkohen sipas normave<br />
per kualitet.<br />
Bëjë përgatitjen e<br />
mbështjellësve së<br />
sallameve.<br />
Bëjë mbushjen,lidhjen<br />
dhe varjen e sallameve.<br />
Bëjë përpunimin<br />
termik,tymosjen dhe<br />
përcaktojë kualitetin e<br />
sallameve si dhe<br />
përzgjedhë mënyrat e<br />
ruajtjes.<br />
Zbatojë rregullat e<br />
sigurimit teknik dhe të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të sallameve.<br />
Përzgjedhë veglat dhe<br />
pajisjet e nevojshme të<br />
punës.<br />
Kryejë kontrollimin teknik<br />
të stabilimenteve për<br />
prodhimin e produkteve<br />
të aromatizuara dhe<br />
fermentuara.<br />
Bëjë përpunimin e<br />
qumështit sipas kritereve<br />
që kërkohen për<br />
prodhime të<br />
aromatizuara dhe<br />
fermentuara.<br />
Bëjë pregatitjen e<br />
aromave dhe shtesave<br />
tjera të nevojshme.<br />
Bëjë përpunimin termik<br />
dhe homogjenizimin e<br />
prodhimeve të<br />
aromatizuara.<br />
Bëjë përgatitjen dhe<br />
fermentimin e qumështit<br />
për të prodhuar produkte<br />
të fermentuara.<br />
Bëjë kontrollin e cilësisë<br />
së produkteve të
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 36<br />
Nxënësi<br />
kryen punët<br />
në prodhimin<br />
e kremës<br />
dhe gjalpit.<br />
aromatizimit dhe fermentimit të<br />
qumështit.<br />
Përzgjedhja e veglave dhe<br />
pajisjeve të punës.<br />
Kontrolli teknik i stabilimenteve<br />
për prodhimin e kremës dhe<br />
gjalpit.<br />
Prodhimi dhe standardizimi i<br />
yndyrës ne kremë, gjalpë.<br />
Përzgjedhja e temperaturës për<br />
pasterizimin e kremës.<br />
Ftohja dhe stazhionimi i kremës.<br />
Fermentimi i kremës.<br />
Rrahja e kremës.<br />
Larja e kremës me ujë të<br />
pregaditur për larje.<br />
Kriposja e gjalpit.<br />
Shtrydhja e gjalpit.<br />
Paketimi i gjalpit.<br />
Ruajtja, mënyrat e ruajtjes së<br />
gjalpit.<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të kremës dhe gjalpit.<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
aromatizuara dhe<br />
fermentuara si dhe<br />
përcakton mënyrat e<br />
ruajtjes.<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së ambientit<br />
gjatë prodhimit të<br />
produkteve të<br />
aromatizuara e<br />
fermentuara.<br />
Përzgjedhë veglat dhe<br />
pajisjet e punës<br />
Kryej kontrollin teknik të<br />
stabilimenteve për<br />
prodhimin e kremës dhe<br />
gjalpit.<br />
Bëjë standardizimin e<br />
përmbajtjes së yndyrës<br />
në kremë<br />
Bëjë pasterizimin e<br />
kremës në temperaturën<br />
e përzgjedhur.<br />
Bëjë ftohjen e kremës<br />
dhe stazhionimin në<br />
varëshmëri të<br />
temperaturës së ftohjes.<br />
Bëjë fermentimin e<br />
kremës duke përzgjedhur<br />
mënyrën e fermentimit.<br />
Bëjë rrahjen e kremës<br />
duke përcjellur me<br />
kujdes formimin e<br />
kokrrizave të gjalpit.<br />
Bëjë larjen e gjalpit me<br />
ujë të përgatitur<br />
paraprakisht me trajtim<br />
termik ose kimik.<br />
Bëjë kriposjen e gjalpit<br />
me kripë të pastër dhe<br />
paraprakisht të<br />
përpunuar termikisht në<br />
temperaturë 120-130<br />
gradë celsius.<br />
Bëjë shtrydhjen e gjalpit<br />
duke i bashkuar kokrrizat<br />
e tijë në një masë<br />
kompakte dhe sjell deri
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 37<br />
Nxënësi<br />
kryen punët<br />
në prodhimin<br />
e djathit.<br />
Përzgjedhja e veglave dhe<br />
pajisjeve të punës<br />
Kontrolli teknik i stabilimenteve<br />
për prodhimin e djathit.<br />
Pranimi dhe standardizimi i<br />
yndyrës ne qumësht për<br />
prodhimin e djathit.<br />
Përzgjedhja e majasë për<br />
mpiksjen e qumështit.<br />
Mpiksja e qumështit.<br />
Përpunimi i pastës së djathit.<br />
Formimi i djathit, përzgjedhja e<br />
formës.<br />
Presimi i djathit.<br />
Kriposja e djathit.<br />
Stazhionimi i djathit.<br />
Ambalazhimi dhe ruajtja e<br />
djathit.<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
prodhimit të djathit.<br />
Vëzhgim i<br />
demonstrimit<br />
të nxënësit<br />
me listë<br />
kontrolli<br />
në përmbajtje të<br />
lagështisë standarde.<br />
Përzgjedhë mënyrat e<br />
ambalazhimit dhe të<br />
ruajtjes së kremës dhe<br />
gjalpit.<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknik dhe<br />
mbrojtjes së mjedisit<br />
gjatë prodhimit dhe<br />
ambalazhimit të kremës<br />
dhe gjalpit.<br />
Përzgjedhë veglat dhe<br />
pajisjet e punës për<br />
prodhimin e djathit.<br />
Kryejë kontrollin teknik të<br />
stabilimenteve për<br />
prodhimin e djathit.<br />
Bëjë pranimin e<br />
qumështit dhe<br />
standardizimin e<br />
përmbajtjes së yndyrës<br />
në qumësht dhe<br />
përgatitjen e tij për<br />
mpiksje.<br />
Përzgjedhë majanë dhe<br />
aditivët si klorur<br />
kalciumi, fosfat kalciumi<br />
për rritjen e efektit të<br />
majasë gjatë mpiksjes.<br />
Bëjë mpiksjen e<br />
qumështit dhe<br />
përpunimin e pastës së<br />
djathit duke përzgjedhur<br />
temperaturën e ngrohjes.<br />
Bëjë formimin dhe<br />
presimin e djathit në<br />
varshmëri nga fortësia e<br />
përzgjedhur.<br />
Bëjë kriposjen e djathit<br />
duke përzgjedhur<br />
mënyrën e kriposjes –<br />
kriposje e thatë ose<br />
kriposje e njomë.<br />
Bëjë stazhionimin e<br />
djathit.<br />
Bëjë ambalazhimin dhe<br />
ruajtjen e djathit.
Metodat e të<br />
mësuarit të<br />
rekomanduara<br />
Baza materiale<br />
e<br />
domosdoshme<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 38<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknik dhe<br />
mbrojtjes së mjedisit<br />
gjatë prodhimit dhe<br />
ambalazhimit të djathit.<br />
Trajtimi i këtij moduli duhet të bëhet në industri të përpunimit të mishit-në vijën e prodhimit të<br />
sallameve,në industrinë e qumështit- në vijën e prodhimit të produkteve të aromatizuara<br />
dhe fermentuara,dhe në vijën e prodhimit të kremës dhe gjalpit, në vijën e prodhimit të<br />
djathit, depot e prodhimeve shtazore.<br />
Mësuesi i praktikës duhet të përdorë sa më shumë që të jetë e mundur demonstrimet<br />
konkrete për operacionet themelore dhe teknikat e përgatitjes së prodhimeve shtazore për<br />
përpunim, mënyrat e konservimit dhe ruajtjes së prodhimeve shtazore.<br />
Pjesa më e madhe e të mësuarit do të ketë në qendër nxënësin, por me referencë të<br />
mësuesit në ndonjë rast.<br />
Veprimtaritë praktike do të kryhen duke bërë më parë demonstrimin nga mësuesi.<br />
Rekomandohet që nxënësit të mbajnë shënime për udhëzimet që jepen nga mësuesi, si dhe<br />
të shfrytëzojnë manualet e përdorimit ose katalogë të pajisjeve që përdoren për përfitimin e<br />
prodhimeve shtazore<br />
Nxënësi do të përvetësojë kompetencat përmes veprimtarive praktike.<br />
Mësuesi i praktikës duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në punë, të<br />
ruajtjes së mjedisit dhe të mirëmbajtjes së pajisjeve për përpunimin e lëndëve të para me<br />
prejardhje shtazore<br />
Gjatë vlerësimit të nxënësve duhet të synohet vlerësimi i demonstrimit praktik të njohurive e<br />
të shprehive të punës.<br />
Thertore, industri për përpunim të mishit, qumështore,laborator mini-prodhues dhe depo të<br />
prodhimeve shtazore.<br />
Makina për grirjen e mishit,përzierjen e brumit,mbushjen e sallameve,pasterizimin e<br />
sallameve, makina për përpunimin e qumështit në produkte të aromatizuara, makina për<br />
prodhimin e kremës dhe gjalpit,makina për prodhimin e djathit.<br />
Depo për ruajtjen e prodhimeve me prejardhje shtazore<br />
Komplet ambalazhe dhe pajime të nevojshme për paketim.<br />
Katalogë dhe udhëzime për përdorimin e makinave të nevojshme për përfitimin e<br />
prodhimeve me prejardhje shtazore<br />
Fletë-raport për punë.<br />
Materiale studimore
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 39<br />
Moduli: “Kryerja e proceseve teknike me makina”<br />
Lëmia: Teknologji ushqimore<br />
Niveli: II të<br />
Kodi: ?<br />
Nr i orëve: 60<br />
Qëllimi i modulit: Një modul që i aftëson nxënësit për të kryer punime të avullimit, destilimit<br />
rektifikimit të lëngjeve, absorbimit duke përdorur adsorbens të ndryshëm ekstraktimit me tretës<br />
të ndryshëm, kristalizimit.<br />
Rezultatet e të<br />
mësuarit<br />
Aktiviteti Përmbajtja e aktivitetit Procedurat e vlerësimit<br />
Nxënësi<br />
avullon,<br />
destilon,<br />
rektifikon<br />
lëngun<br />
Nxënësi<br />
bën<br />
adsorbiminndajthithjen<br />
me<br />
adsorbensa<br />
të<br />
ndryshem<br />
Përzgjedhja e llojit të lëngut që<br />
do të avullohet, destilohet,<br />
rektifikohet.<br />
Përzgjedhja e veglave dhe<br />
pajisjeve të punës.<br />
Kontrollimi i termometrave dhe<br />
manometrave në aparatin e<br />
avullimit, destilimit, rektifikimit.<br />
Koncentrimi i lëngut deri në<br />
shkallë të përcaktuar.<br />
Përcaktimi laboratorik i shkallës<br />
së koncentrimit.<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë avullimit,<br />
destilimit, rektifikimit.<br />
Kontrollomi i aparaturës për<br />
absorbim.<br />
Përzgjedhja e veglave dhe<br />
pajisjeve të punës.<br />
Përzgjedhja e adsorbensit dhe<br />
përcaktimi i masës -sasisë.<br />
Instrumentet<br />
e vlerësimit<br />
Vëzhgimi i<br />
nxënësit me<br />
listë<br />
kontrolli.<br />
Vëzhgimi i<br />
nxënësit me<br />
listë<br />
kontrolli.<br />
Kriteret e realizimit<br />
Përzgjedhë lëngun për<br />
avullim, destilim,<br />
rektifikim.<br />
Përzgjedhë veglat dhe<br />
pajisjet e nevojshme të<br />
punës.<br />
Kontrollojë me kujdes<br />
termometrat dhe<br />
manometrat në avullues,<br />
distilator dhe rektifikator.<br />
Koncentrojë lëngun deri<br />
ne shkallë të përcaktuar,<br />
rastin konkret e kemi<br />
avullimin e lagështisë<br />
deri sa shurupi i sheqerit<br />
të koncentrohet në 60-<br />
65 % të përmbajtjes së<br />
thatë.<br />
Kontrollojë koncentrimin<br />
e tretësirës- lëngut me<br />
metodën e përzgjedhur.<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes<br />
së mjedisit gjatë<br />
avullimit, desilimit,<br />
rektifikimit.<br />
Bëjë kontrollimin e<br />
aparaturës për<br />
absorbim.<br />
Përzgjedhë veglat dhe<br />
pajisjet e nevojshme<br />
për punë.<br />
Përzgjedhë
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 40<br />
Nxënësi<br />
bën<br />
ekstraktimin<br />
e materialit<br />
të ngurtë<br />
me tretësa.<br />
Nxënësi<br />
bën<br />
kristalizimin<br />
e tretësirës.<br />
Përzgjedhja e temperaturës së<br />
adsorbimit.<br />
Përzgjedhja e kohës së<br />
adsorbimit- kohës së kontaktit.<br />
Përcaktimi i efektit të<br />
adsorbentit.<br />
Freskimi i adsorbentit.<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
adsorbimit.<br />
Kontrollimi i ekstraktonit.<br />
Përzgjedhja e veglave dhe<br />
pajisjeve të punës.<br />
Përgatitja e materialit për<br />
ekstraktim.<br />
Përzgjedhja e tretësit për<br />
ekstraktim.<br />
Përzgjedhja e temperaturës së<br />
ekstraktimit.<br />
Pëzgjedhja e kohës së<br />
ekstraktimit.<br />
Përcaktimi i efektit të<br />
ekstraktimit.<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë procesit<br />
të ekstraktimit.<br />
Kontrollimi i kristalizatorit.<br />
Përzgjedhja e veglave dhe<br />
pajisjeve të punës.<br />
Përzgjedhja e temperaturës së<br />
formimit të kristaleve.<br />
Përcaktimi i kohës së<br />
Vëzhgimi i<br />
nxënësit me<br />
listë<br />
kontrolli.<br />
Vëzhgimi i<br />
nxënësit me<br />
listë<br />
kontrolli.<br />
adsorbentin dhe<br />
përcakton sasinë.<br />
Përzgjedhë<br />
temperaturën e<br />
absorbimit.<br />
Përcaktojë kohën e<br />
absorbimit- kohen e<br />
nevojshme të kontaktit<br />
të adsorbentitit për të<br />
dhënë efektin optimal<br />
Pëcaktojë efektin e<br />
adsorbentit.<br />
Bënë freskimin e<br />
adsorbentit.<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit<br />
gjatë procesit të<br />
adsorbimit.<br />
Kontrollojë ekstraktorin.<br />
Përzgjedhë veglat dhe<br />
pajisjet e nevojshme për<br />
punë.<br />
Përgatit materialin për<br />
ekstraktim.<br />
Bëjë përzgjedhjen e<br />
tretësit.<br />
Përcaktojë kohën e<br />
ekstraktimit dhe<br />
temperaturën.<br />
Përcaktojë shkallën e<br />
ekstraktimit.<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
punës në repartin e<br />
ekstrahimit.<br />
Kontrollojë kristalizatorin.<br />
Përzgjedhë veglat dhe<br />
pajisjet e nevojshme për<br />
punë.<br />
Përzgjedhë<br />
temperaturën e formimit
Metodat e të<br />
mësuarit të<br />
rekomanduara<br />
Baza materiale<br />
e<br />
domosdoshme<br />
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 41<br />
kristalizimit.<br />
Ndarja ekristaleve.<br />
Rregullat e sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë procesit<br />
të kristalizimit.<br />
të kristaleve.<br />
Përcaktojë kohën e<br />
kristalizimit.<br />
Përcjellë temperaturën e<br />
ftohjes- formimit të<br />
kristaleve.<br />
Bëjë ndarjen e kristaleve<br />
duke përzgjedhur<br />
mënyrën e ndarjes.<br />
Respektojë rregullat e<br />
sigurimit teknik e të<br />
ruajtjes së mjedisit gjatë<br />
procesit të kristalizimit.<br />
Trajtimi i këtij moduli duhet të bëhet në repartet prodhuese të industrisë ushqimore.<br />
Gjatë trajtimit të modulit, mësuesi i praktikës duhet të përdorë sa më shumë që të jetë e<br />
mundur edhe demostrimet konkrete të proceseve të avullimit, destilimit, rektifikimit,<br />
adsorbimit, ekstaktimit si dhe kristalizimit.<br />
Nxënësit duhet të praktikohen sa më shumë të jetë e mundur për kryerjen e veprimeve të<br />
avullimit, destilimit, rektifikimit, absorbimit, ekstraktimit, kristalizimit.<br />
Nxënësit duhet të angazhohen në vëzhgime dhe diskutime në lidhje me çështjet e<br />
ndryshme të punimeve në fjalë.<br />
Mësuesi i praktikës duhet të mbikëqyrë respektimin e rregullave të mbrojtjes në<br />
punë,ruajtjes së mjedisit dhe mirëmbajtjes së veglave dhe pajisjeve të punës.<br />
Gjatë vlerësimit të nxënësve, duhet të synohet në demonstrimin praktik të njohurive dhe<br />
koncepteve të fituara.<br />
Repart prodhimi të industrisë ushqimore ose laborator mini-prodhues.<br />
Vegla pune, instrumente matëse,pajisje pune.<br />
Lëngje të ndryshme për ti parë ndryshimet praktike që manifestohen gjat proceseve të<br />
avullimit, destilimit, rektifikimit, adsorbimit, ekstraktimit si dhe kristalizimit.<br />
Katalogje, udhëzues, rregullore, standarde, etj.<br />
Vizatime të vijave teknologjike të prodhimit në të cilat janë të pasqyruara proceset në fjalë.<br />
Materiale studimore.
<strong>Standardet</strong> Profesionale për <strong>Profili</strong>n Teknologji <strong>Ushqimore</strong> 42<br />
10. Qëndrimi i dëshiruar ndaj punës:<br />
Nxënësi /kandidati duhet:<br />
- të tregoj mundësi të përshtatshme komunikimi dhe bashkëpunim, pavarësisht nga<br />
gjinia, raca, etniteti dhe aftësitë fizike e mendore;<br />
- të shprehë lehtësi për të kuptuar mjedisin shoqëror dhe ekonomik, lokal, kombëtar<br />
dhe rajonal, si dhe për të qenë të vetëdijshëm për rolin që mund të luajnë në shoqëri;<br />
- të zhvilloj ndjenjën e sipërmarrjes dhe të disiplinës, kureshtjen intelektuale dhe<br />
vlerat morale;<br />
- të zhvillohet psikologjikisht dhe fizikisht, për të përballuar vështirësitë që do të<br />
ndeshin gjatë veprimtarive të ardhshme jetësore dhe profesionale;<br />
- të zhvilluar kompetencat profesionale, të bazuara në njohuritë, shprehitë dhe<br />
qëndrimet/vlerat, të mjaftueshme për të lehtësuar punësimin dhe përparimin drejt<br />
arsimit dhe aftësimit profesional të mëtejshëm;<br />
- të mbështetje zhvilloj format e bashkëpunimit dhe të besimit të ndërsjellë nëpërmjet<br />
përvojës së punës praktike;<br />
- të respektoj parimet e punës në grup dhe të bashkëpunoj aktivisht në arritjen e<br />
objektivave të pranuara.<br />
- të shpreh interesim për t’u njohur me teknologjitë dhe proceset teknologjike aktuale<br />
e të perspektivës lidhur me sektorin e Teknologjisë <strong>Ushqimore</strong>, në kontekst vendi, si<br />
dhe të integrimit rajonal dhe evropian;<br />
- të ofroj kushte për të njohur dhe për të zbatuar rregullat e mbrojtjes në punë e të<br />
ruajtjes së mjedisit, në përputhje me standardet ndërkombëtare.<br />
11. Trendët e së ardhmes:<br />
- Përdorimi i pajisjeve të reja për përpunimin e lëndës së parë nga prodhimet<br />
bimore apo shtazore.<br />
- Përdorimi i pajisjeve elektronike për përcaktimin e cilësisë së prodhimeve<br />
ushqimore të ndryshme.<br />
- Diversifikim i produkteve të ndryshme ushqimore<br />
- Zhvillim i zinxhirit të marketingut për prodhime të ndryshme ushqimore<br />
- Ngritje e njohurive të lidhura me sistemeve botërore për siguri dhe cilësi të<br />
prodhimeve bujqësore (HACCP, etc).<br />
- Përdorimi i standardeve tjera ndërkombëtare<br />
12. Referenca ndaj klasifikimit të profesioneve sipas standardit ndërkombëtar.<br />
1. Programi mësimor për profilin Teknologji <strong>Ushqimore</strong>, Arsimi Profesional.<br />
Ministria e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë se Kosovës. 2009.<br />
2. Michael Woods and Mary B. Woods. 2000. Ancient Agriculture: From<br />
Foraging to Farming (Ancient Technology)<br />
3. Lekë Gjiknuri, Tefta Rexha, Biologjia e përgjithshme, Tiranë 1989;<br />
4. Daci, N, O. Leci:Kimia organike, Libri shkollor, Prishtinë.<br />
5. Lutkiç, A. Biokimia, Zagreb (1992).