You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Sigurisht që fundi i epokës se emigrimit masiv shënoi një kthim pozitiv në historinë e<br />
Kosovës: Fundin e Represionit politik në Kosovë. Por kjo nuk shënoi njëkohësisht edhe<br />
ndryshime ne gjendjen ekonomike te Kosovës, për te cilën emigrimin masiv ishte më se i<br />
rëndësishëm për komunitetet rurale, duke hequr kështu një aspekt te sigurisë sociale te këtij<br />
vendi.<br />
C. Para<strong>të</strong> e emigran<strong>të</strong>ve: mit apo realitet<br />
Në përgjithësi ne Kosovë, që prej periudhës se pasluf<strong>të</strong>s, besohet se ekonomia e saj mbahet<br />
nga para<strong>të</strong> e dërguara prej diasporës zemërgjerë. Diaspora dhe pasuria ësh<strong>të</strong> një nga mitet më<br />
<strong>të</strong> fuqishme <strong>të</strong> Kosovës sot. Kjo besohet si nga <strong>të</strong> huajt ashtu edhe nga shqiptarët. Megjitha<strong>të</strong>,<br />
ësh<strong>të</strong> e vërtete se ishin emigran<strong>të</strong>t kosovarë Shqiptarë ata që financuan sistemin paralel <strong>të</strong><br />
edukimit dhe shënde<strong>të</strong>sisë gjate viteve te vështira <strong>të</strong> 1990-ës duke mbledhur më shume se<br />
$125 Milionë ne “taksa” 17 . Ishte gjithashtu diaspora që financoi UÇK-në dhe pagoi për një<br />
pjesë <strong>të</strong> madhe <strong>të</strong> rindërtimeve pasluf<strong>të</strong>s.<br />
Sidoqof<strong>të</strong>, si një fenomen i njohur për rendësin e tij <strong>të</strong> madhe për Ekonominë e Kosovës,<br />
para<strong>të</strong> e dërguara nga emigrantet nuk e kanë pasur vëmendjen e duhur nga analistet.<br />
Ekonomia morale qe qëndron pas këtyre parave <strong>të</strong> dërguara (kush i detyrohet kujt) ësh<strong>të</strong><br />
shqyrtuar shumë pak. Ceshtja e parave te dërguara, për çudi ësh<strong>të</strong> e ndare nga çdo lloj<br />
diskutimi mbi emigracionin edhe pse ësh<strong>të</strong> me se e qarte qe ekziston një lidhje ndërmjet tyre.<br />
Ne vitet e fundit ka një rritje <strong>të</strong> interesit mbi ceshtjen e parave <strong>të</strong> dërguara nga emigran<strong>të</strong>t,<br />
midis ekonomis<strong>të</strong>ve dhe hartuesve <strong>të</strong> politikave ne te gjithë boten. Sidoqof<strong>të</strong> para<strong>të</strong> e<br />
dërguara nga emigran<strong>të</strong>t janë një teme e vështirë për tu shqyrtuar.<br />
Së pari ësh<strong>të</strong> shume e vështire te maten sak<strong>të</strong>sisht sasi<strong>të</strong> e parave te dërguara. Vendet e<br />
zhvilluara nuk kanë te dhëna te sakta për para<strong>të</strong> qe dalin nga vendet e tyre, pjesa më e madhe<br />
e <strong>të</strong> cilave del nga kanale jozyrtare. Se dyti, ësh<strong>të</strong> problematik përkufizimi i tyre, duke qenë<br />
se koncepti përfshin edhe një sëre fenomenesh <strong>të</strong> tjera <strong>të</strong> ngjashme 18 .<br />
Përkufizimi klasik përfshin tre elemente:<br />
Para<strong>të</strong> e Dërguara nga Punëtore Emigrante, që janë transferime <strong>të</strong> emigran<strong>të</strong>ve që punojnë<br />
dhe janë rezident ne një vend <strong>të</strong> huaj. “Emigrant” ësh<strong>të</strong> dikush që qëndron (ose pritet <strong>të</strong><br />
qëndrojë) mbi një vit ne një vend <strong>të</strong> huaj, përveç rastit kur e ka marre nënshte<strong>të</strong>sinë e këtij<br />
vendi.<br />
17 Për nje pasqyre <strong>të</strong> detajuar <strong>të</strong> historise së diasporës Kosovare shih Paul Hockenos dhe librin e tij,<br />
Homeland Calling – Exile Patriotism and the Balkan Wars, 2003. Në fondin për Republikën e<br />
Kosovës shih faqen 178.<br />
18 Grupet eksperte <strong>të</strong> FMN-se dhe Bankës Botrore kane mundur <strong>të</strong> gjejne ve<strong>të</strong>m keto kohët e fundit nje<br />
përkufizim, që mund <strong>të</strong> përdoret nga bankat qëndrore nëpër bo<strong>të</strong>. (2005). Duke qëne se pjesa me e<br />
madhe e vlerësimeve <strong>të</strong> cituara ketu jane bëre para vitit 2005, a<strong>të</strong>here përdoret akoma përkufizimi i<br />
vje<strong>të</strong>r. Në përkufizimin e ri, transfertat e emigran<strong>të</strong>ve nuk klasifikohen si para <strong>të</strong> emigran<strong>të</strong>ve <strong>të</strong><br />
derguara nga jashte për në Kosovë<br />
7
Change language