??? - hol.gr

από το οικονοµικό επιτελείο της κυβέρνησης, αφού οι ενεργοί “παίκτες” της αγοράς από 50.000 το
1996, τρία χρόνια αργότερα έφτασαν να είναι 1.750.000!!
−Το Αύγουστο του 1998 ξεσπάει νέα διεθνής κρίση µε επίκεντρο αυτή τη φορά τη Ρωσία.
Στις 27/08/1998 το ελληνικό Χρηµατιστήριο σηµείωσε πτώση ρεκόρ, σχεδόν στο limit-down. Ο Γ.∆.
είχε τώρα “βουτήξει” στις 2.281,33 µονάδες, έχοντας υποχωρήσει εντυπωσιακά από τα ψηλά του
Ιουλίου (2.825,52 µονάδες). Ο νέος πρόεδρος του ΣΜΕΧΑ κ. Π. Βοϊλής δήλωσε µεταξύ άλλων: «Το
Χρηµατιστήριο Αθηνών βρέθηκε στην ίδια άσχηµη θέση που βρέθηκαν τα περισσότερα διεθνή
χρηµατιστήρια.(…)
Πάντως δεν δικαιολογείται να σηµειώνονται τόσο πολλά “limit down”. Πρόκειται για µία
µορφή πανικού, που έκανε και πολλούς Έλληνες να ακολουθούν τους ξένους». 51
Την ίδια µέρα ο εκπρόσωπος της χρηµατιστηριακής εταιρείας Rate Capital κ. Κ.
∆αλαµάνης προέτρεπε τους επενδυτές: «Να κρατήσουν τους τίτλους τους και να κάνουν λίγο υποµονή
µέχρι να περάσει η κρίση. Ήταν µία δύσκολη ηµέρα και η κρίση που προέρχεται από τα γεγονότα στη
Ρωσία ήρθε και στην Ελλάδα, µέσω των ευρωπαϊκών χρηµαταγορών.
Ψυχραιµία. Η κρίση αυτή θα περάσει. Και πρέπει όλοι οι επενδυτές να θυµηθούν τη σοφή
συµβουλή: “Αγοράζουµε µετοχές όταν το Χρηµατιστήριο είναι σε πτώση και πουλάµε στην άνοδο”». 51
Σύµφωνα µε τον οδηγό επιβίωσης στην κρίση της «Ε» (06/09/1998), «(…) οι µακροχρόνιες
τοποθετήσεις σας σε µετοχές θα “δουλεύουν” για σας.» 257
∆υστυχώς οι καιροί διέψευσαν και αυτόν τον “οδηγό”. Οι µακροχρόνιες τοποθετήσεις δεν
“δούλευαν” για µας αλλά εναντίον ηµών… Στην ίδια εφηµερίδα, την ίδια ηµέρα υπήρξε κι άλλη
οδηγία:
«Mακριά από την αγορά ώσπου να ηρεµήσουν τα πράγµατα, ή τοποθετήστε τα χρήµατά σας µε
µεσοµακροχρόνιο ορίζοντα (από 1-2 χρόνια και πάνω), µέσω ενός µετοχικού αµοιβαίου που να
παρουσιάζει καλό ιστορικό αποδόσεων ακόµη και σε “δίσεκτες” χρονιές. (…)
Όπως αποδεικνύει η ιστορία των χρηµατιστηρίων ύστερα από κάποιο διάστηµα που µπορεί να
είναι δύο µήνες, µπορεί όµως να είναι και 10 χρόνια, οι τιµές θα είναι πάλι σε πολύ υψηλά επίπεδα σε
σχέση µε την τρέχουσα περίοδο για τις µετοχές των επιχειρήσεων που θα µείνουν στην αγορά.» 258
Μην αγωνιάτε, λοιπόν, όσοι εγκλωβισµένοι. ∆έκα χρονάκια θα περάσουν στο τάκα-τάκα.
Αυτό βέβαια για όσους επιβιώσουν… Οι άλλοι, έτσι κι αλλιώς, δεν θα τα χρειάζονται εκεί που θα
πάνε, οπότε, πάλι κερδισµένοι θα είναι…Συγνώµη για το µαύρο χιούµορ, αλλά καµιά φορά
χρειάζεται.
−Στις 12/01/1999 ο Γενικός ∆είκτης Τιµών του ΧΑΑ είχε κλείσει στις 2.983,56 µονάδες , ενώ
ο FTSE/ΧΑΑ 20 έκλεισε στις 1.892,41 µονάδες. Την ίδια µέρα η «Ε» δηµοσίευε άρθρο του
διακεκριµένου δηµοσιογράφου κ. Βίκτωρα Νέτα, που έλεγε τα πράγµατα µε το όνοµά τους. Το άρθρο
αυτό αποδείχτηκε προφητικό. Παραθέτω χαρακτηριστικά αποσπάσµατα:
«Για τους µικροκαταθέτες όµως, δηλαδή για κάποια εκατοµµύρια Έλληνες − και αυτοί είναι οι
περισσότεροι − δεν δικαιολογείται κανενός είδους ευρωευφορία, όπως δεν δικαιολογείται για τους
µισθωτούς, τους συνταξιούχους, τους ανέργους και γενικότερα για τα χαµηλά εισοδήµατα, δηλαδή τους
µη έχοντες. Aυτό είναι ευρωδυστυχία ή η άλλη όψη της ΟNE. Οι µικροκαταθέτες έχασαν και θα χάνουν
ως την ένταξη της Eλλάδας στην ΟNE, µπορεί και αργότερα, αν κάτι δεν αλλάξει. H σύγκλιση, δηλαδή η
πορεία προς την ΟNE, ευνοεί τους έχοντες και κατέχοντες και ζηµιώνει αυτούς που πάντα χάνουν και
πληρώνουν µε θυσίες.(…) Eίναι σαφές ότι θα χάσουν οι µικροκαταθέτες, θα συρρικνωθεί το κοµπόδεµα
των οικονοµιών που αποταµιεύονται.
∆εν θα χάσουν οι θεσµικοί επενδυτές, ούτε οι έχοντες και κατέχοντες που παίζουν στο
χρηµατιστήριο παρασύροντας στον τζόγο και µικρούς, οι οποίοι, αν δεν συγκρατηθούν, θα χάσουν σε µια
πιθανή κρίση ίσως και ολόκληρη την περιουσία τους. Aυτόν τον κίνδυνο κανείς δεν τον επισηµαίνει
ανοιχτά, αλλά µε µισόλογα προσπαθούν να συγκρατήσουν την ευρωευφορία, ακριβώς γιατί δεν έχει
ουσιαστικό αντίκρισµα.(…)
∆ικαιολογείται, λοιπόν, η ευρωευφορία από την άνοδο και µόνο των τιµών του Xρηµατιστηρίου,
στο οποίο έφτασαν να παίζουν σήµερα περίπου ένα εκατοµµύριο Έλληνες, µε την προσδοκία ότι θα
γίνουν πλούσιοι από τη µία µέρα στην άλλη; Aρκετοί θα κερδίσουν, αλλά και πολλοί θα χάσουν, γιατί
είναι κανόνας ότι: Όταν κάποιοι κερδίζουν, κάποιοι άλλοι χάνουν. ∆ικαιολογείται, επίσης, το σλόγκαν
179