??? - hol.gr

ανθρώπων µε συµφέροντα. Έδρασαν µε ιδιαίτερη “επιτυχία”, κυρίως την περίοδο του καλοκαιριού του
1999 έως και το ∆εκέµβριο του ίδιου έτους, δηλαδή τότε που κάθε µετοχή ανέβαινε χωρίς ιδιαίτερο
λόγο, απολαµβάνοντας, το διάστηµα αυτό, την εµπιστοσύνη των νέων και φιλόδοξων θεσµικών
επενδυτών.»
Η κριτική, βέβαια, και οι καταγγελίες είναι εύκολες εκ των υστέρων…
Εκτός αυτών υπήρχαν και οι πάσης φύσεως και προελεύσεως αναλυτές, οι οποίοι ως δήθεν
ειδικοί, µέσω τεχνικών αναλύσεων ή απλά εκτιµήσεων, άλλοτε εσκεµµένα κι άλλοτε λόγω άγνοιας,
παραπληροφορούσαν τους νεόκοπους επενδυτές, πείθοντάς τους να αγοράζουν µετοχές σε υψηλές
τιµές, να πουλάνε όταν δεν έπρεπε ή να εφησυχάζουν και να µην πουλάνε όταν η αγορά είχε πάρει τον
κατήφορο. Οι άπειροι δηλαδή επενδυτές, παρασυρόµενοι από τους ντελάληδες, έµπαιναν κι έβγαιναν
σε λάθος χρόνο, τοις κείνων ρήµασι πειθόµενοι, ή “µουλάρωναν” και παρέµεναν εγκλωβισµένοι.
Απεναντίας, οι έχοντες την εσωτερική πληροφόρηση και κινούντες τα νήµατα, γνώριζαν πότε να
µπουν και πότε να βγουν, για να είναι πάντα “κερδισµένοι”.
Για να συνειδητοποιήσουµε το µοιραίο ρόλο που έπαιξαν όλοι αυτοί οι παράγοντες στο
“έπος” του Xρηµατιστηρίου, αλλά και για να εµβαθύνουµε περισσότερο στη µαύρη “φιλοσοφία ” των
αγορών, θα παραθέσω “απάνθισµα” δηµοσιευµάτων του Τύπου της επίµαχης περιόδου. Ας µην
ξεχνάµε πως το υπ’ αριθµόν ένα αξίωµα της χρηµατιστηριακής “βίβλου” είναι: οι εσφαλµένες
εκτιµήσεις των πολλών δηµιουργούν ευκαιρίες πλουτισµού στους ολίγους. Κοινώς, τα λάθη, δηλαδή
η άγνοια, των πολλών δηµιουργούν περιουσίες στους ολίγους κερδοσκόπους…
Ανάµεσα στα αποσπάσµατα δηµοσιευµάτων που θα παραθέσω, θα υπάρξουν βεβαίως και
µερικά που ανήκουν σε συνετές φωνές, τα οποία δυστυχώς ελάχιστοι είχαν πάρει είδηση κι ακόµη
λιγότεροι έλαβαν σοβαρά υπ’ όψη τους.
−Στις 27 Οκτωβρίου του 1997 ξέσπασε κρίση στο Χρηµατιστήριο του Χονγκ Κονγκ, που
σηµείωσε πτώση 5.5%. Όπως ήταν αναµενόµενο, occasione data, η κρίση µεταδόθηκε αστραπιαία
σε όλα τα χρηµατιστήρια της ∆ύσης.! Την ηµέρα εκείνη ο Dow Jones έκανε µεγάλη βουτιά, για να
ανακάµψει όµως θεαµατικά την εποµένη και να αντισταθµίσει µέρος των απωλειών του. To XAA δεν
θα µπορούσε να χάσει την ευκαιρία για “διόρθωση” (-2,58%).
Όπως γράφει ο Τσαρλς Π. Κίντλεµπεργκερ, καθηγητής στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της
Μασαχουσέτης, στο βιβλίο του «Μανίες, πανικός και κραχ», το κραχ είναι ιστορικά ένα σύνηθες
φαινόµενο, που αρχίζει όταν οι αγορές αποφασίζουν ότι η ανοδική τάση διαµόρφωσης της τιµής των
µετοχών είναι υπερβολική. 253 Τότε αναζητούν διάφορες δικαιολογίες και αφορµές για “διόρθωση”!
Σχολιάζοντας τα τεκταινόµενα στο Χονγκ Κονγκ, ο τότε πρόεδρος του ΣΜΕΧΑ κ.
Κονταλέξης είχε πει: «∆εν αποκλείεται τελείως να έχουµε κάποιες αντιδράσεις κι εδώ. Όµως, ας µην
ξεχνάµε, ότι όταν ανέβαινε το Χρηµατιστήριο Αθηνών, δεν οφείλετο στην αγορά του Χονγκ Κονγκ και
δεν το επικαλέστηκε, φυσικά, κανείς.
Πώς, λοιπόν, θα το επικαλεστούµε τώρα, για να δικαιολογήσουµε µια πτώση; Τα θετικά
δεδοµένα της ελληνικής αγοράς δεν έχουν ανατραπεί.
Έτσι, µια κρίση θα εξυπηρετούσε όσους ενδεχοµένως θα ήθελαν να αγοράσουν τόσο φθηνά τις
µετοχές, γνωρίζοντας ότι σε µακροπρόθεσµη βάση το ελληνικό Χρηµατιστήριο δίνει κέρδη. Άλλωστε,
πάντα καραδοκούν και κερδοσκόποι.(…)» 253
Πολύ λογική η παρατήρηση, µόνο που τα χρηµατιστήρια δεν ακολουθούν τη λογική, για να
µην είναι προβλέψιµα. Έτσι, παρά την ανάκαµψη του Dow Jones στις 28 Οκτωβρίου, µέρα που η
Σοφοκλέους ήταν κλειστή λόγω εθνικής εορτής, το ΧΑΑ θα συνέχιζε να “διορθώνει” και την
εποµένη, 29/10/1997. Σχολιάζοντας το περίεργο, ΤΑ ΝΕΑ έγραψαν:
«Κερδοσκοπικά παιχνίδια, για να γίνει τζίρος που αποδίδει µεγάλες προµήθειες, έριξαν χθες το
Χρηµατιστήριο στην Αθήνα κατά 2,87%, “κόντρα” σε όλα τα διεθνή Χρηµατιστήρια όπου η θύελλα
κόπασε και σηµειώθηκε άνοδος.
Έτσι χθες χάθηκαν 264 δισ. δρχ., ενώ συνολικά από την περασµένη εβδοµάδα ως χθες η ζηµιά
έφτασε τα 786,72 δισ. δρχ. από τη µείωση της χρηµατιστηριακής αξίας των µετοχών στην οδό
Σοφοκλέους.
Το άνοιγµα της χθεσινής συνεδρίασης δεν προδίκαζε την πτώση του δείκτη στις 1.604,8
µονάδες. Το Χρηµατιστήριο της Νέας Υόρκης είχε κλείσει µε σηµαντική άνοδο το προηγούµενο βράδυ,
ενώ από το πρωί χθες είχαν ανακάµψει όλα τα ασιατικά Χρηµατιστήρια.» 254
176