SKÐRSLA ÌBYGGžANEFNDAR - Óbyggðanefnd

7.7. Hof
Í greinargerð íslenska ríkisins kemur fram að austurmörk Hofs séu í Kúadal en minnt á að Hofsnes
sé byggt úr Hofi samkvæmt heimildum úr vísitasíu. Samkvæmt vísitasíu Jóns biskups Árnasonar
1727 séu merki milli Hofs og Sandfells „í farvegi Kotár þar sem hún fellur fyrir innan Kúabakka
og sjónhending upp í það gljúfur við neðanvert fjallið, sem sú sama á fellur úr og upp í mitt
Rótafjall“. Ekkert sé getið um mörkin til fjalla (efri markalínu) en fjalllendið upp af bænum sé
frekar hrikalegt. Eystri mörk jarðarinnar séu samkvæmt sömu vísitasíu: „Að austanverðu skal Hof
eiga land að Hólsgili, en bent er á að áður hafi það verið Gljúfurá eða Gljúfurárgil, áður en Hofsnes
var skilið frá.“
Hvorug þessara marka ná að jökli þótt merkin skv. landamerkjabréfinu frá 1922 nái í vestri upp
í jökul. Virða verði frekar eldri heimildir, sem skemmra gangi en yngri, sem stangist á við eldri rétt.
Mörk jarðarinnar geti ekki verið við jökulrönd Öræfajökuls samkvæmt merkjalýsingu, þau hljóti að
liggja neðar og væntanlega séu þjóðlendumörk enn neðar. Verði um þau að fara að álitum og taka
mið af staðháttum, gróðurfari og hæð yfir sjó. Í þessu fjalllendi séu há fjöll eins og Hrútsfjall 670 m,
Goðafjall 651 m og Hofsfjall 744 m.
Valin sé sú leið af ríkinu að draga beina línu frá Stórhöfða, þvert yfir Hofsfjall og í punkt í
Goðafjalli og svo áfram í neðsta hluta Kotárjökuls.
Elsta heimild um jörðina sé Hofsmáldagi frá 1343 og þá eigi kirkjan hálft heimaland. Ljóst sé
af þessari heimild að land jarðarinnar á þessum tíma hafi skipst í heimaland og afrétt og ekki hafi
það neinum breytingum tekið.
7.8. Fagurhólsmýri
Í greinargerð íslenska ríkisins kemur fram að samkvæmt landamerkjabréfi eigi jörðin Fagurhólsmýri
hvorki austur né vesturmörk að jökli heldur aðeins talsvert upp í fjalllendið. Um norðurmörkin
sé ekkert skráð. Eystri mörk endi í Yrpugili og að vestan endi þau í gljúfri sem Gljúfursá fellur eftir.
Lína á milli þessara staða myndi liggja í yfir 700 metra hæð. Sú lína sé talsvert fyrir ofan þau mörk
sem líkleg séu á milli lands sem verið geti í heilsársnotum og lands sem einungis geti verið í
sumarnotum.
7.9. Hnappavellir
Í greinargerð íslenska ríkisins kemur fram að austurmörk Hnappavalla í Kvíá séu við jökul enda
komi áin úr Kvíárjökli. Vesturmörk, við Fagurhólsmýri, endi hins vegar í Yrpugili sem sé talsvert
frá jökli. Ekkert sé getið um mörkin til fjalla í landamerkjabréfinu.
Glöggt megi ráða að Staðarfjall hafi ekki verið numið. Verði því að telja það allt innan þjóðlendu.
Um annað fjalllendi upp af jörðinni sé það að segja að fara verði að álitum um þjóðlendumörk
eftir upplýsingum um staðhætti, gróðurfar og hæð yfir sjó og ekki sé óraunhæft að láta þjóðlendulínu
þarna enda í Yrpugili þar sem mörkin endi milli Hnappavalla og Fagurhólsmýrar. Sá
kostur sé þó ekki tekinn en í staðinn tekin bein lína frá neðsta hluta Hólárjökuls til Stórhöfða fyrir
ofan Fagurhólsmýri.
7.10. Kvísker
Í greinargerð íslenska ríkisins kemur fram að þegar komið sé inn í land jarðarinnar sé komið inn í
eignarland en spurning sé hversu langt til fjalla beini eignarrétturinn nái. Eystri mörk jarðarinnar
samkvæmt landamerkjabréfi séu viðmiðunarlína sem þess vegna geti náð að jökli án þess það sé
sagt berum orðum þar sem Fjallsjökull og Hrútajökull komi saman (að Miðaftanstindur í
Breiðamerkurfjalli beri í skarð í Eyðnatindi). Milli Hnappavalla og Kvískerja séu mörkin um Kvíá.
Austur- og vesturmörk jarðarinnar komi þannig í jökul. Ekki séu nein landamörk skráð til fjalla.
Spurningin sé þá hvort jörðinni tilheyri land að fjöllum, upp á fjöllin eða jafnvel efst á Öræfajökul.
83