SKÐRSLA ÌBYGGžANEFNDAR - Óbyggðanefnd

Landamerkium“. Í vísitasíunni eru allar líkur taldar á því að Hofsnes heyri til kirkjuhluta jarðarinnar.
Ekki er kunnugt um hvenær búskapur hófst í Hofsnesi en óljósar heimildir eru um að þar hafi
verið búið þegar um miðja 14. öld. 1 Elstu áreiðanlegu heimildirnar munu þó ekki vera eldri en frá
síðari hluta 17. aldar. Í jarðabók 1686 er Hofsnes sagt vera 20 hundruð að dýrleika en 6 hundruð
árið 1697. 2 Jörðin er þar og í öðrum heimildum tíunduð eins og um fullgilt lögbýli sé að ræða en
ekki hjáleiga. Sami dýrleiki er tilfærður á jörðinni í Jarðabók Ísleifs Einarssonar 1709 og eigendur
hennar nafngreindir en hún var eftir sem áður innan landamerkja Hofs allt þar til gert var sérstakt
landamerkjabréf fyrir Hofsnes 1890. 3 Það er á þessa leið:
Landamerkin milli Fagurhólsmýrar og Hofsness eru frá upptökum Gljúfursár; svo ræður gljúfrið að
Gljúfursminni, þaðan í Hamarenda, þaðan í næstu fit austan við fastalandstaglið.
Að austan eru landamerkin milli Hofsness og Hofs: úr Hólsgili og í grjótvörðu, sem er á Kúadalsöldu;
svo þaðan og út fyrir alla grasnyt í merki, sem upp er sett í hólma innan við Vatnamela. Þaðan beina
línu í Markmel, sem er skamt fyrir ofan fjörur. Fjörumerkin að austan eru: Mýrarmelur á að bera í þúfu
á Fátækramannahól. Að vestan eru fjörumerkin: Mýrarmelur á að bera í nefið á Blesakletti.
Líka á Hofsnes Kongsvíkurfjöru.
Merkin að vestan milli Kongsvíkur og Staðarfjöru eru: Markmelur á að bera í Vikuröldu upp af Kúadalsöldu.
Svo á jörðin fjöru allt austur að Ingólfshöfða. 4
Undir bréf þetta rituðu (2. maí 1890) 12 ábúendur Hofs. Að því er snerti fjörumörkin milli
Kóngsvíkur og Staðarfjöru undirritaði bréfið umráðamaður Sandfells og að því er snerti land- og
fjörumörk milli Fagurhólsmýrar og Hofsness undirrituðu ábúendur Fagurhólsmýrar það.
Annað landamerkjabréf, frá 14. júlí 1922, víkur í fáeinum atriðum frá eldra bréfinu:
Landamörk milli Hofsness og Fagurhólsmýrar eru frá upptökum Gljúfurár vestan við Miðfellstanga,
svo ræður gljúfrið að gljúfurminni, þaðan í vörðu á Hamarenda, þaðan í næstu fit austan við Nýalandið.
Landamörk mili Hofsness og Hofs eru þessi: Þaðan sem fremri brún Háaskers er hæst í Klett, sem er
innan við Kúadalsöldu, þaðan í vörðu í vörðuna á Markhólma, þaðan í melabót þá sem vestust er af
melum þeim sem eru uppundan Staðarfjöru, síðan ráða til sjávar fjörumörkin sem eru milli Staðarfjöru
og Tangafjöru.
Fjörumörkin að austan milli Stúfs og Mýrarfjöru eru: Mýrarmelur á að bera í Þúfu á Fátækramannahól.
Að vestan eru fjörumörkin Mýrarmelur á að bera í nefið á Blesakletti.
Fjörumörk milli Kongsvíkur og Staðarfjöru eru Markmelur sem á að bera í Vikuröldu upp af Kúadalsöldu.
Þaðan á Hofsnes fjöru austur að Ingólfshöfða. 5
Undir bréfið rituðu ábúendur Hofsness. Það var staðfest að því er snerti landamörk milli Hofs
1 Sbr. Byggðasaga Austur-Skaftafellssýslu 3, s. 66.
2 Björn Lárusson 1967, s. 333.
3 Jarðabók Árna og Páls 13, s. 435. Landamerkjabréfið var undirritað í Hofsnesi 2. maí 1890 (skjal nr. 2 (6)).
4 Skjal nr. 2 (6).
5 Skjal nr. 2 (7).
57