SKÐRSLA ÌBYGGžANEFNDAR - Óbyggðanefnd

Engar athugasemdir bárust fyrir lok athugasemdafrests en eftir þann tíma hafa aðilar gert
nokkrar breytingar á kröfum sínum. Jafnframt barst ein kröfulýsing í ágúst 2002. Þá hefur óbyggðanefnd
vakið athygli málsaðila á augljósu misræmi eða villum í málatilbúnaði og gefið færi á
lagfæringum.
2.3. Afmörkun máls nr. 1/2001
Í júlí 2001 var aðilum tilkynnt að ákveðið hefði verið að fjalla um svæðið í eftirfarandi fimm
málum, og var hreppamörkum þar fylgt í meginatriðum:
Mál nr. 1/2001, Öræfi.
Mál nr. 2/2001, Suðursveit.
Mál nr. 3/2001, Mýrar.
Mál nr. 4/2001, Nes.
Mál nr. 5/2001, Lón.
Jafnframt var gerð grein fyrir því hvaða nefndarmenn færu með hvert mál. Óskað var eftir
athugasemdum við fyrirhugaða skiptingu svæðisins í mál og hæfi einstakra nefndarmanna innan
tiltekins frests. Engar athugasemdir bárust.
Það svæði sem til meðferðar er í máli nr. 1/2001, Öræfi í sveitarfélaginu Hornafirði, Austur-
Skaftafellssýslu, afmarkast til vesturs af mörkum Skaftafells í Öræfum og Núpsstaðar í
Fljótshverfi, Vestur-Skaftafellssýslu. Um merki Skaftafells og Núpsstaðar, og afmörkun svæðisins
að því leyti, er nánar fjallað í kafla 10.3. Sú viðmiðun endar í Súlutindum og þaðan er dregin lína
með fram jökuljaðrinum, í Grænafjall austanvert og áfram í Svíahnúk eystri. Til austurs afmarkast
svæðið af Suðursveit þar sem áður voru hreppamörk. Sú viðmiðun endar í Mávabyggðum og þaðan
er dregin lína í norður, hornrétt á markalínu þá á Vatnajökli sem samvinnunefnd um svæðisskipulag
miðhálendis Íslands hefur notað við vinnu sína. Sú lína liggur á milli Svíahnúks eystri og miðrar
Breiðubungu og afmarkar svæðið til norðurs. Til suðurs afmarkast svæðið með hafinu.
Á því svæði, sem hér hefur verið lýst, hafa í meginatriðum annars vegar komið fram kröfur fjármálaráðherra
vegna íslenska ríkisins um þjóðlendu innan tilgreindra marka og hins vegar kröfur
tiltekinna aðila um eignarland innan tilgreindra hluta þess landsvæðis sem íslenska ríkið gerir kröfu
um að teljist þjóðlenda. Kröfum aðila er nánar lýst í kafla 3. Málsmeðferð óbyggðanefndar einskorðast
þó ekki við kröfur aðila heldur ber nefndin sjálfstæða rannsóknarskyldu, sbr. 5. mgr. 10.
gr. laga nr. 58/1998.
2.4. Fyrirtökur og aðalmeðferð
Mál nr. 1/2001 var fyrst tekið fyrir á fundi óbyggðanefndar og forsvarsmanna málsaðila 7. ágúst
2001. Lögð voru fram skjöl málsins ásamt skjalaskrá. Upplýst var að aðilum málsins yrðu gefnir
ríflegir frestir til að skila greinargerð þar sem meðferð óbyggðanefndar á svæði nr. 1 væri ekki
lokið. Þá var íslenska ríkinu veittur tveggja mánaða frestur til að skila greinargerð.
Við fyrirtöku málsins 9. október var lögð fram greinargerð af hálfu íslenska ríkisins og fleiri
gögn. Öðrum málsaðilum var veittur ríflega tveggja mánaða frestur til að skila greinargerðum. Sá
frestur var síðar framlengdur í þeim tilgangi að veita lögmönnum færi á að kynna sér fyrstu
úrskurði óbyggðanefndar sem kveðnir voru upp 21. mars 2002. Við fyrirtöku málsins 15. apríl 2002
voru lagðar fram greinargerðir eigenda flestra jarða í Öræfum ásamt fleiri gögnum. Þeim aðilum,
sem ekki skiluðu greinargerð, var veittur frestur til 22. apríl 2002. Við þá fyrirtöku var síðan lögð
fram greinargerð vegna Skaftafells II en því lýst yfir að ekki yrði skilað sérstakri greinargerð af
hálfu Núpsstaðar.
Lögmaður Landsvirkjunar ritaði óbyggðanefnd bréf, dags. 15. apríl 2002, þar sem fram kemur
að í ljósi aðstæðna í máli þessu væri ekki rétt að hann sækti fundi óbyggðanefndar í máli þessu eða
tæki þátt í vettvangsferðum eða málflutningi, m.a. með vísan 1. mgr. 17. gr. laga nr. 58/1998, nema
óbyggðanefnd gerði athugasemd við þá afstöðu eða óskaði sérstaklega eftir þátttöku Landsvirkj-
19