SKÐRSLA ÌBYGGžANEFNDAR - Óbyggðanefnd

vísbendingar um að í Öræfum sé að finna svokallaða almenningsfjöru, sbr. umfjöllun um fjörur í
almennum niðurstöðum óbyggðanefndar. Loks verður ekki ráðið af heimildum að í Öræfum séu
samnotaafréttir eða afréttir einstakra jarða/stofnana, sbr. einkum kafla 6.11.
Hluti þess landsvæðis, sem hér hefur verið lýst þjóðlenda, er háð sérstökum eignarréttarlegum
takmörkunum samkvæmt lögum um náttúruvernd, nr. 44/1999, þ.e. þjóðgarður í Skaftafelli, sbr.
nánari skilgreiningu í náttúruminjaskrá og reglugerð nr. 319/1984.
10.13. Landsvirkjun
Með hliðsjón af framangreindum niðurstöðum óbyggðanefndar um eignarréttarlega stöðu
landsvæða í Öræfum, sbr. kafla 10.3.-10.12, verður ekki fjallað um kröfur Landsvirkjunar vegna
háspennulínu á þessu svæði enda liggur hún alfarið í eignarlandi, sbr. 7. gr. þjóðll., nr. 58/1998.
10.14. Um málskostnað
Í samræmi við 2. mgr. 17. gr. laga nr. 58/1998 hefur óbyggðanefnd lagt mat á það hvað telja megi
nauðsynlegan kostnað vegna hagsmunagæslu fyrir nefndinni í máli þessu. Við það mat hefur
nefndin m.a. litið til þess hvort aðilar, sem svipaðra hagsmuna eigi að gæta, hafi sameinast um aðstoð
lögmanns og annarra sérfræðinga enda rekist hagsmunir ekki á. Við mat á fjárhæð kostnaðar
hefur nefndin enn fremur litið til þess hvað telja megi sanngjarnt og eðlilegt endurgjald fyrir hagsmunagæslu
í máli þessu. Þess ber að geta að málskostnaðar var ekki krafist af hálfu Landsvirkjunar.
10.15. Um tæknileg atriði 1
Óbyggðanefnd hefur komist að þeirri niðurstöðu, sbr. kafla 9.3., að þegar merki jarðar eru miðuð
við jaðar jökuls og þeim því ekki lýst nema að takmörkuðu leyti í landamerkjabréfi beri að miða
við stöðu jökuljaðarsins við gildistöku þjóðlendulaga 1. júlí 1998, sbr. 22. gr. þjóðll. Í samræmi við
framangreint fór óbyggðanefnd þess á leit við Odd Sigurðsson, jarðfræðing hjá Orkustofnun og
ráðgjafa nefndarinnar á sviði jöklafræði, og þá Kolbein Árnason og Ingvar Matthíasson hjá
Landmælingum Íslands að ákvarða stöðu jökuljaðarsins við umrætt tímamark. Við verkið voru
notaðar þrjár myndir frá Landsat 7 gervitunglinu. Engar nothæfar myndir eru til af þessu svæði frá
árinu 1998 og var því stuðst við tvær myndir frá árinu 1999 og eina frá árinu 2000. Þar sem
jökullinn hreyfist mjög hægt á milli ára er hægt að ganga út frá því að hann hafi nánast verið eins
árin 1998 og 1999. Í örfáum tilvikum kann annað að gilda og var þá einnig stuðst við önnur gögn,
s.s. vettvangsathuganir og loftmyndir, við ákvörðun á stöðu jaðarsins.
11. ÚRSKURÐARORÐ 2
Kröfur eigenda Skaftafells II og Núpsstaðar til vestasta hluta þess svæðis, sem upphaflega var tekið
til meðferðar, koma ekki til efnisúrlausnar í máli þessu, sbr. niðurstöðu í kafla 10.3.
Landsvæði það sem afmarkað er hér á eftir, þ.e. svæði það innan jaðars Vatnajökuls, sem til
meðferðar er í máli þessu, er þjóðlenda í skilningi 1. gr., sbr. einnig a-lið 7. gr. laga nr. 58/1998:
Dregin er lína frá þeim stað þar sem lína á milli punkta 2 og 3 sker jökuljaðar og þaðan í punkta 3,
8 og 4 í kröfugerð eiganda Núpsstaðar, þ.e. á milli sunnanverðs jaðars Skeiðarárjökuls og vestanverðs
jaðars Skeiðarárjökuls, vestur af punkti í 694 metrum yfir sjávarmáli fremst á Súlnatindum (punktur
4 í sömu kröfugerð). Þaðan er dregin lína meðfram jökuljaðrinum, í Grænafjall austanvert, Svíahnúk
1 Sjá fylgiskjal nr. V (Tækniskýrsla unnin fyrir óbyggðanefnd).
2 Sjá til skýringar fylgiskjal nr. I (Kort).
157