Mál nr. 5/2005 - Óbyggðanefnd

94
Sama landsvæði er í afréttareign jarðarinnar Víðirhóls, sbr. 2. mgr. 5. gr. og clið
7. gr. sömu laga.
6.9. Grímsstaðir
6.9.1. Inngangur
Hér verður fjallað um þann hluta þjóðlendukröfusvæðis íslenska ríkisins sem einnig er
gerð krafa til sem eignarlands Grímsstaða. Grímsstöðum er nú skipt í Grímsstaði I og
II og Grímstungu, sem var byggð úr Grímsstaðalandi 1937, en hún skiptist í
Grímstungu I, II og III. Land Grímsstaða og Grímstungujarða er óskipt. Grímsstaðir II
eru í eigu íslenska ríkisins.
Íslenska ríkið hefur dregið kröfulínu sína frá þeim stað þar sem
Grímsstaðaland byrjar við Svartfell á Dimmafjallgarðsvegi á sýslumörkum (punktur
1) þaðan að Dimmagili (punktur 2), svo að næsta punkti, sem er það sem Fremri Hrútá
fellur í Selá (punktur 3), þaðan í upptök Ytri Vatnsleysu (punktur 4), þaðan í
hornmark milli Grímsstaða og Víðirhóls, sem er í Hrafnaklettum sem eru nyrst í
Tungufjöllum fyrir sunnan Víðirhólafjallgarð (punktur 5). Á móti hafa gagnaðilar,
þinglýstir eigendur Grímsstaða I, Grímstungu, Grímstungu II og Grundarhóls, lýst
kröfu um beinan eignarrétt að þeim hluta þessa landsvæðis sem þeir telja að liggi
innan þeirra merkja sem lýst er í landamerkjabréfi fyrir Grímsstaði. Kröfum íslenska
ríkisins er nánar lýst í kafla 3.1. og kröfum gagnaðila í kafla 3.8. Formlega séð er ekki
um það ágreiningur með aðilum að allt land Grímsstaða sé eignarland. Undir rekstri
málsins hefur hins vegar komið í ljós efnislegur ágreiningur um afmörkun Grímsstaða
til norðausturs sem ekki hefur reynst unnt að leysa þrátt fyrir ítrekuð tilmæli
óbyggðanefndar. Er því nauðsynlegt að taka afmörkun jarðarinnar til efnislegrar
meðferðar.
Samkvæmt afmörkun gagnaðila íslenska ríkisins liggja að Grímsstöðum til
norðurs og austurs Hólssel, Grundarhóll, Víðirhóll, „afréttarland“ á Hólsfjöllum og
ágreiningssvæði í máli nr. 3/2005 hjá óbyggðanefnd. Landsvæðið sem um ræðir er
fjalllent og liggur í yfir 600 m hæð yfir sjávarmáli. Hluti þess tilheyrir svokölluðum
Dimmafjallgarði og Haugsöræfum. Austast liggja Hrútafjöllin. Eru þau allhá og brött,
þá helst að austaverðunni. Austan Hrútafjalla liggur bratt Kollufell (735 m) og
norðaustan þess rennur Ytri-Hrútá til suðausturs í Selá. Sunnan Hrútafjalla liggur
Vegafjall (656 m og 657 m). Milli Hrútafjalla og Vegafjalls liggur Bjarnalækjardalur.
Vestan Hrútafjalla og Vegafjalls rennur Fremri-Hrútá til suðausturs, um Dimmagil í
Selá. Dimmagil hefur leguna austur-vestur og er staðsett sunnan Öskufjallgarðs (810
m), nokkru vestan Hrútafjalla. Upp af Dimmagili er norðurhluti Dimmafjallgarðs en
norðan hans er suðurhluti Haugsöræfa. Sá hluti Haugsöræfa er liggur innan umrædds
landsvæðis liggur í yfir 600-800 m hæð yfir sjávarmáli. Krummaskarð eru þrengsli
sem Ytri-Vatnsleysan skerst í gegn milli Krummaskarðshnúks og Hólskerlingar
vestast á svæðinu. Vestan Krummaskarðshnúks tekur land að lækka til vesturs. Frá