Mál nr. 5/2005 - Óbyggðanefnd

70
kröfulínu sinni við skriflega og munnlega reifun málsins. Rannsókn óbyggðanefndar
leiðir einnig til þeirrar niðurstöðu að þar sé eignarland, án þess þó að tekin sé afstaða
til þess hver fari með þau eignarréttindi eða hver séu mörk milli eignarlanda, sbr. 7.
gr. laga nr. 58/1998. 198
Það er því niðurstaða óbyggðanefndar að land Þverár, svo sem því er að
framan lýst, teljist ekki til þjóðlendu í skilningi 1. gr., sbr. einnig a-lið 7. gr., laga nr.
58/1998.
6.5. Sandfellshagi
6.5.1. Inngangur
Hér verður fjallað um þann hluta þjóðlendukröfusvæðis íslenska ríkisins sem einnig er
gerð krafa til sem eignarlands Sandfellshaga, sbr. landamerkjabréfi dags. 16. janúar
árið 1883 og þingl. 25. júní 1884.
Íslenska ríkið hefur dregið kröfulínu sína frá Fjórðungshóli (punktur 12) í
Þverárhyrnu (punktur 13). Á móti hafa gagnaðilar, þinglýstir eigendur Sandfellshaga,
lýst kröfu um beinan eignarrétt að þeim hluta þessa landsvæðis sem þeir telja að liggi
innan þeirra merkja sem lýst er í landamerkjabréfi fyrir Sandfellshaga. Kröfum
íslenska ríkisins er nánar lýst í kafla 3.1. og kröfum gagnaðila í kafla 3.4.
Að Sandfellshaga liggur Þverá til norðurs og til austurs er ágreiningssvæði í
máli nr. 4/2005 hjá óbyggðanefnd. Til suðurs er Hafrafellstunga. Landsvæðið sem um
ræðir liggur í yfir 300 m hæð yfir sjávarmáli. Urðir liggja að suðvestan og ná að
Gilsbakkaárfarvegi að sunnan, norður að Mýrarselsbotnum og austur að
Djúpárbotnum. Sunnan úr Urðum ganga Sauðafellsmúlar (529 m). Norðaustan Urða
lækkar land og er þar vot- og mólendi. Austast á Urðum er Þverfell (368 m),
norðvestan Djúpárbotna. Suðaustan til á landsvæðinu liggur Einbúi (353 m) en frá
bæjarstæði Sandfellshaga og að Einbúa eru um 14 km í beinni loftlínu. Frá
vesturmörkum ágreiningssvæðisins og til sjávar eru um 13 km. Einnig ber þess að
geta að talið er vafalaust að við upphaf landnáms hafi gróðurþekja í
Öxarfjarðarhreppi, svo sem á Íslandi í heild, verið mun meiri að víðáttu og grósku en
nú er, sbr. skjal nr. 15.
6.5.2. Sjónarmið aðila
Af hálfu íslenska ríkisins, sbr. skjöl nr. 1 og 1(6), er á því byggt að grundvöllurinn að
beinum eignarrétti að landi hérlendis hafi verið lagður á landnámsöld við nám. Eftir
það hafi lönd undirorpin beinum eignarrétti aldrei getað aukist heldur hafi eigendalaus
svæði orðið með tímanum fleiri. Þetta sé helst ráðið af lögtöku nýbýlatilskipunar
konungs 1776 sem beinlínis hafi verið lögtekin svo til væru úrræði til að gera
198 Sbr. einnig lokakafla í Almennum niðurstöðum óbyggðanefndar (í viðauka).