Mál nr. 5/2005 - Óbyggðanefnd

því sambandi ber að líta til þeirra krafna sem Hæstiréttur hefur gert til sönnunar
eignarlands, sbr. kafla 6.1.1.
6.2. Landnám
Í kafla 5.1. hér að framan er gerð grein fyrir frásögn Landnámu varðandi þau
landsvæði sem hér eru til umfjöllunar. Svo sem þar kemur fram eru Sturlubók og
Hauksbók Landnámu nær samhljóða um landnám í Öxarfirði. Nefndur er
landnámsmaðurinn Einar Þorgeirsson og bræðurnir Vestmann ok Vémundur sem „...
fóru til Íslands ok sigldu fyrir norðan landit ok vestr um Sléttu í fjörðinn. Þeir settu
öxi í Reistargnúp ok kölluðu því Öxarfjörð; þeir settu örn upp fyrir vestan ok kölluðu
þar Arnarþúfu, en í þriðja stað settu þeir kross; þar nefndu þeir Krossás. Svá helguðu
þeir sér allan Öxarfjörð.“ Frásögn Þórðarbókar/Melabókar Landnámu er ekki fyllilega
samhljóða þegar þar segir: „Svá helguðu þeir sér land fyrir austan Jökulsá; þá höfðu
þeir numit allan Öxarfjörð.“
Örnefnin Arnarþúfa og Krossás þekkjast ekki nú en talið er að Reistargnúpur
sé sennilega Snartarstaðanúpur.
Óbyggðanefnd hefur í fyrri úrlausnum sínum byggt á því að skýrar frásagnir
Landnámu hafi sönnunargildi um tilvist eignarréttar en talið hæpið að af takmörkuðum
lýsingum í Landnámu verði afdráttarlausar ályktanir dregnar um það hvort
í öndverðu hafi verið stofnað til eignarréttar yfir landsvæði með námi, sbr. einnig dóm
Hæstaréttar 28. september 2006 í máli nr. 497/2005, sem fjallaði um Hoffells-
Lambatungur í Nesjum. Af þeim frásögnum Landnámu sem að framan er lýst verður
ekki ráðið hversu langt inn til landsins landnám í Öxarfirði náði og að því leyti verða
þannig engar afdráttarlausar ályktanir af þeim dregnar. Þá skal þess getið að í máli nr.
4/2005 hjá óbyggðanefnd er komist að sömu niðurstöðu að því er varðar
landnámslýsingar í Þistilfirði. Að öðru leyti vísast til þeirrar umfjöllunar um einstök
landsvæði sem hér fer á eftir.
6.3. Arnarstaðir, Arnarhóll og Hrauntangi
6.3.1. Inngangur
Hér verður fjallað um þann hluta þjóðlendukröfusvæðis íslenska ríkisins sem einnig er
gerð krafa til sem eignarlands Arnarstaða, Hrauntanga og Arnarhóls, sbr.
landamerkjabréf Arnarstaða, dags. 12. ágúst árið 1887 og þingl. 6. júní 1889. Innan
þess eru einnig býlin Hrauntangi og Arnarhóll sem stofnað var til á síðari tíma.
Íslenska ríkið hefur dregið kröfulínu sína frá Þverárhyrnu (punktur 13) en
þaðan er tekin bein stefna í punkt 14 sem er þar sem syðri landamerkjalína Efri-Hóla
kemur í Ormarsá, sem er við Hraunnef við Ormarsá utan við Arnarstaðavatn. Á móti
hafa gagnaðilar, þinglýstir eigendur Arnarhóls, Arnarstaða og Hrauntanga, lýst kröfu
um beinan eignarrétt að þeim hluta þessa landsvæðis sem þeir telja að liggi innan
63