Mál nr. 5/2005 - Óbyggðanefnd

54
Hrafnakletta í Austari-Fjallgarði, ofan við (Víðihóls-)Bæjarkrubb í
Langamúla; þaðan í þvert vestur sunnan Krókavatna í Fálkaklett og vestur í
Klettakrár við Jökulsá; síðan ræður Jökulsá í Kallhól. 177
Á sama fundi var samþykkt að allir mættu að venju sleppa fé sínu í
heimalöndum og að þau yrðu hreinsuð ásamt „afréttum“ af gangnamönnum. Einnig
var tveimur mönnum falið að gera upp niðurfallinn gangnakofa á Hvannstöðum á
kostnað sveitarinnar.
Að afloknu hreppaskilaþingi að Grundarhóli 18. júní 1909 var haldinn
hreppsmálafundur. Þar var m.a. rætt um að ákveða takmörk á búfjárhögum og
afréttarlandi sveitarinnar. Komist var að þeirri niðurstöðu að sömu takmörk skyldu
ráða og verið höfðu en þau voru svohljóðandi:
Úr Kallhól í Núpaskarð þaðan norður Ytri nup í Biskupsöxl þaðan bein lína í
Tungufjöll, yfir Víðirholsfjallgarð í Krubbabrun þaðan norður í Langamúla
þaðan vestur í Krókavötn og Fálkaklett og sama lína vestur í Jökulsá. 178
Aðalfundur fyrir Fjallahrepp var haldinn að Grímsstöðum 10. maí 1913. Þar
var m.a. rætt um kofabyggingu í Heljardal og var ákveðið að verja til þess peningum
úr sveitarsjóði og hreppsnefnd falin framkvæmd málsins við hlutaðeigandi hreppa. 179
Nokkra innsýn inn í fyrirkomulag gangna í Fjallahreppi má fá af fylgiskjali
gangnaseðilsins árið 1913. Þar koma eftirfarandi upplýsingar fram:
Göngurnar hefjast í Búrfellsheiði að morgni 18. þ.m. en degi síðar á hin
svæðin og fje sje komið til rjettar að Grundarhóli árd(egis) þann 20.
mánaðarins en úr 2. göngu 25. en 3. göngum 10. október. Þar sem að engin
vissa er fyrir að Þistilfirðingar mæti með rekstrana er þessi sem ætlaður er 1.
rekstur ætlað að fara úteptir úr Hvannstaðakofa að Halfnaðri heiðargöngunni
ef þá er fengin vissa hjá gangnamönnum úr Þistilfirði að ekki verði mætt. En
ef þeir segja að mætt verði að ljúka þá heiðargöngunni og mæta síðan. Af
fjallskilasjóði verður greitt fyrir að taka af Flautafellsrjett ef ekki verður mætt
en þeir sem sækja rekstrana útvega mann til þess. 180
Einnig má sjá af fyrrnefndu fylgiskjali að gangnaforingjar eru fimm talsins og
svæðin sem þeim er falin umsjón yfir eru Búrfellsheiði, Hólssandur, Útfjallgarður,
Framfjallgarður og Núpar.
Upplýsingar um réttir í Fjallahreppi er að finna í fjallskilabók hreppsins og eru
þær dagsettar 12. september 1915 að Grímsstöðum. Þar kemur þetta m.a. fram:
Fje sje komið til rjettar að Grundarhóli árdegis Mánudaginn 20. þ.m. svo
menn geti dittað að rjettinni áður en rekið er inn. Auk þess er ætlast til að
aukarjettirnar sjeu settar svo í stand að hægt sje að reka í þær í haust.
177 Skjal nr. 2 (84).
178 Skjal nr. 2 (85).
179 Skjal nr. 2 (86).
180 Skjal nr. 2 (93).