Mál nr. 5/2005 - Óbyggðanefnd

More documents

Recommendations

Info

þessi sveit brúkað jafnlega í þennan afrjett fyrir lömb og geldfje eftir leyfi staðarhaldarans, en ekki hefur hann skilið sjer eður tekið vissan afrjettartoll. Skógur er og nokkur í þessum afrjett, sem enginn brúkar. 153 Jarðabók Árna og Páls nefnir ekki „afrétt“ í Búrfellsheiði, þegar fjallað er um Hafrafellstungu, hins vegar er nefnt, að silungsveiði í stöðuvötnum á Búrfellsheiði hafi að fornu verið gagnvæn og grasatekja næg og brúkist af ábúendum sveitarinnar eftir leyfi landsdrottins fyrir óákveðna greiðasemi. Hvannatekja sé að nokkru gagni á þessari heiði, brúkist lítt. Úthagar jarðarinnar eru sagðir mikið víðlendir og merkilega góðir til heiðanna, en verði ekki beittir fyrir fjarlægðar sakir. 154 Ekkert er heldur minnst á „afrétt“ í tengslum við Sandfellshaga en grasatekja og hvannatekja sé næg fyrir heimilið. 155 Jarðabókin 1712 getur ekki heldur um „afrétti“ jarða í Núpasveit. Varðandi Arnarstaði segir: Grasatekja í betra lagi, brúkast af þessrar sveitar búendum öðru hvörju eftir leyfi landsdrottins fyrir óákveðinn góðvilja. Hvannatekja og rótagröftur í betra lagi, brúkast lítt nú, hefur áður brúkast í harðindum. ... Úthagarnir eru góðir og miklir, en liggja sumir í fjarska til heiðarinnar ... 156 Hinn 18. júlí 1831 var fyrir manntalsþingsrétti á Svalbarði lesið upp bann bræðranna Eiríks hreppstjóra og Guðmundar Sigurðarsona, sem eiganda og ábúanda Hafrafellstungu, gegn álftveiði í tilteknum takmörkum á Búrfellsheiði. Takmörkin eru ekki tilgreind en bann þeirra bræðra var einnig lesið upp fyrir manntalsþingsrétti á Skinnastaðarþingi 12. júlí og í Presthólum 14. júlí sama ár. 157 Stefán Þórarinsson á Skinnastað158 fjallar ekki um afréttarmál í lýsingu prestakallsins frá árinu 1839, en um Búrfellsheiði segir í lýsingu Hafrafellstungu: Þaðan fyrir austan og sunnan Hafrafell liggur grasi vaxin heiði og austur að fjallgörðum, en fyrir austan þessa fjallgarða er svokölluð Búrfellsheiði, sem nær allt fram að Hólsmynni og út undir Þistilfjörð. Í henni er haglendi gott með vötnum, mýrum, flóum og tjörnum. á miðri heiðinni stendur einstakt fjall, sem kallað er Búrfell, með haglendi umhverfis að neðan. [Síðan kemur lýsing á nytjum landsins, sem er tekin upp undir Hafrafellstungu]. 159 Halldór Árnason (Johnsen) 160 segir í lýsingu Presthólasóknar árið 1839: 153 Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns XI. bindi. Kaupmannahöfn 1943, bls. 306-307. 154 Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns XI. bindi, bls. 314. 155 Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns XI. bindi, bls. 317. 156 Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalíns XI. bindi, bls. 327. 157 Skjal <strong>nr</strong>. 2 (48). 158 Stefán Þórarinsson (1783-1849) var prestur á Skinnastað frá 1837 til dauðadags. (Íslenzkar æviskrár IV. bindi, bls. 340-341). 159 Þingeyjarsýslur. Sýslu- og sóknalýsingar, bls. 232. 160 Halldór Árnason (1791-1861) hélt Presthóla 1832-1848. (Íslenzkar æviskrár II. bindi, bls. 242). 45
46 Afréttarland Núpsveitinga og Sléttunga nær austur undir Þistilfjarðarfjöllin að austanverðu, en að Valþjófstaðafjalli að sunnanverðu, og Sléttan er að norðanverðu. Landið liggur að mestu undir Núpasveit og nokkuð undir Sléttu. 161 Um Búrfellsvötn segir Valdimar Ásmundsson í lýsingu Svalbarðssóknar frá því um 1875: 6. Búrfellsvötn eru norðaustur af Búrfelli. Þau eru þrjú og er eitt þeirra allstórt. Í þeim er silungur mikill. Þar var fyrrum veiði stunduð úr Hafrafellstungu en nú er því löngu hætt. 162 Síðan segir Valdimar í athugasemd: Vera má að réttast hefði verið að geta eigi Búrfellsvatna. Þau heyra til landeign Hafrafellstungu í Axarfirði, því að landamerki eru utar (um Langás sem er suðvestur frá Svalbarðsgnúpum) að menn ætla. 163 Hinn 29. júlí árið 1848, var skipt óskiptu heimalandi jarðanna Hóls, Víðirhóls og Hólssels, þ.e. búfjárhögum og engi en „fjalllendi og afréttarland“ var óskipt. Er mörkum þess lýst í bréfi áreiðarmanna og jafnframt ógilt eldri skjöl fyrir þessum jörðum. Meginhluti þessa bréfs er tekinn upp í kafla 5.6. en hér er endurtekið það sem segir um mörkin: Þó er athugandi við þessi skipti að hér er alleina tiltekið [talað: undirstrikað þ.e. yfirstrikað] um búfjárhaga: so sem engi útbeit og haglendi. Enn hlutaðeigendur semjast uppá að Fjallendi og Afrettarland sé óskipt og brúkist í sameiníngu eptir tiltölu af ofann nefndum eigendum þessara þrigga jarða í eptir greind örnefni. Úr Fálka klett á há Reiði. Úr Reiði beint austur yfir Fjallgarð í Sandá móts við Hafrafellstúngu land. Þaðann beint Austur uppá há Alptadyngu Fjallgarð. Þaðann á há Búngu. Þaðann í so nefnda Sandhnjuka. Þaðann í ytri Hrútá þar sem hún fellur í Selá, og eptir sem Hrúta ræður í Dauðagil Úr Dauðagili í Krumma skarð og þaðann í Hrafnakle[tta]. Þetta land sem hér er að framan greint: Á Eigandi Hóls eptir réttri tiltölu við Víðirhól og Hólsel ... 164 Hinn 30. júní árið 1876, fóru fram landskipti milli Fagradals, Nýjahóls og Gamlahóls. Þar er vitnað til „heiðarmerkja“ eins og eldri skjöl greini. Raunar er víðar vitnað til eldri skjala. Um „sameignarland“ jarðanna, þar með talið heiðarlandið segir í öðru bréfinu (bréfin nær samhljóða nema um stafsetningu): 161 Þingeyjarsýslur. Sýslu- og sóknalýsingar Hins íslenzka bókmenntafélags. Reykjavík 1994, bls. 240. 162 Þingeyjarsýslur. Sýslu- og sóknalýsingar, bls. 254. 163 Þingeyjarsýslur. Sýslu- og sóknalýsingar, bls. 254. 164 Skjal <strong>nr</strong>. 2 (140) a-b.
Page 1 and 2: ÚRSKURÐUR ÓBYGGÐANEFNDAR mál n
Page 3 and 4: 2 6.4.2. Sjónarmið aðila .......
Page 5 and 6: ) Að skera úr um mörk þess hlut
Page 7 and 8: var færi á athugasemdum en engar
Page 9 and 10: þaðan beina stefnu sunnan í Fisk
Page 11 and 12: Litið er svo á að í kröfugerð
Page 13 and 14: 4.3. Vettvangsferð Haldið var af
Page 15 and 16: 14 5. SAGA JARÐA OG ANNARRA LANDSV
Page 17 and 18: 16 Hinn 27. október 1832 var haldi
Page 19 and 20: 18 Í Arnarstaðalandi eiga Valþj
Page 21 and 22: 20 Dýrleikinn var 20 hundruð samk
Page 23 and 24: 22 fyrstu hentugleika, og ad hann a
Page 25 and 26: 24 undirorpið beinum eignarrétti
Page 27 and 28: 26 Merkia sem adrer Menn a Móte Ei
Page 29 and 30: 28 Í bréfi sem Jón Jónsson, els
Page 31 and 32: 30 5.6. „Afréttarland jarðanna
Page 33 and 34: 32 1591: greida ad næstum fardogum
Page 35 and 36: 34 Staddir á Hóli á Fjöllum Sje
Page 37 and 38: 36 Að sunnan ræður Vatnsleysan u
Page 39 and 40: 38 Í fasteignamati N-Þingeyjarsý
Page 41 and 42: 40 Hólsselslandi, svo út há Sel
Page 43 and 44: 42 í: landznytiar. enn landamerke
Page 45: 44 Sjálfseignarjörðin Grímssta
Page 49 and 50: 48 Búrfellsheiði, liggur milli Fj
Page 51 and 52: 50 Vart er hægt að tala um upprek
Page 53 and 54: 52 vörðuna. Þá eftir há-Langá
Page 55 and 56: 54 Hrafnakletta í Austari-Fjallgar
Page 57 and 58: 56 fjallskilasjóður skyldi borga
Page 59 and 60: 58 6. NIÐURSTÖÐUR ÓBYGGÐANEFND
Page 61 and 62: 60 Í tilvikum Úthlíðar og þess
Page 63 and 64: 62 Norðausturland sérstaklega í
Page 65 and 66: 64 þeirra merkja sem lýst er í l
Page 67 and 68: 66 rétt lýst. Landamerkjabréf Ar
Page 69 and 70: 68 hafi bannað öðrum not eignari
Page 71 and 72: 70 kröfulínu sinni við skriflega
Page 73 and 74: 72 6.5.3. Niðurstaða Saga afmörk
Page 75 and 76: 74 Kemur þá til skoðunar hver s
Page 77 and 78: 76 Óbyggðanefnd telur það ekki
Page 79 and 80: 78 6.6.2. Sjónarmið aðila Af há
Page 81 and 82: 80 Djúpá, sjá nánar kafla 6.5.
Page 83 and 84: 82 talið gilda. Jafnframt er ljós
Page 85 and 86: 84 liggur Mórauðifjallgarður me
Page 87 and 88: 86 stefnu út fyrir austan fremri F
Page 89 and 90: 88 landamerkjabréfi Nýjahóls sem
Page 91 and 92: 90 Hvannstaðafjallgarði í Hvanns
Page 93 and 94: 92 Svo sem rakið er í kafla 6.7.
Page 95 and 96: 94 Sama landsvæði er í afréttar
Page 97 and 98:
96 stjórnarskrár um að sambæril
Page 99 and 100:
98 fylgt sé línu íslenska ríkis
Page 101 and 102:
100 þessu. Við mat á fjárhæð
Page 103 and 104:
102 skemmstu leið til suðvesturá
Page 105 and 106:
FYLGISKJÖL I. Kort II. Aðilaskrá
Page 107 and 108:
II. Aðilaskrá Þjóðlendur Fjár
Page 109 and 110:
III. Skjalaskrá 1 Lagt fram af Jó
Page 111 and 112:
2(71) Vitnisburður 1845, um leyfis
Page 113 and 114:
heimalanda og afréttar sveitarinna
Page 115 and 116:
a-b klausu úr máldaga. (Merkt 2 a
Page 117 and 118:
4(61) Ljósrit úr Jarðabók Árna
Page 119 and 120:
5(4) Fasteignamatsvottorð fyrir Ar
Page 121 and 122:
13 Yfirlitskort. Mál nr. 5/2005. K
show all

Mál nr. 5/2005 - Óbyggðanefnd

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?