Mál nr. 5/2005 - Óbyggðanefnd

Eigendur framangreinds lands, þau Kr. Kristjánsson, Helga Jónsdóttir og
Kristín Eiríksdóttir (eigendur Víðirhóls) skrifuðu undir landamerkjabréfið. Það var
samþykkt af S. S. Eiríkssyni, G. Eiríksdóttur og Jóni Björnssyni (líklega vegna
Hafrafellstungu), Jóni Bjarnasyni (líklega vegna Fagradals og Nýhóls), Helga
Guðlaugssyni (Hólsseli) og Bjarna Jónssyni (e.t.v. í Víðidal). 131
Í landamerkjabréfi Hvannstaða er talað um „Kvannstaði“ og „og Mýrdalsgil“
en ekki „Hvammstaði“ og „Mýrdalgil“ eins og í landamerkjabókinni. 132
Eyðijörðin Hvannstaðir er talin með Víðirhóli í fasteignamati 1916-1918. Í
kaflanum um Víðirhól í fasteignamatinu er að finna landamerkjalýsingu jarðarinnar. 133
5.8. Grímsstaðir og Nýibær
Grímsstaða á Fjöllum mun fyrst getið árið 1367 í Hítardalsbók, máldögum Oddgeirs
Þorsteinsonar, Skálholtsbiskups, en þar segir:
Christfienu a Grijmsstodum fylger xv ær ein kýr og hross. 134
Ekki kemur fram um hvaða Grímsstaði er að ræða en þetta hljóta að vera
Grímsstaðir á Fjöllum. Grímsstaða eða Kristfjárins er ekki getið í Vilchinsmáldögum.
Samkvæmt vitnisburði frá árinu 1514 lágu Grímsstaðir á Fjalli undir
Möðrudalskirkju. 135 Það er endurtekið í vitnisburði frá 1517 að Grímsstaðir liggi undir
Möðrudalskirkju að öllum skyldum. 136
Elsti hluti Sigurðarregisturs frá árinu 1525 (þ.e. kirknamáldagar, þegar Jón
Arason tók við Hólastóli) telur meðal húsalausra eyðikota Hólastóls Grímsstaði á
austuröræfum. Þessi eyðikot höfðu flest óbyggð verið um næstu 30 ár eða lengur. 137
Jón Guðmundsson lýsir landamerkjum Möðrudals í vitnisburðarbréfi sínu frá
6. desember 1532. Hann var barnfæddur að Möðrudal og bjó þar til 19 ára aldur en
faðir hans séra Guðmundur Jónsson hélt staðinn í 26 ár. Um landamerkin segir Jón að:
... sinn fader hefde hallded landeign Maudrudals stadar ad þeim læk sem
fellur undan Sulundum ofan i Haulkná. sem rided er ofan i Vopnafiaurd. ok
svo langt austur i heidina under þrivardna háls a Skioldolfstada veg. ok halft
Seningarvatn. ok oll griotgardzvötn. ok framm a þrivardna fiallgard er stendur
a hestleid. Bruarveg ok halfan Arnardal ad ollum giædum. ok atta hrossa
göngu beit i Vegge ok Krokmel. ... Her med lyste hann. ad Skalholltzstadar
eign hefde þa vered halldin halfer Grimstader a fialle. enn Maudrudalsstadar
halfer. ok sinn fader hefde þar haft egg ok fugl. skog og gras. oc allar
131
Ályktanir varðandi þau, sem skrifa undir, eru byggðar á athugun á öðrum landamerkjabréfum og
sóknarmannatölum Víðirhólsprestakalls frá þessum tíma.
132
Skjal nr. 2 (144).
133
Skjal nr. 2 (17).
134
Skjal nr. 4 (42).
135
Skjal nr. 4 (52).
136
Skjal nr. 4 (53).
137
Skjal nr. 4 (54).
41