Mál nr. 5/2005 - Óbyggðanefnd

36
Að sunnan ræður Vatnsleysan upp að vörðu á svokölluðum Vatnsleysukambi,
þaðan í vörðu vestur á Langavatnshöfða, þaðan í Hrossbeinagíg, þaðan beint í
Merkiholt á svokölluðum Flöt, þaðan beint í austur að Grundarhólsmerkjum
þaðan í norður í há Selás þaðan í há Fjarðarsundsás, þaðan beint á austari
Vegg á móts við Falkaklett, þaðan beint vestur að Sandi þaðan beint í syðra
Norðmelsfjall þaðan beint vestur í Jökulsá og ræður hún að vestan. Úr þessu
landi fellur melstykki að sunnan stefnan úr Einbúa beint í hól ofan við
Hólskíl, en að utan úr vörðu syðst á Fjarðarsundsás beint í Vestur í vörðu
syðst á Miðás þar á móti er lagður partur úr Engidal úr miðju Viðarvatnsviki í
efri Fossdalsbrún og allt þar fyrir neðan. Úr parti þessum heyrir til
Grundarhóli torfrista og 3. hesta ganga. 108
Eigandi Hólssels, Helgi Guðlaugsson, skrifaði undir. Landamerkjabréfið var
samþykkt af eigendum jarðanna Grundarhóls, Jóni Sigurðssyni, Grímsstaða, Sölva
Magnússyni, Víðirhóls, Kristjáni Kristjánssyni og Helgu Jónsdóttur, 2/3 Nýhóls, Jóni
Bjarnasyni, Fagradals, Jóni Bjarnasyni og umráðamanni Hafursstaða, Þorleifi
Jónssyni.
Samkvæmt jarðamatinu frá árinu 1804 er Hólssel hjáleiga Hóls. Dýrleiki þess
er 4 hundruð. Útigangur er nokkuð góður. 109
Hólssel telst 4 hundruð að dýrleika samkvæmt jarðamatinu frá árinu 1849. Þar
kemur einnig fram að landkostir jarðarinnar séu góðir. Jörðin hefur hestagöngu og
nokkuð meljatak. Meðan jörð þessi var í einu lagi við jörðina Hól átti
Skinnastaðaprestur ítak í landinu sem var fimm hesta ganga en þegar þeim var skipt
hlotnaðist Hólsseli öll hestaganga. 110
Jarðatal Johnsens segir Hólssel hjáleigu. 111 Hins vegar er það sérmetin jörð í
Nýrri jarðabók 1861, fornt mat 4 hundruð, nýtt 28,8 hndr. 112
Greint er frá landamerkjum Hólssels í fasteignamati N-Þingeyjarsýslu 1916-
1918. Lýsingin þar er nánast samhljóða þeirri frá 26. maí 1886. Helstu breytingarnar
eru þær að í fasteignamatinu er talað um Fálkaklett og þar er Víðirvatnsnes nefnt en
ekki Viðarvatnsviki. Í fasteignamatinu er líka minnst á að jörðin eigi upprekstrarland.
Vetrarbeit er ágæt en gripir hafa litla sumarhaga. Einnig kemur fram í fasteignamatinu
að fossar í Jökulsá fylgi landinu og að jörðin hafi rétt til tveggja hesta göngu í
Víðihólslandi. 113
5.6.3. Víðirhóll
Um tilurð Víðirhóls og landareign segir í Lýsingu Þingeyjarsýslu:
108 Skjal nr. 2 (9) a-b.
109 Skjal nr. 2 (58) a-b.
110 Skjal nr. 2 (38).
111 Skjal nr. 4 (1).
112 Skjal nr. 4 (2).
113 Skjal nr. 2 (17).